Morgunblaðið - 30.09.1988, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. SEPTEMBER 1988
37
Minning:
Ingibjörg Dagsdótt-
irfrá Gaulveijabæ
Fædd 2. nóvember 1911
Dáin 26. september 1988
Með örfáum orðum langar mig
til að minnast hálfsystur minnar
Ingibjargar, sem lést að morgni
mánudagsins 26. þ.m. eftir fárra
daga legu. Það er varla hægt að
segja að við höfum verið samrýnd
systkini enda hennar lífsvettvangur
alla tíð á Suðurlandsundirlendinu
en minn ýmist þar eða í Reykjavík.
En við áttum margar góðar sam-
verustundir, bæði í Gaulveijabæ,
og síðar á Selfossi.
Imba, eins og hún jafnan var
kölluð, bar sterkt svipmót foreldra
sinna, Dags Brynjólfssonar og Þór-
laugar Bjamadóttur, búenda í Gaul-
veijabæ. Starfsvettvangur hennar
var innan póst- og símaþjónustunn-
ar á Selfossi, fyrst sem símamær
við gamalt handvirkt skiptiborð og
síðar sem varðstjóri. Á uppvaxtar-
árunum var hún virkur þátttakandi
í ungmennafélagshreyfingunni,
formaður í umf. Samhygð í tvö ár
og starfaði við bókasafn sveitarinn-
ar um skeið. Þessum störfum sinnti
hún af einstakri trúmennsku og
skyldurækni þótt líkamsburðir
hennar væru áberandi skertir af
völdum erfíðra veikinda á uppvaxt-
arárum. Ég minnist margra
ánægju- og gieðistunda í litia loft-
herberginu í gamla pósthúsinu á
Selfossi, þar sem hún var hrókur
alls fagnaðar, las m.a. upp á sinn
þægilega og áhrifaríka hátt ýmist
bundið mál eða óbundið og gjaman
eftir sjálfa sig. Ég minnist þess hve
hjartanlegar móttökumar vora þeg-
ar ég og fjölskylda mín komum í
heimsókn á Austurveginn þar sem
þau Imba og Daddi höfðu búið sér
sameiginlegt heimili. Allt var til
tínt, sem hugsanlega gat glatt gest-
ina, og vora fullorðnir jafnt sem
bömin leyst út með gjöfum við
brottför. Já, ég átti góða systur,
sem ég — eins og oft vill verða —
met að verðleikum þegar hún er
gengin, meira heldur en meðan hún
var á meðal okkar. Ósérhlífni, dugn-
aður, fróðleiksfýsn, sjálfmenntuð
af eigin viti, hreinlyndi, orðheppni,
allt mannkostir, sem nú og ætíð
marka spor í samskiptum manna.
Þessa eiginleika átti hún í ríkum
mæli. Hversu oft er það ekki að
maður gerir sér þá fyrst grein fyrir
mikilvægi mannlegra tengsla þegar
þau era ekki lengur fyrir hendi.
Ég þykist þess fullviss að „heim-
koma" Imbu hafí orðið eins og hún
átti von á og hugsaði sér. Nú era
gleymdar erfíðar stundir og þján-
ingar, í húsi þess föður er hún vissi
að myndi taka á móti sér.
Hafí hún innilega þökk fyrir
kynnin og samfylgdina.
Erlingur
í dag fer fram frá Selfosskirkju
útför Ingibjargar Dagsdóttur Aust-
urvegi 34, Selfossi. Jarðsett verður
í Gaulveijabæjarkirkjugarði. Ingi-
björg andaðist eftir stutta legu á
sjúkrahúsi Suðurlands, hinn 26.
þ.m. Með Ingibjörgu Dagsdóttur er
horfín úr samfélaginu mikilhæf
kona og sérstæður persónuleiki sem
ég leyfí mér að minnast hér nokkr-
um orðum.
