Morgunblaðið - 16.07.1957, Blaðsíða 1

44. árgangur
156. tbl. — ÞriSjudagur 16. júlí 1957
Prentsmiðja Morgunblaðsins
ÞEGAR Krúsjeff
kom til Prag á
dögunum áttu
blaðamenn tal við
hann. Þar voru m.
a. staddir pólskir
blaðamenn —. og
spurðu þeir hann
um sambúðina við
Pólland. — Sagði
Krúsjeff, að hún
hefði ekki verið
góð. Nú væri allt
að batna — og
væri það eins með
sambúð Pólverja
og Rússa og graft-
arnabbann á nefi
sjálfs sín (og
benti á nef sitt).
Graftarnabbinn
ylli óþægindum á
meðan hann væri,
en hins vegar
hyrfi hann fljótt.
Myndin var tek-
in skömmu síðar.
Þá veifaði Krú-
sjeff blómvendi,
sem honum hafði
verið færður — og
lyfti höndinni upp
að nefinu. Menn
velta því fyrir sér
hvort hann sé
þarna að fram-
kvæma hernaðaráætlun gegn graftarnabbanum, eða hann gráti yfir
því að þurfa að láta félaga sína „hverfa“ til þess að þeir láti hann
ekki „hverfa“.
Furðuleg Irumkomu Lúðvíks
Jósefssonur I iurmunnudeilunni
Tvísögli og tylliboB sjáv-
arútvegsmálaráðherra
FRAMMISTAÐA ríkisstjórnarinnar í farmannadeilunni og um-
boðsmanns hennar, Lúðvíks Jósefssonar sjávarútvegsmáda-
ráðherra, verður því furðulegri sem meira heyrist af því, sem
gerzt hefur.
Áður en sáttatillagan kom fram lét Lúðvík ásér skilja, að þetta
mundi ekki verða eina tillagan heldur væri von á a. m. k. tveimur
í viðbót!
Ekki nóg með þetta. Lúðvík hafði áður en tillagan kom fram,
hampað mun meiri „kjarabótum" en í henni fólust, er hún loks
sá dagsins ljós. Að þessu athuguðu var ekki von, að sáttatillagan
fengi góðar undirtektir hjá farmönnum. Erfiðleikarnir voru nægir
fyrir, þó að slíkt ábyrgðarlaust fleipur ráðherra bættist ekki ofan á.
Til viðbótar öllu þessu hafði
Lúðvík ótvírætt viðurkennt við
útgerðarmenn, að þeir gætu ekki
borgað hærra kaup, nema með
því að fá það bætt með einhverj-
um hætti fyrir tilstuðlan ríkis-
valdsins. Þegar eftir því var ieit-
að, á meðan sáttatillagan var til
meðferðar, hvers væri að vænta
„Ef þetta er ekki persónudýrkun .
Rœðum Krúsjeffs breytt eftir flutning
Prag og London, 15. júlí.
MIKILL leyndardómur hvílir yfir ræðum þeim, er Krúsjeff
flytur á ferð sinni í Tékkóslóvakíu. TASS-fréttastofan send-
ir út allar ræður hans skömmu eftir að þær eru haldnar, en það
kemur nú æ oftar fyrir, að útgáfa fréttastofunnar á ræðunum sé
mjög frábrugðin ræðum Krjúsjeffs.
Flestum ræðum Krúsjeffs hef-
ur verið útvarpað í Tékkósló-
vakíu og hafa vestrænir fréttarit-
arar og fréttastofur tekið ræð-
urnar niður á segulband. Á þann
hátt hefur verið auðvelt að gera
samanburð á TASS-útgáfunni á
ræðunum og hinum raunveru-
legu ræðum.
, Á sunnudaginn ff'utti Krú-
sjeff t.d. ræðu í tékkneskum
bæ, þar sem hann réðist hark-
arlega á kommúnistaforingj-
ana í Ungverjalandi.
Þegar ræða þessi var birt í
Moskvu var kaflinn felldur úr,
en í staðinn tekinn upp kafli
úr fyrri ræðu, sem fjallaði um
afvopnunarmálin.
í vikulokin talaði Krúsjeff i
verksmiðju einni í Prag — og
flutti hann ræðuna af blöðum.
Þegar blöðin þraut hélt hann á-
fram og réðist á Bandaríkjafor-
seta og Tito. Tékkneska útvarpið
útvarpaði ræðunni, en á eftir
hlustendur beðnir velvirðingar á
mistökunum: Seinnihlutanum
átti ekki að útvarpa.
