Tíminn - 17.01.1971, Blaðsíða 9

SUNNXJDAGUR 17. janúar 1971
TÍMINN
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framlcvæmdasitjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þónarinsson (áb), Jón Helgason, Indriði G. Þorsteinsson og
Tómas Karlsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason. Rit-
sitjómarskrifstofur í Edduhúsinu, símar 18300 — 18306. Skrif-
stofur Bamkastraeti 7. — Afgreiðslusími 12323. Auglýsingasimi:
19523. Aðnar skrifstofur sími 18300. Áskriftargjald kr. 195,00
á mánuði. innanlands. í lausasölu kr. 12,00 eint. — Prentsm.
Edda hf.
r

Ritstjórnargrein úr The New York Times:
Móöir Teresa - stofnandi nunnu-
reglu, sem hjálpar fátækEingum
Fjármálastjórn
Sjálfstæðisflokksins
Grundvallaratriði þess, hvort hægt sé að treysta mönn-
um eða flokkum er það, hvernig þeir standa við orð sín
og yfirlýsingar. Þess vegna hljóta kjósendur að dæma
flokkana eftir orðum þeirra og efndum.
Það er kunnara en frá þurfi að segja, að Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur talið sig þann flokk, sem bæri hag skatt-
borgaranna mest fyrir brjósti. Enginn flokkur hefur lýst
því oftar yfir eða með stærri orðum, að hann vildi hóf-
legan ríkisrekstur og því hóflegar skattaálögur. Enginn
flokkur hefur deilt meira á fjármálastjóm annarra og
ásakað þá harðlegar fyrir eyðslusemi, lélega stjórn og
skattpíningu. Um nokkurra ára skeið var þetta kjaminn
1 stjómmálaskrifum Mbl. og Vísis.
Þessi hafa verið orð og yfirlýsingar Sjálfstæðisflokks-
ins og forastumanna hans í fjármálum og skattamál-
um. Nú geta kjósendur farið að bera þau saman við
efndimar. Sjálfstæðisflokkurinn er búinn að fara sam-
fleytt með fjármálastjóm ríkisins í ellefu ár. Hann hefur
valið til fjármálaráðherrastarfa þá tvo menn, sem fomsta <n<
hans hefur treyst bezt, þá Gunnar Thoroddsen og Magnús
Jónsson. Hann hefur haft öll skilyrði til að' syna J|tetnua u“'
sína í verki. Hverjar em efndimar?
Efndirnar eru í stuttu máli þær, að aldrei hefur
ríkt meira aðhaldsleysi í fjárstjórn ríkisins. Margar
hinna gömlu stofnana, sem fyrir voru, hafa þanizt út.
Nýjar ríkisstofnanir hafa sprottið upp eins og gorkúl-
ur á haug. Ríkisútgjöldin hafa vaxið hraðara en nokk-
uð annað á íslandi. Jafnvel verðbólgan, sem þó hefur
vaxið hraðara en nokkru sinni fyrr, nær því hvergi
nærri að vera hálfdrættingur í samanburði við vöxt
ríkisútgjaldanna. Henni verður því ekki kennt um
hann, nema að takmörkuðu leyti. Vitanlega hefur iíka
viss aukning á ýmsum sviðum verið eðlileg vegna
breyttra aðstæðna og nýrra tíma. En þetta afsakar ekki
nema að litlu leyti þann gífurlega ofvöxt, sem hefur
hlaupið í ríkisbáknið síðustu ellefu árin. Þar er aðhalds
leysi og léleg stjórn veigamesta ástæðan.
Hvaða áhrif hefur þetta svo haft á skattana? í stuttu
máli þau, að skattpíning hefur aldrei verið þvílík á íslandi
og nú. Álögurnar, sem ríkið leggur á borgarana, hafa
alltaf 13—14 faldazt síðan Sjálfstæðisflokkurinn tók við
fj ármálastj órninni fyrir ellefu ámm. Á sama tíma hafa
launataxtar ekki nema þrefaldazt eða fjórfaldazt í krónu-
tölu. Af því má bezt ráða, hve gífurlega skattabyrðin hef-
ur aukizt.
