Fram - 23.02.1918, Blaðsíða 1

II. ár.
Siglufirði 23. febrúar. 1918.
6. blað.
Reglugerð
um sölu og úthlutun kornvöru,
sykurs o. fl.
Samkvæmt lögum 1. febrúar 1917, um
heimild fyrir landsstjórnina til ýmsra ráð-
stafana út af Norðurálfuófriðnum, eru hér
með sett eftirfarandi ákvæði:
1. gr. Frá 1. marz 1918 er bannað að
selja rúg, rúgmjöl, hveiti, maís, maísmjöl,
bankabygg, hrísgrjón, baunir haframjöl,
hafragrjón og sykur nema gegn seðlum,
sem út verða gefnir að tilhlutun lands-
verzlunarinnar.
2. gr. Landsverzlunin sendir öllum hrepps-
nefndum og bæjarstjórnum . kornvöru- og
sykurseðla eftir mannfjölda í hlutaðeigandi
sveitum og bæjum, og skulu þær úthluta
seðlununr til alira heimila þannig að hver-
jum heimilismanni sé ætlaður einn seðili.
Seðla úthlutunin fer fram í fyrsta sinn 28.
febr. n. k., annað hvort með hraðboða eða
með því að kveðja saman móttakendur,
eða heimilisfeður í þeirra stað. og fer það
eftir áliti iilutaðeigandi hreppsnefnda og
bæjarstjórna hvað hentugasí þykir. Kosn-
aðinn við útgáfu og útsendingu seðlanna
til hreppsnefnda og bæjarstjórna berlands-
sjóður, en hreppa- og bæjarfélög kostnað-
inn við úthlutunina.
3. gr. Um leið og úthlutað er seðlum
í fyrsta sinn skulu viðtakendur undirrita
drengskaparvottorð um hve mikinn forða
þeir eigi af kornvöru og sykri á eyðublöð,
er send verða hreppsnefndunr og bæjar-
stjórnunr. Skal forðinn dreginn frá við
seðla úthlutunina með því að ldippa af seðl-
unum það, sem forðanum nemur.
4. gr. Hreppsnefndir og bæjarstjórnir
skuíu tafarlaust sínra landsverzlun heildar-
skýrslur um vörubirgðir samkvæmt vott-
orðununr og hve mörgum kílógr. seðlaaf-
gangur og afldippingar nemi, en geyma
frumskýrslur með áritun vottorðanna til at-
hugunar við næstu seðlaúthlutun. Afgang
seðíanna og afklippinga skal sendalands-
verzlun með fyrstu ferð. Pó getahrepps-
nefndir og bæjarstjórnir með leyfi lands-
verzlunarhaldið eftir ívörslum sínum nokkr-
um hluta af afgangi seðlanna til úthlutun-
ar ef nauðsyn krefur, t. d. á fjölförnum
póstieiðum og til gistihúsa í kaupstöðum
og kauptúnum, svb og til brauðgerðar-
liúsa sbr. 9. gr.
5. gr. Hinn 26. febr. n. k. skulu hrepps-
nefndlr og bæjarstjórnir láta alla þá, sem
hafa í vörsíum sínum kornvöru og sykur,
sem verzlað er með, undirrita drengskap-
arvottorð um birgðir þessar a eyðublöð á
sama hátt ogmóttakendurseðlanna. Heild-
arskýrslur uijr birgðirnar í hverjum hreppi
eða bæ sendist landsverzlun tafarlaust sím-
leiðis, en frumskýrsurnar með fyrstu ferð.
6. gr. Almenn seðlaúthlutun fer fram
á fjögra mánaða fresti og verðaseðlar að-
eins látnir af hendi eftir að fyrsta uthlutun-
in hefir farið fram, til þeirra sem skila stofni
af eldri seðluin, með áritun nafns og heim-
ilisfangs. Undantekning frá úthlutunar-
reglunni er önnur almenn seðlaúthlutun er
fari fram 29. og 30. júní þ. á. og gildi að-
aðeins til tvegga mánaða, en veitir rétttil
fjögra mánaðaforða ef hann er fyrir hendi.
7. gr. Seðlarnir skulu vera tvennskonar
sykurseðlar og kornvöruseðlar. Hver korn-
vöru seðill gildir fyrir einn mann í fjóra
mánuði og er ávísun á 40 kílógr. kornvöru.
