Tíminn - 10.04.1981, Blaðsíða 6

6
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Auglýsingastjóri:
Steingrimur Gislason. Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhanns-
dóttir. Afgreiöslustjóri: Siguröur Brynjóifsson. — Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson, Elias Snæland Jónsson, Jón Helgason,
Jón Sigurösson. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur V. Ólafsson. Blaöa-
menn: Agnes Bragadóttir, Atli Magnússon, Bjarghiidur
Stefánsdóttir, Friörik Indriöason, Friöa Björnsdóttir
(Heimilis-TIminn) Heiöur Helgadóttir, Jónas Guömundsson
(þingfréttir), Jónas Guömundsson, Kjartan Jónasson,
Kristinn Hallgrfmsson (borgarmál), Kristín Leifsdóttir, Ragn-
ar örn Pétursson (Iþróttir). Ljósmyndir: Guöjón Einarsson,
Guöjón Róbert Agústsson. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir.
Prófarkir: Flosi Kristjánsson, Kristin Þorbjarnardóttir, Maria
Anna Þorsteinsdóttir. — Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar:
Siöumúla 15, Reykjavik. Simi: 86300. Auglýsingasimi: 18300.
Kvöldsimar: 86387, 86392. — Verö I lausasölu 4.00. Askriftar-
gjaidá mánuöi: kr. 70.00. — Prentun: Blaöaprent hf.
Óbreytt stefna
Þau ár sem flokksþing Framsóknarmanna kem-
ur ekki saman ályktar miðstjórn i nafni flokksins og
markar honum stefnu i mikilvægustu málaflokk-
um.
í viðfangsefnum liðandi stundar markar mið-
stjórnin stefnuna i einstökum atriðum svo sem td.
efnahagsmálum og afstöðu til efnahagsaðgerða. Á
gvipaðan hátt er gert ráð fyrir þvi i skipulagsregl-
um Framsóknarflokksins, að miðstjórn skuli til
kvödd að taka ákvörðun um aðild að stjórnarsam-
starfi
Þá getur miðstjórn verið ætlað að fjalla sérstak-
lega i nafni flokksins um sérstaka málaflokka, og
miðstjórnarfundurinn nú i aprilbyrjun fjallaði
þannig rækilega um k jördæmamálið og gerði álykt-
un um almenna stefnu i þeim viðræðum sem fram
undan eru um það.
í öðrum málaflokkum árettar miðstjórnin hins
Íegar þá heildarstefnu sem flokksþing hefur mót-
ð. Á það einkum við um meginstefnu Framsóknar-
lanna, langmið þeirra og viðhorf til þjóðfélags og
sjálfstæðis. í slikum málaflokkum hefur miðstjórn-
in jafnan við að styðjast ályktanir margra flokks-
þinga, svo sem eðlilegt er, og tekur mið af þeim.
Þetta á t.d. við um afstöðu Framsóknarmanna til
utanrikismála og öryggis og varna á íslandi. Það er
og hefur verið stefna Framsóknarmanna að hér sé
ekki erlendur her á friðartimum þegar ekki er talið
að öryggi Norður-Altantshafssvæðisins sé i húfi. Og
það er og hefur verið stefna Framsóknarmanna að
viðbúnaði erlendra gæsluliða hér skuli haldið i hæfi-
legu lágmarki, i samræmi við þá stefnu flokksins,
að íslendingar eigi á alþjóðavettvangi að leggja á-
herslu á friðarstefnu, afvopnun og vinsamlega
sambúð.
Meðan þó verður talið nauðsynlegt að hér dvelj-
ist erlendir gæsluliðar er það og hefur verið stefna
Framsóknarmanna að viðdvöl þeirra hafi ekki
áhrif á islenskt þjóðlif, heldur verði þeim haldið ut-
. an möguleika á þvi að hlutast til um atvinnulif eða
menningu þjóðarinnar sem frekast er kostur i nú-
timaþjóðfélagi.
Að þessu lýtur upphaf ályktunar miðstjórnar-
innar um stuðning við áform um byggingu nýrrar
flugstöðvar á Keflavikurflugvelli, en þar segir:
„Aðskilnaður hers og þjóðar, meðan erlendur her
er i landinu er grundvallaratriði i stefnu Fram-
sóknarmanna, og bygging nýrrar flugstöðvar er
forsenda þeirrar stefnu”.
