Morgunblaðið - 08.11.1931, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Notið ávalt
gefur fagran
dimman gljáa
Ullarkjólatau, nýjasta tíska.
Kjólaflauel, einlit og mislit.
Skinnhanskar, fallegt úrval.
Golftreyjur og peysur frá 5 kr.
Sokkar, silki, ull og ísgarn.
Nærfatnaður, aflls konar,
Morgunkjólar frá 3.50.
Notið nú tækifærið meðan varan
er til.
versl. vik.
Miólkurbú Flóamanna
selur nýmjolk, rjóma, skyr.
Týsgötu 1. Sími 1287.
Vestuxgötu 17. Sími 864.
Ostjorn sildareinkasdlunnar.
IYIegniö af andviröi sildarinnar fer i einkasölnkostnað
og skatta.
Árið 1924 og næstu ár á eftir getur verið óendanlegt gagn í
skrifaði jeg nokrar greinir um þeim manni. Það skifti ekki svo
Síldarverksmiðju ríkisins og einka miklu máli hvort það em 10 eða
sölu á síld og sýndi þar fram á 20 menn sem eiga að kjósa fram-
að ef einkasala væri stofnuð og kvæmdastjóra eða úr hvaða lands-
vel og skipullega væri á henni fjórðungi þeir eru, eða þó einka-
haldið gæti hún gert gagn og sölulögunum sje endaskift á
benti jeg þá á að grundvöllur hverju íþingi á mót-i því að val
undir einkasölu væri það að ,tæra‘ þessara manna, sem með söluna
upp Norðmennina á hafinu, og fara, takist vel.
koma þeim þaðan og ef það ekki Jeg hefi látið segja mjer það,
tækist væri einkasala einskisvirði, að ekki sjeu nema 4—5 menn á
en til þess þyrfti reynslu, þekk- öllu íslandi, sem kunna að selja
ingu og vit, — en þvx mið- fisk til Spánar, en jeg þori að
ur hefir framkvæmdastjóra einka- fullyrða, að það eru ekki nema
sölunnar vantað þetta alt alla sína 3 eða 4 menn, sem kunna að selja
tíð. Framkvæmdastjórar einkasöl- síld í Svíþjóð, þvi að það er mjög
unnar hafa verið metoi’ðagjarnir vandasamt stai’f.
og þekkingarlitlir, og hafa eyði- Duglegir seljendur á sjávar- og
lagt einkasöluna og eflt útgerð landbúnaðarafurðum, erix íslensk-
Norðmanna og annara þjóða, á um framleiðendum gullsígildi, og
hafinu í stað þess að hrekja þá þjóðinni nauðsynlegustu menn.
í burtu. | Þá kemur þriðji og einn stærsti
Enn fremur benti jeg í einka- galli einkasölunnar, það eru þau
söluskrifum mínum á nauðsyn-ina m-iklu gjöld og kostnaður sem á
á því, að framkvæmdastjóri eða henni hvíla, hjá einkasölunni, rík-
sá, sem hefði sölu síldarinnar á issjóði og viðkomandi bæjarfjelagi,
hendi, væri þaulvanur útgerð og þar sem starfræk.Jan fer fram.
verslun og þekti vel lög og reglur Þetta eru drápsklyfjar af skött-
í því landi, sem síldarvérslunin um og gjöldum, sem búið er að
færi fram. Og meira en það, hann lxlaða á þennan atvinnuveg. Auk
þyrfti að þekkja söluaðferðir um- verkunarlauna enx þetta 5—fi kr.
boðssalanna, og vera gagnkunnug- á hverja síldartunnu samanlagt,
ur síldarkauþendunum og ölilum einkasölukostnaður, ríkissjóðsgjöld
þeirra brellum. skattar og útsvör á Siglufirði, sem
Hvernig hefir þetta verið haldið að mínu áliti mættu miklu fremur
og hvernig hefir síldarsölunni ver- kallast ,,löghelgað rán“, heldur en
ið stjórnað? Jú, með því að velja rjettmæt gjöld. Þessi útsvör eru
í þessar framkvæmdarstjórastöður lögð á þrautpínda atvinnurekend-
inenn, sem hafa þurft að læra frá ur og notuð handa bæjarfjelaginu
byrjun fyrstu reglurnar í sölu og sem lætur vinna 7y2 tíma, en
meðferð á síld. verkafólkið fær 10 tíma kaup. Er
Jeg benti á það 1928—1929 og þetta til þess að taka fólkið af
1930 að hefði ekkj kolkrabbinn atvinnurekendum, og á þetta að
komið í síldina öll þessi þrjú ár, neyða atvinnurekendur til að hafa
og flæmt hana burt á miðju sumri, sama fyrirkomulag og bæjarfje-
svo að síldarverðið hækkaði, þá lagið. Auk þessa velgernings, sem
hefði einkasalan verið gerð upp að ofan er sagt, reikna Siglfirð-
hjá skiftaráðendum á Akureyri, ingar 36 tíma sunnudag með .3
sem gjaldþrota bú. kr kaupgjaldi til karlmanns og
TTppistaða einkasölunnar er að 2 kr. kaupgjaldi til kvenmanns
mínu áliti í þeim manni sem með um hvern klukkutíma, auk ýmissa
sölu síldarinnar fer, sje það fjöl- fríðinda. Meðan alt þetta skeðnr,
hæfur maður og starfínu vaxinn, þá rjettir einkasalan 2 krónur
/T\\. £a»ð«wc3 34 <$imir <500 ^cjjfeiawík.
