Tíminn - 14.09.1918, Blaðsíða 4

196
T í MI N N
ef vel er á haldið, orðið til hvort-
tveggja, að losa landið úr öllum
fjárhagsvandræðum og létta vand-
ræðin um skattalögjöf og í annan
stað að hrinda alvinnuvegunum,
einkanlega landbúnaðinum, stór-
kostlega fram.
Fossanetndin situr á röggstólum.
ísland hefir aldrei átt eins mikið
undir starfi neinnar nefndar, um
verklega framtíð sína. Næsta sum-
ar leggur hún fram álit sitt og þá
verður það hið mikla úrlausnarefni
hvérja stefnu þjóðin á að taka.
Jr^i*éttir.
•
Tíðin. Þurkur hefir verið um
suðurland allan "Síðari hluta vik-
unnar, frost á nóttum og er
kartöflugras að falla.
Skipaíerðir. S t e rl i n g fór af
stað í hringferð 10. þ. m. og flutti
austanþingmenn — Borg fór til
Englands 11. þ. m.
Björn Kristjánsson bankastjóri
hefir sólt um og fengið lausn frá
embætti frá fyrsta næsta mánaðar.
Jón Halldórsson bankaritari hef-
ir fengið veiting fyrir landsféhirð-
isstarfmu.
Verðlanu úr sjóði Kristjáns kon-
ungs niunda, hafa þeir fengið
Runólfur bóndi Halldórsson á
Rauðalæk í Rangárvallasýslu og
Jón bóndi Jónsson i Tröllatungu
í Strandasýslu. Ern báðir önd-
vegishöldar og framkvæmdarmenn
miklir í búskap.
Atkvæðagreiðsla um sambands-
málið, þjóðaratkvæði, á að fara
fram 19. næsta mánaðar. Eru nán-
engum hags, eða að geta lifað,
nema sjálíum sér«.
Svo mörg eru þessi orð. Menn
eru beðnir að lesa þau vandlega.
Slíkar röksemdir eru of fágætar lil
þess að rétt sé að ganga gálaus-
lega frarn hjá þeim.
Fullkomlega sjálfstæð samvinnu-
starfsemi á að vera óframkvæm-
anleg (þ. e. verzlun án sjálfseignar-
milliliða — kaupmanna) af þvi að
það sé gagnstætt reynslunni, nátt-
úrulögmálinu. Sömuleiðis andstætt
viðskifta- og kærleikslögmálinu.
Öll þessi löginál virðast sammála
uin það eitt, að einn eigi að lifa á
öðrum. Bændur eigi þess vegna
ekki að kynoka sér við að lileypa
milliliðum ofan í vasann — til að
uppfylla kærleikslögmálið.
Flestum mönum mun það kunn-
ugt, að ljón, tígrisdýr, refir, hrafn-
ar, uglur og íleiri viltar skepnur
lifa af því að drepa sér til bjargar
veikari verur eða leggjast á náinn.
En sú starfsemi heíir ekki fram lil
þessa verið sérstaklega kend við
framkvæmd kærleikslögmálsins.
Ekki heíir breytni þessara viltu
ámskei
fyrir samvinnumenn
verður haldið í Reykjavik næstkomandi vetur í 4 til 5 mánuði,
og byrjar 2. desember.
Námsgreinar verða þessar:
Almenn félagsfræði, verzlunarhagfræði, saga samvinnuhreyfingar-
innar, bókfærsla og verzlunarreikningur, verzlunarlandafræði, við-
skiftabréf og vélritun. Ennfremur tungumál, eftir því sem við verður
komið.
Kenslan er ókeypis.
Umsóknir sendist til skrifstofu S. í. S. í Reykjavík, og séu fram
5 síðdegis. Hefði vantrausísyfirlýs-
ingin ekki komið fram, hefði mátt
ljúka þingi laugardaginn 7. þ. m.
með því að leyfa afbrigði um með-
ferð sambandsmálsins. Sambands-
lagafrumvarpið var samþykt með
öllum atkv. gegn tveim: B. Sv. og
M. T. — Nefndarálili meiri og
minnihluta nefndarinnar mun að
líkindum verða útbýtt til manna
um land alt. Ringið er stysta þing
sem háð hefir verið síðan endurreist
var.
Eldur kviknaði nýlega í mópok-
um að húsabaki hinu stóra húsi
»Nathans og 01sens«. Tókst að
slökkva hann áður en magnaðist.
komnar fyrir lok október næstkomandi.

Að Ölfusárbrú þriðjudag 1. október kl. 12 hádegi.
— Húsatóftum miðvikudag 2. október kl. 12 hádegi.
— Vatnsleysu íimtudag 3. október kl. 12 hádegi.
— Minni-Borg föstudag 4. október kl. 12 hádegi.
— Stokkseyri laugardag 5. október kl. 1 e. hádegi.
— Ejuarbakka laugardag 5. október kl. 8 e. hádegi.
Rvík. 13. sept. 1818
Sigurður Sigurðsson. Einar Arnórsson.
ar reglur um það auglýstar í dag-
blöðunum, enda koma þau blöð
fyrir augu fæstra kjósenda í land-
inu.