Svo sem kunnugt er hafa viðsjár mjög aukist að
undanförnu i alþjóðamálum, i kjölfar innrásar
Sovétmanna i Afganistan og þróunarinnar i Pól-
landi. Þvi miður er ekkert enn sem bendir til þess
að Rússar muni taka nokkurt tillit til alþjóðlegra
samþykkta, og ekki er það að skilja af ummælum
fulltrúa þeirra um framvinduna i Póllandi að ráða-
menn i Kreml hafi neitt lært eða neinu gleymt siðan
þeir réðust á Tékka og Slóvaka.
Meðan þessu fer fram er við þvi að búast að
íslendingar sæti vaxandi þrýstingi um aukinn við-
búnað Bandarikjamanna hér á landi. Framsóknar-
menn telja slikt mjög varhugavert og fjarlægt
þeirri stefnu sem fylgja ber i alþjóðamálum til þess
að tryggja frið og vinsamlega sambúð allra þjóða,
slökun spennu og afvopnun.
1 þessu ljósi ályktaði miðstjórn Framsóknar-
manna að:
,,Við rikjandi aðstæður skal framfylgt óbreyttri
stefnu i öryggismálum”. JS
{{11[ n ji ipi
Föstudagur 10. aprll 1981
Kjartan Jónasson:
Erlent yfirJií
„Walesa er irjáls-
ari en Lula”
— 1981 örlagaár fyrir Brasilíu
Brasilia er stærsta land
Suöur-Ameriku og með flesta I-
búana. Landið er lika stærst á
öðrum sviðum, þaö er til dæmis
skuldugasta þróunarlandið i
veröldinni og verðbólga er þar
meiri en viðast annars staðar.
Arið 1964 geröi herinn byltingu i
landinu og árið 1968 hafði tekist
að vinna að mestu leyti bug á
þeirri veröbólgu sem fyrir var i
landinu. Þjóðartekjur uxu hröð-
um skrefum og tekið var aö tala
um brasiliska efnahagsundrið.
Þegar oliukreppan skall á árið
1974 jókst veröbólga á ný og
mjög dró úr vaxtarhraðanum i
efnahagslifinu, en hann var
raunar aðmestu leyti byggður á
erlendum fjárfestingum i land-
inu.
Snemma árs 1979 var Joao
Baptista Figueiredo fyrrver-
andi hershöfðingi skipaður for- '
seti i landinu til sex ára og hét
hann þá þjóðinni að koma á lýð-
ræöifyrirlok kjörtimabils sins.
A fyrsta embættisári sinu náð-
aði hann fjölmarga pólitiska
fanga og stefna hans er að
draga smám saman úr hvers
konar hömlum á athafna- og
tjáningafrelsi og standa fyrir
fyrstu alfrjdlsu þingkosningun-
um i landinu I 15 ár.
Nýlega virtist svo sem þessi
áætlun forsetans mundi fara út
um þúfur og herinn treysta tök-
in á ný. Alvarlegast varð á-
standiö i kjölfar þess atburðar
að nokkrir fanganna sem Figu-
eiredo náðaði lýstu þvi yfir að
þeir vildu lögsækja nokkra her-
foringja fyrir pyntingar sem
þeir voru beittir i fangelsi. Einn
fanginn, Ines Etienne Romeu,
sem átti meðal annars þátt i að
ræna svissneskum sendiherra i
Brasiliu fyrir 11 árum, fór fyrir
friðri fylkingu blaðamanna, lög-
fræðinga og stjórnarandstæð-
inga á þinginu á staðinn þar
sem hún kvaöst hafa verið pynt-
uð samfleytt i 95 daga árið 1971.
t kjölfar þessa atburðar var
allt á suöupunkti i hernum, og
þeir sem gerstmættu vita, segja
aö ekki hafi mátt muna hárs-
breidd að herinn tæki ekki öll
völd i landinu á nýjan leik. Tals-
menn hersins segja að umrædd-
ar aðgerðir hafi verið nauösyn-
legar á sinum tima i baráttunni
viö uppreisnaröfl i landinu. Þeir
visa ennfremur til þess, að þeir
hafi á sinum tima faliist á náð-
anir Figueiredo forseta með
þeim skilningi að þær væru tvi-
hliða, það er að segja að þær
tækju ekki aöeins til „hryðju-
verkamannanna”, sem leystir
voru úr haldi, heldur ekki siður
Joao Baptista Figueiredo forseti
Brasillu lofar „frelsun”.
til þeirra sem kynnu að hafa
gert eitthvaö á þeirra hlut meö
fangelsunum og á meðan fanga-
vistinni stóð.
