Morgunblaðið - 17.02.1981, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17. FEBRÚAR 1981
39
Minning:
Asmundur Jónsson
trésmíðameistari
Fæddur 12. júlí 1893.
Dáinn 29. janúar 1981.
Asmundur Jónsson, trésmíða-
meistari á Sólvallagötu 56 í
Reykjavík, varð bráðkvaddur að
heimili sínu hinn 29. janúar sl.
Bálför hans fór fram hinn 16. þ.m. .
frá Fossvogskapellu.
Með Asmundi Jónssyni hvarf af
sjónarsviði mikill persónuleiki
sem með hógværð sinni, skilningi
á aðstöðu samferðafólksins og
rausn í öllum sínum verkum,
öðlaðist tiltrú og virðingu allra
þeirra er honum kynntust. Og
vinahópurinn var býsna stór.
Hann var tvímælalaust fremstur í
hópi hins þögla fjölda íslendinga
sem engar kröfur gerði til annarra
en sjálfs sín. Hugsun hans og
handverk, hvorttveggja í víðasta
skilningi, beindist að því að verða
öðrum til liðs. Allt var hjá honum
í kærleika gjört.
Asmundur var fæddur 12. júlí
1893 á Kalastöðum á Hvalfjarð-
arströnd. Foreldrar hans voru
hjónin Jón Þorsteinsson, Jónsson-
ar bónda á Kambshól og Sesselja
Jónsdóttir, Sigurðssonar bónda á
Ferstiklu. Jón og Sesselja bjuggu
á Kalastöðum á fimmta tug ára. A
fyrstu búskaparárum sínum
máttu þau heyja harða baráttu við
illt tíðarfar og var vorið 1882 eitt
hið harðasta á síðari hluta nítj-
ándu aldar. Geta má nærri, hvort
um alla þá baráttu í harðæri
þeirra tíma, væri ekki mikil saga
ef sögð væri. Sú saga verður ekki
rakin af mér, en heyrt hefi ég og
séð heimildir fyrir því að foreldrar
Asmundar létu hvergi bugast en
sóttu á brattann með einbeitni og
föstum ásetningi að sigra.
Síra Einar Thorlacius, er á
þeirra tíð var prestur í Saurbæ á
Hvalfjarðarströnd, segir m.a. svo í
minningargrein um þau: „En brátt
kom í ljós, að hjónin voru samhent
búsýsluhjón, svo að hagur þeirra
blessaðist og batnaði, þrátt fyrir
mikla ómegð, enda var hin mesta
regla og snyrtimennska á heimil-
inu, hver hlutur á sínum stað, og
þrifnaður og hreinlæti jafnt utan
bæjar sem innan hvar sem litið
var. Mun óvíða hafa verið betur í
þeirri grein ...“
Bæjarhús byggðu þau í tvígang
á búskaparárum sínum, hið síðara
vandað timburhús sem búið var í á
Kalastöðum framyfir miðja yfir-
standandi öld. Peningshús öll voru
reist og heygeymslur við þau, en
það var á þeirri tíð nærri óþekkt.
Jarðabætur voru unnar og töðufall
stóraukið. Jón og Sesselja voru
nærfærin um meðferð á skepnum
og gættu vel að velferð þeirra og
gagnsemi.
Jón á Kalastöðum var sagður
þrekmenni mikið til sálar og
líkama, hár vexti og höfðinglegur
meðan hann stóð uppá sitt besta.
Sagður var hann örgeðja nokkuð
og gat verið óvæginn í orðum en
„harðastur við sjálfan sig“, en
alltaf hress í anda og ræðinn,
bókhneigður mjög og fróðleiksfús.
Jón lést hinn 14. febrúar árið 1923.
Sesselja kona hans bjó á Kala-
stöðum i eitt ár eftir fráfall
manns síns en fluttist þá burt úr
sveitinni til Reykjavíkur þar sem
hún í fjölda ára hélt heimili með
Asmundi syni sínum. Sesselju,
ömmu minni, man ég vel sjálfur
eftir. Hún var góð kona og
skemmtileg. Sannarlega yndisleg
amma, sem barnabörnin voru ætíð
velkomin til. Af því er auðvelt að
trúa og gera sér í hugarlund, að
hún hafi verið umhyggjusöm og
alhiiða móðir börnum sínum.
