Morgunblaðið - 08.08.1965, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 8. ágúst 1965

Aksel Sandemose
látinn 66 ára
Fnjóskárbrú
SUNNUDAGSK V ÖLDIB 25.
júlí flu'tti hr. Jóbann Skapta
son, sýslumaður, erindi um
Fnjóská og vék þar að brúar
gerðinni 1908. Um tvö atriði
í erindi hans langar mig að
ræða nokkru nánar en hann
gerði, af því að um þau er ég
fróðari.
Þess er þá fyrst að geta, að
hr. sýslumaðurinn taldi svo,
að skilja mátti, að brúin væri
að öllu leyti dönsk smíði. Rétt
er það, að firmað Christiani
& Nielsen tók að sér smíðina
og bar á henni alla ábyrgð unz
brúin var fullgerð. En það var
þáverandi landsverkfræðing-
ur, Jón Þorláksson, sem teikn
aði brúna og reiknaði. Hann
var þá eini starfandi verk-
fræðingur í landsins þjónustu
og hafði því allt eftirlit með
framkvæmdum. A méðan á
verkinu stóð, dvöldum við
hjónin ýmist hjá síra Ásmundi
Gíslasyni að Hálsi í Fnjóska-
dal eða á Akureyri.
í þessu sambandi er mér
minnisstætt, hversu manni
mínum gramdist, þegar yfir-
smiðurinn danski fékkst eigi
til að reka staura undir mót-
in nógu djúpt eða eins og fyr
ir var mælt og um samið. Má
vera, að honum hafi þótt það
fjarstæða og naumast þörf
um hásumarið. En þegar allt
hrundi, varð honum a'ð orði,
að þar hefði hann misst af
au'kaþóknun, sem bann átti í
vændum hjá húsbændum sín
um, ef alit gengi vel. Að öðru
leyti var samkomulagið við
verktakana ágætt.
Þegax hr. sýslumaðurinn gat
þes6, að „heimamenn" hefðu
bent hinum danska verkfræð
ingi á mistök þessi, þá væri
nákvæmara að segja, að hinn
íslenzki verkfræðingur hefði
bent hinum danska verkstjóra
á þau — en raunar eðlilegast
að geta þess, að mistökin
hefðu ekki átt sér stað, ef
útboðsskilmálunum hefði ver
ið fullnægt.
Það hefði ekki verið óvið-
eigandi um leið og haldíð er
á lofti „danskri verksnilli“,
sem hr. sýslumaðurinn lofaði
að verðleikum, að minnast
þess að það var íslenzkur verk
frgeðingur sem hugsaði og
skapa'ði mannvirki sem fyrir
57 árum var lengsta stein-
bogabrú Norðurlanda og að
verktakarnir notuðu myndir
af brúnni í auglýsingum sín-
um víða um heim um langan
tíma.
Látum svo útrætt um erindi
hr. sýslumannsins, sem var
að öðru leyti hið fróðlegasta.
En að lokum langar mig til
þess að segja örlitla sögu, til
þesis að sýna hversu litla trú
suimir Islendingar höfðu þá, á
árinu 1908, á þessari miklu
framkvæ-md.
Þegar vi'ð hjónín héldium
heim um haustið fréttum við
hjá bónda í Hörgárdal, að
hann hefði hitt annan bónda,
sem ekiki kvaðst myndi þora
að reka rekstur sinn yfir
Fnjóskárbrúna. Svo veigalíti'U
þótti honum þessi stein-bogi,
sem þó hef-ur þolað hina
þungu umferð síðustu ára,
eins og sýsluimaður tók rétti-
lega fram.
Með þökk fyrir birtingun-a.
Reykjavík, 5. ágúst 1965.
Ingibjörg Cl. Þorláksson
- KONSTANTIN
Framh. af bls. 1
um á þinigi. Taki einhver úr þeim
fiiok-ki að sér stjórnarmyndun,
verður hann hins vegar að fá
tul þess samþykki Papandreou,
sem er formaður flokksins.
