Morgunblaðið - 19.06.2001, Blaðsíða 22

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 19. JÚNÍ 2001 23
SFR félagar
Sjúkrasjó›urinn hjálpar til. Ef flú stundar fljálfun
e›a líkamsrækt áttu kost á a› fá styrk árlega.
Úthlutunarreglur og nánari uppl‡singar eru á
vefsí›u, www.sfr.bsrb.is, e›a á skrifstofu SFR
3. hæ› í BSRB-húsinu vi› Grettisgötu
í síma 525-8340.
fiátttaka flín skiptir máli!
Fá›u styrk
í ræktina!
X
Y
Z
E
T
A
/
S
ÍA
STARFSMANNAFÉLAG
RÍKISSTOFNANA
FLOKKUR fyrrum Búlgaríukon-
ungs, Simeon II, vann glæsilegan
sigur í þingkosningum í Búlgaríu á
sunnudag. Niðurstöður fyrstu at-
kvæðatalningar bentu eindregið til-
þess að flokkur konungs, Þjóðernis-
hreyfing Simeons II, myndi sigra
með 43 prósentum atkvæða. Talið
var að kjörsókn myndi ná um 70% en
af 8 milljóna manna þjóð hafa 6,5
milljónir í Búlgaríu kosningarétt.
Aðeins þrír aðrir flokkar eiga
möguleika á að vinna sæti á þingi,
Bandalag lýðræðislegra afla, sem nú
situr við stjórnvölinn og er með 18%
fylgi, Sósíalistaflokkurinn með 17%
atkvæða og Réttinda- og frelsis-
hreyfingin sem hlaut 6,7% atkvæða.
Með 43 prósenta fylgi fær Þjóð-
ernishreyfing Simeons II 117 sæti á
búlgarska þinginu en þar sitja alls
240 þingmenn. Endanlegar niður-
stöður atkvæðatalningar gætu því
tryggt hreyfingu Simeons hreinan
meirihluta. Alls eru það um 50 flokk-
ar og bandalög sem keppa um þing-
sætin 240 á búlgarska þinginu sem
starfar í einni málstofu.
Vill ganga í ESB og NATO
Helstu stefnumál Simeons og
flokks hans eru þau að hraða efna-
hagslegum bata í landinu. Þá leggur
flokkurinn áherslu á inngöngu í Evr-
ópusambandið (ESB) og Atlants-
hafsbandalagið (NATO) auk þess
sem hann vill berjast ötullega gegn
spillingu. Hreyfingin hefur einnig
lofað að koma á fót áætlun til at-
vinnusköpunar, launahækkunum og
lækkun skatta til að hvetja til fjár-
festinga í landinu. Þessi loforð Þjóð-
ernisflokks Simeons II féllu í frjóan
jarðveg hjá búlgörskum kjósendum
enda eru 70 af hundraði landsmanna
við fátæktarmörk eða undir þeim.
Þar að auki jafngilda meðaltekjur
Búlgara um 10.000 krónum á mán-
uði, auk þess sem einn af hverjum
fimm er atvinnulaus. Flokkur Sim-
eons er aðeins tveggja mánaða gam-
all en í skoðanakönnunum naut hann
alltaf meirihluta fylgis kjósenda á
meðan á kosningabaráttunni stóð.
Hreyfingin stóð þó ekki fyrir kosn-
ingaherferð svo heitið gæti.
Konungurinn fyrrverandi sneri
aftur til Búlgaríu snemma á þessu
ári eftir 55 ára útlegð. Simeon, sem
er 64 ára gamall, hafði hugsað sér að
bjóða sig fram til forseta en fékk
ekki á þeirri forsendu að hann hefði
ekki búið nægilega lengi í Búlgaríu.
Hann stofnaði þá sinn eigin stjórn-
málaflokk til að bjóða fram til þing-
kosninga.
Simeon tók við búlgörsku krún-
unni árið 1943 eftir lát föður síns,
Boris III, þá aðeins sex ára gamall.
Hann gegndi embætti þar til árið
1946 þegar kommúnistar efndu til
þjóðaratkvæðagreiðslu sem lyktaði
þannig að konungsveldið var afnum-
ið. Konungsfjölskyldan var þá rekin í
útlegð og settist hún að lokum að á
Spáni. Þar bjó Simeon í fimm áratugi
og átti farsælan feril í viðskiptum.
Hann kaus í fyrsta skipti á ævinni sl.
sunnudag í úthverfi Sófiu, höfuð-
borgar Búlgaríu, og sagði við það til-
efni „Ég kaus lýðræði...við verðum
öll að hlú að því.“ Simeon var fagnað
sem hetju við komuna aftur heim til
Búlgaríu.
Samstarf við aðra flokka?