Sesselja var beinvaxin og tígu-
leg, hvöt í hreyfingum og svo
vinnusöm að henni féll aldrei verk
úr hendi. Hún undi heldur ekki
öðrum að dunda neitt í kring um
sig, en lét alla skilja með sinni
einstöku prúðmennsku og ein-
beitni, að hlutirnir yrðu að ganga
fyrir sig. Sesselja andaðist í hárri
elli á heimili Ásmundar hinn 15.
júlí árið 1947. Hún fékk að halda
sínum líkams- og sálarkröftum
allt til hins síðasta og kvaddi lífið
með þeirri reisn og gáfaðri yfir-
vegun eins og hún hafði lifað því.
Hjá foreldrum sínum, í stórum
systkinahópi, ólst Ásmundur upp
við þau heimilisstörf og heimilis-
brag er ég hefi hér að framan
lítillega minnst á. Á æskuárum
fór hann svo til starfa utan
æskuheimilisins að afla sér tekna,
en hugur hans beindist nú mjög að
trésmíðanámi. Réðst hann til
kaupavinnu næstu sumur hjá
bændum hér og þar á Suðurlandi
og á vetrum við sjóróðra í ver-
stöðvum við Faxaflóa svo sem í
Garði og víðar. Allsstaðar var
hann hinn verklagni og trúi þén-
ari. Gaf hann húsbændum sínum
frá þessum tíma jafnan hið besta
orð.
Árið 1919 hóf hann svo tré-
smíðanám hjá Guðmundi Ei-
ríkssyni húsasmið er á þeirri tíð
var víða og vel þekktur í þeirri iðn
í Reykjavík. Ásmundur hlaut svo
Fædd 26. apríl 1907.
Dáin 8. febrúar 1981.
Kristín var fædd 26. apríl 1907
að Jarðbrúargerði í Svarfaðardal.
Hún var yngsta barn hjónanna
Oddnýjar Þorkelsdóttur og Jó-
hannesar Jónssonar, sem þar
bjuggu. Á fyrsta ári flutti hún
með foreldrum sínum að Syðra-
Hvarfi í Skíðadal þar sem hún ólst
upp.
Þann 14. maí 1938 giftist hún
Böðvari Tómassyni frá Bústöðum í
Skagafirði og eignuðust þau einn
son, Tómas Búa.
Kristín lést í Sjúkrahúsi Akur-
eyrar 8. febrúar sl.
Nú, þegar hún Kristín, mín
elskulega tengdamóðir, er horfin,
leitar hugurinn til baka. Ég sé
hana fyrir mér netta og snyrtiíega
klædda með líf og fjör í augum.
Heimili þeirra hjóna var henni
mikils virði og bar vott um
snyrtimennsku. Þar var oft sópað
út úr dyrum og fram á götu og þá
gangstéttin fyrir framan lóðina
gjarnan tekin með. Hvergi mátti
rusl sjást. Þá var ekki síður
dundað við garðinn. Þar var geng-
ið um og hver arfakló hirt jafnóð-
um. Þar hefur illgresi ekki sést í
mörg ár. Hún hafði mikið yndi af
blómum og sáði gjarna fræjum
sínum inni snemma árs. Fyrirvari
var jafnan hafður á hlutunum.
Fyrir fáeinum árum keypti hún
eór <rr/iAi i r Vi 11 c> oow ontt •
garðinn hennar. Það gaf mögu-
leika til rósaræktunar og nýtti
hún þá óspart. Sl. sumar voru
hundruð blóma í gróðurhúsinu og
þeir voru margir, sem stöldruðu
við á leið sinni framhjá og nutu
fegurðar blómanna. Þau sýndu, að
sporin höfðu ekki verið spöruð.
Á heitum sumardögum voru
margar ferðirnar farnar út í
gróðurhús til að vökva og hlúa að
blómunum og þetta gerði hún allt
sjálf. Henni þurfti ekki að hjálpa.
Þetta var hennar frístundagaman,
líf og yndi.
Fleira fékkst þessi lífsglaða
kona við í frístundum sínum. 66
ára gömul fór hún á námskeið í
Myndlistarskólanum á Akureyri
og stundaði þar nám í þrjá vetur.
Aðstaða var henni búin heima til
frístundamálunar og nefndi hún
það herbergi „Bláskóga“. Nú prýð-
ir heimili þeirra mörg málverkin,
svo undur góð, sem gerð voru á
þessum árum.
Ekki get ég látið hjá líða að
minnast á hina miklu löngun
hennar til að hjálpa og gleðja.
