Helgarpósturinn - 14.11.1985, Blaðsíða 7

OKURMÁLIÐ
PERSÓNUR I „POTTI" HERMANNS BJÖRGVINSSONAR:
^HOKRARARHi
■VIRTIR BORGARARi
■HOG DÓPISTARH
RANNSÓKNIN HEFUR STÖÐVAÐ HJÓL NEÐANJARÐARHAGKERFISINS
y/ÞAÐ ER í TÍSKU AÐ GRÆÐA Á OKRI," SEGIR FÖRNARLAMB
A 3. HUNDRAÐ MILLJÓNIR FUNDUST HEIMA HJÁ HERMANNI
HEFUR RLR MISST NOKKRA STÓRA ÚR GREIPUM SÉR?
eftir Halldór Halldórsson, Ingólf Margeirsson og Sigmund Erni Rúnarsson myndir Jim Smart BBi^^HHBBIBBBi^^^llB
/ nóvember fyrir tveimur árum
var fundur í Seblabankanum. A
þessum fundi var forrádamönnum
Sedlabankans skýrt frá því, aö í hús-
inu Hafnarstrœti 20 á annarri hœd
viö Lœkjartorg starfadi okurlánari.
Okurlánarinn héti Hermann Björg-
vinsson og okurfyrirtœkið héti Verd-
bréfamarkaðurinn.
Þetta mun hafa verið fœrt í fund-
argerðabók Seðlabankans
Athugasemdin fór fyrir ofan garð
og neðan, því ekkert var gert og
Verðbréfamarkaður Hermanns
Björgvinssonar dafnaði.
Ári síðar, eða fyrir u.þ.b. ári, var
Seðlabankanum gert viðvart í ann-
að sinn. En ítrekunin haggaði ekki
seðlabankamönnum.
Og áfram fékk okurlánarinn
Hermann að spinna okurlánavef
sinn í friði fyrir bankayfirvaldinu og
lögreglu. Og það var ekki fyrr enum
þarsíðustu helgi, sem lögregla lét til
skarar skríða gegn margfrœgum
okurlánaranum og er uppgefin
ástœða kœra ungs manns. Tengda-
faðir hans, bóksali, mun hafa fengið
lán hjá Hermanni vegna erfiðleika í
litlu fyrirtœki sínu. Þúfan, sem velti
hlassinu hljóðaði upp á 80 þúsund
krónur.
Síðan hefur „hvítflibbadeild"
Rannsóknarlögreglu ríkisins með
aðstoð eins lögfræðings og afskipta
bankaeftirlitsins unnið að rannsókn
málsins. Hjá RLR er gerð ráð fyrir, að
amk. 120 manns komi við sögu í Her-
mannsmálinu, en samkvæmt heim-
ildum Helgarpóstsins eru mun fleiri
viðriðnir viðskipti við manninn.
Helgarpósturinn hefur kannað
sjálfstætt nokkra þætti þessa máls
og jafnframt okurlánamarkaðinn í
Reykjavík og víðar og samkvæmt
samantekt okkar gætum við nafn-
greint um 100 karla og konur, sem
eru viðriðin okurlánastarfsemi í
Reykjavík einni með einum eða öðr-
um hætti. Þessi hópur er þó örugg-
lega mun stærri, því nafnaskrá okk-
ar er afrakstur aðeins einnar viku
vinnu. Sumir þessara einstaklinga
tengjast okurlánastarfsemi Her-
manns Björgvinssonar, en þeir eru
þó mun fleiri, sem stunda sams kon-
ar starfsemi og Hermann.
HP hefur það eftir öruggum heim-
ildum, að þrír menn hafi verið lang-
stærstir í „potti" Hermanns. Sá sem
á mest mun hafa lagt í púkk um 30
milljónir og er hér um að ræða verk-
fræðing hjá Reykjavíkurborg. í þess-
um þriggjamannaklúbbi er líka kjöt-
kaupmaður austur í bæ. Hlutur
hans nemur fjárhæð, sem er á bilinu
20—25 milljónir króna.
Skuldugustu lántakendurnir voru
hins vegar tveir ungir menn, sem
stunduðu m.a. hótelrekstur. Skuld
þeirra var mest um 20 milljónir, en
þeim mun hafa tekizt að grynnka á
skuldinni, þar sem þeir ákváðu að
leigja hótelreksturinn. Tekjurnar af
því munu hafa runnið til Hermanns.
Við húsleit heima hjá Hermanni
fundust 198 milljónir króna í ávísun-
um, sem voru greiðslur frá lántak-
endum, og 8 milljónir í erlendum
gjaldeyri auk lítillar upphæðar í ís-
lenzkum krónum. Þá átti Hermann
inni fé á reikningi sínum í Sam-
vinnubankanum. Samkvæmt þess-
um tölum var veltan í okurlána-
banka Hermanns Björgvinssonar á
bilinu 200—240 milljónir króna á
mánuði.
í Samvinnubankanum klóra
starfsmenn sér í hausnum og spyrja
hvernig það megi vera, að þessi
maður skuli athugasemdalaust hafa
getað velt í gegnum ávísanareikn-
ing sinn yfir 200 milljónum króna í
hverjum einasta mánuði.
Þegar Hermanni verður sleppt
væri það að líkindum þjóðráð hjá
honum að fá einhverja vernd, því
eftir því sem HP heyrir hugsa marg-
ir honum þegjandi þörfina fyrir að
kjafta frá og veita upplýsingar jafn-
greiðlega og hann gerir.
