Morgunblaðið - 23.11.1996, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 23. NÓVEMBER 1996 43
+ María Friðriks-
dóttir var fædd
í Efri-Miðvík, Aðal-
vík, 4. júní 1905.
Hún lést 18. nóv-
ember síðastliðinn á
Fj órðungssj úkra-
húsinu á Isafirði.
Foreldrar hennar
voru hjónin Friðrik
Finnbogason, fædd-
ur 23. nóvember
1879 í Efri-Miðvík,
dáinn 29. október
1969, og Þórunn
Þorbergsdóttir,
fædd 16. september
1884 í Rekavík bak Látur, dáin
9. mars 1975. María var fjórða
í röð sautján systkina. Þijú
þeirra dóu ung en fjórtán kom-
ust til fullorðinsára.
Þann 27. nóvember 1929
gekk María að eiga Vernharð
Jósepsson frá Atlastöðum í
Fljóti. Hann var fæddur 12.
ágúst 1906 og dáinn 9. maí
1982. Þau hófu búskap í Neðri-
Miðvík þar sem þau bjuggu í
tvö ár en fluttust svo að Atla-
stöðum. Þar bjuggu þau til 1935
er þau fluttu að Tungu í Fljóti.
Árið 1945 fluttust þau svo aftur
að Atlastöðum og bjuggu þar á
nýbýlinu Skjaldabreiðu. Þann
16. júní 1946 fluttist fjöiskyldan
til Hnífsdais en alls fluttu fimm
fjölskyldur úr Fljóti og land-
Þegar ég frétti lát Maríu frænku
minnar kómu mér í hug orðin heið-
arleiki og dugnaður en það voru
aðal einkenni hennar lífs. Hún var
fædd í Aðalvík og ólst þar upp í
stórum systkinahópi. Á seytjánda
árinu fór hún að heiman til að vinna
fyrir sér, meðal annars hjá þeim
hjónum Margréti Þorsteinsdóttur
og Hirti Guðmundssyni í vesturenda
Brekkuhússins í Hnífsdal. Svo
skemmtilega vildi til að María og
Vernharð eignuðust norðurenda
sama húss mörgum árum síðar. Eg
var ekki hár í loftinu þegar ég kom
fyrst í Tungu til Mæju frænku, því
hún hafði mig í fóstri í 5 mánuði
þegar ég var á fyrsta ári. Það kom
námsjörðin Atla-
staðir fór í eyði.
María og Vernharð
bjuggu á Brekku í
Hnífsdal til ársins
1982 er Vernharð
lést. Síðustu árin
bjó María á Hiíf,
ísafirði.
Þau María og
Vernharð eign-
uðust átta börn en
María átti fyrir
eina dóttur, Helgu.
Hún er gift Hólm-
geiri Líndai Magn-
ússyni og eiga þau
eina dóttur. Hin sem upp kom-
ust eru: Þórunn, sem var gift
Antoni Olasyni og eignuðust
þau fjögur börn. Seinni maður
hennar var Andrés Hermanns-
son sem nú er látinn. Herborg,
gift Ingólfi Eggertssyni, eiga
þau sex börn. Bára, gift Hjör-
vari Björgvinssyni, eiga þau sjö
börn. Sigrún, gift Guðna Ás-
mundssyni, eiga þau fimm
börn. Jósep, giftur Hrafnhildi
Samúelsdóttur, eiga þau þijú
börn. Barnabarnabörnin eru
fimmtíu og fjögur og barna-
barnabarnabörnin þijú. Börnin
sem létust ung hétu Ragnar,
Margrét og Seima.
María verður kvödd í Hnífs-
dalskapeliu í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
til vegna veikinda móður minnar.
Ég dafnaði vel þennan tíma, þvi
ekki sparaði Mæja mín matinn og
gott atlæti. Fyrsta ferðin sem ég
man eftir yfir í Tungu mun hafa
verið um jólin 1944. Ég fór með
einhveiju af fullorðna fólkinu á
Atlastöðum, þar á meðal móður
minni. Finney systir var dregin á
sleða yfir ísinn á ósnum. Þá var
nú gaman að hitta öll þessi frænd-
systkini því við erum bræðra- og
systrabörn. Ári síðar man ég eftir
jólaboði á Skjaldabreiðu. Þá höfðu
þær Þórunn og Bogga, eldri stelp-
urnar, forframast í skóla á Látrum.