Greinilegt er aö bæði herinn
og andófsmenn I landinu hafa
lært sitthvað af reynslu siðustu
ára og áratuga þvi herinn hafö-
ist ekki að og náöunarfangarnir
hættu við aö leggja fram ákær-
ur og Romeu birti auk þess yfir-
lýsingu, þar sem hún kvaðst
ekki með athæfisinu hafa viljaö
koma i veg fyrir þróun i átt til
lýðræöis i landinu né að móðga
herinn.
Einn vinur forsetans og rikis-
stjóri i Bahia lýsti þessum at-
burðum svo: „Fullt af fólki
hefur verið að kveikja á eld-
spýtum til að sjá hvort eitthvert
bensin væri I tanknum. Nú veit
það að þar er bensin og eins gott
að það komst að þvi i tima, þvi
hefði þaö haldið uppteknum
hætti er ekki að vita nema allt
hefði sprungiö i loft upp”.
Þóer langtfrá þvi að beinlínis
sé orðið friðvænlegt I landinu.
Verkamenn i Brasiliu hafa nú
eignast leiðtoga sem leggur litið
upp úr orðum forsetans um
„frelsun”. Hann heitir Luis
Inácio Da Silva oftast kallaöur
„Lula”, og hefur nýlega verið
dæmdur i þriggja og hálfs árs
fangelsi fyrir að standa fyrir ó-
löglegu verkfalli fyrir ári siðan,
og hefur auk þess verið kærður
fyrir aö hvetja til „stéttabar-
áttu” I landinu, en viðurlög viö
sliku athæfi geta numið allt að
30 ára fangelsi i Brasiliu.
Da Silva hefur ekki einungis
brasiliskan verkalýð að baki sér
heldur hefur hann einnig aflað
stuðnings utanlands, til dæmis
með feröum til Japan, Banda-
rikjanna og Evrópu, þar sem
hann hitti meðal annars pólska
■ verkalýðsleiðtogann Lech
Walesa aðmáli. Einkum er yfir-
völdum i Brasiliu i nöp við vax-
andi tilhneigingu til að likja Da
Silva viö Lech Walesa.
Bandariskur fulltrúi frá
verkalýðsfélagi bandariskra
bifreiðariðnaöarmanna var ný-
lega I heimsókn i bifreiða-
samsetningaverksmiðjunni þar
sem Da Silva vinnur og var auk
þess viðstaddur réttarhöldin yf-
ir Da Silva, og hafði þetta að
segja: „Mér þykir það með ólik-
indum aö beri maður saman
Brasiliu og Pólland,
kommúniskt land, virðist vera
meira frelsi þar en hér. Walesa
er frjálsari en Lula. Þar féllust
stjórnvöld á að semja við
hann, en ekki hér. Á þessu er
grundvallarmunur sem mér
kemur mjög á óvart.”
Þrátt fyrir fangelsisdóma er
Da Silva bjartsýnn á framtið-
ina. í Brasiliu eins og annars
staðar.segir hann, munu verka-
menn verða ofan á að lokum,
þaö sé aðeins timaspursmál.
Allt tal um „frelsun” að ofan,
segirhann, er aðeins „frelsun”
fyrir hina riku. Hann bendir og
réttiiega á, að þrátt fyrir
aukningu þjóðartekna hafi
rauntekjur verkamanna lækkað
á siðasta áratug. Enginn reynir
heldur aö bera á móti fullyrð-
ingum hans um óréttláta skipt-
ingu þjóðarteknanna, en Brasi-
lia er eins og mörg önnur lönd
Rómönsku Ameriku land fárra
margmilljonera og margra fá-
tæklinga.
Hagfræðingar geta skýrt að
minnsta kosti hluta kjararýrn-
unarinnar i Brasilíu með verð-
bólgunni sem þar hefur geysað
og mikilli fólksfjölgun. Þeir
segja ennfremur að þetta ár geti
ráðið úrslitum um nánustu
framtiö Brasiliu. Nauðsynlegt
sé að ná tökum á verðbólgunni,
takist það geti margt stuðlað að
blómlegri efnahag næstu árin.
En fleiri örlagavaldar kunna
að vera á ferðinni þetta árið.
Ekki er óliklegt að mál Da
Silva, hvaða úrlausn þau fá hjá
stjórnvöldum, kunni að ráða
miklu um hversu friðvænlegt
verður i Brasiliu næstu árin.