Þrátt fyrir að allt bendi til að
flokkur hans hafi unnið kosningarn-
ar sagðist konungurinn fyrrverandi
vilja mynda samsteypustjórn með
flokki sem setti sömu mál í forgang
og hreyfing hans. Simeon nefndi þó
engan sérstakan flokk í þessu sam-
hengi en sagði að viðræður við aðra
flokka myndu hefjast þegar talningu
atkvæða væri að fullu lokið. Leiðtogi
Réttinda- og frelsishreyfingarinnar
hefur látið hafa eftir sér að hann sé
tilbúinn til samvinnu við flokk Sim-
eons þar sem báðir flokkar hafi svip-
uð markmið. Hreyfingin saman-
stendur að mestu leyti af Tyrkjum
en um 10% búlgörsku þjóðarinnar
eru upprunnin í Tyrklandi. Ef flokk-
ur Simeons myndar stjórn með Rétt-
inda- og frelsishreyfingunni mun
stjórnin njóta fylgis mikils meiri-
hluta búlgörsku þjóðarinnar.
Simeon neitar að gefa upp hvaða
stöðu hann muni gegna ef flokkur
hans verður yfirlýstur sigurvegari
kosninganna. Samkvæmt búlgörsku
stjórnarskránni gæti hann gegnt
embætti forsætisráðherra án þess að
sitja á þingi. Sérfræðingar telja þó
líklegt að Simeon muni frekar kjósa
að hafa áhrif á stjórnina bakvið tjöld-
in.
Núverandi stjórn sökuð
um spillingu
Ásakanir um spillingu hafa grafið
undan vinsældum fráfarandi ríkis-
stjórnar. Verri afkoma fólks hefur
einnig haft áhrif á vinsældir flokks-
ins þrátt fyrir betri efnahagslega af-
komu ríkisins. „Við höfum gert mis-
tök auk þess að taka margar
óvinsælar ákvarðanir,“ er haft eftir
Ivan Kostov, leiðtoga Bandalags lýð-
ræðislegra afla og fráfarandi for-
sætisráðherra.
Kostov hefur kallað félagslega
sinnaða stefnu flokks Simeons lýð-
skrum. Frá herbúðum flokks Kost-
ovs var, á meðan á kosningabarátt-
unni stóð, rekinn harður áróður gegn
hreyfingu Simeons. Konungurinn og
liðsmenn hans hafa þrátt fyrir það
sagst vera tilbúnir til samstarfs við
Bandalag lýðræðislegra afla.
Lokaniðurstöðu kosninganna er
að vænta á miðvikudag og þá mun
verða ljóst hver nákvæm skipting
þingsæta verður.
Niðurstöður þingkosninganna í Búlgaríu á sunnudag
Stórsigur flokks
fyrrverandi konungs
Sófía, AP. AFP. Reuters.
!"#$%
&'()*
+,!-!
./(%*
,!/$
!,!/-!
(01"",!/$
0' #/-!
 !

  23
4,$4!
560",!/$
AP
Fyrrverandi konungur Búlgaríu, Simeon II, sést hér greiða atkvæði í
þingkosningunum á sunnudag. Fjölmiðlar tóku hlýlega á móti konung-
inum er hann sneri heim úr útlegð í vor.
Í BANDARÍKJUNUM gætir nokk-
urrar óánægju vegna þeirrar óblíðu
meðferðar er George W. Bush fékk
víða hjá stjórnmálamönnum og fjöl-
miðlum í fyrstu
för sinni til Evr-
ópu eftir að hann
tók við forseta-
embætti. Hafa
jafnvel ýmsir
andstæðingar
forsetans komið
honum til varnar
og gagnrýnt
Evrópumenn
fyrir að sýna tví-
skinnung og for-
dóma í garð Bandaríkjanna.
Bandarískir fjölmiðlar hafa al-
mennt talið Evrópuför Bush í síð-
ustu viku vel heppnaða, að hluta til
vegna þess hve Evrópumenn hafi
verið „fullir fyrirlitningar og haft
litlar væntingar,“ eins og William
Safire hjá The New York Times
komst að orði.
Dick Durbin, öldungadeild-
arþingmaður demókrata, er einn
þeirra pólitísku andstæðinga Bush
sem komið hafa honum til varnar.
The Daily Telegraph hefur eftir
Durbin að forsetinn hafi „staðið sig
vel“ í Evrópuförinni og að mótlætið
hafi aukið stuðning við hann heima
við.
Reyndar eiga bandarískir fjöl-
miðlar sinn þátt í því hve Banda-
ríkjamenn hafa fylkt sér um Bush
vegna Evrópufararinnar því þeir
hafa gjarnan birt harðorðustu
klausurnar úr evrópsku pressunni
til marks um fyrirlitningu Evr-
ópubúa á Bandaríkjaforseta. Margir
bandarískir fjölmiðlar hafa til dæm-
is haft eftir ummæli úr breska
blaðinu The Guardian, þar sem Bush
og stjórn hans er líkt við fávita.
Almennt voru evrópskir fjöl-
miðlar ekki svo neikvæðir í umfjöll-
un um forsetann, þó þeir hafi vissu-
lega greint skilmerkilega frá
mistökum hans og klaufalegum upp-
ákomum. Það fór til dæmis ekki
framhjá pressunni þegar Bush fór
rangt með nafn José María Aznar,
forsætisráðherra Spánar, kyssti
Soffíu Spánardrottningu á kinnina,
þegar siðareglur kváðu á um handa-
band, og kallaði Afríku „þjóð“ í
heimsókninni til Svíþjóðar.