Til þess að geta fengið sjálfdæmi um skattana og
losnað við íhlutun Alþingis, hefur skattvísitalan verið
slitin úr samhengi við framfærsluvísitöluna ,og fjármála-
ráðherra verið gefið vald til að ákveða hana hverju sinni.
Niðurstaðan er sú, að hún er nú orðin langt á eftir fram-
færsluvísitölunni og skattarnir hafa hækkað samkvæmt
því. Svo er líka komið, að lágtekjumenn greiða orðið
skatta, sem áður voru aðeins ætlaðir hátekjumönnum.
í kosningunum í vor eiga kjósendur að dæma flokk-
rna samkvæmt yfirlýsingum þeirra og efndum. Það er
skiljanlegt að Mbl. kveinki sér, þegar minnzt er á fjár-
málastjórn Sjálfstæðisflokksins. Flokkurinn fengi þungan
dóm, ef kjósendur dæmdu hann rétt af orðum hans og
efndum í skattamálum og fjármálastjórn ríkisins. Þ.Þ.
Starfsemi hennar í Indlandi hefur unnið henni heimsfrægð
MÓÐIR TERESA
Þegar Páll páfi VI ákvað fyr
ir þremur árum að stofna
heimili fyrir fátæklingana í
Rómarborg seildist hann um
hálfan hnöttinn og bag minnu
eina í Kalkútta að taka að sér
framkvæmdina.
Þegar páfinn tók þessa
ákvörðun voru um 20 þúsund
nunnur í Róm. og margar
þeirra höfðu hefgað sig hjálp-
arstarfi meðal fátæklinganna.
En þær og móðir Teresa voru
sitt hvað, en hún var stofn-
andi og æðsti stjórnandi „Tmi-
boða góðgerðastarfseminnar“,
en um daginn veitti páfi þeim
fyrstum verðlaun þau, og
kennd skulu vig Jóhannes páfa
XXIII.
MÓÐIR Teresa er litið kunn
almennt á Vesiurlöndum en
hún er eins konar þjóðsagnar
persóna í Indlandi, þar sem
hún settist að fyrir tuttugu og
tveimur árum. Hún hvarf þá
frá kennslustörfuim og lagði
nunnubúninginn á hilluna til
þess að þjóna fátæklingunum,
sem tæpast verður tölu á kom-
ið.
- 'Páll "páfi fór til Indiands ár-
ið 1964 og sannfærðist þá um
frægð móður Teresu þar i
landi. Eitt síðasta verk hans,
áður en hann snéri heim, var
að gefa móður Teresu hvíta
Lincolninn sinn, „til þess að
verða henni að liði við algilt
trúboð elskunnar“.
STARFRÆKSLA fimmtíu og
ndu hjálparstöðva fyrir fátæ!:l.
í Kalkútta er liður í .elskutrú
boði“ móður Teresu. Auk þess
eru ireknar sjötíu slíkar hjálp-
arstöðvar í öðrum borgum á
Indlandi. Ennfremur rekur
hún, og nunnur úr reglu hennar,
fátæk.’ingaheimili á Ceylcn, í
Tanzaníu, Joirdaníu, Venezu-
ela, á Bretlandi og í Ástralíu.
Síðast ber svo að telja hjálp-
arstöðina eða heimilið í Róma-
borg.
Trúboðar góðgerðarstarf
seminnar hafa marga leik-
menn í þjónustu sinni. Aðstoð
þeinra kemur að notum við
kennslu sex þúsund barna í
fimmtíu skólum, meðferíi millj-
ón sjúklinga á ári í 125 hjálp-
arstöðvum og rekstur 12 hjúkr
unarheimila fyrir fátæklinga,
sem bíða dauða síns.
