Morgunblaðið - 01.12.1993, Blaðsíða 1

136 SIÐUR B/C/D/E
STOFNAÐ 1913
274. tbl. 81.árg.
MIÐVIKUDAGUR1. DESEMBER1993
Prentsmiðja Morgunblaðsins
l #1—
Reuter
Rabin harmar ólgu á Gaza
YITZHAK Rabin, forsætisráðherra ísraels, harmaði í gær þá öldu ofbeldis sem riðið hefur yfir Gaza-
svæðið að undanförnu. ísraelskir hermenn særðu í gær um fimmtíu Palestínumenn en þúsundir araba
höfðu komið saman til að mótmæla handtöku eins af leiðtogum hers Fatah, samtaka Yassers Arafats,
leiðtoga Frelsissamtaka Palestínuaraba, og kastaði hópurinn gijóti og öðru lauslegu að hermönnunum.
Ísraelskt dagblað birti í gær fréttir þess efnis að Rabin hygðist bjóða Palestínumönnum að ísraelski
herinn hyrfi á brott frá stærra svæði en fyrirhugað er, auk þess sem ísraelar myndu leyfa að palest-
ínskir eftirlitsmenn væru við hlið ísraelskra varðsveita á Gaza-svæðinu og Vesturbakkanum. Þá sagði
blaðið að Rabin byðist til að viðurkenna fána Palestínu, þjóðsöng og einkennisbúninga hersins.
Leoníd Kravtsjúk, forseti Úkraínu
„Kjamavopnm ver-
aldarauður okkar“
Kíev, Róm. Reuter.
LEONÍD Kravtsjúk, forseti Úkraínu, sagði í gær að Úkrainumenn
litu á kjarnavopn Sovétríkjanna fyrrverandi á úkraínsku land-
svæði sem „veraldarauð". Hann taldi Úkraínumenn jjví hafa fullan
rétt á að krefjast fébóta fyrir að láta þau af hendi.
„Við lítum ekki á kjarnavopn
sem vopn heldur veraldarauð okkar
og við krefjumst fébóta fyrir þau,“
sagði Kravtsjúk á fundi með þing-
mönnum Svartahafsþjóða. „Við
teljum þetta eðlilega kröfu. Hvaða
þjóð sem er sem væri í okkar stöðu
myndi gera það sama.“
Kravtsjúk lét þessi orð falla degi
eftir að Bill Clinton Bandaríkjafor-
seti hafði látið í ljós „óánægju"
með skilyrta staðfestingu úkra-
ínska þingsins á START-1 samn-
ingnum um fækkun kjarnavopna.
Þingið sagði að samningurinn næði
aðeins til 42% af 1.600 kjarnaodd-
um í Úkraínu. Það krafðist öryggis-
trygginga og mikilla fjárhæða í
bætur.
Andrej Kozyrev, utanríkisráð-
herra Rússlands, fór hörðum orðum
um afstöðu Úkraínumanna í málinu
á fundi Ráðstefnunnar um öryggi
og samvinnu í Evrópu (RÖSE) í
gær. Hann sagði að ákvörðun
þeirra gæti valdið „keðjuverkun"
og stuðlað að nýju „köldu stríði“ í
álfunni.
Tuttugn
milljarðar
í bankana
Kaupmannahðfn. Frá Sijfrúnu Davíðsdótt-
ur, fréttaritara Morgunblaðsins.
FÆREYSKU bankarnir tveir, Sjó-
vinnubanki og Færeyjabanki, hafa
nú fengið um tuttugu milljarða ís-
lenskra króna úr fjárfestingar-
sjóðnum, sem á að stuðla að endur-
uppbyggingu færeysks atvinnulífs.
Framlagið er nauðsynlegt, þar sem
bankamir stóðust ekki lengur kröfur
danska bankaeftirlitsins um eigið fé.
Það er hluti af því samkomulagi,
sem færeyska landsstjórnin hefur
gert við dönsku stjórnina um aðstoð
við eyjarnar og efnahagslífíð þar.
Með því er bönkunum gert kleyft að
starfa fram á vor, en þá verða þeir
sameinaðir, samkvæmt áætlunum
um endurskipulagningu þeirra.
Fjármálaráðherra Bretlands kynnir verulegan niðurskurð
Boðar hallalaus
fjárlög árið 2000
London. Reuter, The Daily Telegraph.
KENNETH Clarke, fjármálaráðherra Bretlands, lýsti því yfir, er
hann kynnti nýtt fjárlagafrumvarp í breska þinginu í gær, að hann
hygðist draga gífurlega úr lánsfjárþörf ríkisins á næstu árum og
væri stefnt að hallalausum fjárlögum árið 2000. Til að ná þessu
markmiði boðaði ráðherrann mun róttækari niðurskurð ríkisútgjalda
en búist hafði verið við. Clarke sagði hið félagslega velferðarkerfi
Bretlands vera orðið allt of dýrt og nauðsynlegt að draga úr kostn-
aði við það fyrir næstu kynslóðir. Það vakti athygli að ráðherrann
boðaði ekki virðisaukaskatt á dagblöð, barnaföt og samgöngur, líkt
og búist hafði verið við, né heldur tekjuskattshækkanir.
