Morgunblaðið - 13.07.1997, Blaðsíða 10

f f ygg/ ,p. r 5JrJöj60iJWH7,:? nja/i Ttn/'inwof*
10 SUNNUDAGUR 13. JÚLÍ 1997 MORGUNBLAÐIÐ
ERÓTÍSK afþreying gegn
greiðslu hefur breiðst út
með miklum hraði á ís-
landi á síðustu árum.
Samdóma álit þeirra sem
standa fyrir nýjum
skemmtunum af þessu
tagi er að þær séu búnar
að festa sig í sessi og að ekki verði
hægt að banna þær úr þessu. Velt-
an í greininni er án efa nokkur
hundruð milljónir króna á ári, ef
talin er velta nektardansstaðanna
og laun dansmeyja, velta símaþjón-
ustunnar, útleiga klámspóla á
myndbandaleigum og sala á tíma-
ritum, spólum og öðrum hjálpar-
tækjum kynlífsins.
Erótískar frásagnir og myndir í
blöðum og tímaritum sem eitt sinn
voru uppistaða þessa markaðar
virðast vera á undanhaldi. íslensk
sjopputímarit með slíkum frásögn-
um eru til dæmis mun minna áber-
andi en var fyrir nokkrum árum.
Erlend klámblöð eru enn flutt inn
í töluverðum mæli, bæði í gegnum
blaðadreifíngarfyrirtæki og í pósti.
Langvinsælast virðist vera tímaritið
Hustler en titlarnir sem fluttir eru
í inn í gegnum Blaðadreifingu hf.,
sem dreifír til verslana, eru nokkrir
tugir talsins. Samtals er þó inn-
flutningurinn ekki nema fáein
hundruð blaða á mánuði. Blöð eru
einnig flutt inn beint með póstinum,
en ekki er ljóst hversu mikið magn
það er.
Klámblöðin eru lesin af fleirum
heldur en þeim sem kaupa þau ný.
í samtölum við starfsfólk í bóka-
verslunum kemur fram að þau eru
mikið lesin í búðunum, nær ein-
göngu af karlmönnum. Ekki er óal-
gengt að yngri karlmennirnir setji
annað tímarit utan um til að dylja
fyrir öðrum hvað þeir séu raunveru-
lega að lesa.
Gömul klámblöð eru seld í nokkr-
um mæli í fombókaverslunum. Oft
koma menn með poka með blöðum
sem þeir hafa lesið og skipta þeim
út fyrir önnur. Að sögn eiganda
fombókaverslunar sem rætt var við
stoppa blöðin yfírleitt stutt við.
Ekki er ólíklegt að fjöldi manns
lesi hvert blað áður en yfír lýkur.
Tímaritið Bleikt og blátt virðist
að nokkm leyti hafa tekið við hlut-
verki klámblaðanna, en því er nú
dreift í um ellefu þúsund eintökum.
Stærri hlut af markaðnum hafa þó
myndbandsspólurnar tekið. Mynd-
bandsspólur með kynlífsefni vom
mikið til umræðu fyrir nokkmm
ámm og var meðal annars töluvert
magn af þeim gert upptækt á
myndabandaleigum.
Klámmyndir fáanlegar á
mörgum leigum
Síðastliðin ár hefur verið hljótt um
þessi mál, en samkvæmt upplýsing-
um Morgunblaðsins er slíkt efni
fáanlegt á að minnsta kosti helm-
ingi myndbandaleiga. í nokkmm
litlum leigum er það jafnvel uppi-
staðan í útleigunni. Algengara er
þó að það sé um 15-20% af velt-
unni eða minna. Ekki er ólöglegt
að flytja inn klámefni á myndbandi
til einkanota, nema barnaklám,
dýraklám og efni tengt ofbeldi.
Hins vegar er ólöglegt að dreifa
efninu gegn greiðslu og í flestum
tilfellum em reyndar lög um höf-
undarrét einnig brotin varðandi
klámefnið.
Ekkert átak hefur verið gert í
eftirliti með þessum málum í nokk-
ur ár og aðeins hefur verið bmgð-
ist við þegar kvartanir hafa borist
frá almenningi vegna útleigu á slíku
efni á ákveðnum myndbandaleig-
um.
