Morgunblaðið - 05.09.1978, Blaðsíða 39
MORGUNBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 5. SEPTEMBER 1978
39
ar barna- og unglingabaekur. Þá
þýddi hann á íslensku margar
merkar bækur svo og leikrit, sem
sýnd hafa verið á leiksviði. Sum
þessara skáldverka, sem Loftur
þýddi, eru eftir fræg skáld og
ritsnillinga, svo sem Strindberg,
Sartre og Camus, svo að nokkrir
séu nefndir. Gefur auga leið, að
ekki muni það vera á færi neins
meðalmanns að snara verkum
slíkra manna yfir á islensku, þegar
það er haft í huga að talið er engu
minna afrek að þýða vel erlend
snilldarverk en frumsemja skáld-
verk á móðurmálinu. En allar
þessar þýðingar leysti Loftur af
hendi af mikillí snilld, enda hafði
hann til að bera örugga smekkvísi
í meðferð máls og stíls samfara
góðri tungumálakunnáttu og víð-
tækri þekkingu á flestum greinum
bókmennta ekki síst leikritagerð,
sem ég hygg að hafi staðið hjarta
hans næst. Þá var hann og
ótrúlega afkastamikill við ritstörf-
in og gat nálega lagt nótt við dag,
þegar hann var sestur við
skriftirnar.
Verðskuldaða viðurkenningu
hlaut Loftur fyrir ritstörf sín.
Árið 1958 hlaut hann bókmennta-
verðlaun Almenna bókafélagsins,
og ennfremur komu í hlut hans
móðurmálsverðlaun Björns Jóns-
sonar ritstjóra. Var hann vissu-
lega vel að þeim viðurkenningar-
votti kominn og þó að meiri hefði
verið.
Fyrir nærfellt tveimur árum
hitti ég Loft síðast á götu hér í
bor^inni. Honum var þá sýnilega
nokkuð brugðið, heilsan tekin að
bila og aldurinn farinn að segja til
sín. Hann var þó hress í bragði og
enn brá fyrir góðlátlegri glettni í
svip hans og máli, eins og í fyrri
daga, þegar hann minntist
skemmtilegra atburða eða sér-
stæðra tilsvara samferðamann-
anna. Hann sagði mér m.a. frá
Ítalíuför, sem hann var þá nýkom-
inn úr, og lét hann vel af því, er
fyrir hann hafði borið í þeirri ferð.
Að lokum barst tal okkar að löngu
liðnum dögum á Stokkseyri og í
Vestmannaeyjum. Fann ég glöggt,
að þeir staðir voru honum enn
hugstæðir og margt af því, sem þá
gerðist, er hann dvaldist þar,
honum ríkt í minni. Svo kvödd-
umst við og hélt hvor sína leið.
Þegar hann hvarf mér sjónum í ys
borgarinnar, grunaði mig ekki, að
þetta væri í síðasta sinn, sem ég
sæi þennan yfirlætislausa, rólynda
og dula mann, sem mér er hlýrra
til en flestra annarra mér óvanda-
bundinna manna. En enginn veit
sína ævina, og eitt sinn skal hver
deyja. Lífsbók Lofts Guðmunds-
sonar hefur nú verið lokað og
íslenska þjóðin er einum hæfi-
leikamanni fátækari. En þó að
flest bókmenntaverk fyrnist og
falli í gleymsku með tímanum eins
og önnur mannanna verk, er það
trúa mín, að það besta, sem Lofti
Guðmundssyni auðnaðist '&ð færa
í letur, muni lengi standast tímans
tönn og geymast sem óbrotgjarn
minnisvarði um ritfærni hans og
skarpa dómgreind á listræna
meðferð íslenskrar tungu.
Loftur Guðmundsson var fædd-
ur að Þúfukoti í Kjós. 6. júní 1906.
