Tíminn - 21.03.1979, Blaðsíða 6

6
Miðvikudagur 21. mars 1979.
Útgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson og Jón Sigurösson. Auglýsinga-
stjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og auglýsingar Siðumúla 15. Simi
86300. — Kvöldsimar blaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl.
20.00: 86387. Verð I lausasölu kr. 150.00. Askriftargjald kr.
3.000.00 - á mánuði. Blaöaprent
Góður grundvöllur
Erlent yfirlit
Nýr forsetí kominn
tíl valda í Brasillu
Efnahagsmálin geta orðið honum erfið
Umræður undan farinna daga hafa staðfest enn
einu sinni það mat að almenningur telur mestu
skipta i stjórnmálunum að unninn verði bugur á
verðbólgunni. I nýlegri ályktun frá Alþýðusam-
bandi Austurlands er það beinlinis tekið fram að
launþegar vilji fremur taka á sig nokkra tima-
bundna kjaraskerðinu en standa frammi fyrir
stjórnarslitum og mánaðalöngu þófi um stefnuna i
ef nahagsmálunum.
Það er satt að segja undarlegt að stjórnmála-
menn sem vilja kenna sig við alþýðuna skuli ekki
hafa tekið eftir þvi að launþegar kæra sig ekkert
um æ fleiri og verðminni krónur i kaup. Krónutölu-
stefna sú sem undan farna daga hefur aftur skotið
upp kollinum nýtur litils fylgis, vegna þess að allur
almenningur veit sem er að krónutölustefnan er
ekkert annað en dulbúningur áframhaldandi verð-
bólgustefnu.
Á sama hátt gerir almenningur sér grein fyrir
þvi að árangri verður ekki náð nema verðbótakerfi
visitölunnar verði breytt á þann veg að hinar
stjórnlausu vixlhækkanir hverfi. Þeir sem lifa af
launum vita fullvel hve þessar hækkanir eru
marklausar, og þeir vilja frekar taka á sig nokkra
timabundna skerðingu en að sjá skollaleikinn
halda óheftan áfram.
Þegar forystumenn Alþýðubandalagsins gripu
til þess óyndisúrræðis i innbyrðis valdaátökum
sinum að hóta stjórnarslitum, rákust þeir á vegg
andstöðu meðal stuðningsmanna sinna. I umræð-
um þeim á Alþingi sem útvarpað var i fyrra dag
mátti ljóslega heyra það á málsvara Alþýðu-
bandalagsins að forysta flokksins vill taka stóru
orðin aftur. í raun og veru var ræða Ragnars Arn-
alds opinber afsökunarbeiðni og ákall til forsætis-
ráðherra að leysa Alþýðubandalagið undan þeim
álögum sem það sjálft hafði kallað yfir sig.
Á undan förnum vikum hefur það sést að and-
staðan gegn gerbreyttri efnahagsstefnu er furðu-
lega sterk innan Alþýðubandalagsins. Þessi fylgi-
spekt við kerfi verðbólgunnar eiga Sjálfstæðis-
flokkurinn og Alþýðubandalagið sameiginlega,
enda ýmsir i báðum flokkunum sem sjá vænlegá
samstarfsaðiija hvor hjá öðrum.
Mikilvægi þess sem nú hefur gerst er einkum
það að forysta Alþýðubandalagsins hefur verið
knúin til þess að endurskoða afstöðu sina. Enda
þótt i forystunni gæti sjónarmiða þeirra sem láta
sig litlu skipta undirstöður þjóðskipulagsins sem
hér er við lýði, þá fer þvi fjarri að almennir stuðn-
ingsmenn þeirra kæri sig allir um niðurrifsstefnu.
Framsóknarmenn og Alþýðuflokksmenn hafa
lýst yfir þvi að þeir séu reiðubúnir til viðræðna og
samkomulags um efnahagsmálafrumvarpið á Al-
þingi. Ef marka má undirtektir launþegasamtaka
og almennings, og siðan opinber ummæli mál-
svara Alþýðubandalagsins á Alþingi hlýtur að
vera góður grundvöllur til samkomulags.
Það er alveg ljóst að almenningur vill ger-
breytta efnahagsstefnu sem marki veginn út úr
verðbólgunni. Almenningur hefur hafnað krónu-
tölustefnunni og er reiðubúinn að taka á sig byrðar
þær sem óhjákvæmilegar reynast. Og almenning-
ur æskir þess allra sist að hér verði mánaðalangt
stjórnleysisþóf.
Það er vissulega ánægjulegt að forysta Alþýðu-
bandalagsins virðist hafa áttað sig á þessu.
JS
HINN 15. þ.m. tóknýr maður,
Joao Baptista Figueiredo, viö
forsetaembættinu i Brasillu.
Hann er fimmti hershöfðinginn,
sém veröur forseti siöan 1964,
þegar hershöfðingjarnir gerðu
byltinguogtókustjórn landsins
i hendur sinar. Það var ákvörð-
un þeirra, sem fylgt hefur veriö
af fullri nákvæmni, að meöan
herinn færi með völdin, skyldi
enginn vera forseti lengur en
eitt kjörtimabil, og til þess aö
komast hjá deilum skyldi frá-
farandi forseti tilnefna eftir-
mann sinn. Að nafninu til a.m Jt.
skyldi endanlegt val forsetans
vera hjá þjóðinni, og skyldi þvi
framfylgtmeðþeim hætti.að for-
setaefnin byöu fram kjörmenn,
sem siöar kysu forsetann. Vali
kjörmanna hefur verið þannig
háttað, aö flokkur hershöfðingj-
anna hefur verið öruggur um að
fá meirihluta þeirra. Samt er
haldið uppi umsvifamikilli
kosningabaráttu, sem m.a. er
fólgin I þvi, að forsetaefni hers-
höfðingjanna ferðast fram og
afturum landið og heldur kosn-
ingafundi og kynnir sig á annan
hátt. Þannig hefur Figueiredo
veriö nær stöðugt á ferðinni
siðan Geisel forseti tilnefndi
hann forsetaefni sitt fyrir
fimmtán mánuðum.