Margir stjórnmálafréttaritarar
eru þeirrar skoðunar, að óvildin
milli konungs og Papandeou sé
nú komin á það stig, að vart
megi búast við, að þeir komist
að nokkurri sameiginlegiri lausn.
- KHANH
Framhald af bls. 1
röngum málstað, og því mun
hann verða að láta í minni pok-
ann“.
Forsætisráðherrann b o ð a ð i
strangari aðgerðir til að auka
varnarmáttinn, og sagði almenn-
ing mundu verða að leggja meira
á sig en áður.
Fréttamenn í New York
reyndu í morgun að ná tali af
Ngyen Khanh, er fréttin um
brottvikningu hans barst þangað.
Einn aðstoðármanna Khanh lýsti
því yfir, að hann væri farinn frá
landinu, til Evrópu, þar sem hann
hefði haft í hyggju að skýra
ástandið í málum Vietnam fyrir
ráðmönnum. Vitað er, að Khahh
hefur haft slíka ferð í huga.
Aðstoðarmaðurinn sagðist hins
vegar ekki vita, hvar Khanh
væci niður kominn þessa stund-
ina. Hann- hefði ekki birt ferða-
áætlun sína, sem samin hefði ver-
ið með slíkri leynd. að iafnvel
eiginkona Khanh vissi ekki um
dvalarstað manns síns.
- KOMST
FRÁ KÚBU
Framhald af bls. 1
komið fangavist minni að ég
var öðru hvoru í or-
lofi fangelsisstjórnarinnar
fór ég á borgarbóka-
safnið og grúskaði í
landabréfum og bókum. Svo
varð ég mér úti um vistir á
svartamarkaðsverði þegar ég
fékk næst leyfi fór ég ekki
aftur í fangelsið og lét eng-
an vita hvar ég væri niður
kominn. Ég beið í tvo daga á
norðurströndinni eftir byr og
þegar ég loks lagði upp, seint
að kvöldi 17. júlí, gat ég séð
ljósin í Havana næstu þrjú
kvöld á eftir og var farinn
að verða hræddur um að ég
myndi aldrei komast svo
langt að ná Golfstraumnum."
Casas sagðist hafa séð 40
skip fara fram hjá sér þá 12
daga sem hann rak á flekan-
um yfir hafið.Tvisvar datt
hann af honum, en hafði ver-
ið svo forsjáll að binda flek-
ann fastan við sig. Loks varð
honum bjargað í fyrri viku
eins og áður sagði og flutt-
ur til Miami, þar sem Gface
systir hans, sem áður jtafði
flúið frá Kúbu, tók á móti
borium. Kona Luis Casds, og
borh og aldraður fáðif éru
enn eftir á Kúbu og er óttast
að þau verði iátin gjalda flótt
ans.
Oseló, 7. ágúst (NTB)
LÁTINN er Aksel Sandemose,
rithöfundur, 66 ára að aldri.
Sandemose var danskur að ætt,
en hefur búið í Noregi síðan
1929, er hann lýsti því yfir, að
hann vildi vera norskur rithöf-
undur.
Sandemose hefur lengst af ver
ið umdeildur maður, ekki sizt
vegna stjórnmálaskoðanna sinna,
en hann hefur alla tíð verið
vinstrisinnaður.
Megin viðfangsefni hans í bók
menntum hafa verið ástin, hatrið
og minnimáttarkenndin.
Fyrst bók Sandemose kom út
1923, og fjallaði u-m æskuárin.
Nefn-dis-t hú-n „Fortællinger fra
Labrador". Eftir að han-n flutt-
ist til Noregs tók hann að rita
á norsku, fyrsta bók hans á því
máli var „En sjöman gár í land“.
A:f fleiri bókum má nefna „Bn
flykting krysser sit spor“, „Alice
Atkinson og h-endes elskere".
„Det svun-de er en dröm“,
„Klabavtermanden", „Septem-
ber‘“ „Felicias bryllup“, „Mur
-ene omkring Jeriko“, „Ross
Dane“, „En palm-egrön ö“, „Tjæ-re
Sandemose
Vi
han'dleren“‘ „Varulven'* og
pynter os med horn“.