Fullkomnar vjelar. Nýjustu og bestu efni. Þaulvant starfsfólk. —
10 ára reynsla.
útborgað, samanlagt á hverja
tunnu til xxtgerðarmanna og sjó-
rnanna, eiga þeir að sk.ifta því á
milli sín, 18 menn og út-gerðar-
maður. Það vil'l segja að sjómenn-
irnir sjeu ekki matvinnungar og
xítgerðarmaður hefir varla fyrir
viðhaldi skipsins, hvað þá heldur
fyrir veiðarfærum, kolum og olíu.
Jeg efast um að einkasalan borgi
meira út en þessar 2 krónur, ef
hún er þá ekki búin að borga
þessar tvæi' krónur urnfram getu.
Þeir sem hafa gott af síldarút-
veginum eru fastlaunaðir starfs-
menn einkasölunnar, ríkissjóður,
viðkomandi kaupstaður og fólkið,
sem vinnur í landi. Karlmenn sem
ixnnu í landi um tveggja mánaða
tíma í sumar, hafa lxaft um 100
dilksverð í kaup og stúlkur 50—
60 dilksverð fyrir röskan mánaðar-
tíma. Það vill segja, það er jafn
mikið og afrakstur meðalbxxs hjá
bónda yfir árið.
Nú þegar búið er að leggja þess-
ar drápsklyfjar á síldarútveginn,
ofan á alla aðra óstjórn, er engin
furða þótt xxtgerðarmenn og sjó-
menn kvarti.
TJtlendingar sem fiska á hafinu,
mundu ekki líta við að koma í
land, upp á þessar spýtur, þó þeim
væri boðið það.
Ef við ættum að vera samkeppn-
isfærir við útlendinga með síldina
þyrfti íslenska krónan að vera í
25 aurum, ef gjöld þau í krónu-
titlí, sem útgerðin þarf að greiða
eiga að vera þau aömu og áður.
Um slæm kaup á tunnum og
salti, skemda síld, umboðslaun o.
fl. misfellur einkasölunnar fjöl-
yrði jeg ekki, þar sem jeg álít þau
veigaminni atriði, en þau sem að
framan eru tiltekin.
Óskar Halldórsson.
i slátrið
þarf að nota íslenska rúgmjðlið
frá Mjólkurfjelagi Reykjavíkur,
Ekkert annað rúgmjöl er jafn-
gott til sláturgerðar. Biðjið kaup-
mann yðar um íslenska rúgmjðlið.
Hafi hann það ekki til, þá pantið
það beint frá Mjólkurf jelagi
Reykjavíkur.
Mjðlkurtjelag Reykjavíkur.
Kol & Kox.
Holasalan S.f.
Sími 1514.
H útsfilonni
Kaffistell 12 manna 18.00*
Kaffistell 6 manna 11.00
Matarstell postulín 6 manna 45.00
Matarstell postulín 12 manna 68.00*
Bollapör postulín frá 0.32:
Matskeiðar alpakka 0.60
Gafflar alpakka 0.60
Borðhnífar ryðfríir 0.68-
Diskar gler 0.30
Skautar stál 8.00
Spil stór frá 0.35-
Dömutöskur frá 3.50
Hitaflöskur ágætar 1.20
Ávaxtaskálar frá 1.35
Sjálfblekungar 14 karat 7.00
Barnavörur með 10% afslætti, all-
ar aðrar vörur með 20%.
1. Ekuiiii l Hlrissn.
Bankastræti 11.
Bö'Kunarðroparnir
í þessum umbúð-
um, eru þektast-
ir um alt land
fyrir gæði og
einnig fyrir að
vera þeir
drýgstu.
Húsmæður I
Biðjið ávalt um
bökunardropa
frá
Hjf. Efnagerð Reykjavíkur.
Divauar
og dýnur af öllum gerðum og dí-
vanteppi, mikið úrval. Alt með
lægsta verði í
Húsgagnav. Reykjavíkur,
Vatnsstíg 3. Sími 1940.