Fjármagnaði
fíkniefnaheiminn
Uppgefin ástæða fyrir aðgerðum
lögreglunnar er kæra einstaklings.
HP hefur hins vegar jafnframt heim-
ildir fyrir því, að starfsmenn Fíkni-
efnalögreglunnar hafi fylgzt með
Hermanni Björgvinssyni í nokkra
daga áður en hann var handtekinn.
Þá hefur HP það eftir staðfestum
fregnum, að lögfræðingur nokkur
hér í bæ hafi gert RLR viðvart um
starfsemi Hermanns Björgvinsson-
ar skömmu áður en hann var kærð-
ur.
Um þetta ber lögreglunni ekki sam-
an. Hitt er víst, að við yfirheyrslur
hjá Fíkniefnalögreglunni hefur nafn
hans komið upp, þegar spurt var um
fjármögnun á eiturlyfjum erlendis.
Þá mun vitni hafa sicýrt frá því, að
hægt væri að fá okurlán hjá jjessum
Hermanni. Helgarpóstinum er
kunnugt um dæmi þess, að blankir
fíkniefnaneytendur hafi slegið okur-
lán hjá Hermanni og öðrum okur-
lánurum, til þess að fjármagna fíkni-
efnakaup erlendis. Hjá mönnum í
þessum bransa virðist einnig vera
auðvelt að fá gjaldeyri.
Hér er komin ein skýringin á al-
gengum ummælum fíkniefnaneyt-
enda, að á bakvið stórkaup á fíkni-
efnum stæðu fjársterkir aðilar. í til-
felli Hermanns Björgvinssonar hef-
ur okurstarfsemi hans snúizt í kring
um eins konar „pott" sem alls kyns
fólk með afgangsfé hefur lagt í til
þess að ávaxta það fljótt. Þessi hóp-
ur er mislitur og er þar bæði að
finna svarta sauði viðskiptalífsins og
svo kunna borgara, sem hafa orðið
græðginni að bráð. Sumt af þessu
„sómakæra" fólki hefur fjármagnað
dópsmygl til landsins, vitandi eða
óafvitandi.
Þessi dópangi okurmarkaðarins
virðist með öllu ókannað mál hjá
lögreglu og er óhætt að fullyrða, að
margur „virðulegur" borgarinn,
sem lagt hefur til fé í „pott" okur-
lánara yrði svolítið hissa á sjálfum
sér, ef hann vissi, að hann ávaxtaði
ekki peningana sína eingöngu með
því að nota sér bágindi eigenda fyr-
irtækja eða fátækra húsmæðra, sem
furðu algengt er að slái fyrir matn-
um ofan í fjölskylduna, heldur stæði
hann á bak við eiturlyfjasmygl!
Hermanns saga
Björgvinssonar
Hermann Björgvinsson er maður
um þrítugt, sem lengst af ævinnar
hefur unnið sem afgreiðslumaður í
Kjötmiðstöðinni hjá Hrafni Bach-
mann, en þeir eru náskyldir. Her-
mann hefur gagnfræðapróf en
hugði á frekara nám, en af því varð
ekki. Hins vegar mun hann í sögu-
sögnum undanfarinnar viku hafa
hækkað í þjóðféiagsstiganum og
verið orðinn viðskiptafræðingur
eða lögfræðingur. Eftir að hann
hætti hjá frænda sínum stofnaði
hann fyrirtækið Verðbréfamarkað-
inn og hellti sér strax út í okurlánin.,
Hann opnaði skrifstofukompu í hús-
inu við Lækjartorg, þar sem hann
hafði eitt skrifborð og tvo stóla.
íburðurinn var ekki mikill.
Til að byrja með var hlutverk Her-
manns fyrst og fremst það að sinna
eins konar umboðsstörfum fyrir
umsvifamikla okurlánara. En smám
saman jukust umsvifin og hann
sjálfur aflaði sér fjármuna með því
að þjóna fleiri og fleiri mönnum,
sem vildu ávaxta fé sitt með ólög-
mætum hætti. Hermann efnaðist
fljótt og braggaðist og hann fór að
vanda til klæðaburðarins. Nú á
hann heima í raðhúsi í Kópavogi,
hann á nýjustu tegund af BMW bif-
reið uppá svona eina milljón eða svo
og frúin ekur um á glænýjum Colt-
bíl. Raðhúsið er stórt og þar hefur
Hermann látið innrétta allt upp á
nýtt.
Hann lætur ekki bera mikið á sér
opinberlega og sést t.d. aldrei á
dansstöðum lengur, því það gerðist
æ oftar hér áður fyrr, að skuldarar
hjá honum lemdu hann hreinlega í
spað. Þannig einangraðist þessi ungi
og nýríki maður.
En hann hefur látið sig dreyma
um meiri umsvif, því nokkrum dög-
um áður en lögreglan lét til skarar
skríða á föstudegi fyrir hálfum mán-
uði hafði hann uppi miklar ráða-
gerðir um nýtingu á helmingi efri
hæðarinnar í Hafnarstræti, sem
hann var búinn að festa kaup á. Þar
hugðist hann innrétta allt og setja í
stand og stofna í kjölfarið inn-
heimtufyrirtæki og „alvöru" verð-
bréfaskrifstofu.
HELGARPÖSTURINN 7