Evrópska pressan
sökuð um hræsni
Nokkrir bandarískir dálkahöf-
undar sökuðu um helgina Evrópu-
menn um hræsni er þeir gagnrýndu
Bandaríkjamenn vegna mála á borð
við og dauðarefsingar og umhverf-
isvernd.
„Fyrrverandi trotskíistar í Frakk-
landi álíta okkur villimenn fyrir að
dæma fjöldamorðingja til dauða,
þrátt fyrir að fleiri fangar hafi fram-
ið sjálfsvíg í frönskum fangelsum á
undanförnu ári en voru teknir af lífi
í Bandaríkjunum,“ sagði Safire í
The New York Times.
Michael Kelly, dálkahöfundur í
The Washington Post, sakaði evr-
ópsku pressuna um að tala máli
„elítunnar“, sem hefði um áratuga
skeið haft „hæðnisfulla og þjóð-
rembingslega afstöðu til Bandaríkj-
anna og bandarískra gilda“. Kelly
varði jafnframt andstöðu forsetans
við að staðfesta Kyoto-bókunina um
takmörkun á losun gróðurhúsa-
lofttegunda. „Bush drap ekki Kyoto-
bókunina. Hann jarðaði einungis
rotnandi líkið.“
Evrópskum fjöl-
miðlum mótmælt
Washington. AFP, The Daily Telegraph.
George W.
Bush
FYRSTI fundur George W. Bush
Bandaríkjaforseta og Vladímírs
Pútíns Rússlandsforseta, sem fram
fór í Slóveníu á laugardag, þótti
vera vel heppnaður. Leiðtogarnir
voru sagðir hafa myndað góð per-
sónuleg tengsl og þeir skiptust á
heimboðum til Texas og Moskvu.
Fundurinn stóð í tvær klukku-
stundir.
Forsetarnir hétu nánari sam-
vinnu ríkja sinna á ýmsum sviðum.
Bush ítrekaði nýleg ummæli sín um
að Rússar og Bandaríkjamenn
væru ekki óvinir og bætti við að
eftir fundinn væri hann „sannfærð-
ur um að [Rússar] gætu verið
sterkir bandamenn og vinir“. Pútín
talaði sömuleiðis um Bandaríkja-
menn sem „samherja“ og sagði rík-
in „geta verið góða bandamenn“.
Ósammála um eldflaugavarnir
og stækkun NATO
Leiðtogunum tókst þó ekki að
þokast nær samkomulagi um áform
Bandaríkjastjórnar um að koma
upp eldflaugavarnakerfi. Pútín var
ekki eins harðorður um málið og
búist hafði verið við, en lýsti and-
stöðu Rússa við að Bandaríkja-
stjórn sneri einhliða baki við Gagn-
eldflaugasáttmálanum frá 1972,
sem hann kallaði „hornstein alþjóð-
legra öryggismála í nútímanum“.
Bush skýrði hins vegar þá afstöðu
Bandaríkjamanna að sáttmálinn
væri úreltur.
Forsetarnir voru heldur ekki á
sama máli um stækkun Atlantshafs-
bandalagsins. Pútín kvaðst fullur
efasemda um þá fullyrðingu Bush
að Rússar þyrftu ekki að óttast
stækkun NATO. „Ágreiningur er
vissulega til staðar og það er vit-
anlega ekki hægt að leysa hann á
svo skammri stundu,“ sagði Pútín.
Meðal annarra mála sem leiðtog-
arnir ræddu voru sala Rússa á
vopnum til Írans, vandamál við
flutning olíu frá Kaspíahafi, átök
Asera og Armena um Nagorno-
Karabak og stríð Rússa við skæru-
liða í Tsjetsjníu. Þeir ákváðu að
koma á samráði háttsettra embætt-
ismanna á sviði öryggis- og varn-
armála og Bush tilkynnti að hann
myndi senda fjármálaráðherrann
Paul O’Neill og Donald L. Evans,
viðskiptaráðherra, til Moskvu í því
skyni að koma á nánara samstarfi
ríkjanna í efnahagsmálum.
Pútín hélt í heimsókn til Júgó-
slavíu síðdegis á laugardag, að
loknum fundinum með Bush. Strax
eftir komuna til Belgrad átti hann
fund með Vojislav Kostunica, for-
seta Júgóslavíu, þar sem ólgan á
Balkanskaga var efst á baugi.
Lýstu þeir ábyrgðinni á ástandinu í
Kosovo og Makedóníu alfarið á
hendur albanskra „hryðjuverka-
manna“.
Áformað hafði verið að Pútín
flygi beint til Moskvu á sunnudeg-
inum, en þess í stað fór hann í
óvænta heimsókn til Kosovo, þar
sem hann hitti rússneska friðar-
gæsluliða og ræddi við yfirmann
friðargæsluliðs Sameinuðu þjóð-
anna (KFOR), Thorstein Skiaker,
og Hans Hækkerup, yfirmann
stjórnsýslu SÞ í héraðinu.
Fyrsti fundur Bush og
Pútíns vel heppnaður
Belgrad, Moskva, Washington. AFP, AP, The Washington Post.