Samflokksmenn Clarkes fögnuðu
ræðunni ákaft enda höfðu þeir marg-
ir óttast að reynt yrði að brúa hall-
ann með skattahækkunum frekar en
niðurskurði.
Reuter.
Fjárlögnnum hampað
KENNETH Clarke veifar fjárlagaræðunni fyrir utan embættisbústað sinn.
CIA varar við hættu
Hann hélt hins vegar fast við
áform um virðisaukaskatt á húshitun
en sagði að gripið yrði til sérstakra
ráðstafana til að milda áhrif skatts-
ins, sem boðaður var fyrr á árinu,
með sérstökum styrkjum til þeirra
sem hann bitnar harðast á, s.s. ellilíf-
eyrisþegum.
Halli á rekstri ríkissjóðs á yfir-
standandi ári mun nema um 50 millj-
örðum punda og sagði Clarke þennan
mikla halla standa í vegi fyrir efna-
hagsbata. Því yrði lögð mikil áhersla
á að draga úr hallarekstrinum og
stefnt að því að hann yrði 38 milljarð-
ar á næsta ári. Mesti niðurskurðurinn
verður í vamarmálum en lítill sem
enginn niðurskurður í mennta- og
heilbrigðismálum. Einnig er dregið
verulega úr framlögum til sveitarfé-
laga og samgöngumála. Clarke boð-
aði breytingar á atvinnuleysisbótum,
örorkubótum og uppstokkun á lífey-
riskerfinu. Á að samræma líf-
eyrisaldur karla og kvenna þannig
að lífeyrisaldur kvenna verði 65 ár,
líkt og karla, árið 2010. Nú er lífeyr-
isaldur kvenna sextíu ár.
Þrátt fyrir hinn mikla niðurskurð
verða skattar einnig hækkaðir um
1,75 milljarð punda til viðbótar þeim
6,7 milljörðum sem boðaðir vom í
mars. Skattar á bensín og tóbak verða
hækkaðir og sérstakur fimm og tíu
punda flugvallaskattur lagður á. Þá
boðaði Clarke að teknir yrðu upp
vegatollar á hraðbrautum Bretlands
um leið og tæknilega yrði unnt að
innheimta slíka tolla á rafrænan hátt.
Clarke var mjög bjartsýnn á að
með þessum fjárlögum væri lagður
grunnurinn að hagvexti og spáði
hann því að hagvöxtur á þessu ári
yrði 1,75% en til þessa hefur verið
miðað við 1,25%. Á næsta ári spáði
hann 2,5% hagvexti.
á blóðbaði á Kúbu
New York. Thc Daily Telcgraph.
KÚBVERSKAR útvarpsstöðvar í Miami hlakka nú yfir möguleikan-
um á því að dagar Fidels Kastrós sem einræðisherra Kúbu séu senn
taldir. Skýrt hefur verið frá því að bandaríska leyniþjónustan CIA
hafi varað Bandaríkjaforseta við „alvarlegum óstöðugleika" og
„hættu á blóðsúthellingum" á Kúbu.
„Spennan og óvissan er svo mik- Kastró sé úr tengslum við raun-
il að alvarlegur afleikur af hálfu
Kastrós, versnandi heilsufar hans
eða samsæri innan hersins gæti
hvenær sem er valdið óstöðugleika
sem stefndi stjórninni í hættu," seg-
ir í leyniskýrslu CIA til Bills Clint-
ons forseta frá því í ágúst.
Unga fólkið á Kúbu hefur ekki
farið leynt með þá skoðun sína að
veruleikann. Popphljómsveit samdi
jafnvel Iag um hann, „Este hombre
esta loco“ (þessi maður er bijálað-
ur), og þóttist vera að syngja um
Ronald Reagan, fyrrverandi
Bandaríkjaforseta. Lagið var leikið
í útvarpi i viku, eða þar til yfirvöld-
in áttuðu sig á að hljómsveitin var
að beina spjótum sínum að bylting-
arleiðtoganum sjálfum. Þá hefur
ungur framleiðandi heimildar-
mynda verið handtekinn vegna
þess að hann notaði Bítlalagið „The
Fool on the Hill“ við myndir af
Kastró á fjallgöngu.
Alvarlegur skortur er á því sem
næst öllum varningi á Kúbu. I ný-
legri skýrslu bandaríska utanríkis-
ráðuneytisins segir að líkur séu á
að kommúníska stjórnkerfið hrynji
og hætta á borgarastyijöld sem
kalla á íhlutun Bandaríkjamanna.