Morgunblaðið - 27.06.1997, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 27. JÚNÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
Reynir í annað sinn
að sigla að Norðurpól
GERONIMO B. Saint Martin,
franskur læknir búsettur í Arg-
entínu, hyggst sigla í dag á skútu
sinni úr Reykjavíkurhöfn í þeim
tilgangi að vera fyrsti maður sem
fer einn á sex metra langri skútu
eins nærri Norðurpói og hægt
er að komast. Fyrri tilraun hans
fyrir ári fór út um þúfur.
Saint Martin hugðist reyna hið
sama fyrir réttu ári, en varð að
fresta áformum sínum um eins
árs skeiðs vegna tafa sem hann
varð fyrir þegar tæki í skútu
hans biluðu. Hann kom hingað
til lands um miðjan júlí í fyrra
og hafði þá siglt í sextán daga
samfellt og lagt 1.600 sjómilur
að baki, en á sigiingunni til ís-
lands lenti hann í óveðri sem stóð
yfir í um sólarhring. Þá bilaði
meðal annars sjálfstýring skút-
unnar, rafgeymir og fleira, auk
þess sem segl rifnuðu.
Hann þurfti í kjölfarið að bíða
viðgerðar og varahluta, og að
því loknu var orðið of seint að
halda af stað vegna hættu á
slæmum veðrum og rekis við
Svalbarða. Saint Martin dvaldi
því í skútu sinni í Reylq'avíkur-
höfn síðastliðið haust og vetur
og starfaði hérlendis til að fram-
fleyta sér, meðal annars við físk-
vinnslu og kennslu í frönsku og
spænsku.
í apríl siðastliðnum hélt hann
síðan til Argentínu en sneri aftur
í lok maímánaðar til að ljúka
undirbúningi fyrir ferðina, sem
hófst árið 1991 þegar hann hélt
frá Brasilíu.
í samtali við Morgunblaðið
kvaðst Saint Martin sigla fyrst
til Vestmannaeyja en þaðan haldi
hann til Svalbarða til að setja
fyrrgreint met. Takist honum
það, siglir hann til Frakklands
þar sem helstu styrktaraðilar
leiðangursins hafa aðsetur, auk
þess sem Saint Martin hyggst
skrifa bók um leiðangurinn.
FRÉTTIR
Ný lög um vinnumarkað og atvinnuleysistryggingar
Vinnumiðlanir færðar frá
s veitarfélögum til ríkisins
BREYTING verður á starfi vinnu-
málaskrifstofu félagsmálaráðu-
neytisins með nýjum lögum sem
ganga í gildi 1. júlí næstkomandi
en frá þeim degi nefnist skrifstofan
Vinnumálastofnun. Starfsmenn
verða hinir sömu og hún verður
áfram með aðsetur í húsnæði ráðu-
neytisins í Hafnarhúsinu í Reykja-
vík. Jafnframt er verið að flytja
starfsemi vinnumiðlana frá sveitar-
félögum til ríkisins.
Með breytingunum verður vinnu-
málaskrifstofan ekki lengur deild í
ráðuneytinu heldur ein af undir-
stofnunum þess. Starfsmenn eru
20 og skipar félagsmálaráðherra
forstjóra hennar til fimm ára í senn
að fenginni umsögn stjómar stofn-
unarinnar. Gissur Pétursson er for-
stöðumaður vinnumálaskrifstof-
unnar. Ráðherra skipar stjórn
Vinnumálastofnunar til fjögurra
Stuðlað að jafn-
vægi milli fram-
boðs og eftir-
spurnar eftir
vinnuafli
ára í senn; tvo menn án tilnefning-
ar, þ.e. formann og varaformann
og varamenn þeirra og ASÍ, BSRB,
VSÍ, Vinnumálasambandið, Sam-
band ísl. sveitarfélaga og stjórn
atvinnuleysistryggingasjóðs til-
nefna einn aðalmann og einn vara-
mann hvert í stjómina.
Verkefni Vinnumálastofnunar-
innar verða m.a. að hafa eftirlit
með svæðisvinnumiðlunum, afla
upplýsinga frá þeim um atvinnu-
leysi, ástand og horfur, að vinna
úr upplýsingum og koma ábending-
um um vinnumarkaðsaðgerðir á
framfæri við stjóm stofnunarinnar.
Markmið laganna er að stuðla að
jafnvægi milli framboðs og eftir-
spumar eftir vinnuafli í landinu.