MóÐIR Teresa hét áður
Agnes Gonxha Bojaxhiu og
fæddist 17. ágúst 1910 í borg-
inni Skoplie, sem nú telst til
Jugoslavíu. Faðir hennar var
matvörukaupmaður frá Al-
baníu.
Agnes Bogaxhiu var ekki
nema tólf ára þegar hún var
orðin staðráðin í að verða
nunna. Prestur einn sagði
henni tveimur árum síðar frá
störfum Loretto-systranna, en
það er írsk regla, sem starfar
á Indlandi. Þá vair Agnesi
hinni ungu ljóst, hvar hún
vildj eyða ævi sinni.
Reglan veitti henni viðtöku
og hún lagði af stað til Ind-
lands þegar hún var seytján
ára gömul.
24. maí 1928 vann hún
fyrsta heit sitt, en hið síðasta
níu árum síðar.
AÐ KVÖLDI 10. september
1946, þegar hún var þrjátíu og
sex ára gömul, var móðiir
Teresa á leið með járnbraut-
arlest frá Kalkútta til Darjeel-
ing, en þar ætlaði hún að leita
sér andlegrar hvíldar. Hún
segist sjálf hafa fengið köllun
allt í einu þairna í lestinni
„Boðskapurinn var ákaflega
ljós og einfaldur“. á hún að
hafa sagt. ,Ég átti að hverfa
frá klaustrinu taka mér ból
festu meðal hinna fátæku og
hjálpa þeim“.
Þegar móðir Teresa var kom-
in aftur tii Kalkútta leitaði
hún aðstoðar forustumanna
kirkjunnar, en var vísag frá.
Hún beið í eitt ár. en skrif-
aði þá forustukonu reglunnar.
móður Gertrude í Rathfar-
ham í írlandi, Móðir Gertnide
féllst á beiðni hennar er hún
hafði fengiö samþykki kirkju-
feðranna í Rómaborg. Móðir
Teresa lagði fyrri nunnubún-
ing sinn þegar á billuna og
klæddist hvítum búningi, sem
ber keim af sari, búningi beim
sem konur klæðast hjá Hindú-
um.
MÖÐIR Teresa fékk til af-
nota herbergi á heimili eins af
starfsmönnum ríkistjórnar-
innar og þar hóf hún að skipu-
leggja hina nýju nunnureglu
sína. Innan skamms settist að
hjá henni nítján ára gömul
stúlka frá Bengal. Shubashini
Das. sem gerðist fyrsti áhang
andi reglunnar. Shubashini
tók sér skirnarnafn Teresu og
nefndist systir Agnes.
MÓÐIR Teresa fær fjárstyrk
víða að til starfsemi sinnar,
en fjárþörfin er ótæmandi. Ár-
ið 1962 fékk hún 20 þúsund
dollara styrk fra Magsaysay
Award Foundation og því fé
öllu varði hún til byggingar
barnaheimilis.
Fátæktin er hlutskiptj hess
fólks, sem móðir Teresa starf-
ar fyrir, en fátæktin er einnig
hlutskiptí systranna í regl-
unni. Þær nevta sömu fæðu og
fátæklingarnir. fara á fætur
klukkan tuttugu minútum fyr
ir fimm á morgnanna, vinna
til klukkan niu á kvöldin og
fá ekki nema hálfrar stundar
hvíld á þeim tima Mjög sjald-
gæft er, að systurnar breyti út
af þessarri reglu.
Sögð er sú saga sem dæmj
um fádækt nunnanna. að syst-
urnar í Venezuela hafi sent
gjafir til Indlands. tutlugu
sælgættspakka einn pakka á
hvert fylki í landinu.
Móðir Teresa sagði við blaða
mann, sem ræddi við hana:
..Fátækt okkat svstranna er
jafn nauðsynleg og starfið
sjálft“.

s