Seðillinn skiftist í stofn og 16 reiti, sem
gilda 2 og hálft kílógr. hver. Má klippa
þá hvern fiá öðrttm en varast skal að skerða
reitina sjálfa eða stofninn.
8. gr. Hver sykurseðill gildirfyrir einn
mann í fjóra tnánuði. Skiftist hann í stofn
og 16 reiti, er gilda hálft kílógr. hver og
má klippa þá sundur á sama hátt og korn-
vöruseðlana. Við úthlutunina fá þurrabúð-
armenn seðlana óskerta, en af seðlum þeirra
er grasnyt hafa og aðallega stunda land-
búnað, skulu bæjarstjórnir og hreppsnefnd-
ir láta klippa þá fjóra reiti, sem lengst eru
frá stofninum, og varðveitast þeir með
seðla-afgangi þeim sem hreppsnefndir og
bæjarstjórnir eiga að standa landsverzlun
skil á.
9. gr. Brauðgerðarhús mega eigi selja
brauð nema gegn brauðseðlum, er skulu
útgefnir af bæjarstjórnum eða hreppsnefnd-
um og fást gegn afhendingu kornvöruseðla.
Við seðlaskiftin fái móttakandi brauðseð-
ils 10 prc. meira kornvöruígildi í brauðseðl-
inum en hann lætur af hendi í kornvöru-
seðlinum. Brauðgerðarhús, er þarfnast
brauðefnis, afhendi brauðseðlana bæjar-
stjórnum eða hreppsnefndum gegn jafn-
gildi þeirra í kornvöruseðlum, sem almenn-
ingur hefir áður af hendi látið gegn brattð-
seðlunum. Sá 10 prc. halli, er á þann
hátt verður við skifti seðlanna hjá bæjar-
stjórnum og hreppsnefndum, bætist þeim
upp af seðlaafgangi landsverzlunar í vörsl-
um þeirra sbr. 4. gr., en skilagrein yfir þá
auka úthlutun skat senda landsverzlun.
Brauðgerðarhúsin sendi síðan kornvöru-
seðlana með pöntunum sinum til seljanda
brauðefnisins. Með leyfi landsverzlunargeta
brauðgerðarhús fengið aukreitis hjá bæjar-
stjórnum eða hr'eppsnefnduin kornvöru-og
sykurseðla tii notkunar við innkaup á efni
til kökugerðar.
10. gr. 1 hverri sýslu og kaupstað skal
vera bjargráðanefnd og skipa hana sýslu-
maður, bæjarfógeti eða borgarstjóri ásamt
tveim mÖnnum er hlutaðeigandi sýslunefnd
eða bæjarstjórn kýs.
Nú eru ekki nægar kornvöru- eða sykur-
birgðir fyrir hendi í landinu eða einhverj-
um hluta þess til að selja gegn þeim seðlum
sem þegar hefir verið úthlutað, ogskulu þá
bjargráðanefnir í samráði við landsverzlun
gera áætlun um hve birgðirnar endist lengi
og skipa fyrir um hve mikinn hluta seljend-
ur meigi veita móttöku af úthlutuðum seðl-
um, þar til nýr forði bætist við í landið
eða landshluta þann, sem um er að ræða.
Ef bjargráðanefndum þykir ástæða til, skulu
þær og setja ákvæði um skatnt einnareða
fleiri kornvörutegunda vegna skorts á þeim
að tiltölu við aðrar tegundir og skulu þá
seljendttr rita aftan á stofn seðilsins hve
mikið af þeirri vöru tegund, sem þannig
er skömtuð, sé seld í hvert sinn, svo og
nafn verzlunarinnar, þannig að séð verði
á seðlinum hve mikið eigandi hans hafi
þegar fengið keypt af vörunni.
Póknun fyrir störf bjargráðanefnda greið-
ist úr hlutaðeigandi sýslu og bæjarsjóði.
11. gr. Sé kornvara keypt þannig að
ekki standi a tveim og hálfu ktlógr. getur
seljandi gefið kaupanda viðurkenningu fyr-
ir að hann eigi óafhent það sem vantar á
að hann hafi fengið fultkornvöruígildi seðil-
reitsins (tvö og hálft kílógr.).
