Morgunblaðið - 24.08.2008, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 24. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
TÓMATUR er ekki lengur bara tóm-
atur sem seldur er í lausu og neyt-
andinn sker ofan á brauð. Nú eru
seldar tíu mismunandi tegundir og
pakkningar.
Kirsuberjatómatar sem heita
eftir löguninni eru vinsælasta sér-
tegund tómata hér á landi, svo
koma svokallaðir konfekttómatar
sem erlendis eru kenndir við
sherrý eða plómur. Heilsutómatar
sem Guðjón á Melum hefur hafið
framleiðslu á, sækja á. Tómatarnir
hafa fengið þetta heiti vegna þess
hversu auðugir þeir eru af lýkópen
sem er öflugt andoxunarefni.
Ekki bara tómatar
SEGJA má að norsk-íslenskum ólympíusigri hafi
verið fagnað á laugardag þegar norska kvenna-
landsliðið í handbolta vann til gullverðlauna eftir
sigur á Rússum á ÓL í Peking. Aðstoðarþjálfari
norska landsliðsins er nefnilega Selfyssingurinn
Þórir Hergeirsson, sem nú tók þátt í sínum fyrstu
Ólympíuleikum sem aðstoðarþjálfari. Aðalþjálfari
er Marit Breivik.
Þórir er 44 ára að aldri og hefur verið búsettur í
Noregi í rúma tvo áratugi. Norsku stúlkurnar
unnu yfirburðasigur á Rússum, 34:27.
Þórir býr í litlum bæ skammt utan við Stav-
anger, en bærinn heitir Klepp. „Ég hef þjálfað
víða í Noregi og ég kynntist konunni minni í
Elverum þar sem ég var þjálfari í 6 ár. Við höfum
búið í Skeid í tvö ár en frá árinu 1997 höfum við
búið í Klepp,“ sagði hann í viðtali í 24 stundum.
Þegar Þórir var spurður að því hvort hann
hefði ekki áhuga á því að taka við sem aðalþjálfari
norska kvennaliðsins brosti hann bara. „Vissu-
lega væri það gaman að fá slíka ábyrgð. Við
Marit höfum náð vel saman á undanförnum árum
og mér finnst ég ekki vera neinn „aðstoðar“-
maður.“
Norsk-íslenskt Ólympíu-
gull í kvennahandbolta
Þórir
Hergeirsson
FRÉTTASKÝRING
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
BARACK Obama hefur valið öld-
ungadeildarþingmanninn Joseph
Biden sem varaforsetaefni demó-
krata í kosningunum í nóvember og
það getur reynst tvíeggjað val.
Helsti kostur Bidens – mikil reynsla
og þekking á utanríkis- og öryggis-
málum – er álitinn helsti veikleiki
Baracks Obama, sem var kjörinn í
öldungadeild Bandaríkjaþings fyrir
þremur árum.
Mikil þekking og reynsla Bidens
getur hjálpað Obama að verjast full-
yrðingum repúblikana um að hann
sé ekki tilbúinn til að gegna forseta-
embættinu.
Biden hefur setið í öldungadeild
Bandaríkjaþings í 35 ár – áratug
lengur en John McCain – og það get-
ur grafið undan ímynd Obama sem
boðbera breytinga í bandarískum
stjórnmálum. Einnig er hægt að líta
svo á að með valinu sé Obama í raun
að viðurkenna reynsluskort sinn og
takmarkaða þekkingu á utanríkis-
og öryggismálum. Svo virðist sem
hann treysti sér ekki í slaginn við
John McCain án aðstoðar gam-
alreynds stjórnmálarefs sem hefur
reynst mjög slunginn í hefðbundnu
stjórnmálakarpi demókrata og
repúblikana. Þegar valið stóð á milli
breytingar og óbreytts ástands valdi
Obama það síðarnefnda.
Biden gagnrýndi Obama
Stuðningsmenn McCains voru
fljótir að benda á að Biden hefur
verið mjög gagnrýninn á Obama.
„Enginn hefur gagnrýnt reynslu-
skort Obama harðar en Joe Biden,“
sagði talsmaður McCains, Ben Porr-
itt. „Biden hefur fordæmt slæma
dómgreind Baracks Obama í utan-
ríkismálum og fært sterk rök fyrir
því sem Bandaríkjamenn eru nú að
átta sig á – að Obama er ekki tilbú-
inn til að gegna forsetaembættinu.“
Talsmaðurinn skírskotaði til þess
að Biden lét þau orð falla fyrir ári að
hann teldi ekki að Obama væri tilbú-
inn í forsetaembættið, sem væri ekki
þess eðlis að það „byði upp á starfs-
þjálfun“. Á þeim tíma sóttist Biden
sjálfur eftir því að verða valinn for-
setaefni demókrata en hann dró
framboð sitt til baka eftir að hafa
fengið tæpt eitt prósent atkvæða í
forvali demókrata í Iowa í janúar.
Biden var einnig í framboði í for-
kosningum demókrata árið 1988 en
dró það til baka eftir að hafa við-
urkennt að hann hefði stolið setn-
ingum úr ræðu Neils Kinnocks, þá-
verandi forsætisráðherra Bretlands.
Joseph Biden er 65 ára að aldri og
var aðeins 29 ára þegar hann var
fyrst kjörinn í öldungadeildina árið