Frá sveitarfélögum til ríkis
Nýju lögin gera ráð fyrir að land-
ið verði eitt vinnusvæði og að svæð-
isvinnumiðlanir starfi á ákveðnum
svæðum en verið er að flytja starf-
semi vinnumiðlana frá sveitarfélög-
unum til ríkisins. Ráðherra ákveður
umdæmi svæðisvinnumiðlana að
fengnum tillögum stjórnar Vinnu-
málastofnunar.
Þá er gert ráð fyrir að Vinnu-
málastofnun annist vörslu, reikn-
ingshald og daglega afgreiðslu fyr-
ir Atvinnuleysistryggingasjóð en ný
lög um hann voru einnig samþykkt
á síðasta þingi.
*
Morgunblaðið/J6n Svavarsson
LEITAÐ var úr lofti, á láði og legi að bátnum á Skorradalsvatni.
Hydro-AIuminium íhugar stóriðju hér
Rætt um 200
þús. tonna álver
KÖNNUNARVIÐRÆÐUR fara
fram um þessar mundir á milli full-
trúa iðnaðarráðuneytis og Lands-
virkjunar annars vegar og Hydro-
Aluminium í Noregi hins vegar um
áhuga fyrirtækisins á hugsanlegri
byggingu álvers hér á landi, sem
yrði fyrst í stað að lágmarki með
200 þúsund tonna afkastagetu á ári
og möguleika á að hægt verði að
stækka það síðar.
Halldór Jónatansson, forstjóri
Landsvirkjunar, segir að fulltrúar
Hydro-Aluminium hafi lýst áhuga á
að reisa álver á íslandi af svipaðri
stærðargráðu og álverið sem Atlant-
sálfyrirtækin hafa verið með áætlanir
um að reisa á Keilisnesi.
Í viðræðunum að undanförnu hefur
verið rætt um möguleika á orkuöflun
og um verðhugmyndir og eru uppi
ráðagerðir um að halda þessum könn-
unarviðræðum áfram fram á haustið
eða lengur ef þessi möguleiki þykir
álitlegur, að sögn Halldórs. „Það er
stefnt að því að ganga úr skugga um
hvort þetta sé fýsilegur kostur fyrir
haustið eða áramótin og hvort grund-
völlur er fyrir frekara samstarfí,"
sagði hann.
Viðræðum hefur ekki verið
slitið við Atlantsál
„Þrátt fyrir þessar viðræður okkar
við Hydro-Aluminium hefur ekki enn
slitnað upp úr viðræðum við Atlants-
sál. Þar getur dregið til úrslita fyrr
en seinna um hvort viðræður verða
teknar upp af alvöru á næstunni eða
hvort sá möguleiki verði afskrifað-
ur,“ sagði Halldór ennfremur.
FJÖLDI björgunarsveitar-
manna tók þátt i leitinni.
Leitað án
árangurs
LEIT stóð yfir á Skorradalsvatni
frá hádegi i gær og til klukkan
18 að bát sem talið var að hefði
sokkið. Sjónarvottar í sumarbú-
stað i Skorradal töldu sig hafa séð
mann á báti úti á vatninu um
klukkan 9.30 í gær og að báturinn
hefði sokkið skyndilega.
Hjálparsveitum var gert aðvart
skömmu fyrir hádegi og tóku tug-
ir manna úr fjórum björgunar-
sveitum í Borgarfirði þátt í leit
að bátnum.
Þrir bátar voru á vatninu frá
björgunarsveitum að grennslast
fyrir þar sem talið var að báturinn
hefði sést síðast. Sú leit bar engan
árangur og ekki komu fram nein-
ar upplýsingar um að manns eða
báts væri saknað. Því var leitinni
aflýst um klukkan 18 í gær þang-
að til eitthvað kemur í Ijós sem
rennt gæti stoðum undir frásögn
sjónarvotta.
Héraðsdómur dæmir banamann Hlöðvers Aðalsteinssonar í 10 ára fangelsi
Verk framið
óyfirvegað og í
geðshræringu
TUTTUGU og fjögurra ára gam-
all maður, Sveinn Ingi Andrésson,
var í gær dæmdur í Héraðsdómi
Reykjaness til að sæta tíu ára
fangelsisvist fyrir að hafa orðið
Hlöðveri S. Aðalsteinssyni að bana
aðfaranótt 29. desember 1996 við
Krýsuvíkurveg. Frá refsivist
dregst gæsluvarðhald frá 4. febr-
úar sl. Auk þess var hann dæmdur
til að greiða allan sakarkostnað,
þar á meðal saksóknaralaun og
málsvamarlaun veijanda sem
nema samtals 500 þúsund krónum.