Ingibjörg var fædd í Gerðiskoti
í Sandvíkurhreppi 2. nóvember
1911, en þar bjuggu þá foreldrar
hennar Dagur Brynjúlfsson frá
Minna-Núpi og Þórlaug Bjamadótt-
ir frá Sviðugörðum. Ingibjörg var
fjórða í röðinni af sex bömum for-
eldra sinna. Bróðir hennar, Bjami,
dó í frambemsku. Þau er upp kom-
ust vora: Brynjólfur, héraðslæknir,
látinn fyrir nokkram árum. Sigrún,
lést í æsku. Bjami, fyrrv. banka-
starfsmaður á Selfossi. Dagur,
kaupmaður á Selfossi. Uppeldis-
systir og bróðurdóttir Ingibjargar
er Hulda Brynjúlfsdóttir, húsfreyja
í Reykjavík. Þá er hálfbróðir henn-
ar, Érlingur Dagsson, fyrrv. starfs-
maður Vegagerðar ríkisins.
Á löngum starfsferli bjuggu for-
eldrar Inigbjargar á ýmsum jörðum
í Ámesþingi og héldu jafnan um-
fangsmikið heimili þó sýnu mest
væri það þá nær þijá áratugi sem
þau bjuggu í Gaulveijabæ. Þórlaug
og Dagur hófu búskap í Þjórsár-
holti í Gnúpveijahreppi, fluttu það-
an í Gerðiskot, síðan að Sviðugörð-
um sem var föðurleifð Þórlaugar,
en árið 1920 fluttu þau að Gaul-
veijabæ hvar þau bjuggu til ársins
1947 að þau fluttu að Selfossi. Þau
lifðu bæði til hárrar elli. Ingibjörg
var á uppvaxtaráram sínum í Gaul-
veijabæ þátttakandi í miklu um-
fangi sem var á heimili foreldra
hennar, ekki einungis af hefð-
bundnum bústörfum, heldur ekki
síður af álagi margháttaðs félags-
málastarfs föður hennar, en á þeim
tíma var vart nokkurt það trúnaðar-
starf í sveitarfélaginu sem ekki var
fengið Degi í hendur að gæta. Af
líkum má því ráða að heimilisfólk
allt hafði æmu að sinna ár og daga.
Á unglingsáram varð Ingibjörg
fyrir þeirri þungu raun að fá lömun-
arveiki sem gerði það að verkum
að hún ætíð síðan hafði skerta
líkamlega krafta. En hún lét hvergi
bugast. Með einstæðu þreki, vilja
og hörku bauð hún erfíðleikunum
byrginn og braust áfram í hveiju
starfí svo sem heil heilsu væri. Hún
var sjálfmenntuð af eigin viti, fróð-
leiksfysn og hyggindum svo að
hveijum var ljóst að hún stóð lang-
skólagengnu fólki hvergi að baki.
Ingibjörg var hreinskilin persóna,
úrræðagóð og ákveðin. Hún talaði
tæpitungulaust um hlutina en
gæddi hvert orð vinalegum húmor
og myndugleik. Það var grannt á
listagyðjunni í persónu Ingibjargar
sem birtist samtíðarmönnum henn-
ar í ýmsum myndum. Tónlist og
sönglist vora henni auðveld með-
ferðar. Hún var málsvari söguskoð-
unar og hlúði hvar sem hún gat við
komið að vemdun eldri orða og
ömefna enda stílisti og skrifari frá-
bær. Alla fegurð sem byggð var á
heilbrigðri skynsemi, hófsemi og
grandvarleik var henni annt um.
Þegar á æskuárum gekk hún til liðs
við ungmennafélagið Samhygð og
tók mjög virkan þátt í íjölbreyttu
starfí þess. Ekki síst munaði félag-
ið vel um liðsstyrk hennar í helstu
menningarþáttum félagsstarfsins
svo sem leiklist og starfsemi bóka-
safnsins. Ingibjörg gegndi síðar for-
mennsku í félaginu um árabil og
fyrir nokkram áram var hún gerð
að heiðursfélaga þess. Ungmenna-
félagið Samhygð átti henni mikla
þökk að gjalda. í nýju umhverfi á
Selfossi lagði Ingibjörg félagsmál-
um kvenna og safnaðarlífi hvert það
lið _sem hún mátti við. koma.