Synir okkar tveir nutu þess í

réttindi sín árið 1923 í húsasmíði,
en trésmíðameistararéttindi afl-
aði hann sér árið 1929. Vann hann
eftir það í áratugi sjálfstætt að
húsasmíði í Reykjavík, en þó ekki
síst að breytingum og viðgerð
eldri húsa. Eftir að aldur færðist
yfir, en þó fremur af því að sjón
hans tók þá að daprast, hætti
hann því starfi en vann dag hvern
á verkstæði sínu við trésmíða-
vinnu. Var verkstæði hans vel
búið vélum oe varð honum ómet-
ríkum mæli og fólk víðs vegar að
af landinu naut þess einnig vegna
hennar sérstöðu hæfileika til að
hjáipa. Þakklæti og gjafir, sem
henni hafa borist víða að bera
þess glöggt vitni.
Þótt Kristín gengi ekki alltaf
heil til skógar, var viljastyrkurinn
samt mikill og trúin á það góða
hennar hjálp. Sem dæmi um
mikinn kjark hennar má nefna þá
Vestfjarðaferð, sem við fjölskyld-
an, ásamt þeim hjónum, fórum í
sl. sumar. Þar var ekki hikað við
að gista 5 nætur í tjaldi jafnvel
þótt rigndi og hiti í lofti væri ekki
mikill. Sjötíu og þriggja ára kona
gat legið í tjaldi eins og aðrir.
Henni þurfti ekki að hlífa. Það var
þá frekar læðst út úr tjaldi með
sólarupprás og náttúrunnar notið
í kyrrð og ró.
Áð síðustu vil ég þakka þessari
hjartahlýju konu allar samveru-
stundirnar og alla þá gleði, sem
hún veitti mér og mínum.
Mér finnst vel við hæfi að láta
þetta ljóð hennar fylgja með.
Ragnheiður Stefánsdóttir.
Rósir i runni
Ég vil rækta rósir
i runni vlft mitt hús.
I>að eykur yndi or RÍeði,
ég er til þess svo fús.
Á sælu sumarkveldi
ég sit ok horfi á þær.
Ein er hvitust allra.
hún er svo fin og skær.
Hér er rauða rósin.
sem rejtnið vætti i da*í-
Hún breiðir út bloðin föjcru
svo blitt um sólarlaK-
Ok rósin Kula KÍeóur.
meÓ Krænu blöóin sin.
Það hlýjar mér um hjarta
að huKsa um blómin min.
Nú moldin milda anKar.
svo mjúk við foldarbarm.
ÖK nóttin. þýð ok þoKul.
þreyttan hvílir arm.
(Úr Rósin i runni)
Er mér var tilkynnt andlát
Kristínar Jóhannesdóttur sem lést
á FjórÖungssjúkrahúsinu á Akur-
eyri þann 8. þ.m. greip mig
saknaðartilfinning en jafnframt
gagntók mig þakklæti fyrir að
hafa fengið að kynnast henni
Stínu, eins og hún var alltaf
kölluð.
Kona eins og Stína skilur eftir
sig svo ljúfar minningar að þar
skyggir ekkert á. Ég hitti Stínu
alltof sjaldan en þó samveru-
stundirnar væru ekki margar þá
Minning:
Kristin Jóhannesdótt-
ir frá Syðra-Hvarfi
anleg dægrastytting í að vinna þar
að margvíslegri smíði smærri
hluta. Er ekki ofsagt að mörgum
var til stórrar undrunar með
hverri nákvæmni Ásmundur gat
unnið með vinnuvélum sínum þó
að sjón hans hefði beðið þann
hnekki sem raun var á.
Árið 1931 keypti Ásmundur
húsið á Sólvallagötu 56. Var það
þá kjallari og ein hæð. Hófst hann
þegar handa að byggja ofaná
húsið hæð og ris. Lauk hann því
verki á árinu 1938, og flutti hann
þá með móður sinni í aðra af
hinum nýju íbúðum. Eftir lát
hennar var hann í heimili hjá
ýmsum leigjendum sínum og nú i
mörg ár hjá frú Ambjörgu Tholl-
efsen. Hefir sú góða kona reynst
Ásmundi sem besta móðir. Um-
hyggjusöm, hlý í viðmóti og
fundvís á léttari hliðar hvers-
dagsleikans. Á frú Ambjörg ein-
lægt þakklæti allra frænda og
vina Ásmundar fyrir umhyggju og
einlægt samstarf við hann á lið-
inni tíð.
Og nú þætti móðurbróður mín-
um, Ásmundi, ég þegar hafa sagt
nóg um sig ef hann mætti mæla.
Hitt vissi ég, að sjálfum þótti
honum vænt um að sjá minnst
vina sinna á þeim vettvangi sem
þessi orð mín eru birt. Með þá
vitneskju að leiðarljósi hefi ég
tekið þessi minningarorð mín
saman. Og með virðingu fyrir
gaf hver stund í návist hennar
mér aukna trú á lífið og fyllti mig
bjartsýni. Hún opnaði mér einnig
innsýn inn á hin æðri svið, en
Stína var gædd dulrænum hæfi-
leikum og voru þeir ófáir sem hún
hjálpaði og var ég ein þeirra sem
hennar hjálpar naut.