Það var gengið kringum jólatréð,
sungið og farið i leiki, eða einsog
MINNINGAR
nú er sagt; Mikið gaman, mikið
grín.
Tunga lá um þjóðbraut þvera á
búskaparárum Mæju og Venna þar.
Finnbogi faðir minn, fyrrum bóndi
að Atlastöðum, kveður kæra mág-
konu og þakkar alla sambúðina á
Atlastöðum og góðgerðirnar í
Tungu því alltaf var komið þar við
á leið út að Látrum og á heimleið.
Sérstaklega rómar hann Tungu-
skyrið hjá henni Mæju. Byggðin í
Aðalvíkursveit eyddist á árunum
1942 til 1952. Þá voru ekki komnir
styrkir í landbúnaði, enginn kvóti
og ekki keyptur fullvirðisréttur af
þeim sem bregða þurftu búi. Þetta
fólk fór frá öllum sínum eigum eins
og flóttafólk þarf að sætta sig við.
Þau vóru þó furðu fljót að ná sé
upp í nýjum heimkynnum, því áræð-
ið og dugnaðinn vantaði ekki. Þeg-
ar María og Vernharð kómu til
Hnífsdals, fluttu þau í gulu skemm-
una á Brekkunni og áttu þar heim-
ili næstu átta árin en þá fluttu þau
í Brekkuhúsið sem fyrr er nefnt.
Búskapurinn óx jafnt og þétt og
veitti þeim mikla ánægju. Éftir lát
Vernharðar kom erfitt tímabil í ævi
Mæju minnar en það blessaðist allt
um síðir. María er síðasta húsmóðir-
in úr Fljóti sem kvatt hefur þetta
líf. Þegar María fór í skemmtiferðir
norður, varð hún ung í annað sinn.
Tii dæmis um dugnað hennar má
nefna að hún óð yfir ósinn, komin
yfir áttrætt, klædd í vöðlur og gekk
yfir í Tungu og þá var minni
skemmt. Móðir mín og María vóru
mjög samrýndar enda Iengst af
stutt á milli þeirra og gott samband
milli Ystabæjarsystkinanna. Það
var föst venja hjá Mæju að gefa
móður minni brodd þegar þannig
stóð á og það var gaman að fá að
smakka sveitamjólkina hjá henni
meðan þau voru með kýrnar. María
hélt þeim sið að halda jólaboð fyrir
alla fjölskylduna í áratugi og börn
hennar halda þeim sið til skiptis.
María pijónaði mikið og bjó til
marga fallega gripi í félagsstarfi
aldraðra á Hlíf og á ég einn þeirra.
Öllum þótti vænt um Mæju sem
henni kynntust. Langri ævi er lokið
og margt að þakka. Fjölskyldan úr
gráu skemmunni þakkar allan kær-
leika og vináttu frá Mæju frænku
og biður Guð að blessa fjölskyldu
hennar. Sælir eru dánir þeir sem í
drottni deyja.
Guðjón Finndal Finnboga-
son frá Atlastöðum.
MARIA
FRIÐRIKSDÓTTIR
Við fráfall ömmu Mæju streyma
fram minningar um góða konu.
Amma þurfti alltaf að hafa eitthvað
fyrir stafni. Aldrei féll henni verk
úr hendi. Amma og afí bjuggu á
Brekkunni í Hnífsdal og þangað
leitar hugurinn nú. Á sumrin var
þar margt um manninn og leituðum
við mikið þangað. Amma átti alltaf
bestu kanelsnúða í heimi úti í skúr-
inni og hefur enginn leikið það eft-
ir henni að baka þá „eins og amma
gerði“, eins og sagt var. Einnig
muna margir eftir kandísnum í
skálinni. Amma var alltaf kát og
oft glettin. Margar af hennar bestu
setningum heyrast enn þegar íjöl-
skyldan kemur saman. Amma var
mikill skörungur og töluðu barna-
börnin því oft um hana sem „ömmu
dreka“.