Ákærði var einn til frásagnar
um hvað gerðist umrædda nótt,
en lögfull sönnun þótti fyrir því
að hann hefði einhvem tímann á
milli klukkan 4.31 að nóttu og 8.48
að morgni þessa dags svipt Hlöð-
ver lífi með því að skjóta að honum
úr haglabyssu. Hæfði skotið Hlöð-
ver þannig að í aftanverðan hægri
upphandlegg hans, rétt ofan við
olnboga, gekk fjöldi blýhagla sem
ollu því m.a. að æðar fóru í sundur
og mikið blæddi úr handleggnum.
Þetta leiddi til lostástands og
dauða og fannst Hlöðver látinn
skammt frá vettvangi þessa at-
burðar laust fyrir klukkan ellefu
sama dag.
Hlóð haglabyssu heima
Samkvæmt frásögn ákærða
hringdi hann í Hlöðver úr sam-
kvæmi heima hjá sér kvöldið áður,
en þá höfðu þeir ekki talað saman
í mörg ár, og ræddu einnig aðrir
gestir við Hlöðver. Hann fór síðan
á skemmtistað í hópi vina og þeg-
ar heim var komið um klukkan
3.30 hringdi hann að nýju í Hlöð-
ver sein sótti hinn ákærða í kjöl-
farið. Ákærði hlóð haglabyssu
heima hjá sér og hafði meðferðis,
í því skyni, að eigin sögn, að
tryggja að Hlöðver ræddi fyrri
samskipti þeirra.
Við sviðsetningu atburðarins
4. júní sl., að viðstöddum dómur-
um, saksóknara, veijanda og
ákærða, kom í ljós að ákærði gat
ekki miðað byssunni að ökumanni
í bifreiðinni vegna þrengsla. Þeir
óku út á Krýsuvíkurveg og ræddu
fortíðina án nokkurs æsings til
að byija með, en upplýst var í
málinu að ákærði sætti um tíma
á unglingsárum sínum grófri kyn-
ferðislegri misnotkun af hálfu
Hlöðvers.
I dómnum kemur fram í frásögn
ákærða að Hlöðver hafí viljað gera
sem minnst úr misnotkuninni og
hann telji líklegt að Hlöðver hafi
hugsanlega gert sér væntingar um
kynferðisleg samskipti við hann í
þetta sinn. Hann hafi orðið fyrir
vonbrigðum þegar ljóst var að það
stæði ekki til af ákærða hálfu.
Hlöðver hafi orðið æstur og reiður
og ákærða sámað að Hlöðver vildi
gera lítið úr misnotkuninni sem
legið hefði á honum eins og mara
alla tíð.
„Samtal þeirra varð eins og um
uppgjör væri að ræða og magnað-
ist stig af stigi,“ segir í niðurstöðu
dómsins. Ákærði fór síðan út úr
bifreiðinni með byssuna og Hlöð-
ver kom á eftir og sagði ákærði
hann hafa verið ógnandi og sjálfur
hafi hann hörfað undan. í kjölfar-
ið hleypti hann af byssunni og
kvaðst hafa miðað hægra megin
við hann og aðeins ætlað að hræða
hann. í sömu andrá og skotið hljóp
af hafi Hlöðver snúið sér við og
horfið út í náttmyrkrið.
Misnotkun réð hugarástandi
Að mati dómsins þykir varhuga-
vert að slá því föstu að með ákærða
hafi búið einbeittur ásetningur til
að svipta Hlöðver lífi, en honum
hafi ekki getað dulist að bani hlyt-
ist af því að skjóta með haglabyss-
unni að honum af um 5 metra færi.
Varðandi kynferðislega mis-
notkun af hálfu Hlöðvers, taldi
dómurinn að þrátt fyrir að langur
tími væri liðinn frá því misgjörðun-
um lauk og þær afsaki ekki gerðir
ákærða, sé þó ljóst að þær hafi
ráðið miklu um hugarástand hans
hina örlagaríku nótt. „Verður við
það miðað að hann hafi unnið verk-
ið óyfirvegað og í geðshræringu,
sem rakin verður til fyrri sam-
skipta þeirra,“ segir í dómnum.
Dóminn kváðu upp Gunnar
Aðalsteinsson, Þorgeir Ingi Njáls-
son og Pétur Guðgeirsson héraðs-
dómarar, en sá síðastnefndi skilaði
séráliti þar sem segir að hann telji
frásögn ákærða hafi á sér nokkum
ósennileikablæ.
Telji hann að ákærði hafi skotið
vísvitandi að Hlöðveri og vera
sannur að því að hafa svipt mann-
inn lífi af ráðnum hug. Hæfileg
refsing að hans mati sé því 12 ára
fangelsisvist.