Vísir - 24.07.1964, Blaðsíða 8
$
V I S I R . Föstudagur 24. júlí 1964.
Otgefandi: Blaðaútgáfan VISIR
Ritstjóri: Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjðri: Axel Thorsteinson
Fréttastjórar: Þorsteinn Ó. Thorarensen
Björgvin Guðmundsson
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Áskriftargjald er 80 kr. á mánuði.
í lausasölu 5 kr. eint. — Sími 11660 (5 línur)
Prentsmiðja Vísis. — Edda h.f.
Flokki ofaukið
Vísir hefir oft bent á þá staðreynd undanfarnar vikur
að Framsóknarflokknum sé orðið ofaukið í íslenzkum
stjómmálum. Hann hefir leikið hlutverk sitt á enda.
Hann er hvergi lengur kvaddur til ráða, þegar mestu
þjóðfélagsvandamálin eru leyst. Enginn þarf að spyrja
um álit hans eða skoðun. Sjálfur telur hann sig vera
sérstakan umbjóðanda og málssvara fólksins, sem býr
í sveitunum. En hvernig hefir hann reynzt því? Hag-
stofan skýrði frá því fyrir skömmu að tekjulægsta
stéttin á landinu væru íslenzkir bændur. í þeirri einu
yfirlýsingu fellst þungur áfellisdómur yfir stefnu Fram-
sóknarflokksins. Þannig er komið fyrir því fólki, sem
flokkurinn segist bera sérstaklega fyrir brjósti. Hins
vegar vantar ekki kokhreystina í málgagn flokksins,
Tímann. Þar er nöldur og gagnrýni daglegt brauð, eins
og hjá barni sem sett er utangarðs til refsingar. Að
dómi málgagnsins er ríkisstjórnin óalandi og óferjandi.
Þess vegna skal sú spurning lögð fyrir málgagn
Framsóknarflokksins: Hvaða úrræði hefir flokkur-
inn? Hver eru hans ráð? Hverjar eru hans Tausnir?
Sannledkurinn er nefnilega sá að til þeirra hefir ekki
heyrzt. Allt nöldur blaðsins er neikvætt, niðurrifstal.
Hið jákvæða skortir. Og í því felst einmitt meginskýr-
ingin á hinu mikla fylgistapi flokksins. Hann er flokk-
ur nöldurs og svartsýni, en ekki jákvæðrar uppbygg-
ingar. Slíkum flokkum treystir fólkið ekki. Þar skort-
ir hug, og dug, þrótt og þor.
Uppurin togaramið
/^lvarlegar voru upplýsingar fiskifræðinga hér í Vísi
í gær um að fiskistofnarnir á miðum íslenzku togar-
anna þyldu ekki meiri veiði. Sú staðreynd spáir illu
um framtíð togaraútgerðarinnar hér á landi og eru
reyndar örðugleikar hennar þegar nógir. Þess vegna er
eðlilegt að sú spurning vakni hvort þetta útgerðarform
muni ekki hverfa úr sögunni hér á landi með þeim
skipum sem nú eru til í landinu. Til þess að svo verði
ekki þarf mikla lækkun á útgerðarkostnaðinum, þriðj-
ungi færri sjómenn og hærra verð fyrir fiskinn. Spurn-
ingin er, hvort raunhæfur möguleiki sé á framkvæmd
þessara atriða. Á því veltur framtíð togaraútgerðar-
innar.
Lýðháskóli
í gær lauk fyrsta námskeiði norræna lýðháskólans
hér á landi. Þátttakendur voru frá þremur Norðurland-
anna, um 50 talsins. Stofnun þessa skóla er nýr þáttur í
norrænni samvinnu. Honum fagna íslendingar því skól-
inn mun auka þekkingu Norðurlandabúa á íslenzkum
efnum. Þess er að vænta að á næstu árum vaxi skól-
inum fiskur um hrygg, því ætlunin er að hann verði
haldinn hér á hverju sumri. Forstöðumenn hans eiga
þakkir skildar fyrir framtakið.
Jþað kom fram 1 fréttum ný-
lega, að Grikkir myndu hafa
5000 manna lið á Kýpur, en
Tyrkir 500. Forsætisráðherra
Grikklands, sem nýlega ræddi
við Sir Alec Douglas-Home for-
sætisráðherra Bretlands um Kýp
ur, neitaði, að Grikkir hefðu
sent lið ólöglega til eyjarinnar.
Itrekaði hann fyrri neitanir í
þessu efni. — Og hið sama gerði
Inonu, forsætisráðherra Tyrk-
lands, að því er fréttir frá An-
kara hermdu í gær. En almennt
efast menn sannast að segja um,
að það sé rétt, að ekki sé um
ólöglega herflutninga að ræða.
Staðreynd er það, að gæzlu-
liði Sameinuðu þjóðanna er nú
meinað að fara inn í hafnar-
hverfi Limassol, en þangað
koma flutningaskipin frá Grikk-
landi, og það er miðað á gæzlu-
liðsmenn byssum, ef þeir ætla
að fylgjast með hvert það er
flutt, sem skipin fluttu. Hví
þessa Ieynd, ef allt er með
felldu? Þannig spyrja menn, og
Pappandreu, forsætisráðherra Grikklands. Myndin tekin í London,
er hann ræddi þar í byrjun vikunnar við Sir Alec Douglas-Home,
forsætisráðherra Bretlands.