Nú er amma búin að fá lang-
þráða hvíld og komin til afa. Viljum
við minnast hennar með orðum
Ingibjargar Sigurðardóttur:
Hver minning dýrmæt perla að liðnum lífsins degi,
hin ljúfu og góðu kynni af alhug þakka hér.
Þinn kærleikur í verki var gjöf, sem gleymist eigi,
og gæfa var það öllum, er fengu að kynnast þér.
Jóhanna og Margrét.
Ég man óljóst hvenær ég hitti
Maríu systur mína fyrst, en ástæð-
an er einfaldlega sú að í stórum
systkinahópi eru þau elstu orðin
fulltíða fólk þegar þau yngstu eru
að vaxa úr grasi.
Það hefur samt verið auðvelt
fyrir mig að fylgjast með h'fshlaupi
hennar eftir að ég komst á legg
og kemur mér í hug þegar hún
hefur kvatt okkur, lítil kínversk
saga. Trúboði mætti lítilli telpu
sem rogaðist með strákanga. „Þú
hefur þunga byrði að bera,“ sagði
trúboðinn. „Þetta er engin byrði,“
svaraði hún. „Þetta er bróðir
minn.“
Ef María systir mín hefði orðið
á vegi kínverskra spekinga, þá
hefði hún fengið góð og spakleg
ummæli frá þeim, svo dugleg, óeig-
ingjörn og hjartahlý var hún.
María fæddist í Efri-Miðvík,
Aðalvík, Norður-ísafjarðarsýslu,
dóttir hjónanna Þórunnar Þor-
bergsdóttur og Friðriks Finnboga-
sonar.
Hún ólst upp hjá foreldrum sín-
um, sem fluttu til Látra í Aðalvík
1911 og bjuggu þar til ársins 1942.
Árið 1929 gekk María í hjóna-
band með unnusta sínum Vem-
harði Jósefssyni og hófu þau bú-
skap á Atlastöðum í Fljótavík í
sama hreppi og bjuggu þar til árs-
ins 1945 og fluttu þaðan til Hnífs-
dals, en þar bjuggu þau á meðan
bæði lifðu, en Vernharður er látinn
fyrir mörgum árum.
Að stunda búskap á norðanverð-
um Vestfjörðum hefur alltaf verið
erfitt og það fengu hjónin að reyna
en sakir dugnaðar þeirra beggja
farnaðist þeim vel, enda var Vem-
harður mikill mannkostamaður.
Frændgarður þeirra, börn og
þeirra afkomendur sanna svo ekki
verður um villst að þarna var góð-
ur efniviður sem blandaðist vel.
Það hefur oft undrað mig hversu
vinsæl hún María systir hefur alla
tíð verið og er þá sama hvort hún
hefur umgengist unga eða gamla.
Núna áður en þessar línur eru
settar á blað hef ég verið að vor-
kenna mér að fljúga til ísafjarðar
vegna systur minnar og vegna
flughræðslu. Allir ættingjar sem
ég hef rætt við taka í sama streng
og segja: „En þetta er nú hún
María systir þín og þú veist hvað
öllum þykir vænt um hana.“
Það minnir mig líka á þegar við
komum til hennar eftir stórafmæli
og hún hafði sýnt okkur allar gjaf-
irnar sem hún fékk og sagði síðan:
Nú verð ég að ganga frá þessu
dóti og gefa ykkur kaffi og með
því. Þetta lýsir henni vel, hún gerði
sér alltaf grein fyrir aðalatriðunum
og vissi að hlutir sem tínast, brotna
og gleymast eru minna virði en
hlýtt viðmót og gestrisni, sem
gerðu hana svo vinsæla hjá öllum
sem kynntust henni.
Nú hefur hún María okkar kvatt
og ánægjustundirnar með henni
verða ekki fleiri að sinni.
María á góða fjölskyldu og ég
vil minna hana á, að slíka konu
er óþarfi að gráta, hún dó södd
lífdaga, hafði skilað góðu dags-
verki og gefið okkur öllum gott
fordæmi.
Hún bar byrðar sínar með sama
hugarfari og kínverska telpan sem
minnst er á hér að framan, með
æðruleysi og trú á framtíðina.
Ég undirritaður og fjölskylda
erum þakklát fyrir að hafa fengið
að vera Maríu samferða. Blessuð
sé minning hennar.
