Alþýðublaðið - 27.03.1986, Blaðsíða 4

alþýðu-
Fimmtudagur 27. mars 1986
Alþýðublaöið, Ármúla 38, 108 Reykjavík
Sími: (91) 681866, 81976
Úlgefandi: Blað hf.
Ritstjóri: Árni Gunnarsson (ábm.)
Blaðamenn: Jón Daníelsson og Ása Björnsdóttir
Framkvæmdastjóri: Valdimar Jóhannesson
Skrifstofa: Halldóra Jónsdóttir og Eva Guðmundsdóttir
Setning og umbrot: Alprent hf., Ármúla 38
Prentun: Blaðaprent hf., Síöumúla 12
Áskriftarsíminn
er 681866
Konstantín
í fjárkröggum
Konungurinn fyrrverandi er,
næst á eftir kirkjunni, stærsti jarð-
eigandi Grikklands. Jarðeignir
hans standa nú ónytjaðar, en jarð-
næðislausir bændur bíða þess
óþreyjufullir að fá afnot af þeim.
Manolis Skouras, sveitarstjóri í
Kryoneri, 1200 manna þorpi í ná-
grenni Aþenu, telur hlutskipti íbú-
anna illþolanlegt. Fólkið er jarð-
næðislaust hundruðum saman, en
rétt við bæjardyrnar liggur 4.200 ha
land sem enginn nytjar. Skouras
segir að þetta sé því líkast að svelt-
andi maður hafi innan seilingar
brauðsneið, sem hann má ekki
snerta við.
Þetta girnilega landssvæði er í
eigu næststærsta jarðeiganda
landsins, konungsins fyrrverandi,
sem af góðum og gildum ástæðum
getur ekki nytjað eigur sínar og er
nú búsettur í London.
í desember 1967 neyddist hann til
að flýja land, eftir misheppnaða til-
raun til að ná aftur völdunum sem
herforingjastjórnin hafði svipt
hann. Hann hefur ennþá grískan
ríkisborgararétt, en hefur verið
gerður útlægur og er meinað að
snúa aftur til síns heima.
í eitt einasta skipti hefur hann
fengið leyfi til að stíga fæti á gríska
jörð; það var þegar móðir hans,
Friðrikka, var jörðuð. Að kvöldi
sama dags varð hann að fara aftur
úr landi.
í kröggum
1 útlegðinni fylgist nú konungur-
inn með því að landar hans ásælast
eigur hans, sem raunar eru ekki
mjög miklar, rniðað við annað
kóngafólk álfunnar, s. s. það
breska, hollenska eða belgíska. Nú
er líklegt að hann missi ekki aðeins
hallirnar heldur einnig þá 11.500 ha,
lands sem ríkið hyggst skipta niilli
jarðnæðislausra bænda.
Konstantín neyddist til að selja
150 ha úr landareign Tatoti hallar-
innar til byggingafyrirtækis og
grískir kaupsýslumenn í London
hafa hvað eftir annað þurft að
hlaupa undir bagga með honum
fjárhagslega.
Fram að þessu hefur engin ríkis-
stjórn hróflað við einkaeign
Konstantíns. Á tíma herforingja-
stjórnarinnar lét einræðisherrann,
Georgios Papadopoulus, að vísu
boð út ganga (1973) að eigur hans
yrðu gerðar upptækar af ríkinu, en
áður en þeirri skipun yrði framfylgt
var herforingjastjórninni steypt af
stóli. í júlí 1974 tóku við lýðræðis-
sinnaðri valdhafar, sem hafa verið
umburðarlyndari í þessum efnum
en harðstjórnin.
Ríkisstjórnin „Þjóðareiningin“,
undir forsæti Karamanlis, aftur-
kallaði allar tilskipanir einræðis-
herrans og þar með öðlaðist
Konstantín rétt til eigna sinna á ný,
en skattfríðindi hans voru þó af-
numin. Við það hefur setið síðan.
