Morgunblaðið - 11.04.1965, Blaðsíða 23

MORCUNBLAÐIÐ
(^£7m & xjiU í^íhi
5 frumvörp afgreidd
sem lög í fyrradag
1 FYRRADAG var m. a. haldið
áfrara umraeðum í Neðri deild
um frumvarp um loðdýrarækt og
var þá enn sem áður, að um það
Virðast mjög skiptar skoðanir.
í Efri deild var m. a. frumvarp
um eyðingu svartbaks til um-
ræðu og mælti Bjartmar Guð-
mundsson fyrir frumvarpinu.
Þá voru ein fimm frumvörp af-
greidd sem lög frá Alþingi, þar
af voru þrjú til umræðu í Neðri
deild og tvö í Efri deild Frum-
vörpin voru þessi:
Frumvarp um nafmkíTteini.
Samkv. því skulu allir einstakl-
ingar skrásettir hér á landi 12
ára og eldri hafa nafnskírteini.
Frumvarp um breytingu á lög
um um almannatryggingar. Sam-
kvæmt því skulu lífeyrisgreiðsl-
ur trygginganna hækka eftirleið
is í samræmi við kaup verka-
manna við almenna fiskvinniu,
en sérstök lagabreyting þarf
ekki að koma til hverju sinni
eins og verið hefur.
Frumwarp um breytingu á lög
um um réttindi og skyldur opin
berra starfsmanna, en samkv.
því skal orlof þeirra lengjast í
Bamræmi við lengingu orlofs
samkv. júnúsamkomulaginu í
íyrra.
Frumvarp um breytingu á lög-
um um skipströnd og vogrek, þar
sem fjárupphæðir, sem miðað er
við í þeim lögum, eru færðar til
samræmis við núverandi verð-
lag.
Einnig var samþykkt frumvarp
um heimild á sölu eyðijarðarinn-
ar Miðhúsa x GufudalshreppL
NEÐRl DEILD
Lífeyrissjóður hjúkrunarfólks
Frumvarp um lífeyrissjóð
hj úkrunarfólks var til 3. um-
ræðu, en deila hefur verið meðal
þingmanna um nafnið á sjóðnum.
Skúli Guðmundsson (F) sagði, að
J>að hefði orðið að samkomulagi,
að hann tæki aftur breytingar-
tillögur sínar við 2. umræðu til
3. umræðu, þar eð aðrir meðlimir
íjárhagsnefndar hefðu óskað þess
að gerast meðflutningsmenn að
tillögum hans, og hefði nefndin
síðan flutt þær óbreyttar. Aðal-
breytingin samkv. breytingartil-
lögunum er sú, að lífeyrissjóður-
inn heiti Lífeyrissjóður hjúkrun-
arkvenna. Var frumvarpið sam-
þykkt með breytingartillögum
fjárhagsnefndar og sent að nýju
til Efri deildar.
Loðdýrarækt
Jónas G. Rafnar (S) talaði
fyrstur í umræðum um frum-
varp um loðdýrarækt, en fram-
hald 2. umræðu um það fór fram
í gær og varð ekki lokið. Jónas,
6em er einn af flutningsmönnum
frumvarpsins, sagði m. a., að það
væri rétt, sem fram hefði komið
éður hjá Benedikt Gröndal, að
deilur hefðu áður verið um þetta
mál og þess vegna hefði hann
ekki orðið hissa, þótt landbún-
eðarnefndin hefði klofnað um
ínálið og hann vissi einnig, að í
(þingdeildinni væru skiptar skoð-
enir um það.
Jónas sagði ennfremur, að
frumvarpið hefði verið sent til
ýmissa aðila og sýndu undirtekt-
ir þeirra, sem yfirleitt væru já-
kvæðar, að viðhorf til minkaeldis
hefði mjög breytzt frá því að
það var bannað.
Þá kvaðst Jónas ekkert hafa
á móti því að þetta frumvarp
yrði sent til umsagnar náttúru-
verndarráðs, en sú ósk hafði kom
ið fram hjá Ragnari Arnalds.
Færði Jónas síðan fram ýms rök
fyrir minkarækt og sagði þar
fn.a., að minkarækt ætti að gefa
tneira af sér hér exx víða annars
staðar og gæti orðið ýmsum úti
á landi lyftistöng, sem ættu við
erfiðleika að etja, hvað atvinnu
snerti.
Björn Pálsson (F) sagði m. a.,
að honum þætti þetta frumvarp
ekki nógu ítarlegt og einnig, að
menn þyrftu að kynna sér þetta
mál betur og lagði til, að maður
yrði sendur utan í eitt ár til þess
að kynna sér þetta mál. Hann
tók það fram, að hann myndi
greiða atkvæði með frumvarpinu
enda þótt ýmislegt mætti að því
finna.