12. gr. Kaupmenn og félög, er panta
kornvörur og sykur hjá heildsölum innan-
lands eða landsverzlun, skulu senda nteð
pöntunum sínum kornvöru- og sykurseðla,
er *sv^Ia vörumagns pöntunarinnar. Sé
það oframkvæmanlegt vegna þess að pönt-
utt sendist sítnleiðis eða af því að seðlar
eru eigi innleystir, skulu þeir sendast svo
fljott sem unt er, Fyrir seðlasendingar þess-
ar gretða sendendur ekki burðargjald. Eng-
ar pantanir má afgreiða án samþykkis lands-
verzlunar og slcal þess ávalt getið hvort
seðlar haft fylgt pöntun eða ekki þegar
samþykkis er leitað.
13. gr. Innflytjendur kornvöru og sykttrs
skulu, jafnskjótt og þeir fá þær vörum frá
utlöndum, tilkynna landsverzlun hve mikið
þeir hafi fengið af hverri vörutegund. Mega
þeir eigi selja vörurnar nema gegn seðlum,
sbr. þó 12. gr. Seðlana skulu þeir senda
landsverzlun jafnótt ogþeirfáþá í hendur.
14. gr. Nu telur iandsverzlun nauðsyn
bera til að flytja kornvöru eða sykur frá
einum landshluta í annan, og skulu þá vöru-
eigendur skyldir að hlíta fyrirskipunum
þeim, er landsverzlun kann að gera um
ráðstöfun varanna.
15. gr. Fyrir rýrnun kornvöru og sýkurs
við flutning og sölu, eða ef vörurnar verða
fyrir skemdum, fá hlutaðeigandi kaupsýslu-
menn hæfilega seðlafúlgu hjá bæjarstjórn-
um eða hreppsnefndum eftir ákvörðum og
fyrirmælum landsverzlunar.
16. gr. Bjargráðanefndir skulu hafa á
hendi eftirlit með því, að steinolíu sem
berst til umdæma nefndanna, verði skift
niður eftir þörfum í umdæminu, og ber
kaupmönnum og öðrum, sem hafa keypt
steinolíu af innflytjendum, að hlýðafyrir-
mælum nefndanna um úthlutun og söiu
olíunnar. Hinsvegar verðainnflytjendur að
4 hlíta ákvörðun landsverzlunar um skifting
á innfluttri steinolíu milli umdæmanna.
17. gr. Smjörlíki má ekki selja nema eft-
ir ráðstöfun hlutaðeigandi bjargráðanefnd-
ar, sem setur reglur um söluna.
18. gr. Landsverzlun annast allar frek-
ari framkvæmdir reglugerðar þessarar.
19. gr. Brot gegn ákvæðum reglugerð-
ar þessarar varða sektum alt að 10 þúsund
krónum og fer um þau mál sem önnur
lögreglumál.
20. gr. Reglugerð þessi öðlast þegar
gildi og er með henni numin úr gildi reglu-
gerð 11. apríl 1917 um aðflutta kornvöru
og smjörlíki, reglugerðir 18., 21. og 26.
apríl 1917 um viðauka við reglugerð 11.
apríl 1917 um aðflutta kornvöru og smjör-
líki, reglugerð 16. maí. 1917 um breyting
á reglugerð 26. apríl 1917, reglugerð 7. ág.
1917 utn úthlutun og sölu steinolíu, reglu-
gerð 5. sept. 1917 um notkun mjölvöru og
um söltt á landssjóðssykri, reglugerð 30.
nóv. 1917 um frestun á framkvæmd ákvæða
umsykurseðla«g reglugerð 14. des. 1917 um
afnám ákvæða um höft á bakstri bakara.
Þetta er birt öílum þeim til eftirbreytni,
sem hlut eiga að máli.
I stjórnarráði Islands, 23. janúar 1918.
Sigurður Jónsson.
jón Hermannsson.
SiglufjörÖur
nú, og / framtíðinni.
—o—
Framh.
Þörfin á sjúkrahúsi hér í Siglu-
firði er nú orðin svo augljós, að
um hana geta tæplega verið skiptar
skoðanir. Bygging þess er því eitt
af þeim verkefnum er liggja fyrir
og það þarf að komast á sem allra
fyrst.
Sannanir fyrir þessu þarf ekki að
tilfæra aðrar en þær, að í Siglufirði
eru um 1000 búsettra manna 6 mán-
uði af árinu, og hina 6 mánuðina
eru hér um 5—6000 manns.