ÞAÐ kom fréttaskýrendum
yfirleitt nokkuð á óvart, þegar
Geisel tilkynnti, að hann vildi fá
Figueiredo sem eftirmann
sinn. Margir höföu þótt lfldegri.
Figueiredo hafði litið látið á sér
bera og þaö reyndar svo mjög,
að hann gekk undir nafninu
„þögli ráðherrann”. Þá sjaldan,
sem hann lét til sin heyra, þótti
það ekki heldur bera merki um,
að hann kynni aö haga oröum
sinum nógu hyggilega. Þannig
er haft eftir honum, þegar Geis-
el hafði tilnefnt hann sem eftir-
mann sinn: Ég tek við þessu
starfi vegna þess, að mér er
skipað að gera það, en ég tel
mig engan veginn hæfasta
manninn til að takast það á
hendur.
Figueiredo tókst ekki betur,
þegar hann var gagnrýndur
fyrir að vera mikill hestamaður
ogeyðameiraaffritimaslnum i
návistvið hesta en menn. Hann
svaraði aö bragði: Mér finnst
lyktin betri af hestum en
mönnum.
Þó þótti ýmsum samherjum
hans honum takast einna verst,
þegar hann fór að gagnrýna
Joao Baptista Figueiredo
vestrænt lýðræöi, en hershöfö-
ingjarnir hafa frá upphafi lofað
þvi, að endurreisa lýöræðis-
stjórn að nýju, þegar þeir teldu
tima kominn til þess.
Figueiredo sagðist samt ætla að
vinna að þvi, að staðið yrði viö
þessi loforð hersins. Siðan
fórust honum orð eitthvað á
þessa leið: Boltaleikurinn er að
byrja. Ef stjórnmálamennirnir
leika vel, er allt i lagi. Leiki þeir
hins vegar illa, sting ég bolt-
anum undir handlegginn og
labba burtu.
Vegna þess, að sitthvaö þótti
við framgöngu Figueiredo að
athuga eftir aö hann hóf kosn-
ingavinnu sina, var sérstakt
auglýsingafyrirtæki fengið til að
kenna honum,hvernig hann ætti
aö koma fram. Honum var
kennt að haga orðalagi sinu
nokkuð öðru visi en áöur, en
jafnframt fékk hann fyrirmæli
um að reyna þó að halda sérein-
kennum sínum, og láta óbreytt-
ar meiningar sinar flakka, þótt
þær væru umdeilanlegar. Fólk
kynni þvi vel, að stjórnmála-
menn væru ekki alltaf á varð-
bergi, heldur virtust hæfilega
opinskáir.
Figueiredo forseti er 61 árs aö
aldri. Faðir hans var liðsforingi
og fylgdi hann honum á þeirri
braut. Þegar hershöfðingjamir
gerðu stjórnarbyltingu 1964, var
hann skipaður yfirmaður leyni-
þjónustunnar i RIo de Janeiro,
en siðar varö hann yfirmaður
herlögreglunnar i Sao Paulo,
stærstu borg landsins. Hann
gegndi fleiri trúnaðarstörfum á
vegum hersins áður en Geisel
skipaði hann yfirmann allrar
leyniþjónustu rikisins fyrir
fimm árum. Geisel mun hafa
fallið vel að vinna meö honum
og tók hann þvi fram yfir alla
aöra hershöfðingja, þegar hann
valdi eftirmann sinn.
1 RÆÐU þeirri, sem Figuei-
redo hélt, þegar hann tók við
forsetaembættinu, lýsti hann
yfir þvi, að stjórn hans myndi
vinna að þvi að koma á lýð-
ræðisskipulagi og halda þannig
áfram þvi starfi, sem Geisel
hafði lagt grundvöll að. 1 for-
setatið Geisels hefur það gerzt,
að ritskoðun á blöðum hefur
veriö afnumin, samtök verka-
fólks hafa fengið verkfallsrétt
að nýju og pólitiskum fangels-
unum hætt. Þá var það eitt
siðasta verk Geiselssem forseta
að fella úr gildi reglugerð, sem
veitti forsetanum rétt til aö
skerða bæði valdsviö þingsins
og dómstólanna, en Geisel hafði
beitt þessu valdi á fyrstu
stjórnarárum sinum.
1 valdatið hershöfðingjanna,
eða siöan 1964, hafa orðið
miklar framfarir i verklegum
efnum i Brasiliu og vöxtur
þjóða rfram leiöslu mikill.
Figueiredo fær þó mikla erfið-
leikatil að glima við. Verðbólg-
an var 41% á síðasta ári og bætir
það ekki úr skák að flytja þarf
inn um 80% oliunnar, sem er
notuð i landinu. Erlendar skuld-
ir eru miklar, og landbúnaður-
inn hefur orðiö fyrir miklum
áföllum af náttúruvöldum siö-
ustu misserin. Þó á þaö senni-
lega eftir að valda Figueiredo
mestum erfiðleikum, að tekju-
skiptingin hefur óviöa verið
ranglátari i heiminum á siðari
árum en Brasiliu. Þaö getur átt
eftir að hefna sin.
Þ.Þ.
Figueiredo forseti ræðir viö blaðamenn.