Auglýslngar frá úttlutningsnefnd
um ílokkun á kjöti, eru og ræki-
lega birtar og vafalaust vel borg-
aðar í öllum dagblöðunum, enda
munu þau blöð alls ekki koma
fyrir augu þeirra manna sem þurfa
að lesa. Ressi eftirlátssemi stjórn-
arvaldanna, einkanlega við dag-
blöðin, er alveg dæmalaus. Væri
miklu hreinlegra ef tilgangurinn
er sá, að borga eitthvað víst úr
landssjóði til að halda líftórunni i
blöðum þessum. Ressi aðferð sem
nú er noluð er vitlausust af öllu.
En hvað myndu þeir vera margir
íslenzkir gjaldendur sem vilja eyða
landsfé í þessa heimsku?
Alþingi var slitið 10 þ. m. kl.
dýra hingað til verið haldið fram
sem fordæmi, »siðuðum« mönnum
til eftirbreytni, fyr en P. gerir jiað
í »Landinu«. Skal nú að eins bent
á tvö atriði í málinu. Fyrst það
að brot samvinnumanna hefir ekki
enn leitt yfir stefnuna hefnd þá,
sem við mátti búast ef þrjú til
fjögur af stöðulögum lilverunnar
væru fótumtroðin með hinum sí-
vaxandi samvinnufélagsskap hér á
landi. Meira að segja er »reynslan«
þveröfug við P. Heilar bygðir, já
megnið af öllum sveitamönnum á
Íandinu, reka mjög mikinn hluta
af viðskiftuin sínum með tilstyrk
samvinnufélaga. Árum saman hefir
æðsta boðorð þeirrar starfsemi
verið að halda framleiðslugróðan-
um sem mest til bænda og hindra
að hann rynni í vasa milliliðanna.
Þúsundir af íslenzkum bændum
eru samhuga um það, að verða
ekki milliliðnnnm að bráð. Hisp-
urslaust og óhikað aðhyllast þeir
þá skoðun, að þeir eigi að hafa
allan haginn einir af framleiðslu
sinni. P. ætlast til, að milliliðirnir
eigi að lifa á bændum og telur
það brot á kærleikslögmálinu, ef
bændur þverskallast. Rar sem nú
að engar líkur eru til, að íslenzkir
samvinnumenn breyti skoðun í
þessu efni er hér með mælst tií
að P., annaðhvort einn eða með
aðstoð »Landsins«, geri verklegar
lilraunir máli sínu til stuðnings.
Kærleikslögmálsgrein »Landsins«
hljóðar svo: »Einn á að lifa á öðr-
uma. Og satnkvæmt því undan-
gengna þýðir það: Millilidirnir eiga
að lifa á bœndum. En vitanlega
má eins úlsýra það á aðra vegu
t. d.: MtUiliðirniv eiga að lifa á
milliliðum, þ. e. að kaupmenn lifðu
hver á öðrum. Eða: Bœndur eiga
að lifa á milliliðunum. Bar sem
»Landið« er sérslaklega málgagn
milliliðanna og P. málsvari þeirra
er hér með skorað á hann að prófa
siðalöginál sitt í tvennu lagi eins
og hér er stungið upp á og birla
árangurinn í vísindaþrungnum
greinum í »Landinu«. En vilji
milliliðirnir hvorki lifa um stund
hver á öðrum, né leyfa bændum
að lifa á þeim, þá áfella þeir ís-
lenzka bændur síður í framtiðinni,
Guðm. Thorsteinsson málari
sýnir í Barnaskólanum málverk sín
og teikningar. Er hann áður kunn-
ur, einkum af teikningum í »Þul-
um« frú Theódóru Thóroddsen.—
Sýningin er mjög fjölbreytt, rúm-
lega hundrað myndir. Er hún frá-
brugðin öðrum sjmingum sem hér
hafa verið haldnar, því að fæstar
inyndirnar eru landslagsmyndir.
Gamanmyndir og myndir atburða,
kýmisaga og æfintýra úr þjóðsög-
unum eru flestar. Og þær eru injög
skemtilegar. Sagan um »Sálina
hans Jóns míns« er ljómandi
skemtilega sýnd og margar fleiri
mætti nefna. Kemur manni það i
hug við að skoða þessar myndir,
að gaman væri að gefa út úrvals-
sögur úr þjóðsögunum, með slík-
um mynduin. Væri eitthvað ann-
að að gefa börnum sínum slíka
bók, en útlenda myndabókadraslið.
Skáldin og listamennirnir íslenzku
fara ekki í geitarhús að leita ull-
ar, þegar þeir vilja velja yrkisefni
úr íslenzkri sögu og sögnum.
Ritstjóri:
Tryggvi Þórhallsgon
Laufási. Sími 91.
Prentsmiðjau Gutenberg.
þó að þeir verði sumir hverir ó-
fúsir til að uppfylla kærleikslög-
mál »Landsins«, með því að leika
hlutverk lambsins við refinn —
gagnvart milliliðastéttinni. Enn-
fremur væri æskilegt, að P. vildi
við áframhaldandi umræður þessa
máls sýna betur en hann hefir enn
gert samræmið milli boðorðsins,
að hver eti annan og þeirra fjögra
lögmála, sem hann vitnar til:
Náttúrulög, regnsla, alheimsviðskifta-
lög og kœrleikslög«. (Fru.)
I