Halldór Ásgrímsson (F) sagði
m. a., að með því að senda þetta
frumvarp til landbúnaðarnefnd-
ar, hefði það komið fram hjá
flutningsmönnum frumvarpsins,
að frumvarpið væri einkum
hugsað til hagsbóta landbúnaðin-
um. Minnti Halldór síðan á fjár-
kláðann og það tjón, sem hann
hefði valdið. Hann sagði ennfrem
ur að góðviljaðir menn hefðu einn
ig á sínum tíma hafizt handa um
flutning á svokölluðu karagúlfé
hingað til lands og þær raddir,
sem mælt hefðu gegn því, hefðu
verið kæfðar niður. Reynslan
hefði síðan sýnt óbætanlegt tjón
af innflutningi þessa fjár, þar
sem mæðiveikin var.
Fyrirsvarsmenn minkaræktar-
innar áður hefðu á sínum tíma
mælt með minkaræktinni og
miklað fyrir fólki kosti hennar,
en gert lítið úr annmörkunum.
Minkaræktin hefði hins vegar,
þegar til hennar kom, reynt sam
felld hrakfallasaga og því væri
það furðulegt, að þrir þingmenn
vildu nú taka hana upp að nýju.
Sagði Halldór einnig að engin
athugun hefði farið fram á mjög
mörgum atriðum, sem snertu
frumvarpið.
Þá kvaðst Halldór vilja vekja
athygli á því, að flutningsmenn
frumvarpsins leyndu tilgangi
frumvarpsins, með því að þeir
nefnd.u alltaf loðdýr í því, en
hefðu einungis í huga minkinn.
Kvaðst Halldór álíta, að þing-
menn ættu skilyrðislaust að fella
þetta frumvarp og ef það yrði
ekki gert, þá myndi hann bera
fram tillögu sams konar og
Benedikt Gröndal um að vísa
frumvarpinu til ríkisstjórnarinn-
ar í þeirri von, að hún myndi
grafa það, þannig að það kæmi
aldrei fram að* hennar tilhlutan.
Þegar hér var komið, gerði
ræðumaður hlé á ræðú sinni. Var
málið tekið út af dagskrá og
umræðum um það frestað.
ömur mál
Auk framangreindra mála
voru einnig á dagskrá frumvarp
til jarðræktarlaga og fór fram
atkvæðagreiðsla um það. Var
frumvarpið samþykkt til 3. um-
ræðu ásamt breytingartillögum
meiri hluta landbúnaðarnefndar,
en breytingartillögur minni hlut-
ans felldar.
Þá var frumvarp um breytingu
á lögum almannatrygginga,
frumvarp um nafnskírteini og
frumvarp um breytingu á lögum
um réttindi og skyldur starfs-
manna ríkisins samþykkt sem
lög.
Frumvarp um breytingu á lög-
um um verkamannabústaði var
til 3. umræðu og var endursent
til Efri deildar.
EFRI DEILD
Lán fyrir Flugrfélag íslands
Ólafur Björnsson (S) gerði
grein fyrir áliti fjárhagsnefndar
um frumvarp um heimild fyrir
ríkisstjórnina um að ábyrgjast
lán fyrir Flugfélag íslands til
kaupa á flugvél og mælti nefndin
með samþykkt frumvarpsins. Var
Iþví síðan vísað til 3. umræðu.
Eyðing svartbaks
Bjartmar Guðmundsson (S)
mælti fyrir frumvarpi um eyð-
ingu svartbaks, sem hann er
flutningsmaður að ásamt þrem
öðrum þingmönnum. Sagði hann,
að svartbakurinn (veiðibjallan)
hefði lengi þótt vágestur í varp-
löndum og þá einkum æðarvarpi.
Áður hefðu varpeigendur sjálfir
lagt fram fé til eyðingar svart-
baknum, en á síðustu árum hefði
hið opinbera staðið straum af
henni
Almennt væri nú álitið, að nú-
gildandi lög um eyðingu svart-
baks væru gagnslaus og nú hefði
svartbaknum fjölgað langt fram
úr því, sem áður þekktist. Væri
það örugglega víða, að meiri
hluti æðarunga hyrfi í svartbak-
inn á fyrstu dögum eftir að ung-
arnir kæmu úr eggi. Sagðist
Bjartmar álíta, að heppilegt yrði
að fela þetta verkefni sérstökum
mannj og þá jafnvel þeim manni,
sem nú sæi um eyðingu minka.
Var frumvarpinu síðan vísað
til 2. umræðu og landbúnaðar-
nefndar um frumvarp til breyt-
ingu á lögum um brunatrygging-
ar í Reykjavík og sagði hann, að
allsherjarnefnd hefði orðið sam-
mála um að mæla með samþykkt.
