Ísafold - 20.12.1927, Blaðsíða 1

Ísafold - 20.12.1927, Blaðsíða 1
Ritat jórar: Jón Kjar.tansson Valtýr Stef&naeoB Síœi 500. ISAFOLD AfgreiSaU og innheimta ( Ansturstneti L Sfmi 500. OjaWdagi 1. jélí. Árgangnriita koatar 5 krðlÐW. DAGBLAÐ: MORGUNfiLAÐIÐ 52 4i-g. 60. «ML þridjudagjnn 20. dea. íaafold«rprent»miCja k.f. málSSPÍ11 j n£. dómsmálanna í landinu. Var þess _____ að vænta, að menn tækju slíku jþegjandi? Gat þetta verið gert í F 1 öðru skyni en því, að fá tækifæri Tíminn, aðalmálgagn núver- tH þesg að svala sjer á andstæð- andi stjórnar, fann að því i ingunum? haust, eftir að stjórnarskiftin höfðu farið fram, hve kuldalega j jj sum andstæðingablöðin hefðu Saga jónasar ‘jönssonar sem tekið hinni nýskipuðu stjórn. jjómsmálaráðherra er ekki löng Þau hefðu ráðist að sumum ráð- en Mn hefír þó gannað> herrunum, áður en þeir hefðu ,jð þag yar ekki of djúpt j árinni nokkuð aðhafst sem andstæðing- <tekið j byrjun; þegar sagt var> arnir höfðu út á að setja. Eink- ^ það væri hneyksli> að velj'a um þótti stjórnarblaðinu viðtö«í- glikan mann í dómsmálaráðherra h*ÓfVfram; Stöðu. Það er þegar orðin þjóð- Mbl. hafði tahð það stjornmala- arskömm hyernig ráðherrann hneyksli hvernig skipað var í ei t hagar sjer j þessari ábyrgðar- ráðherrasætið. Blaðið taldi það mikju stððu hneyksli að Jónas Jónsson frá Hyenær hefir það þekst fyrri Hriflu skyldi vera gerður að j nokkru siðuðu þjóðfjelagi, að dómsmálaráðherra. sjálfur dómsmálaráðherrann,. út- Það var einkum tvent sem því ,vorður rjettvísinnar í landinu, olli, að J. J. fjekk svona slæmar skrifaði um mál, sem er undir viðtökur. Fyrst það, að hann opinberri rannsókn á þann hátt vantaði gersamlega þá sjerþekk- sem Jónas Jónsson hefir gert í ingu, sem maður í slíkri stöðu jTímann undanfarið, í sambandi verður að hafa. I>ótt það sje ekki við sjóðþurðina í Brunabótafje- lagaleg skylda að dómsmálaráð- laginu? Þar eru prentaðar hinar herrann sje lögfræðingur, segir viðbjóðslegustu sorpgreinar með það sig sjálft, að ólöglærður nafni dómsmálaráðherrans undir. maður getur ekki á sitt eindæmi Dómsmálaráðherrann gefur tekið ákvarðanir um ýms mál, það fyllilega f skyn, að flestir sem heyra undir dómsmálaráð- eða allir stjórnendur Brunabóta- herrann. Hvernig á ólöglærður f jelags Jslands sjeu afbrotamenn. maður að geta sagt fyrir um j,eir hafi hver af öðrum vitað, það, hvort rjett sje að áfrýja að verið var að taka stórfje úr dómi í lögreglu- eða sakamáli? pjóði fjelagsins, en hylmað yfir Eitt af verkefnum dómsmálaráð- athæfíð 0g það voru ekki að. herrans er að akveða ]>etta. eins forstjórar fjelagsins, sem Hvernig á ólöglærður maður að lylmuðu> heldur sjálf ríkisstjórn- geta ákveðið, hvort höfða skuli in j,ð eru ekki nafngreindir aðr- sakamal gegn manni fyrir ein- ir raðherrar en þeir, sem til- hvern verknað, eða það skuli heyra fhaldsflokknum. En sjóð- ekki gert? Þetta ei þó eitt af þurðin j Brunabótafjelaginu er verkefnum þeim, er