Sumarið 1977 dvaldist ég
nokkra daga ásamt manni mínum
og 3 dætrum á hinu hlýja og
fallega heimili Stínu og Böðvars
að Helgamagrastræti 49 á Akur-
eyri. Þeim móttökum sem við þar
hans sérstaka persónuleika skal
ég hér hóf á hafa. Allar liðnar
stundir eru þakkaðar. Öll rausn og
umhyggja hans við foreldra mína
og afkomendur þeirra, er þökkuð
og geymd í sjóði minninga um
dáðríkan drengskaparmann.
Heimsóknir hans á jólum hingað
að Seljatungu falla heldur ekki í
gleymskunnar dá. Þá var hátíð í
bæ, og Ásmundur tiginn gestur
okkar. Háttvís, glettinn en trúr
sögulegri helgi jólanna blandaðist
hann heimilislífi okkar át svo
nærfærinn hátt að þar verður ekki
lengra til jafnað.
Ásmundur Jónsson var einlæg-
ur trúmaður. Hann ólst upp við
einlægt trúartraust foreldra sinna
og systkina þar sem einlæg til-
beiðsla um handleiðslu þess mátt-
ar er yfir öllu ríkir var viðhöfð.
Þar var andi Passíusálma sr.
Hallgríms ekki síst leiðarljós. Og
því skulu þessi orð hans tilfærð
hér:
„Jesús er mér i minni,
mÍK á hans vald éK Kef,
hvort éK er úti eða inni.
eins þá ég vaki’ ok sef.
hann er min hjálp ok hreysti.
hann er mitt rétta lif.
honum af hjarta éK treysti.
hann mýkir dauðans kíf.“
H.P.
Blessuð sé minning Ásmundar
Jónssonar.
Gunnar Sigurðsson,
Seljatungu.
fengum gleymi ég aldrei og mæli
ég þar fyrir munn okkar allra.
Hún hafði sérstakt lag á börnum
og það rifjast upp fyrir mér þegar
litlu stúlkurnar þrjár sátu við
eldhúsborðið og fengu að sulla að
vild í olíulitum og mála á striga.
Stína var mjög listræn kona eins
og málverk hennar bera glöggan
vott um.
Gróðurhúsið hennar Stínu var
fullt af rósum og þar inni ríkti
hinn sanni kærleikur og friður.
Sumarið 1977 átti ég stutta stund
með henni þar inni og fannst mér
ég þá komast í snertingu við
eitthvað stórkostlegt en þannig
var það ætíð er hún var nærri.
Ég sá hana síðast í sumar sem
leið er hún kom til okkar hjón-
anna eina kvöldstund. Hún hafði
þá dvalist um vikutíma á Vífils-
staðaspítala og virtist hafa náð
góðum bata. Það hvarflaði ekki að
mér þá að þetta yrði okkar síðasta
samverustund. Én ég trúi því að
fögur heimkoma bíði konu eins og
Stínu, því hvar sem hún kom var
hún boðberi kærleikans. Ég bið
algóðan guð að styrkja Böðvar,
eiginmann Stínu, Tómas Búa, son
hennar, og hans fjölskyldu í sorg
þeirra. Minningarnar um hana
munu verma hugi okkar allra sem
hana þekktu.
Hafi hún þökk fyrir allt.
Ása Brandsdóttir
SVAR MITT
EFTIR BILLY GRAHAM
Eg veit ekki. hvað í því felst að gefa sig Kristi
algjörlega á vald. Vinsamlcgast útskýrið það fyrir
mig.
Fyrst og fremst táknar það, að markmið okkar
verður annað en áður var. Yfirleitt lifum við menn til
að þóknast okkur sjálfum. Maður, sem helgar sig
Kristi, leitast við upp frá því að þóknast Kristi.
Það felur í sér, að Kristur er nálægur okkur
ósýnilegur í hversdagslífinu. Hann talar til okkar í
Biblíunni, og við tölum við hann eðlilega og
þvingunarlaust í bæninni. Hvað sem að höndum ber,
tökum við svo sem úr hendi hans. Hvað sem brýtur í
bága við kenningar ritningarinnar, fjarlægjum við úr
lífi okkar: Óheiðarleika, rógburð, siðleysi, kuldalegt
viðmót eða hvað sem vera skal. Algjör undirgefni er
meira en athöfn. Það er afstaða.