Pappandreu „í víglínunni"
U Thant, framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna, hefir ítrek
að við Makarios erkibiskup, að
gæzluliðið verðl aé fíratKafha-
og umferðarfrelsi trl þess að
geta gegnt hlutverki sínu, en
fengið loðin svör. Og nú ræðir
U Thant við brezka ráðherra
um sama mál, hættuna, sem
stafar af því, að báðir aðilar
halda áfram hernaðarlegum við-
búnaði á eynni, í trássi við gef-
in loforð, svo að við borð ligg-
ur, að þjóðir, sem eiga hermenn
í gæzluliðinu, kveðji þá heim,
en fari svo, treystir enginn á, að
stórátök eða jafnvel styrjöld
verði afstýrt.
FYRIR ÖRYGGISRAÐIÐ
Þessi mál koma sennilega fyr-
ir Öryggisráð þá og þegar, hvern
árangur sem það ber. Það verða
fyrst og frémst þær þjóðir, sem
eiga fastafulltrúa í ráðinu, sem
allt verður undir komið, segir
U Thant, — en hvað gera Rúss-
ar? Beita þeir neitunarvaldi, ef
til einhverra ráðstafana kemur,
sem þeir eru mótfallnir? Krúsév
hefir áður lýst yfir, að flytja
ætti allt herlið burt frá Kýpur
og láta eyjarskeggja sjálfa um
að leysa málið, en að annarra
áliti er það hið sama og að
láta það gott heita, að þeir
berjist um það, og með þátt-
töku Grikkja og Tyrkja, sem
samningum samkvæmt eiga rétt
á að hafa herlið á eynni. Bretar
hafa þar herstöðvar, mikilvægar
sameiginlegum vörnum banda-
manna, — og Krúsév vill Breta
burt líka.
Margir byggja því ekki mikl-
ar vonir á aðgerðum Sameinuðu
þjóðanna, og kannski er það
þess vegna, að Grikkir og Tyrk-
ir, hverjir um sig, treysta hern-
aðarlegan viðbúnað sinn.
PAPPANDREU FÓR UNDAN
I FLÆMINGI
Vikiö 'var hér að framan að
afstöðu Pappandreu forsætisráð-
herra Grikklands, sem var í
London alveg nýlega sem fyrr
var sagt. Um afstöðu hans er
rætt á þessa leið í frétt frá
London:
Pappandreu fór undan I flæm-
ingi, þegar fréttamenn létu rigna
yfir hann spurningum um þær
þúsundir hermanna, sem í seinni
tfð hafa verið settir á land á
Kýpur með leynd.
Pappandreu sagði, að það
væri rétt (correct), þegar sumir
héldu því fram, að reglulegir
grískir hermenn hefðu verið.
sendir til eyjarinnar, en það
hefði ekki verið ólöglegt.
Hins vegar kvaðst hann „ekki
vera í vafa“ um, að stúdentar
frá Kýpur, sem voru á Grikk-
landi, og kýpur-ættaðir liðhlaup-
ar úr gríska hernum, væru með-
al þeirra, sem svarað hefðu kalli
Kýpurstjórnar um liðsauka.
Sænskur fréttaritari sagði við
Pappandreu, að á Norðurlönd-
um væri sá skilningur ríkjandi
á „demokrati" (lýðræði), að
menn gætu ekki fallizt á, að
hér væri um „sjálfboðaliða" að
ræða.
Forsætisráðherrann svaraði
ekki beint, en sagði, að „hin
gríska Kýpurstjórn" reyndi að
koma sér upp reglulegum her
af hæfilegri stærð, sem í væru
hermenn, sem vildu hlýða þeim
fyrirskipunum, sem teknar væru
„stjómmálalega".
GAGNLEGAR VIÐRÆÐUR
Pappandreu kvað viðræðurn-
ar við Sir Alec hafa verið gagn-
Iegar, þótt þær hefð.u ekki leitt
fram lausn. Hann kvað tilgangs-
laust að hann ræddi við Inonu
— það gæti jafnvel verið hættu-
legt eins og sakir stæðu. Sjón-
armiðin væru of ólík.
í LÍKUM DÚR
En þrátt fyrir hernaðarlegan,
ieynilegan viðbúnað, og að
gæzluliðið getur ekki notið sín
við framkvæmd hlutverks síns,
tók Pappandreu þá afstöðu (og
eins Inonu), að „fylgja þeim
lfnum“, sem Sameinuðu þjóðirn-
ar hefðu markað með þvf að
skipa sérstakan sáttasemjara
(Thuomioja), en ef það heppn-
ist ekki að finna lausn með því
að fara þá leið, „verðum við að
bíða eftir að Allsherjarþing Sam
einuðu þjóðanna taki ákvörðun,
sem allir verði að fara eftir“.
Grfskt sjónarmið er þó —
þangað til að minnsta kosti —
að Kýpur verði að hafa ótak-
markað sjálfstæði til þess að á-
kvarða hvort eyjan skuli vera
áfram í Brezka samveldinu eða
— ef til vill — sameinast Grikk
landi f bandalagi (gegn vilja hins
tyrkneska þjóðernisminnihluta).
í sameiginlegri tilkynningu í
London var sagt, að Sir Alec
og Pappandreu ó^kuðu báðir
lausnar innan vébanda Samein-
uðu þjóðanna, og tekið var fram
að þeir telji aðild að NATO mik-
ilvæga, til aukips skilnings á
vandamálum bandamanna.
Fór undan í flæmingí, er fréftamenn
spurðu hann spjörunum úr