Stofa sú, sem ætluð er fyrir sjúk-
linga í hinu norska sjúkrahúsi hér
getur rúmað 10—15 sjúklinga, og
getur verið nokkur hjálp að henni,
en þó ekki til frambúðar. En á með-
an ekki er bygt nýtt sjúkrahús ætti
hreppsneíndin að tryggja sér afnot
þessarar stofu þegar Norðmenn eru
ekki hér, og eru það vanalega 6—8
mánuðir af árinu.
Þegar þetta er ritað liggja 2 sjúk-
lingar á stofu þessari, og þeim get-
ur fjölgað. Pessu er hægt að koma
í framkvæmd, hefði ekki mjög mik-
inn kostnað í för með sér, en gæti
orðið stór hjálp fyrir bæinn. Húsið
er að vísu aðallega útbúið sem sum-
arbústaður, en mun þó vera eins
vandað eins og íbúðarhús hér al-
ment gjörast.
Um hvar hið fyrirhugaða sjúkra-
hús ætti að standa, geta að sjálf-
sögðu verið skiptar skoðanir. Að
mínu áliti er hentugasti staðurinn
fyrir sunnan hús Theódórs Pálsson-
ar á hæðinni spöikorn fyrir ofan
götuna. í útiöndum má sjá, að op-
inberar byggingar, og þá ekki síst
sjúkrahús, standa ekki nærri öðrum
húsum, heldur ef svo mætti að orði
kveða, á sem mest áberandi stöð-
um, það er að segja þær bygging-
ar, sem bygðar hafa verið nú á
seinni tímum, og að svo miklu leyti
sem staðlegar ástæður hafa leyft.
Það er líka augljóst, að sjúkrahús
verður að byggja þar sem bæði er
kyrð og ró, og ennfremur þar, sem
best eru heilbrigðisskilyrði, og hvað
það snertir, erhvergi ákjósanlegri stað-
ur í Siglufirði en einmitt þarna. Hver
og einn getur hugsað sér, að hann
eftir lengri eða skemri legu fengi
leyfi læknisins til þess að vera á
fótum iitla stund. Fengist ekki leyfi
til að fara út, þá er að sitja við
gluggann, þaðan væri útsjónin fög-
ur yfir bæinn, höfnina, og langt út
á haf. Lífsþrótturinn fengi nýan
styrk, glaðlyndið, sem lamast hefði
við veikindin vaknaði aftur til lífs-
ins, og það er besta meðalið. Þeg-
ar batanum væri svo langt komið
að útgönguleyfi fengist, þá má heita
svo að sjúklingurinn sé í sveit, að
minsta kosti þarf ekki langt að ganga
til þess, að fjallablærinn fái yfirhönd
yfir bæjarioftinu.
Vera má, að ýmsum finnist, að
ekki sé gott, að skólprennur frá
sjúkrahúsinu liggi fram í innhöfn-
ina, en þar til má svara, að í út-
löndum, bæði í stórum og litlum
bæjum, og eins hér á landi, liggja
skólprennur frá sjúkrahúsum inn í
rennur sem koma annarstaðar frá,
liggja svo op rennanna hér og þar
út að höfnunum, er því ekkert við
þetta að athuga hér frekar en ann-
arstaðar. Par við bætist, að þegar
innhöfnin verður dýpkuð, verður
bygður brattur veggur meðfram
ströndinni frá húsi Helga læknis
Guðmundssonar, — eða þar nálægt
— og alla leið niður að eyrarodda.
Veggur þessi verður hafður svo hár
að 4—5 fet standi yfir mesta flóð,
getur þá ekkert á land rekið á þessu
svæði, heldur berst alt með straum-
num fram hjá oddanum og út til
hafs. Engin hætta ætti því að geta
stafað af skólprennunum, hvorki frá
sjúkrahúsinu, né öðrum húsum.
Að því er snertir byggingarlóð
undir sjúkrahúsið, þá er ekki ástæða
til að ætla, að erfiðara yrði að fá
hana á hinum framangreinda stað,
en annarstaðar innan takm. bæjarins.
Pá kemur kirkjubyggingin. Pað
mál er þegar nokkuð á-veg komið
þar sem búið er að veita fé af
hreppssjóði til byggingarinnar, og
sérstök nefnd verið kosin til að starfa
að því máli.