dómsmála- fíl orðin löngu áður en íhalds. ráðherranum er ætlað. stjórnin tók við völdum. Hvernig Síðan sú tilhögun komst á hjer eða hversvegna „íhaldsforstjór- að hafa þrjá ráðherra, hefir það arnir“ og ,,íhaldsráðherrarnir“ aldrei komið fyrir, fyr en nú. að (en þannig skilgreinir útvörður ólöglærður maður væri settur í rjettvísinnar mennina) hylmuðu dómsmálaráðherrastöðu. Síjórn- yfir afbrot gjaldkerans, lætur málaflokkarnir hafa talið ]>að ráðherrann ósvarað; lofar hverj- alveg sjálfsagt, að í ]>á stoðu um sem vill að geta í eyðurnar. yrði valinn lögfræðingur. Það Sami maðurinn, sem ]>annig voru óskráð lög, sem flokkarnir skrifar um sakamál, sem er und- töldu sjer skylt að hlýða. | ir 0pinherri rannsókn, á nú brátt Hið síðara, sem olli andúðinni að taka ákvörðun um það móti gegn Jónasi Jónssyni, var það, hverjum beri að höfða sakamál. að menn vantreystu viannkost- Verði ráðherrann samkvæmur um hans til þess að takast á pkrifum sínum um málið, hlýtur hendur hin ábyrgðarmiklu störf, hann að fyrirskipa málshöfðun sem fylgdu dómsmálaráðherra- ,gegn fleirum en gjaldkeranum. starfinu. Menn treystu ekki á Hann hlýtur einnig að höfða mál rjettlæti í úrskurðum. Meðfæddir gegn „íhaldsforstjórunum" og breiskléikar mannsins mundu „íhaldsráðherrunum“, sem hann valda því, að pólitískir andstæð- ákærir í skrifum sínum. Geri ingar yrðu ofsóttir, en hylmað hann ]>að ekki, hefir hann ó- mundi yfir afbrot hinna, sem merkt skrif sín um málið og ját- játuðu trú ráðherrans. Fortíð J. að opinberlega fyrir alkjóð, að J. hafði sýnt það svo greinilega, hann hafi logið sakargiftum á að maðurinn er þjáður af stjórn- alsaklausa menn. lausu ofsóknai æði, enda hafði 1>að er nú orðið opinbert leynd hann beitt allra meðala, óleyfi- armáI> hvað vakti fyrir dóms. legra sem leyfilegra, til ]>ess að málaráðherranum ]>egar hann ná sjer niðri á andstæðingum heimtaði rannsókn í máli, sem sínum. I forsætisráðherrann var búinn að Þessum manni var fengið á- semja um, og um leið gerði for- kæruvaldið í hendur; hann átti sætisráðherrann að ómerkum að hafa yfirstjórn lögreglu- og manni. Það var ekki það, að koma fram refsingu á gjaldkera á heimilunum alt önnur áður, en Brunabótafjelagsins, heldur hitt, hún er nú. Áður var mannmargt að reyna að finna pólitískt vopn á heimilunum, en nú eru víða að- á andstæðinga sína. Dómsmála- eins foreldrar, og börn; þykir ráðherrann hefir orðið gramur gott þar sem er ein vinnukona þegar hann sá fram á, að slík og einn vinnumaður líka. Hvern- leit mundi engan árangur hafa, ig eiga þessi heimili að geta ann- og í bræði sinni hripar hann nið- ast barnafræðsluna svó að í lagi ur sorpgreinarnar, sem stjórnaj- sje? blaðið hefir verið að birta und- --------- anfarið. J Ungmennafræðslan er beint --------- i framhald barnafræðslunnar. Hún hefir verið vanrækt herfilega Framsóknarflokkurinn hefii hjer á landi og er enn þann dag sett smánarblett á þjóðina með j dag Enn höfum yið