Árið 1936 réðst Ingibjörg til
starfa hjá Pósti og síma á Selfossi
og starfaði þar samfleytt til ársins
1977. Veralegan hluta þessa tíma-
bils gegndi hún starfí varðstjóra við
póststöðina. Hún ávann sér þegar
í upphafí hylli yfírboðara, sam-
starfsfólks og viðskiptavina. Það
varð því öllum eftirsjá þegar hún
hvarf frá starfí og naut nú ekki
lengur hennar röggsamlegu fyrir-
greiðslu og blæbrigðaríku fram-
komu.
En Ingibjörg hvarf ekki vinum
sínum. I snotri verslun Dags bróður
hennar birtist hún þeim. Áfram í
þjónustu fjöldans en á annan máta.
Annars eðlis. En persónan var
óbreytt. Húmorinn leiftrandi þótt
áram fjölgaði, kjamyrt tungutak
og engar úrtölur sem réðu orðræð-
unni.
Og nú horfum við vinir hennar
og samferðamenn yfir haf minning-
anna. Þar verður minningin björtust
um traustan vin og litríkan sam-
borgara. Við þökkum störfín henn-
ar, vinnáttuna og hina tryggu lund.
Við þökkum forsjóninni fyrir að
hafa gefíð okkur þá reynslu og
hamingju að hafa átt Ingibjörgu
Dagsdóttur að félaga og vini.
Við Vilhelmína vottum systkin-
um hennar og frændfólki einlæga
samúð.
Gunnar Sigurðsson frá
Seljatungu.
Hlynur Ingi Búa-
son - Minning
í litlum hópi 16 ára drengja set-
ur menn hljóða þegar þau tíðindi
spyijast, að einn úr hópnum hafí
dáið í umferðarslysi.
Hlynur Ingi Búason vinur okkar
er dáinn, burtkallaður af öflum sem
enginn skilur. Allra síst lífsglaðir
piltar, sem líta það sem sjálfsagðan
hlut að njóta lífsins í leik með góð-
um félögum.
En nú er komið skarð í hópinn,
skarð sem ekki verður fyllt. En eft-
ir stendur minningin um prúðan
dreng og sú vissa að Hlyns bíði
annar og betri heimur.
Ó láttu kristur
þá laun sín fá
er ljós þin kveiktu
er lýstu þl
(Davíð Stefánsson frá Fagraskógi.)
Við vottum aðstandendum Hlyns
samúð okkar í sorg þeirra.
Félagar úr 3. flokki Leiknis.
Minning:
Skarphéðinn Asgeirs-
son kaupmaður
Skarphéðinn Asgeirsson kaup-
maður á Akureyri, — Skarphéðinn
í Amaro eins og við kölluðum hann,
— er til moldar borinn í dag. Með
honum hverfur af velli einn þeirra
manna, sem dýpstu sporin hafa
markað í sögu verslunar á Akur-
eyri. Skarphéðinn hafði þau ein-
kenni margra athafnamanna að
vera hógvær maður dagfarslega og
berast ekki á, en undir rólegu yfír-
borðinu bjó jámvilji. Hann ólst upp
á bammörgu sveitaheimili í sárri
fátækt og naut lítillar fræðslu á
æskuáram en nam þeim mun meira
í lífsins skóla og varð mikill af sjálf-
um sér.
Skarphéðinn Ásgeirsson fæddist
á Gautsstöðum á Svalbarðsströnd
hinn 3. marz 1907, næstyngstur sjö
systkina. Ásgeir faðir hans var son-
ur Stefáns bónda í Tungu Magnús-
sonar og seinni konu hans, Elínar
Helgadóttur, sem áður var gift Jóni
Laxdal bónda á Neðri-Dálkstöðum,
og vora þeir hálfbræður feður Vil-
hjálms Stefánssonar landkönnuðar
og Skarphéðins. Móðir Skarphéðins
var Sigrún Jóhannsdóttir bónda á
Gautsstöðum Bergvinssonar.