Sú bck hans, sem h-vað mes-ta
athygli hefur vakið, er „En
flykting krysser sit spor“, og
hafa margir talið h-ana a-thygliis-
verðus-tu skáldsögu, som rituð
var á norsku á árunum milli
-h-eimsstyrjaldanna.
Hækkerup forseti
Allsherjarþingsins?
Kaupmannah-öfn, 7. á-gúst
(NTB)
HAFT er eftir áreiðanlegum
heimildum í Kaupmannahöfn,
að Per Hækkerup, utanríkisráð-
herra Dana, hafi verið beðinn
um að verða forseti næsta Alls-
herjarþings Sameinuðu þjóð-
anna.
Blaðamenn, sem borið hafa
fréttina undir Hækkerup, hafa
ekki fengið staðfestingu hans, og
hefur hann ekki viljað láta uppi,
hvort hann hafi áhuga á því að
taka að sér embætti þetta. Hins
Réttarhöldin um hand-
ritin hefjast 20. ágúst
DANSKA blaðið „Informa-
I tion“ hefur skýrt frá því,
i að ákveðið hafi verið að
i réttarhöldin um handrita-
| málið hefjist 20. ágúst nk.
i fyrir Eystra Landsrétti í
| Kaupmannahöfn-
| Blaðið segir, að ýmsir
| lögfráeðingar, sem hafi
| kynnt sér málið, telji, að
| endanlegur úrskurður
muni ekki liggja fyrir fyrr
en eftir þrjú ár.
Sem kunnugt er, var það
Árnanefnd, sem höfðaði mál-
ið gegn ntenntamálaráðuneyt-
inu danska í þeim tilgangi að
reyna að fá lögin um afhend-
ingu handritanna til íslands
ógilt. — Lögfræðingur Árna-
nefndar er G. L. Chritrup,
hæstaréttarlögmaður, en Ponl
Sehmith, hæstaréttarlögmað-
ur, flytur málið af hálfu
menntamálaráðuneytisins.
vegar sagði Hækkerup, að
danska stjórnin myndi ræða mál
ið, ef til kæmi.
Þótt Hætokerup tæki að séir
embætti forseta Allsherjarþíngs-
ins, þyrfti hann ekki að segja af
sér embætti utanrí-kisráðherra.
Forsetinn situr aðeins í New
York, meðan þingið stendur. Þa<5
hefur áður gerzt, að utanríkisráð
herra hafi gengt. þessu embæ-ttu
Haft er á orði í New' York, a<5
til greina komi einni-g, að fiull-
trúi Norðmanna, Sivert Nielsen,
v-erði beðin-n um að taka við em-
bættin-u, svo og jafn-v-el f-ulltrúi
Finna, R. Enckel. Ekiki er vi-t-
að um undirtektir þessara
manna að öðru leyti en því, að
Nielsen er ekki sagður mjög á-
-hugasamiiir um starfið.
í GÆRMORGUN var Sv-gola
og úrkomuvottur við Breiða-
fjörð og á Vestfjörðum, en
léttskýjað ig hægviðri sunnan
lands og austan. í Vestur-
Evrópu var fremur svalt, en
léttskýjað og hiti á austur-
strönd Bandaríkjanna.
— Við Langasjá
Framhald af bls. 32
virkj unarverkfræðingur og Nic-
hol frá Bandaríkjunum, en sér-
grein hans er virkjunarjarð-
fræði. Norðmaðurinn er fram-
kvæmdastjóri þeirra rannsókna
er hér fara fram. Þess má að
lokun geta að rannsóknir þessar
standa ekki einungis í sambandi
vð Búrfellsvirkjun heldur allt
Hvítár og Þjórsársvæðið.
ATBDQID
að borið sarnan við útbreiðslu
er langtum ódýrara að auglýsa
í Morgitnblaðinu en öðrum
blöðum. >
ir
lUMIUIMMUIMHUMUMUtUIIIHMUIHIIimUIIUItlUlilMUII