Foreldrar hans voru Guðmundur
Hansson bóndi og kona hans
María Gottsveinsdóttir. Loftur
stundaði nám í Reykjávík og lauk
þar kennaraprófi árið 1931. Hann
stundaði og nám í Svíþjóð og lauk
leikfimikennaraprófi frá lýð-
skólanum í Tárna 1932. Hann
giftist eftirlifandi konu sinni Tölu
Klemensdóttur frá Görðum í
Mýrdal 26. ágúst 1939. Börn þeirra
eru: Guðmundur Marino, Indriði
og Gunnar Heiðar. Auk þeirra átti
Loftur einn son, Gunnar Svein.
Loftur andaðist í Reykjavík 29.
ágúst s.l. á 73. aldursári.
Þorvaldur Sæmundsson.
Hinn orðhagi og stílsnjalli
listamaður íslensks máls, bundins
og óbundins, Loftur Guðmundsson
er fallinn að velli. Kynni okkar
voru í rauninni ekki löng en að
sama skapi eftirminnileg. Vinátta
okkar spannst úr mörgum smá-
þráðum mannlegra samskipta sem
tengdu okkur ótrúlega sterkum
böndum, og nú sakna ég vinar í
stað.
Auðvitað hafði ég löngu áður
kynnst Lofti af orðspori. Hann var
landsþekktur rithöfundur, ljóða-
smiður og blaðamaður þegar ég
söðlaði um í lífsbaráttunni og hóf
bókaútgáfu. Það var sú umsöðlun
sem leiddi okkur að lokum saman.
Mér varð fljótt ljóst að úr Lofti
hefði mátt gera marga menn.
Hann bjó yfir ótrúlega fjölbreytt-
um hæfileikum, sem hver og einn
hefði getað skilað honum í efstu
tröppu viðkomandi sviðs. Mér er
sannast sagna nær að halda að
skaparinn hafi verið jafnvel um of
örlátur við hann í upphafi vega, og
þó, eitt af megineinkennum Lofts
var takmarkalaust lítillæti og
löngun til að sitja í fremsta bekk
virtist ekki bærast í brjósti hans.
Hin síðari árin eftir að Loftur
hætti blaðamennsku vann hann
heima hjá sér að ýmiss konar
ritun, aðallega æviminninga og
þýðinga. Þekkingarsvið hans virt-
ist ótæmandi, það gilti einu hvort
honum var falið til þýðingar verk
fagurfræðilegs eða vísindalegs
eðlis, furðulegar barnabækur eða
flókið efni um óravíddir sálarlífs-
ins, hann var ætíð heima í því sem
um var að ræða, ekkert virtist
koma honum á óvart. Lesning
hans og djúpstæð, heilsteypt
menntun var með ólíkindum. í
ævisagnarituninni byggði hann á
traustum grunni íslensks fróðleiks
og uppeldi og því stálminni sem
aldrei bilaði. Loftur hafði fyrir
nokkru hafið ritun eigin æviminn-
inga og mun ekki of djúpt tekið í
árina þótt fullyrt sé, að þar hafi
sú bókmenntagrein farið mikils á
mis.
Eg var m.a. þeirrar ánægju
aðnjótandi að ferðast með Lofti
erlendis, t.d. til Feneyja og í þeirri
ferð jós hann af gnægtabrunni
fróðleiks síns yfir mig fáfróðan
með þeim hætti að aldrei gleymist.
Loftur Guðmundsson var gædd-
ur ákaflega fínu skopskyni og
mjúkri glaðværð. Allt gróft og
rosalegt var honum andstætt. Þótt
hann væri að upplagi karlmenni
hið mesta til sálar og líkama þá
mun ég ekki fyrst og fremst
minnast hans þegar íslenskur
veðrahamur verður hvað mestur,
heldur á lognværum dögum þegar
Jökullinn birtist okkur í allri sinni
ómælanlegu fegurð, sólin gyllir
haf og strönd og unaður íslenskrar
náttúru er í algleymingi.
Eiginkonu Lofts, börnum og
barnabörnum flyt ég samúðar-
kveðjur frá eiginkonu minni og
samstarfsfólki.
Blessuð sé minning góðs drengs.
Örlygur Hálfdánarson.