1972. Hann er kaþólskur og höfðar
sterkt til kjósenda í verkalýðsstétt,
hóps sem Obama átti erfitt með að
vinna á sitt band í forkosningum
demókrata.
Biden getur verið líflegur og beitt-
ur í málflutningi en hefur verið
gagnrýndur fyrir að vera stundum
of langorður.
Tvíeggjað val
Mikil reynsla Bidens vegur upp reynsluskort Obama en valið
grefur einnig undan ímynd Obama sem boðbera breytinga
JOSEPH Biden er öldungadeildarþingmaður fyrir Delaware og formaður
utanríkismálanefndar deildarinnar. Hann er einn af áhrifamestu þingmönn-
um Bandaríkjanna á sviði utanríkis- og öryggismála. Hann styður eindregið
Sameinuðu þjóðirnar og alþjóðlegt samstarf og hefur gagnrýnt þá stefnu
stjórnar George W. Bush Bandaríkjaforseta að fara sínar eigin leiðir til að
leysa vandamál á alþjóðavettvangi. Biden greiddi atkvæði með því að heimila
innrásina í Írak, en Barack Obama var andvígur henni frá upphafi. Biden
hefur hins vegar gagnrýnt hernaðinn í Írak harðlega og knúði fram ályktun í
öldungadeildinni um að sú ákvörðun Bush að fjölga bandarískum hermönn-
um í Írak í fyrra þjónaði ekki hagsmunum Bandaríkjanna.
Gagnrýndi hernaðinn í Írak
Reuters
Meðframbjóðandi Barack Obama með þingmanninum Joseph Biden sem verður varaforsetaefni demókrata.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Helga Bjarnason
helgi@mbl.is
AUKIN ræktun sértegunda tómata
hér á landi hefur breytt miklu fyrir
framleiðendur. Framleidd verða yfir
1800 tonn af tómötum í ár, þrefalt
meira en fyrir fimm árum. Garð-
yrkjubændur segja að aukin fjöl-
breytni í framleiðslunni og framboð
tómata allt árið skýri þessa neyslu-
og söluaukningu.
Flúðir og uppsveitir Árnessýslu
eru Mekka ylræktarinnar í landinu.
Bændur bera sig vel. Sumarið hefur
verið gott til ræktunar og salan hef-
ur aukist. „Við þurfum að hafa okkur
alla við til að hafa nóg fyrir neyt-
endur,“ segir Knútur Ármann í Frið-
heimum í Bláskógabyggð sem rækt-
ar meðal annars ýmsar tegundir af
tómötum. Friðrik Friðriksson í Jörfa
á Flúðum segir að bein tengsl séu á
milli góðviðris og tómataneyslu. „Við
sjáum veðurspána í tómatasölunni,
ekki síst þegar grillveður er nánast
allt sumarið, eins og verið hefur í
sumar,“ segir Friðrik.
Grundvöllur fyrir aukningu
Fyrir fáeinum árum voru fram-
leidd hér nokkur hundruð tonn af
tómötum á ári, eingöngu hefðbundn-
ir matartómatar. Garðyrkjubændur
fylgjast vel með erlendis og hafa séð
hve illa getur farið þegar framleiðsl-
an er einhæf. „Við sáum að ef við
myndum ekki auka fjölbreytnina og
leggja aukna áherslu á ræktun sér-
tegunda til að þjóna neytendum væri
auðvelt að kaffæra okkur með inn-
flutningi,“ segir Guðjón Birgisson á
Melum á Flúðum sem ræktar sér-
tegundir, samhliða hefðbundnum
tómötum. „Þetta hefur skapað
grundvöll fyrir stækkun stöðvanna
og ræktun allt árið með lýsingu. Ef
öll aukningin hefði verið í hefð-
bundnum tómötum hefði hún endað
með slysi,“ segir Knútur Ármann.
„Við erum búnir að eyða mikilli
vinnu í að læra ræktun þessara teg-
unda og koma þeim á framfæri. En
þetta er skemmtilegt verkefni og
neytendur hafa tekið okkur vel,“
segir Guðjón á Melum. Áætlað er að
sértegundirnar taki um þriðjung af
gróðurhúsunum en þar sem upp-
skeran er mun minni en í hefðbundn-
ari tómatarækt er hlutfall þeirra í
heildarframleiðslunni enn innan við
fimmtung.
Nú eru helstu tegundir afurða úr
gróðurhúsunum á markaði allt árið.
Guðjón segir það mikilvægt ásamt
merki íslensku garðyrkjunnar. Allar
afurðirnar eru merktar framleiðend-
um auk íslensku fánarandarinnar.
Frjáls og tollalaus innflutningur er á
grænmeti og segir Guðjón að merk-
ingarnar séu afar mikilvægar því
stór hópur neytenda vilji aðeins
kaupa íslensku afurðirnar.
Sértegundir
sækja á í tóm-
ataræktinni
Framleiðsla tómata hefur stóraukist
Konfekt Sumir tómatarnir líkjast
suðrænum ávöxtum.
Í HNOTSKURN
»Fyrir nokkrum árum voruhér eingöngu framleiddir
hefðbundnir matartómatar.
»Bændur sáu að nauðsyn-legt yrði að auka fjöl-
breytni og leggja aukna
áherslu á ræktun sértegunda.
»Mikil vinna hefur farið í aðrækta nýjar tegundir og
koma þeim á framfæri.
  

 
 
  
   


 
 

        
 !  """#$%&'()&*)+)#),
    
     
  
 
 - .