Skarphéðinn hefur sagt frá því
að hugur sinn /hafí ekki staðið til
búskapar, en Ásgeir faðir hans var
trésmiður og bar snemma á því að
Skarphéðinn hefði smiðsauga og
allt léki í höndum hans. Hann hóf
því störf við húsasmíðar og stofn-
aði leikfangagerð á kreppuáranum,
eftir að þau Laufey fluttu til Akur-
eyrar 1930, og síðar Klæðagerðina
Amaro, sem hann rak um margra
ára skeið. Árið 1947 keypti hann
verslunar- og skrifstofuhús Bald-
vins Ryel við Hafnarstræti og reisti
um 1960 stórhýsi sunnan og vestan
við það. Það framtak sýndi í senn
mikið áræði og er ljós vottur þess
hversu fljótur Skarphéðinn var að
átta sig á þeim nýju tímum, — nýju
möguleikum sem opnuðust með
auknu fijálsræði í viðskiptum og
verslunarháttum eftir að ríkisstjóm
Ólafs Thors tók við völdum árið
1960. Einkum var eftirtektarvert
hversu góðum verslunarsambönd-
um Skarphéðinn náði erlendis, enda
hefur heildverslunin verið ríkur
þáttur í rekstri Amaro og viðskiptin
náð til landsins alls. Þetta framtak
má vel vera okkur vegvísir að því
marki, að á Akureyri blómstri og
þróist sjálfstæð verslunarstarfsemi
sem geri hvort tveggja í senn að
gefa og sækja til Reykjavíkur,
þannig að fullt jafnræði sé þar á
milli. I þessu efni hefur einstalding-
urinn og framtak hans vísað veginn.
Skarphéðinn Ásgeirsson var
gæfumaður í einkalífi, kvæntur
Laufeyju Tryggvadóttur bónda á
Meyjarhóli Kristjánssonar og Jó-
hönnu Valdimarsdóttur frá Leifs-
húsum. Þau eignuðust þijá syni:
Brynjar, kvæntur Guðlaugu Her--
manssdóttur, Birkir, kvæntur Maríu
Einarsdóttur og Kristján, kvæntur
Mörtu Þórðardóttur. Oll hefur flöl-
skyldan unnið við Amaro nema
Brynjar sem sneri sér að öðram
störfum fyrir nokkram áram.
Skarphéðinn og Laufey vora
mjög samhent og lögðu mikið af
mörkum til líknarmála og heilsu-
ræktar. Á engan er hallað þó sagt
sé að Laufey hafí framar öðrum
gert mögulegt að lyfta því Grettis-
taki, sem Kjarnalundur, hið glæsi-
lega heilsuhæli, er fyrir svo fámenn-
an félagsskap sem Náttúralækn-
ingafélag Akureyrar. Skarphéðinn
var mikill áhugamaður um sálar-
rannsóknir og greiddi fyrir því að
Ólafur Tryggvason frændi hans frá.
Hamraborg gæti unnið að huglækn-
ingum sínum.
Framtakssemi Skarphéðins sér
víða stað. Hann var m.a. fremstur
í flokki þeirra sem stóð fyrir bygg-
ingu Sjálfstæðishússins á Akureyri.
Að leiðarlokum er ég þakklátur
fyrir þau kynni, sem tókust með
okkur Skarphéðni í Amaro og þann
hlýhug, sem hann sýndi mér, og
góðar ráðleggingar.
Við hjón vottum Laufeyju, sonun- -
um og fjölskyldunni samúð okkar
við fráfall Skarphéðins Ásgeirsson-
ar. Guð blessi minningu hans.
Halldór Blöndal
t
Innilegar þakkir fyrir hlýhug og samúð við andlát og útför eigin
manns mfns,
SIGURÐAR GUÐJÓNSSONAR,
Skipasundi 39,
Reykjavfk.
Olga Sóphusdóttir
og fjölskylda.