Afmælis- og
minningargreinar
AF GEFNU tilefni skal það enn ítrekað, að
minningargreinar, sem birtast skulu í Mbl., og
greinarhöfundar óska að birtist í blaðinu útfarardag,
verða að berast með nægum fyrirvara og eigi síðar en
árdegis tveim dögum fyrir birtingardag.
Margrét Halldórsdótt-
ir — Minningarorð
Fæddi 3. janúar 1901
Dáin. 27. ágúst 1978.
Amma, hún er farin frá okkur,
farin til afa. Okkur langar til að
kveðja hana í hinsta sinn og sýna
hve vænt okkur þótti um hana.
Okkur er það huggun, að hún
skyldi fara í friði svo hljóðlegá og
á þann hátt, er hún vildi helst
sjálf.
Við munum ætíð minnast henn-
ar sem konu, er var góð, hress og
dugleg. Hún var alveg sérstök.
Þær eru fáar gömlu konurnar, sem
eru jafn ungar og hún var. Þótt
hún hefði 77 ár að baki, var hún
líklega lítið eldri en dætur hennar.
Hvaða kona hátt á áttræðisaldri
saumar föt sín sjálf og hugsar jafn
mikið um útlit sitt og heimili eins
og hún gerði?
Einn galla hafði hún þó, ef galla
skyldi kalla. Ósérhlífni, sem var að
fara með hana. Hún gat gert allt
sjálf og enginn mátti rétta hjálp-
arhönd. Átti hún það til að strunsa
áfram, eins og hún ætti lífið að
leysa, að þarflausu, að því er okkur
fannst. Því ekki að taka lífinu með
ró og leyfa okkur að hjálpa? Nei,
það var alveg óþarfi.
Allt tekur sinn enda. Amma lifði
lífinu eins og hún frekast gat fram
á síðustu stundu. Vegna dugnaðar
hennar og atorku liggur hér margt
ógleymanlegt eftir hana. Guð
blessi hana ömmu okkar og leyfi,
að hún hvíli í friði.
Barnabörnin.
í dag er til moldar borin
heiðurskonan frú Margrét Hall-
dórsdóttir frá Hjallalandi, en hún
lést að heimili sínu, Álftamýri 50,
sunnudaginn 27. ágúst s.l.
Margrét var 77 ára, fædd 3.
janúar árið 1901 að Árnheiðar-
stöðum í Fljótsdal. Barn að aldri
fór hún í fóstur til sr. Jóns
Jónssonar, prófasts að Stafafelli í
Lóni og konu hans Guðlaugar
Vigfúsdóttur. Þar ólst hún upp á
stóru menningarheimili sem væri
hún þeirra eigin dóttir ásamt fleiri
fóstursystkinum sem þau hjón ólu
upp, og hlaut hún þar gott uppeldi
i veganesti.
Árið 1926 giftist hún Þorleifi
Eyjólfssyni, húsameistara og
bjuggu þau allan sinn búskap í
Reykjavík, lengst af á Hjallalandi
við Nesveg eða í 36 ár. Mann sinn
missti hún fyrir 10 árum.
Margrét varð bráðkvödd, en
hafði verið nokkuð veil fyrir
hjarta undanfarin ár.
Við sem stöndum henni næst
kveðjum nú mikla ágætiskonu og
söknum hennar mikið. Margrét
var mikil og stórbrotin kona með
stórt og gott hjarta. Hún var alla
tíð hamingjusöm kona með létta
lund og kvartaði aldrei þótt
eitthvað blési á móti.
Öllum leið vel í návist hennar
enda geislaði alltaf frá henni
lífsgleðin. Margrét átti því láni að
fagna að eiga góð og elskuleg börn,
mörg barna- og barnabörn, sem
hún unni öllum mikið og gleymdi
aldrei neinu þeirra. Hennar mesta
lífsgleði og yndi var að hafa helst
og sem oftast allan stóra hópinn
í návist sinni og alltaf var það
henni mikil ánægja að gleðja
þennan stóra hóp svo oft sem
tækifæri gáfust.
Allur þessi stóri hópur saknar
hennar nú mikið, þegar hann
kveður þessa góðu konu, en
minningarnar um hana munu ekki
gleymast þótt hún sé nú burtu
horfin.