Dullmiar aslarlsnar
fór liann að hugsa um aðrar hliðar
framkomu hans. Þætti iir lífi hans,
og svipurinn varð beiskjublandinn.
Litlu síðar kom Gerald aftur og
ung stúlka með honum.. Rjetti
hann Myrtile hendina og h.jálpaði
þenni út úr vagninum.
— Þetta er alt komið í kring,
sagði hann. Hún Anetta þessi er
herbergisþerna í gistihúsinu og ná-
frænka eins umsjónarmannsins,
hún ætlar að vera svo væn að sjá
um herbergi handa þjer hjer í
grend. Svo komum við báðir,
snemma á morgun, og heimsækjum
— Þetta er örfá skref hjeðan og
ungfrúnni skal a'lveg finnast það
vera eigið heimili sitt, sagði An-
etta.
Myrtile, sem var enn þá sveipuð
í frakka af Kristófer, sýndist ein-
kennilega lítil og einstæðingsleg,
þegar hún var komin út á gang-
stjettina.
— Jeg fæ þá ekki að sjá yður
aftur í kvöld, herra pombey greifi,
sagði hún með örvæntingarsvip.
— Nei, ekki í kvöld, sagði hann
og hló við, og herra Dombey greifi
er alfr of mikilfenglegt. Hjeðan af
skulum við láta Geralds nafnið
nægja, ef þú annars vilt nefna mig
nokkuð. Á morgun verðum við að
finna málum okkar fastan grund-
vÖll, en vertu alveg örugg, þú skalt
ekki fara heim aftur án eigin vilja.
Myrtile beygði sig alt í einu og
þreif hendi Geralds og bar hana að
vörum sínum. Þaut hún svo af stað
og tók Anettu með sjer, og leit
ekki aftur.
Gerald hló við dálítíð sjálfs-
glaður.
| — Litla sveitastúlkan okkar er
vissulega dálítið ákaflynd, sagði
hann Ijettilega. Jæja, komdu nú
Kris. Við skulum fá okkur eitt-
hvað að drekka á meðan farangur
okkar er tekinn upp. Jeg er hú-
inn að síma heim t'l mín. Auðvitað
Aerðum við að borða okkar á-
kveðna miðdag þar, en á eftir skal
Ijeg fara með þig tíl allra þeirra
mustera, sem gleðinni hafa verið
gerð hjer í Sódóma og Gómorra.
Mary Dombey var ung og mjög
aðlaðandi útlits, en stundum virt-
ist hún vera allströng og þetta
kvöld var hxxn einmitt þannig.
— Mig furða aldrei uppátæki
Geralds, sagði hxxn við Kristófer,
sem var mötunautur hennar, en
það verð jeg að segja, að síst af
öllu bjóst jeg við að þjer tækjuð
þátt í duttlungum hans. Má jeg
spyrja. Hvað ætlið þið að gera við
þessa telpu?
— Já, okkur datt í hug að þjer
gætuð gefið okkur gott ráð, svar-
aði hann.
— Guð hjálpi okkur! Auðvitað
get jeg það vel. Sendið þið hana
heim.
-—- Þetta segir þú að eins vegna
þess að þú hefír ekki sjeð hana
eins útíítandi og hún var þegar
við fundum liana. Hún var trylt af
hræðs'lu. sagði Gerald. Hann aat
hinum megin við borðið.
— Er hún lagleg? spurði systir
hans.
—- Yndisfögur, svaraði Kristófer,
en Gerald ypti öxlum.
— Hún er á þeiin aldri, sem stúlk
um fer alt vel, sagði hann, En
þetta hlýtur að hafa verið hunda-
líí fyrir hana vesalinginn.
— Við vonuðum, sagði Kristófer,
sPyr.jandi á svip, að þjer gætuð
haft not af henni fyrir sauma-
stúlku eða því um líkt,
— Hm — ákaflega mikil um-
hyggja hjá yður, svaraði Mary, en
óneitanlega kýs jeg heldur útlærðu
herbergisþernuna mína. Þar að auki
er ekkert rúm fyrir þjónustufólk,
en allir eru með sífelda kveinstafi
um það.
Hinteriey lávarður hafði að
þessu gefið samræðunum lítínn
ganm, en nú spurði hann hvar
þessi unga stúlka væri.
— Hún er í herbergi, sem ein
herbergisþema á gistihúsinu utveg
aði henni, hjer í grend, svaraði
sonur hans.
— Já, en þá getur verið að það
hafi einhverja þörf fyrir hana á
hótelinu, sagði lávarðurinn.
— O, við komum henni einhvers
staðar fyrir, sagði Gerald, og brostí