Birtingur - 01.06.1968, Blaðsíða 32

Birtingur - 01.06.1968, Blaðsíða 32
BJÖRN ÓLAFSSON ARKITEKT: ER AÐALSKIPULAG REYKJAVÍKUR ÚRELT? Við mótum borgir, síðan móta þær okkur. Borgaþróun og skipulagning breytir lífsvenj- um okkar og lífsviðhorfum. Höfuðborgar- svæðið er nú heimkynni meirihluta Islend- inga, meirihluta sem stækkar. Skipulagning svæðisins er nú einn áhrifavaldur íslenzkrar menningar. Borgarskipulagning sú, sem nú er víðast beitt, er orðin gömul og hrum. Eins og margir áhrifamestu þættir nútímalífs varð hún til um aldamótin, náði fullum þroska milli stríð- anna, og er nú talin af flestum framúrstefnu- mönnum veikburða og vanmáttug. Nútíma borgarskipulagning varð til fyrir áhrif iðnvæðingarinnar og tilkomu bílsins sem sam- göngutækis. Henni óx fiskur um hrygg á fyrstu áratugum þessarar aldar og 1933 varð til stefnuskrá hennar, fullmótuð: La Charte d’Athenes, Aþenusáttmálinn. Samtök ungra arkitekta, C.I.A.M., sömdu sáttmála þennan á fundi í Aþenu þetta ár og síðan hefur sátt- málinn haft bein eða óbein áhrif á alla skipu- lagsvinnu af viti. Aþenusáttmálinn setur sér sem höfuðmark- mið að bæta umhverfi borgarbúa, hann setur meginreglur sem fara ber eftir í allri skipu- lagningu til að fullnægt sé þörf einstakling- anna fyrir Ijós, athafnasvæði og kyrrð, ein- staklingsfrelsi og félagsstarfsemi. Til þess að ná þessu takmarki leggur sáttmálinn til að jafnan séu gerð aðalskipulög borga sem kveða á um notkun helztu svæða. Aðalsvæðin verði íbúðasvæði, iðnaðarsvæði og miðbær, og þau verði vandlega aðskilin með „grænum svæðum“. Umferð gangandi fólks og bíla skyldi vera vandlega aðskilin og umhverfis að- alumferðaæðar bíla yrðu græn belti þéttvaxin skógi til að vernda hverfin fyrir ryki, stybbu og hávaða. Að lokum gerir sáttmálinn ráð fyrir því að nútíma byggingartækni sé beitt. til hins ýtrasta við skipulagningu borga. Þótt þessar tillögur sýnist eðlilegar nú, komu þær eins og hvirfilvindur inn í rykmettað logn arkitektúrskólanna um 1930. Þó var öruggt þá að hefðbundin gatnagerð skólanna eða sveita- rómantík úthverfanna yrðu ekki til lengdar tæki til að leysa vandamál borganna. Meiri hluti íbúa borga hins hvíta heims starfaði við iðnað, sem að miklu leyti var drifinn kola- orku. Ibúðir þessa fólks voru umhverfis verk- smiðjurnar eða inni í hávaðasömum sam- byggðum og þéttbyggðum borgum gjörsneydd- um ljósi, kyrrð eða garðsvæðum. Þessi atriði eru skýrt dregin fram í Aþenusáttmálanum. Öll atriði sáttmálans virðast fljótt á litið vera mannúðleg og skynsamleg. Hverju veldur þá, að talað er hér í upphafi um hrörnun „nú- tímaskipulags"? Svarið er að meginreglum þess hefur verið beitt gagnrýnislaust, þrátt fyrir gjörbreyttar 30 BIRTINGUR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82

x

Birtingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Birtingur
https://timarit.is/publication/823

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.