Margrét var mikil trúkona og
efaðist aldrei um hvað við tæki
þegar hún færi alfarin héðan. Hún
las mikið og hugsaði mikið um
þessi mál og kveið engu þar um,
enda trúarvissan stór og sterk.
Við öll, tengdabörn, börn, barna-
og barnabörn kveðjum hana með
miklu þakklæti og minningarnar
um hana munu lifa með okkur.
Ilelgi Jóhannesson.
Verðkönnun neytendasamtakanna 23. ágúst 1978
Vörutegund Vörumark- aður KB Kjörbúð KB Neskjör Verslun Jóns Eggertssonar
Hveiti 10 lbs. Robin Hood 866/- Robin Hood 960/- Pillsburys 780/- Pillsburys 887/-
Sykur 2 kg. 307/- 337/- 304/- 330/-
River Rice hrísgrjón 454 gr. — 197/- 190/- 185/-
Appelsínudjús 1 ltr. — Egils 607/- Thule 446/- Egils 535/-
Grænar baunir (stór dós) Coop Coop K. Jónsson Ora
312/- 359/- 374/- 352/-
Kellogs Korn flakes 375 gr. 456/- 375 gr. 536/- — 250 gr. 330/- pr. 375 gr. 495/-
Cor.oa Puffs — 340 gr. 637/- 226 gr. 423/- 226 gr. 425/- 226 gr. 396/-
Solgryn haframjöl 475 gr. 178/- 1900 gr. 712/- 1900 gr. 782/- 950 gr. 385/- 1900 gr. 770/- 1900 gr. 725/-
Regin klósettpappír 99/- . 110/- 105/- 98/-
Appelsiniunarmelaði Winner 450 gr. 576/-. 500 gr. 640/- Mor Monsen 360 gr, 580/- 500 gr, 805/- Valur 500 gr. 405/- —
‘PÚðursyAur Biun farin 500 gr. 163/- 187/- 148/- 168/-
'Rn3Ími- Rainbow 500 gr. 613/- 1 kg. 1226/- 1 kg. í lausu 980/- Sun-Maid 250 gr. 436/- 1 kg. 1744/- 500 gr. í lausu 663/- 1 kg. 1326/-
i?rór. : ji Xkurkex 400 gr. 207/- 2 38/- — 231/-
.Köits in)clkurkex 250 gr. 173/- 198/- 198/- 195/-
'f: : auð — 118/- 113/- —
160/- — 120/-
|vTXo&— -p Lannkrem 50 ml. 204/- 50 ml. 232/- 122,5 ml, 473/- 50 ml. 193/- 30 ml. 105/- 50 ml. 175/-
;Va's tómatssosa (minnsta teg) 312/- 358/- 341/- 277/-
<rlórsyí:or (Dans.ikker) 500 gr. 128/- 136/- 130/- 132/-
1 - ' “ j y'dá i i i v. dropax — 90/- 90/- . 97/-
Isvesk j'"- Sugaripe 225 gr í lausu í lausu 1/2 kg. 1 lausu
i 222/- 1 kg. 987/- 1 kg. 1190/. 665/- 1 kg. 1330/- 1/2 kg.391/- 1 kg. 782/-
Ivex þvc.ttaefni 3 kg. 1163/- 3 kg. 1216/. 700 gr. 327/- 3 kg. 1401/- í lausu 1 kg. 390/- 3 kg. 1170/-
iSo, . i •ftiduft 450 gr. 402/- 457/- 385/- 417/-
' r.'iKdc- Sea Gull 454 gr 1343/- 1 kg. 2958/- Brugsen 500 gr, 2200/ 1 kg. 4400/- Cacao de Zaan 200 gr. 605/- 1 kg. 3025/- Fry 227 gr 665/- 1 kg. 2929/-
Kartöf 1 ismjöl 1 kg. 253/- 280/- 240/- 198/-
i axo x-.&p 142 gr. — 130/- 135/- 120 -
Abyrgðarmaður fréttcibréfsins: Ágúst Guðmundsson