Árið 1978 var leitað álits grískra
borgara á hugsanlegri eignaupp-
töku á eigum Konstantíns og þá
voru 78% aðspurðra hlynntir hug-
myndinni. Nú er meiningin að
hrinda henni í framkvæmd og einn-
ig hefur Papandreou gert heyrin-
kunnugt að hann viljiskipta eigum
kirkjunnar á sama hátt. Hann mæt-
ir harðri andstöðu kirkjunnar
manna í því máli, en vonast til að
komast að samkomulagi við
Konstantín.
Konungur Grikklands
Ef þessar áætlanir verða að veru-
leika kemur það sér illa fyrir
Konstantín, sem hefur nú þegar selt
talsvert af eigum sínum í öðrum
löndum og orðið að lifa á tekjum
Önnu Maríu konu sinnar.
Hann hefur aldrei afsalað sér
konungdómi og lifir enn í voninni
um að gríska konungdæmið verði
endurreist. Lífsmáti hans og at-
hafnir eru með konunglegu yfir-
bragði. Hann býr í 17 herbergja höll
í Linnel Drive og hefur skrifstofu í
Grosvenor Street, á dýrasta og fín-
asta stað og þar er skilti sem á
stendur „King Constantine". Auk
þess hefur hann um sig dálitla hirð.
í Aþenu mælist það illa fyrir að
hann umgengst mest hægrisinnaða
Grikki og konungssinna í London.
Börnin fjögur fá konunglegt upp-
eldi og menntun. Flest sín bréf und-
irskrifar hann með „Konstantinos
Bí‘. B-ið merkir Bassilefs sem á
grísku þýðir konungur.
Umsjón með eigum Konstantíns í
Grikklandi hefur Marios Stavridis,
herforingi á eftirlaunum. Flestum
lausum verðmætum hefur hann
komið i geymslu. Konstantín hefur
ekki sótt það fast að fá innbú sitt til
London og hann hefur skenkt hern-
um að gjöf bæði einkaþyrlu og segl-
báta. Hestana hefur hann afhent
reiðklúbbum og bílana, þ. á m. tvo
Rolls Royce, hefur hann afhent til
ríkisins.
En hann hefur aldrei ætlað sér að
láta af hendi jarðeignir sínar né
hallir. Þar er helst um að ræða
landssetrið Tatoi, ásamt 4.200 ha
landareign, sumarhöll á Korfu og
landareignina Polydendri sem er
skógi vaxin og um 3.300 ha að
stærð.
Eins og er eru þessar eignir sama
og ekkert nytjaðar, en þeirra er gætt
af vopnuðum varðmönnum.
Papandreou hefur alla tíð viljað að
þessum eignum yrði skipt meðal
fólksins. Hann vill að þær séu
metnar og Konstantín gréiddar
sárabætur.
Samningar
En Konstantín stendur fast á rétti
sínum. Hann vísar til þess að eigur
hans séu persónulegar, arfur frá
forfeðrum hans sem hafi eignast
þær með löglegum hætti, með
kaupum. Eignaupptakan hefur sem
sagt ýmis lögfræðileg vandkvæði í
för með sér og Papandreou hyggst
fara samkomulagsleiðina. Hann
gæti jafnvel hugsað sér að eftirláta
Konstantín sveitasetrið Tatoi,
ásamt 180 ha landi þar sem eru
grafreitir konungsættarinnar.
Einnig er hann reiðubúinn að gefa
eftir ógreidda skatta, sem hinn að-
þrengdi konungur hefur ekki getað
greitt í tvö ár.
Þessar hugmyndir valda mörgum
áhyggjunt. Ef Konstantín tekur
þessu boði, sem enn er ekki form-
legt tilboð, þá hlýtur hann að fá
leyfi til að snúa heim til hallar sinn-
ar. Það gæti hins vegar valdið ólgu
í landinu, a. m. k. svo lengi sem
Konstantín afsalar sér ekki kon-
ungdómi.