Magnús Jónsson (S) kvaðst
vera frumvarpinu sammála, en
vildi vekja athygli á einu atriði,
en það væri, að það mat á hús-
23
eignum, sem lagt væri til grund-
vallar brunatryggingum væri
ekki raunhæft.
Auður Auðuns (S) þakkaði
allshejarnefnd greiða afgreiðslu
á' þessu máli. Varðandi ábend-
ingu Magnúsar Jónssonar sagði
hún, að í lögum stæði, að dóm-
kvaddir matsmenn mætu viðkom
andi húseign, en síðan mætti fara
fram yfirmat. Það væri ekki í
valdi vátryggjenda að vefengja
mat þessara aðila. Þau hús sem
hér væru ekki réttilega metin,
væru einkum ný hús. Hins vegar
væru hér gömul hús, sem áreið-
anlega væru of hátt metin. Af
þessum ástæðum hefði nú þegar
verið hafizt handa um endurmat.
Var frumvarpið að loknum
umræðum afgreitt til 3. umræðu.
Önnur mál
Tvö önnur frumvörp voru á
dagskrá Efri deildar í gær, frum-
varp um breytingu á lögum um
breytingu á lögum um skipströnd
og vorek og frumvarp um
sölu eyðijarðarinnar Miðhúsa í
Gufudalshreppi, sem voru til 3.
umræðu. Voru bæði þessi frum-
vörp afgreidd sem lög.
Kristín Sveinsdóttir
IVIinningarorð
KRISTÍN Sveinsdóttir fæddist að
Múla í Biskupstungum 28. sept-
ember 1892. Foreldrar hennar
voru þau hjónin Sveinn Jónsson
frá Drumboddsstöðum og Guð-
rún Egilsdóttir Pálssonar bónda
í Múla, hins mesta drengskapar-
manns og héraðshöfðingja.
Þau hjónin, Sveinn og Guð-
rún, höfðu áður búið í Neðradal
í Biskupstungum, en neyðzt til
að bregða búi vegna margs kon-
ar erfiðleika. Réðust þau þá að
Múla til Önnu Jónsdóttur, siðari
konu Egils en stjúpmóður Guð-
rúnar. Var Egill þá látinn. Sveinn
faðir Kristínar, var mesti hag-
leiksmaður, smiður góður bæði
á tré og járn. Annaðist hann
ýmiss konar smíðar auk venju-
legra bússtarfa. Á þessu heim-
ili fæddist Kristín, svo sem áð-
ur er getið, og var hún yngst af
sex systkinum. Þrjú þeirra náðu
fullorðinsaldri, þau Egill tré-
smiður, dáinn 1926, Kristinn hús-
gagnabólstrari, sem enn er á lífi,
og Kristín, sem nú er nýlátin.
Þegar Kristín var mánaðar-
gömul, var >hún tekin í fóstur að
Gýgjarhólskoti í sömu sveit, og
ólst hún þar upp fram að ferm-
ingaraldri. Þá urðu með skömmu
millibili fjögur dauðsföll þar á
bænum. Létust hjónin bæði, dótt
ir þeirra og systir konunnar, og
voru öll lögð í sömu gröfina.
Eftir það fór Kristín að Múla og
var þar síðan samfleytt í tólf ár.
Þá höfðu tekið þar við búsfor-
ráðum Geir, sonur Egils Pálsson-
ar og frændi Kristínar, og kona
hans, Guðbjörg Oddsdóttir ættuð
af Álftanési. Heimilið í Múla
var annálað myndarheimili.
Minntist Kristín oft á dvöl sína
þar og bar mikla tryggð til fólks-
ins og staðarins.
Árið 1916 lézt Geir bóndi á
bezta aldri. Þrem árum síðar
fluttist Guðbjörg ekkja hans til
Reykjavíkur ásamt börnum sín-
um. Var Kristín í fyrstu með
þeim hér syðra, en síðan skildust
leiðir að mestu. Fór Kristín þá
tíðum í kaupavinnu á sumrin og
var á ýmsum bæjum, en oftast
í Sólheimatungu í Borgarfirði.
Á vetrum vann hún hjá þeim
hjónum Frantz Hákansson og
Isafold konu hans, sem þá áttu
Iðnó og ráku þar umfangsmikla
veitingastarfsemi. Iðnó var á
þessum árum einn helzti sam-
komustaður bæjarbúa; þar var
eina leikhúsið í bænum, og þar
voru stórveizlur haldnar og dans
leikir. Þarna var mikið að starfa,
og undi Kristín sér hið bezta.
Átti hún margar góðar minn-
ingar úr Iðnó og minntist oft
veru sinnar þar.