ekki búið því að fela Jónasi Jónssyni fiá okkur tii heildarkerfi yfir til- Hriflu gæslu rjettvísinnar í land- hogun ungmennafræðslunnar í inu. Jafnframt hefir rjettarör- landinu gd litla Ungmenna- ygginu í landinu verið stefnt í fræðsla sem við hofum> er til orð hættu. Þjóðin þolir ekki til lengd in fyrir dugnað einstakra manna ar að hoifa á það, að sjálfur út- eða hjeraða_ Sorglegast er á- vörður rjettvísinnar leitist eftir standið j sjalfri höfuðborginni, því að fremja ranglæti á þegn- ;þar sem yg hhlti þjóðarinnar unum. Allir eiga að veia jafnir býr j>ar er enginn ungmenna- fýrir lögunum, háir sem lágix, skúli til> eða ekki sv0 að teljandi hvaða stjórnmálaflokki sein sje_ j>etta astand er gersamlega þeii tilheyra. ó]>olandi og er höfuðborginni og Núverandi dómsmálaráðherra þjóðinni til minkunar. vill flokka afbrotamenn eftir því,, Menn hafa kvartað undan of hvaða stjórnmálaskoðun ]>eir jnikilli aðsokn að meritaskólanum hafa. Er auðsætt, að slíkt er ekki og haskojanum> og svo mun nu gert til þess að láta lögin ganga komið> að grípa á til ])vingunar. jafnt yfir alla. Lögin eiga að ná ráðstafana tii þess að draga úr til PÓlitískra andstæðinga íáð- aðsokninni að þessum æðri skól- herrans — hinna ekki. um.Slíkar ]>vingunarráðstafanir Hve lengi halda menn að slíkt eru neyðarúrræði og í raun og geti gengið ? , veru lítt sæmandi siðuðu þjóð- [fjelagi. Þær mundu einnig valda herfilegu misrjetti. j í raun og veru er það barna- jskapur, að vera að tala um þving ----— unarráðstafanir, til þess að Mentamenn höfuðborgarinnar ’ dra^a úr aðsókninni að æðri hafa setst á rökstóla til þess að mentastofnunum landsins. Að- ræða skólamálin. Er það vel far- 'sóknin er eðlile£’ ^eðan það á- ið og vonandi að eitthvað gott stand er ríkJandi að hjer er eng- hljótist af þeim umræðum. Skóla inn ungmennaskóli. Hvað eiga málin eru meðal okkar stærstu foreldrar að láta bo™ sín ^a? mála. Þau eru einskonar próf- Finst nokkrnm nndarlegt, að þeir steinn á menninguna í landinu. vilji veita l,ejm oinhverja ment- Sje skólamálúnum vel fyrir kom- un’ 1 stað l,ess að láta Þau vera ið, er menningin í góðu lagi; sje það ekki, er menningín gölluð. Undirstaða allrar fræðslu er barnafræðslan. Hún skapar þjóð- ann' Allir sjerskólar eru full- ina. Er því mjög áríðandi að ir °£ nngmennaskóli er hjer barnafræðslan sje í góðu lagi. Það er stutt síðan Alþingi end-| urskoðaði fræðslulögin; það var þvmgunarráðstafana til þess að á þinginu 1926 (1. 40, 1926þ. Það draga úr að«úkmnm að monta' má segja að með þeim lögum jskólanum háskólanum. Slíkt hafi þingið komið barnafræðsl- er hæfft að ^era án minstu lwing' unni í sæmilegt horf. Þó mun!unar; l)að er með Því að koma enn mikið vanta á, að öll hjeruð hjer upp góðum ungmennaskóla. ! Samskóli Jóns Öfeigssonar ad- junkts var hin rjetta úrlausn á óskiftur 6 ára skóli. Erfitt mun þó vera, að hafa mentaskólann óskiftan 6 ára skóla meðan ekk- (ert er sjeð fyrir