Morgunblaðið - 07.01.1988, Blaðsíða 12

Morgunblaðið - 07.01.1988, Blaðsíða 12
/ VIÐSKIPn AIVINNUIÍF 12 B ' Sjávarútvegnr * Kallinn íbrúnni fær tölvu * Tölvukerfið Utgerðarráðgjafinn reynt í veiðiferð með Ásbirni í Háskóla íslands hefur á undanförnu ári verið unnið að þróun tölvukerfis fyrir skipstjóra á togskipum til aðstoðar við ákvarðana- töku. Var frumútgáfa tölvukerfisins prófuð í togaranum Asbirni RE nú fyrir jólin og gekk reynsluferðin ágætlega. Dr. Kristján Jónasson er verkefnissijóri Útgerðarráðgjafans, en hann hefur ásamt Malcolm Cohen, tölvufræðingi frá Astralíu, starfað að þróun kerfisins. Morgun- blaðið spurði Kristján fyrst um tildrög verkefnisins. „Verkefni þetta á rætur að rekja til annars verkefnis af svipuðum toga, Afatölvunnar, sem prófessor Oddur Benediktsson vann að hjá háskólanum fyrir um 5 árum. Arið 1986 veitti Rannsóknaráð ríkisins styrk til þessa verkefnis sem unnið er í samvinnu við Granda hf., Félag íslenskra iðnrekenda og Iðntækni- stofnun." —En við hvaða ákvarðanir skip- stjóra getur tölva helst komið að notum?. „Það er einkum við val á fiskimið- um, togslóðum og siglingarhraða. Ennfremur má nefna söluhöfn, þó togaraskipstjórar ráði henni reyndar yfirleitt ekki.“ —Hvemig tölvu vinnur þessi frumútgáfa á? „Kerfið hefur verið þróað á Hew- lett Packard 9000-tölvu með UNIX-stýrikerfmu, sem nú ryður sér mjög' til rúms hér á landi. Tölvan er með stóran 19 þumlunga litaskjá og er notuð mús til að hafa sam- skipti við hana.“ —En hvað getur forritið gert? „Útgerðarráðgjafínn er í raun tvískiptur. Annarsvegar má reikna út framlegð, þ.e.a.s. aflaverðmæti á frádregnum olíukostnaði, veiðar- færakostnaði og öðrum rekstrar- kostnaði. Þetta má gera að gefnum forsendum um áætlaðan afla á mis- munandi miðum, olíuverð, fiskverð, stímhraða o.fl. Hinsvegar geymir tölvan sjókort og fyrri togslóðir svip- að og skjáteikningar (vídeóplotterar) ásamt upplýsingum um afla.“ —Getur þá tölvan ráðlagt á hvaða fiskimið skuli halda? „Það má í rauninni segja það. Skipið er e.t.v. statt SV af Reykja- nesi og er að fá reyting af karfa, segjum 2 tonn á togtíma. Skipstjóri á að vera kominn í land eftir 5 daga en hefur hlerað um þorskveiði, 5 tonn á tímann, á Vestfjarðamiðum. Ætti hann að fara þangað eða halda áfram að reyta karfa? A örskots- stundu birtir tölvan áætlaðan afla og framlegð fyrir þessa tvo valkosti og mismunandi stímhraða. Hún hef- ur fylgst með olíueyðslu skipsins, veit hvar skipið er statt, um fjar- lægðir á miðin ojf aftur í höfn og allar aðrar nauðsynlegar forsendur eru í minni hennar. Raunar stangast hér á hagsmunir útgerðar og áhafn- ar, þar sem áhöfnin vill auðvitað sem mestan afla en útgerðin vill sem mestan gróða.