Þegar Hákansson seldi Iðnó
árið 1929, fluttist Kristín með
þeim hjónum á hið nýja heimili
þeirra. Eftir lát ísafoldar árið
1939 stóð Kristín fyrir heimil-
inu í sex ár, eða þar til hún
fluttist til okkar vorið 1942, þá
tæplega fimmtug. Var hún síð-
an hjá okkur nær óslitið til
æviloka, eða í 22 ár. Hún lézt
í Landsspítalanum hinn 5. þessa
mánaðar eftir stutta legu.
Kristín Sveinsdóttir var mörg-
um kostum búin. Hún var gáfuð,
glaðlynd og fórnfús. Sjaldnast
hugsaði hún um sjálfa sig, held-
ur um það eitt, hvernig hún gæti
orðið öðrum að liði. Að móður
minni einni undanskilinni hef ég
aldrei hitt neinn fyrir á lífsleið-
inni, sem hefur haft eins mikla
ánægju af að gefa og gleðja.
Kristín var mjög heilsuhraust,
og mátti heita, að henni yrði
aldrei misdægurt öll þau ár, sem
við vorum saman, þar til hún
veiktist skyndilega fyrir tæpum
tveim mánuðum af þeim sjúk-
dómi, sem dró hana til dauða á
svo ótrúlega skömmum tíma. Eitt
var þó, sem bagaði Kristínu mik-
inn hluta ævinnar, en það var
sjóndepra. Þegar hún kom til
okkar, var hún orðin blind á
öðru auga og sá illa með hinu.
Þessa litlu sjón missti hún svo
með öllu fyrir um það bil 14 ár-
um, og fengu læknar ekkert að
gert.
Kristín bar þennan kross eins
og hetja. Hún skipti aldrei skapi,
kvartaði aldrei og var eftir sem
áður hress og ung í anda. Mér
liggur við að segja, að hún hafi
verið glaðlyndust allra á heimil-
inu. Hún var sístarfandi, einnig
eftir að hún missti sjónina, fylgd
ist með öllu, mundi allt, því að
minnug var 'hún með afbrigðum.
Svo sjálfbjarga var hún, og svo
lítið bar á sjónleysi hennar, að
ókunnugir urðu þess tæplega var
ir og gátu jafnvel umgengizt
hana daglangt án þess að gruna,
að hún væri algjörlega blind.
Kristín var vel að sér um
marga hluti, kunni ágætlega til
verka og var handlagin, eins og
hún átti ætt til. Hún var bæði
vandvirk og frábærlega sam-
vizkusöm. Hún bar hag heimil-
isins fyrir brjósti í stóru og smáu.
Sonum mínum var hún sem góð
móðir og umvafði okkur öll
ástúð og kærleika.
Við kveðjum Kristínu okkar
með söknuði og sárum trega og
færum henni hjartans þakkir
fyrir allt.
Blessuð sé minning hennar.
Svanhildur Þorsteinsdóttir.
T* enninigskeppni islandsmótsins í bridge fór fram i sl. viku
-* *..ru þeir Hilmar Guðmundsson og Jakob Bjarnason sigur úr
být um.
□-
-□
BRIDGE
□-
-□
ISLANDSMOTIÐ í bridge fyrir
sveitir fer fram dagana 12.—18.
þ.m. og verður spilað í Súlna-
salnum á Hótel Sögu. Spilað
verður 1 tveimur flokkum, þ.e.
meistaraflokki og 1. flokki. í
meistaraflokki keppa sex sveitir,
þ. e. sveitir Benedikts Jóhanns-
sonar, sem er núverandi íslands-
meistari, Gunnars Guðmundsson
ar, Halls Símonarsonar, Agnars
Jörgenssonar, Jóns Magnússonar
og Ólafs K. Guðmundssonar. í
1. flokki keppa 20 sveitir, sem
skipt verður i tvo riðla, og í
hvorum riðli verða spilaðar 5
umferðir eftir Monrad-kerfi. —
Efstu sveitirnar munu síðan
spila til úrslita.
I meistaraflokki verða spiluð
48 spil í hverjum leik, en í L
flokki 40 spil í hverjum leik.
Eins og áður segir, fer keppnin
fram að Hótel Söga og mun sýn-
ingartafla verða notuð og leikir
skýrðir út, til hagræðis fyrir
áhorfendur. Keppnin hefst annað
kvöld (mánudagskvöld) kl. 8,
og heldur síðan áfram á þriðju-
dagskvöldið einnig kl. 8. Á mið-
vikudag hefst keppnin kl. 14 og
einnig á fimmtudag kl. 14, og
kl. 20. Á föstudag hefst keppn-
in kl. 20 og á laugardag kl. 10
og kl. 14.
íslandsmót þetta er hið 15. I
röðinni, hið fyrsta fór fram ár-
ið 1949.
Keppnisstjórar á fsiandsmóti
þessu eru Guðmundur Kr. Sig-
urðsson og Brandur Brvniólfsson.