„Við höfum lagt hald á spólur
af og til undanfarin ár, en það er
ljóst að viðhorfin gagnvart þessu
efni taka breytingum frá einum
tíma til annars. Það er ljóst að sam-
kvæmt lögunum er óheimilt að
flytja inn, selja og eiga klámefni
og eins ofbeldisspólur sem eru á
lista yfír slíkt efni,“ segir Ómar
Smári Ármannsson aðstoðaryfírlög-
regluþjónn. í viðtölum við aðra lög-
reglumenn kom fram að störf lög-
reglunnar hafí að nokkru mótast
af auknu umburðarlyndi samfélags-
ins gagnvart ljósbláu efni. Hins
vegar sé tekið hart á bamaklámi
og klámi sem tengt er ofbeldi. Við-
mælendur Morgunblaðsins hjá lög-
ERÓTÍSK
AFÞREYING
í HRÖDUM
VEXTI
ágætt eins og það er núna. Efnið
er haft á bak við og truflar engan.“
Hann segir viðskiptavinina vera
orðna opnari og ófeimnari að biðja
um klámefni. „Það eru allir aldurs-
hópar í þessu, allt frá tvítugu upp
í nírætt. Fólkið er úr öllum starfs-
stéttum, meðal annars lögreglu-
menn og lögfræðingar. Konur em
famar að sækja æ meir í þetta og
sérstaklega er áberandi hvað pör
leigja oft erótískar myndir. Ég leigi
líka fötluðum einstaklingum spólur
sem oft eiga erfitt með að stunda
kynlíf á venjulegan hátt. Þeir fá
afslátt og fá að hafa spólurnar leng-
ur. Þetta er ólíkt því sem áður var
þegar sagt var að aðeins pervertar
leigðu svona efni.“
Klámefnið á myndbandaleigun-
um er yfírleitt geymt í möppu und-
ir afgreiðsluborði eða annars staðar
þar sem það er ekki auðsjáanlegt.
Kunnugir sem vilja nálgast slíkt
efni spyija þá hvort til sé efni í
möppu, eða hvort þeir megi fara á
bak við. Einnig em dæmi um að
sérstök bakherbergi séu undirlögð
af þessu efni.
Myndirnar berast til landsins með
ýmsum hætti. Heimildarmaður
Morgunblaðsins sagði algengast að
eigendur myndbandaleiganna
keyptu spólumar sjálfir erlendis.
Séu þeir spurðir í tolli segja þeir
efnið vera til einkanota. Fáeinir
menn stunda það einnig að fjölfalda
spólur hérlendis og dreifa. Dæmi
eru um að stofnuð séu ólögleg póst-
sendingarfyrirtæki sem dreifí klám-
spólum til fastra viðskiptavina,
jafnvel í áskrift og einnig að slík
fyrirtæki séu orðin allumsvifamikil.
Reyndar er einnig til löglega skráð
íslenskt fyrirtæki sem auglýsir
póstdreifíngu á klámblöðum og
spólum á alnetinu. Klámspólur eru
einnig seldar í safnarabúðum. Fyrir
nokkm gerði lögreglan upptækar
dýraklámsspólur í slíkri verslun eft-
ir ábendingu viðskiptavinar.
Sex milljóna mánaðarvelta í
símaþjónustunni
Simatorgsþjónusta Pósts og síma
kom til sögunnar árið 1990. Þremur
árum síðar var fyrst boðið upp á
svokallaðar stefnumótalínur og í
ágúst í fyrra komu til sögunnar
símalínur með erótískum frásögn-
um.
Nú bjóða fjögur fyrirtæki upp á
þjónustu af þessu tagi. Urðarfell
hf. rekur símaþjónustuna Rauða
torgið og er ásamt Veitunni lang-
stærst á markaðnum. Rauða torgið
býður bæði upp á stefnumótalínu
og erótískar frásagnir en síðar-
nefndu línumar em langmikilvæg-
astar. Að sögn Jens Kristjánssonar,
markaðsstjóra fyrirtækisins, tífald-
aðist velta þess eftir tilkomu þeirra.
Hringt er 200-1000 sinnum á hverj-
um degi í sagnalínur Rauða torgs-
sem þessar nýjungar séu smám saman tekn-
ar í sátt í þjóðfélaginu eins og aðrar tegund-
ir erótískrar afþreyingar. Helgi Þorsteins-
son kynnti sér viðskiptagrein sem veltir
nokkur hundruð milljónum króna á ári og fer
sístækkandi.
reglunni sögðu þörf á sértæku eftir-
liti með klámefni, af mönnum sem
hefðu þekkingu á þeim lögum og
reglum sem gilda um þessi efni.
Eigandi myndabandaleigu sem
rætt var við sagði þegjandi sam-
komulag vera um það að leyfa
klámspólurnar. „Það er fylgst með
því að ekkert óeðlilegt sé á ferð-
inni, til dæmis dýraklám eða annað
slíkt efni. Til dæmis komu hingað
fyrir nokkrum árum lögreglumenn
í einkennisbúningi. Þeir litu yfír
spólumar sem eru hér á bak við,
en gerðu engar athugasemdir og
gerðu ekkert upptækt. Ástandið
hefur gjörbreyst frá því sem áður
var og í raun og veru er kerfíð
Nektardansstaðir og erótískar frásagnir í
síma ern íslendingum nýlunda en svo virðist
NEKTARDANSMEYJAR á Óðali.
Morgunblaðið/Golli