Það kom líka á daginn, að í
Moskvu-útgáfunni af ræðunni
var hvergi minnzt á Eisenhow
er né Tito.
í ræðu, er Krúsjeff flutti í dag
sakaði hann Vesturveldin um að
reyna að spilla afvopnunarvið-
ræðunum í London. Lauk hann
lofsorði á sambúð Tékka og
Rússa, en við annan tón kvað,
þegar talið beindist að Jugoslav-
iu. Kvað hann brýna nauðsyn
bera til þess að jafna deilurnar.
Vék hann síðan að Rússlandi
og sagði, að iðnaðurinn hefði ver-
ið að sligast undan skrifstofu-
bákninu. Með nýju ráðstöfunun-
Franco boðar konungs-
r I • r f r •
rilc# a Spam
MADRID 15. júlí. — Skýrt var frá því í spænska þinginu í dag, að
konungsstjórn yrði endurreist á Spáni að Franeo látnum eða
strax og hann léti af embætti. Yrði konungdómur arfgengur og kon-
ungurinn kaþólskur.
Undanfarið hefur margt þótt er við því, að fyrsti konungur
benda til þess, að Franco ætlaði
að fá völd sin í hendur ein-
hverjum meðlim gömlu konungs-
ættarinnar. Þykir þessi yfirlýs-
ing staðfesta allar getgátur þess
efnis.
Franco er nú 64 ára og hefur
verið einræðisherra í 20 ár. Búizt
Spánar eftir að Franco fer fiá
verði Carlos prins, sem nú er 19
ára. í tilkynningunni var þess
getið, að konungurinn mundi
ekki hljóta eins víðtæk völd og
Franco hefur haft. í ráði væri
að auka völd þingsins.
um mundi allt breytast til batn-
aðar. Ef kommúnistaríkin gætu
hagnýtt sér auðlindir sínar á
sama hátt og auðvaldsríkin
mundu kommúnistaríkin standa
hinum síðarnefndu framar innan
skamms — og efnahagur komm-
únistaríkjanna yrði þá kominn á
fastan kjöl. Þar yrði engu um
haggað.
Fréttamenn benda á það, að
móttökurnar, sem þeir Krú-
sjeff og Bulganin fengu í
Tékkóslóvakíu séu mjög fjöl-
skrúðugar. Þeim sé hampað
eins og guðlegar verur væru
— og einn fréttamaður segir
Ef þetta er ekki persónudýrk-
un, þá veit ég ekki hvað þeir
kalla persónudýrkun.
í þessum efnum, var því svarað
af hálfu forsætisráðherra, að
stjórnin væri ekki til viðtals uin
þetta að svo stöddu. Aldrei þessu
vant var forsætisráðherra þá
stundina þó staddur í bænum en
ekki við laxveiðar.
Til frekari skýringar málavöxt
um skulu ennfremur rifjaðar upp
eftirtaldar staðreyndir:
1. Allir atvinnurekendur voru
einhuga um að hafna tillögu
sáttasemjara. Þar hafði Eim-
skipafélag fslands enga sér-
stöðu, heldur var sammála
Ríkisskip og S.f.S. ásamt öðr-
um atvinnurekendum.
2. Ríkisstjórnin hækkaði farm-
gjöldin í vetur um 5%. Þessi
hækkun var viðurkenning á
því m.a., að 8% kauphækkunin,
sem veitt var í vetur fyrir for-
göngu ríkisstjórnarinnar, væri
ekki hægt að greiða nema með
auknum tekjum.
3. Ríkisstjórnin samþykkti í vet-
ur auðvitað ekki meiri hækk-
un til útgerðarmanna en þá
var þörf á. Ný kauphækkun nú
krefst því aukinna tekna eða
afléttingar gjalda. Þetta hefur
Lúðvík Jósefsson og berum
orðum viðurkent.
4. Stöðvun skipanna nú er engan
veginn að kenna kröfum skip-
stjóra, hvort sem þær eru rétt-
mætar eða ekki, því að þeir
hafa alls ekki gert verkfall.
5. í sáttatillögunni-var tekið und-
ir kröfur skipstjóra á þann veg,
að þeim var öllum ætluð hækk
un, misjöfn að vísu, en upp í
8%.
6. Tíminn fer lofsyrðum um sátta
tillöguna, en ræðst á Ásgeir Sig
urðsson fyrir að gera kröfur,
sem tillagan að nokkru hefur
tekið til greina, og fyrir að
valda verkfalli, sem skipstjór-
ar alls ekki eru í!