“ —En þú sagðir að tölvan væri auk þess með innbyggt sjókort. „Já, raunar mjög svipað því sem er í skjáteiknurum, en þeir eru þeg- ar um borð í mjög mörgum fiskiskip- um. Eru þar strandlínur, dýptarlínur og festur, að ógleymdum togslóðum. Hinsvegar geta þessir skjáteiknarar ekki geymt upplýsingar um fiskteg- undir og aflamagn sem unnt er að geyma í Útgerðarráðgjafanum. Auk þess má skrá margvíslegar upplýs- ingar um staðhætti, veður, veiðar- færi o.s. frv., svo í raun getur tölvan komið í stað svörtu bókarinnar, sem fldktir skipstjórar geyma undir kodd- anum. Tii viðbótar er svo hægt að skoða töflur um afla á einstökum fiskimiðum og prenta út yfirlit yfir veiðiferðir og einstök höl, t.d. þau stærstu." —Þú nefndir að tölvan vissi um staðsetningu skipsins og olíueyðslu. Er hún þá tengd við tæk-, í brúnni? „Já, hún er nú þegar tengd við Loran C-staðsetningartæki, olíu- eyðslumæli, dýptarmæli og vegmæli (logg). I framtíðinni má einnig tengja hana t.d. við hitamæli og kompás. Sæmundur Þorsteinsson, rafmagnsverkfræðingur hjá HÍ, smíðaði „svartan kassa", sem les merki frá þessum tækjum og síðan spyr tölvan kassann um nýjustu mælaaflestra." —Hvað fleira getur tölvan gert? „Hún hefur auk þessa leiðsögu- kerfi, sem gefur til kynna stefnu og áætlaðan komutíma á ákvörðunar- stað. í framtíðinni má svo hugsa sér tengingar við vogir og vinnslukerfi í frystitogurum. Tölvur gætu haft viðhaldsbókhald, netavarahlutabók- hald og þær má tengja með fjarskipt- um við land til að fá nýjustu upplýsingar frá fiskmörkuðum. Auk þess geta þær fylgst með ýmsum öryggisþáttum, svo sem hleðslu, veltingi, ástandi í vélarrúmi o.s.frv." —Hvenær mega íslenskir skip- stjórar búast við að geta fengið kerfið um borð? „Það er nú ekki gott að segja til um það. Verkefninu er raunar að ljúka af okkar hálfu, enda fjármagn þrotið. Eðlilegt má telja að hug- búnaðarhús taki nú við þróuninni. Ég tel víst að svona tölvukerfi verði komin á markað innan tíðar, og helst vildi ég að þau yrðu íslensk. Við höfum sýnt að þau má vel búa til hér.“ í framhaldi af þessu má nefna að íslendingar eru komnir í Evr- eka-samstarf við Frakka og Spán- verja í svonefndu Halios-verkefni, og er ætlunin að smíða þijú „fiski- skip framtíðarinnar". Isíendingar ætla m.a. að leggja til tölvukerfi, og má vel vera að Útgerðarráðgjaf- inn komi þar við sögu. Fræðsla Fyrsta námsstefnan um skjalasijórn NÁMSSTEFNA um skjalastjórn verður haldin dagana 29. til 31. janúar nk. í húsakynnum Ameríska bókasafnsins og sam- kvæmt upplýsingum aðstandenda hennar er þetta fyrsta námsstefn- an af þessu tagi sem haldin er hér á landi. Aðalfyrirlesari á náinsstefnu þessari verður Dr. James C. Bennett, prófessor við California State University í Bandaríkjunum. Það er hópur áhugafólks um skjalastjóm — forstöðumenn skjala- safna, kennarar og ráðgjafar, sem skipuleggur þessa námsstefnu með aðstoð Menningarstofnunar Banda- ríkjanna. Fyrirlesarinn er valinn af ARMA Intemational, Association of Records Managers and Administrat- ors, fjölmennum samtökum sem njóta mikils álits á þessu sviði, að UIMDIRBUIMINGUR — Á myndinni sést hluti aðstandenda