Þorbergur Friðriksson.
+ Jórunn Helga-
dóttir fæddist á
Þursstöðum í
Borgarhreppi 9. ág-
úst 1910. Hún and-
aðist á St. Fransisk-
usspítalanum í
Stykkishólmi 18.
nóvember síðastlið-
inn. Jórunn var ein
átta barna hjón-
anna Helga J. Jóns-
sonar og Guðrúnar
Magneu Þórðar-
dóttur, búenda á
Þursstöðum. Helgi
var sonur Jóns
Lýðssonar bónda í Hrafnadal í
Hrútafirði og konu hans, Sig-
ríðar Bjarnadóttur. Guðrún
Magnea var dóttir Þórðar Jóns-
sonar skipasmiðs i Gróttu og
konu hans, Sigurbjargar Sig-
urðardóttur.
Eiginmaður Jórunnar var
Sigurmon Símonarson, f. 11.2.
1898, d. 6.7. 1954, bóndi í Ein-
Jórunn ólst upp í stórum systkina-
hópi. Snemma vandist hún á að
vinna eins og þá var til siðs og var
vel að sér til munns og handa.
Hún giftist, rúmlega tvítug Sig-
urmoni í Einarsnesi þar sem þau
bjuggu til ársins 1947. Þar var oft
langur vinnudagur hjá henni á stóru
heimili, en í Einarsnesi leið henni
arsnesi í Borgar-
hreppi. Seinna
bjuggu þau að
Görðum á Snæ-
fellsnesi. Eftir lát
Sigurinons bjó Jór-
unn áfram með
sonum þeirra, sem
eru: 1) Símon,
kvæntur Svövu
Svandísi Guð-
mundsdóttur frá
Dalsmynni og eiga
þau fimm börn og
sex barnabörn. 2)
Helgi, kvæntur
Þóru Kristínu
Magnúsdóttur frá Vífilsstöðum
og eiga þau einn son, fyrir átti
Helgi son með Kristlaugu
Karlsdóttur. 3) Guðmundur,
kvæntur Jónínu Þorgrímsdótt-
ur frá Húsavík. Þau eiga þrjá
syni og tvö barnabörn.
Útför Jórunnar fer fram frá
Borgarneskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
vel og þar fæddust synir þeirra þrír.
Þau brugðu búi og fluttust til
Akraness og byggðu hús þar, en
festu ekki yndi þar og keyptu Garð-
ana árið 1949 og fluttu vestur.
Stuttu seinna missti Sigurmon heils-
una og dó 1954. Þessi ár voru erfið
fyrir fjölskylduna og Jórunn hefur
mátt taka á honum stóra sínum þá
með ungling og tvo drengi. Sterk
guðstrú hjálpaði henni mikið á þess-
um árum.
Jórunn í Görðum var merkiskona,
annálaður dugnaðarforkur og fyrir-
myndarhúsmóðir. Heimilið í Görðum
var oft notað sem samkomuhús áður
en félagsheimilið var byggt. Sveit-
ungarnir komu, spiluðu félagsvist
og dönsuðu. Kvenfélagið var með
námskeið og skóii var starfræktur
þar.
Jórunn sjálf var hrókur alls fagn-
aðar hvar sem hún kom og var virk
í félagslífínu í sveitinni, bjartsýn og
kraftmikil.
Elsku Jórunn mín. Mér er í fersku
minni þegar ég hitti þig fyrst fyrir
rúmum 29 árum, þegar ég kom að
Görðum með Símoni. Við sátum þrjú
í eldhúsinu yfir kaffi og kökum, ég
frá af feimni við þig og kunni ekki
einu sinni að drekka kaffi, en þú
varst svo indæl eins og alltaf.
Vorið eftir þegar ég kom alkomin
að Görðum sem tengdadóttir þín til
þess að setjast í sæti þitt, fákunn-
andi stelpa sem aldrei hafði haft
áhuga á heimilisverkum og mat-
reiðslu, þá tókstu mér ótrúlega vel,
hjálpaðir mér og leiðbeindir eins og
besta móðir. Ég lærði mikið þetta
sumar, og alla tíð síðan hef ég getað
leitað til þín með eitt og annað. Allt-
af hefur þú verið boðin og búin að
aðstoða við hvað sem var.