7. Um einstaka þætti deilunnar
svo sem lífeyrissjóð Eimskipa-
félags íslands, hefur stjórn fé-
lagsins ekki talið rétt að taka
afstöðu nema í sambandi við
lausn málsins í heild.
Óstarfhæfni ríkisstjórnarinnar
hefur oft komið fram, en aldrei
átakanlegar en í þessu máli. Að
nokkru kemur það af þeirri stað
reynd, að þeir, sem byggja völd
sín á ósannindum og blekkingum,
hljóta að eiga erfitt í viðureign
sinni við staðreyndirnar. Þetta
á við stjórnina í heild. En um full
trúa hennar í þessari deilu,
Lúðvík Jósefsson, gildir það
alveg sérstaklega, að hann hef-
ur ætíð reynt að fleyta sér með
tvísögli og tala svo sem hver vill
heyra. Yfir tekur þó að hann
skuli leggja nótt við dag, þegar
hann hefur tíma til fyrir veizlu-
höldum, til að „makka“ á bak
við sáttanefndina, bera aðilum
boð, sem ekki fá staðizt, og láta
það loks fylgja sátta-tillögunni,
að von sé tveggja í viðbót!
Fftirlit þyrnir í augum
Zorins
LONDON, 15. júlí. — Fulltrúi
Rússa í undirnefnd afvopnunar-
nefndar S.Þ., Zorin, lét svo um-
mælt á fundi nefndarinnar í dag,
að síðasta tillaga Bandaríkjanna
í afvopnunarmálunum geri á
engan hátt grein fyrir afstöðu
Bandaríkjanna til afvopnunar. —
Kvað hann tillöguna einungis
hafa valdið glundroða í nefnd-
inni.
Þá sagði hann, að í tillögunni
fælust allt of mörg skilyrði um
gagnkvæmt eftirlit. — Tillaga
Bandaríkjamanna, að sam-
komulag verði gert um að stcr-
veldin geri engar tilraunir með
kjarnorkuvopn næstu 10 mán.
veiti enga tryggingu fyrir því
að tilraunir verði ekki undirbún-
ar á þessum tíma.
Kvað hann Rússa vilja gera
samkomulag um bann við til-
raunum með kjarnorkuvopn í
2—3 ár. Hins vegar lét Zorin það
skýrt í ljós, að hin mikla herzTa,
sem Vesturveldin hafa lagt á
gagnkvæmt eftirlit með því að
slíkt samkomulag verði haldið,
væri honum þyrnir í augum.
Kýpnraálið
LONDON 15. júlí. — Umræður
eru hafnar í brezka þinginu um
framtíð Kýpur. Verkamanna-
flokkurinn krafðist þess að málið
yrði nú tekið á dagskrá þar sem
útlit væri fyrir að stjórnin ætlaði
að svæfa málið.
Af hálfu stjórnarinnar komu
þau sjónarmið fram, að skipt-
ing eyjarinnar væri hugsanleg
lausn, ef gripið yrði til þjóðarat-
kvæðagreiðslu á Kýpur. Töldu
Verkamannaflokksmenn slíka
lausn hlægilega.
Tyrknesk blöð staðhæfa, að
Bretar hafi í hyggju að veita
Kýpur sjálfstjórn innan brezka
samveldisins til næstu 10 ára.
Ætli Bretar að hafa herstöðvar
áfram á eyjunni.
Grikkir hafa farið þess á leit
við við S.Þ., að Kýpurmálið verði
enn tekið á dagskrá allsherjar-
þingsins, þegar það kemur sam-
an í september.
Neitaði sökinni, en bað
um retsingu
PEKING, 15. júlí. — í dag lauk
17 daga setu „þjóðþingsins“ kín-
verska. Féllst það á skýrslu þá
um starf stjórnarinnar á liðnu ári
er forsartisráðherrann, Chou En-
lai flutti því — og samþykkti i
einu hljóði. Töluverð umbrot
voru á þinginu og urðu þrír ráð-
herrar fyrir hörðum ásökunum
um flokkssvik og skemmdarverk.
Tveir þeirra, samgöngumálaráð-
herrann og skógræktarráðherr -
ann, lögðu fram skriflega játn-
ingu fjandskapar við flokkinn.
en sá þriðji, sem fer með iðnað-
armál, flutti harða vörn fyrir
málstað sinn. Engu að síður hafði
hann áður lagt fram skriflega
beiðni til þingsms um að hann
hlyti hina þyngstu refsingu fyrir
brot sín. — Reuter.