námsstefnunnar: Una Eyþórsdóttir, fulltrúi hjá Flugleiðum, Kristín Geirsdóttir bókasafnsfræðingur hjá Landsvirkjun, Svanhildur Boga- dóttir, borgarskjalavörður, Kristín H. Pétursdóttir, forstöðumaður Skjalasafns Landsbanka íslands og frá Ráðgjafafyrirtækinu Gangskör Kristín Ólafsdóttir, bókasafnsfræðingur og Jóhanna Gunnlaugsdóttir bókasafnsfræðingur. SKIPHOLTI 50C, SIMI 688123 GENGISBRÉF ÖRUGG ÁVÖXTUN Gengisbréf eru hentug og gefa háa ávöxtun Helstu kostir Gengisbréfa eru: • Há ávöxtun - Vextir fyrir okt.-des. sl. voru 49% á ársgrundvelli sem svarar til 15,8% raunvaxta á ársgrundvelli. • Enginn binditími ‘ • Ekkert innlausnargjald tekið við innlausn bréfanna Skráð er daglegt gengi brófanna. Gengi 06.01.88 er 1.169 Verð á Gengisbrófi að nafnvirði 5000.OO er kr. 5.845.oo. Verö á Gengisbréfi aö nafnvirði 50.000.oo er kr. 58.450.oo. Nánari upplýsingar veita: Kristján V. Kristjánsson, viöskiptafræöingur og Sigurður örn Sigurðarson, viðskiptafræöingur. Verðtryggð og óverðtryggð veðskuldabréf óskast í umboðssölu sögn skipuleggjenda. Skjalastjóm er þýðing á orðunum Records Management og er kerfis- bundin stjóm á skjölum frá því að þau verða til í fyrirtæki eða stofnun eða berast að, stjóm á merkingu þeirra, dreifingu, vistun og endur- heimt, allt þar til þeim er komið í endanlega geymslu eða þeim eytt. Góð skjalastjóm á að auðvelda stjómendum fyrirtækja og stofnana að vinna störf sín og taka ákvarðan- ir, með hjálp réttra upplýsinga, sem eru tiltækar á réttum stað og tíma. Einkenni góðrar skjalastjómunar er að hafa ætíð yfirsýn yfir og eftirlit með öllum virkum og hálfvirkum skjölum sem hafa hagnýtt gildi í daglegum rekstri og geta skipt máli fyrir dómstólum. Sum skjöl þarf einnig að varðveita vegna sögulegs gildis þeirra. Á námsstefnunni verður fjallað um undirstöðuatriði í skjalastjórnun, myndun skjala, frágang, notkun varðveislu, eyðingu, geymsluáætlun, upplýsingaleit og endurheimt, örygg- ismál, tölvuvæðingu, örfílmunotkun. Ennfremur verður rætt um íslensk lög sem varða geymslutíma skjala. Þá verður í tengslum við námsstefn- una sýning á margs konar búnaði. Til námsstefnu þessarar í skjala- stjórn er boðið fulltrúum nokkurra stærstu fyrirtækja landsins, tveimur þátttakendum frá hveiju — einum stjómanda og einum skjalaverði eða starfsmanni sem ber ábyrgð á mikil- vægum skjölum fyrirtækisins. Ennfremur hefur verið boðið til námsstefnunnar nokkrum stofnun-. um, sem hafa á hendi kennslu eða þjálfun á sviði skjalastjórnunar og nokkrum ráðgjöfum. Fyrsti hluti dagskrárinnar er sérs- taklega skipulagður með þáttöku stjómenda fyrirtækja í huga. Samkvæmt upplýsingum skipu- leggjenda námsstefnunnar er áætlað að halda framhaldsnámsstefnu haus- tið 1988. Dr. Bennett flytur fyrirlestur um skjalastjóm mánudaginn 1. febrúar í Odda, húsi félagsvísindadeildar Háskóla íslands og er hann öllum opinn.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.