Ég hef aldrei komist með tærnar
þar sem þú hafðir hælana sem hús-
móðir, en þar varst þú mér góð fyrir-
mynd.
Ég vil þakka þér fyrir allt sem
þú hefur gert fyrir okkur hjónin,
börnin okkar og barnabörnin, allar
gjafírnar frá þér og heimsóknir þín-
ar hingað, en þá var oft tekið í spil.
Nú er ekkert gaman að spila rakka
lengur þegar amma Jórunn er ekki
lengur við spilaborðið.
Elsku Jórunn mín. Þú þurftir að
ganga í gegn um mikil veikindi sl.
ár, en tókst á við þau af miklum
hetjuskap og þolgæði. „Tíminn líður
fljótt, bráðum kemur sumar aftur,"
sagðir þú um daginn.
Við fjölskyldan þín erum afar
þakklát fyrir þá frábæru umönnun
sem þú fékkst á St. Fransiskusspít-
alanum seinustu mánuðina. Þar var
alit gert til að reyna að láta þér líða
sem best.
Ég er þess fullviss að nú sért þú
loksins búin að hitta Sigurmon og
nú verði himneskt sumar og ham-
ingja hjá ykkur.
Guð geymi þig.
Svava.
Jórunn í Görðum er látin. Þar fer
elsti íbúi í Staðarsveit, 86 ára.
Hún flutti frá Einarsnesi í Mýra-
sýslu að Görðum árið 1949 ásamt
manni sínum, Sigurmoni Símonar-
syni, og þremur sonum þeirra hjóna,
þeim Símoni, Helga og Guðmundi.
Eftir flmm ára búsetu í Görðum lést
Sigurmon. Þá stendur Jórunn ein
eftir með drengina sína.
Jórunn var dugnaðarforkur og
hafði gott lag á að láta strákana
hjálpa til við búskapinn svo þetta
gekk allt vel.
Jórunn lét ekki deigan síga því
árið 1959 ræðst hún í, ásamt sonum
sínum, að byggja tveggja hæða íbúð-
arhús.
Jórunn gerði fleira en að stjórna
heimili og búi, hún var mjög félags-
lynd og gekk fljótt í kvenfélagið. Þar
vann hún ötullega að hinum ýmsu
málefnum. Alltaf var hún jafn já-
kvæð og hress, boðin og búin að
taka að sér bakstur, halda fundi,
vera með kvöldvökur og fleira.
Ég minnist þess líka hve stóran
þátt Jórunn átti í allri þeirri sjálf-
boðavinnu sem sveitungamir lögðu
fram vegna byggingar Félagsheim-
ilisins á Lýsuhóli. Þar sáu kvenfé-
lagskonur um alla matreiðslu í gömlu
íbúðarhúsi sem þá hafði staðið autt
um tíma og nútímaþægindum var
ekki fyrir að fara.
Jórunn var góð húsmóðir og mjög
gestrisin.
Síðustu ár sín dvaldi hún hjá Guð-
mundi syni sínum í Ytri-Tungu. Þaðan
fór hún á Dvalarheimili aldraðra í
Olafsvík og undi glöð við sitt þar til
í fyrra að hún varð fyrir því óhappi
að detta og lærbrotna. Eftir það fór
heilsu hennar stöðugt hrakandi.
Með þessum fátæklegu orðum vil
ég þakka Jórunni allt okkar góða
samstarf.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þðkk fyrir allt og allt.
(V. Briem.)
Kristjana E. Sigurðardóttir.
Handrit afmælis- og minningargreina
skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða
tölvusett. Sé handrit tölvusett er æskilegt,
að disklingur fylgi útprentuninni. Auðveld-
ust er móttaka svokallaðra ASCII-skráa,
öðru nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslu-
kerfin Word og Wordperfect eru einnig
auðveld í úrvinnslu. Senda má greinar til
blaðsins í bréfasíma 5691115, eða á netfang
þess þess Mbl@centrum.is en nánari upp-
lýsingar þar um má lesa á heimasíðum. Það
eru vinsamleg tilmæli að lengd greina fari
ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðallínu-
bil og hæfilega línuleng — eða 2.200 slög.
Höfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn
sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
JORUNN
HELGADÓTTIR