En það hefur Konstantín ekki
hugsað sér. Hann bíður færis og
vonast eftir stjórnarkreppu sem
gæti lyft honum í valdastólinn að
nýju. Áfstaða hans er skýr. í viðtali
við „Der Spiegel" árið 1973 sagði
hann: „í mínum augum er konung-
dæmið — og það er ég sjálfur —
hið eina löglega stjórnarfar lands-
ins“
Konstantín og Anna-María ásamt dóttur sinni, Theodoru.
„Mon Repos“, sveitasetur Konstantíns á Korfu.
Molar
Ánægðir iðnrekendur
Það hefur stundum verið sagt um
hina nýgerðu kjarasamninga og
þær efnahagsaðgerðir sem fylgdu
í kjölfarið, að þar hafi í mörgum
tilvikum verið um að ræða kjara-
bætur, sem ekki síður komu fyrir-
tækjunum til góða en launafólki.
í nýjasta hefti af málgagni Fé-
lags íslenskra iðnrekenda, „Á
döfinni“, virðist allavega mega sjá
merki þess að iðnrekendur séu
hinir ánægðustu með aðstöðu
sína í kjölfar samninganna. Á for-
síðunni er grein undir fyrirsögn-
inni „Kjarasamningarnir geta
iðnrekendum ný tækifæri" og er
þetta haft eftir Víglundi Þor-
steinssyni, formanni Félags ís-
lenskra iðnrekenda.
í grein þessari segir m. a. svo:
Strax að loknu samkomulagi
vinnuveitenda og launþega, lýsti
stjórn Félags íslenskra iðnrekenda
yfir í fjölmiðlum, að kjarasamn-
ingarnir og aðgerðir ríkisstjórnar-
innar gæfu ekki tilefni til al-
mennrar hækkunar á framleiðslu-
verði iðnaðarvöru. Stjórnin benti
einnig á, að með verðbólguhjöðn-
uninni, sem stefnt er að á árinu,
gefist íslenskum fyrirtækjum
tækifæri til öflugra aðgerða til
hvers konar hagræðingar í rekstri
og koma þannig í veg fyrir verð-
hækkanir.
„Höfuðmálið í okkar huga nú
er að kjarasamningarnir gefa iðn-
rekendum ný tækifæri til þess að
sækja aukna markaðshlutdeild
sér til handa á kostnað erlendrar
framleiðsluþ sagði Víglundur
Þorsteinsson, formaður félagsins
í viðtali við blaðið.
„Kjarasamningarnir eru þann-
ig úr garði gerðir, að þeir gefa ekki
tilefni til verðhækkana. Þættir
eins og t. d. niðurfelling launa-
skatts, 20% lækkun rafmagns-
verðs og ýmis önnur óbein áhrif
kjarasamninganna, treysta sam-
keppnisstöðu íslensks iðnaðar og
því er nú kjörið tækifæri til þess
að hefja öflugar aðgerðir í fyrir-
tækjunum til að auka sölu og
framleiðslu. Þannig má bæta af-
komu fyrirtækjanna með raun-
verulegum vexti í gegnum fram-
leiðsluaukningu," sagði Víglund-
ur einnig.
•
Blómatími framundan
Nú virðist fara í hönd mikið
blómaskeið fyrir vídeóleigur
landsmanna og virðist sama inn á
hvaða leigu er litið að kvöldi til,
þar er allt fullt og afgreiðslufólk
hefur varla undan. Ástæðan er að
sjálfsögðu sjónvarpsleysið síðan
rafeindavirkjar afréðu að láta
uppsagnir sínar koma til fram-
kvæmda.
Að undanförnu hefur oft verið
uppi spádómur um það að mynd-
bandaleigurnar hlytu að fara á
hausinn fljótlega, eða a. m. k. ein-
hverjar þeirra, þar sem ekki væri
pláss fyrir svo margar á markaðn-
um sem þar eru nú. Væntanlega
verður sjónvarpsleysið til þess að
það dragist eitthvað á langinn að
þessi spádómur rætist og sjálfsagt
vonast eigendur leiganna til þess
að deilan við rafeindavirkjana
endist sem lengst.