uriglingafræðsl- iunni. Hvað vakir fyrir núverandi kenslumálaráðherra, Jónasi frá Hriflu, í þessu efni, er óljóst enn. Hann hefir sem kunnugt er slegið um sig með því að þykjast taka skólamál Norðlendinga upp á sína arma. Er óvíst enn, hvort ibráðlæti hans eða um sig sláttur á þeim efnum reynist skólamáli Norðlendinga til nokkurs gagns. En hvað sem kenslumálaráð- herrann núverandi ætlar sjer í þessum efnum, þá er það víst, að^ skólakerfi landsins er eigi kom- ið í viðunanlegt horf, fyrri en sjeð er fyrir almennri ungmenna fræðslu í Reykjavík og öðrum stærri kaupstöðum landsins. Þvf það mun engin ætla sjer, hvorki hjer nje nyrðra, með lærðu skól- unum tveim, að nota þá sem ai~ menna unglingaskóla. SkólamáUn. Friðarverðlaun Nobels. Þeinr var að þessu sinni skift á milli Ferdinand Buisson prófessors í París og Þjóðverjans Ludvrig Quidde, prófessors. Verðlaununum var úthlutað í Ósló 8. desember og voru báðir prófessorarnir þar viðstaddir til að taka á móti þeim. Verðlaunin voru samtals 127.890' norskar krónur (126 þús. sænslc- ar krónur). iðjulaus á götunni? Vilji þeir menta börnin hafa þau í ekkert annað hús að leita en mentaskól- lir sjerskólar ír og ungmennaskóli er ekki til. | Það er óþarfi að grípa til hafi gert það, sem þeim ber að gera. Fullkomin verður barna- fræðslan ekki fyr en fastur skóli er í hverju hjeraði. Sumir hafa haldið því fram, að barnaskólarnir væru óþarfir; hin gamla og góða heimilisfræðsla væri miklu hollari. En þessir menn vita ekki hvað þeir eru að þessu máli. Var illa farið að þetta góða mál skyldi ekki fá að ganga fram á þinginu í fyrra. Ungmennafrteðslunni er mjög ábótavant hjer á landi. Það þarf að komast á skipulag um ung- segja. Hin gamla og góða heim- j.mennafræðslu og tilhögun henn- ilisí'ræðsla var aldrei alfullkom- ar. Sjerstaklega er nauðsyn á að in; hún gat verið góð á einstakajfá ungmennaskóla hjer í Reykja- heimilum. En þau voru undan-jvik, til ]>ess að draga úr aðsókn- tekningarnar. Hlð almenna var, jnni að mentaskólanum. En um að fræðslan á heimilunum var jeið á að breyta allri tilhögun ærið ófullkomin. Þó var aðstaðan mentaskólans. Hann á að verða Prófessor Quidde. er fæddur 1858 í Bremen og er sagnfræðingur. Hann varð fyrst nafnkunnur fyr ir hið sögulega rit sitt um Cali- gula, sem ltom út 1894. Lýsti hann Caligula þar svo, a@ allir hjeldu að sneitt væri að Vilhjálmi og að lýsingin ætti við keisarann og varð Quidde þá vinfátt í 'Þýska- landi, en þó seldust 300.000 ein- tök af bóldnni, og mun það fátítt um sagnfræðislegar ritgerðir. — Maximilian Harden hafði skömmu áður heðið Quidde að gerast með- ritstj. að „Die Zukunft“, en rjeð- ist nú á liann og sagði að hann ætti ; skilið að vera settur í spenni- treyju. Nokkrum mánuðum seinna I var Quidde dæmdur í 3 mánaða fangelsi fyrir „hátignaróvirðing“. Hafði þá liirðin í Berlín gefið út minnispening af Vilhjálmi I. og

x

Ísafold

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.