Morgunblaðið - 07.08.1998, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FÖSTUDAGUR 7. ÁGÚST 1998 27
Vegaljóð
BÆKUR
Ljóð
SJÓNHIMNUR
eftir Garðar Baldvinsson. Höfundur
gefur bókina út. Reykjavík 1997. 42
blaðsíður.
í LJÓÐABÓK Garðars Baldvins-
sonar er upplifun ljóðmælandans
fremur hlutlæg og á stundum
ópersónuleg, líkust myndavélar-
auga. En jafnframt því fær lesand-
inn að skyggnast á bak við þetta
myndavélarauga og skynjar þá vit-
und um lifandi veru sem upplifir
umhverfi sitt með athygli og af
ríkri tilfinningu. Það eru einkum
þessi mikilvægu tengsl ytri og
innri skynjunar sem mynda stoð-
irnar í ljóðum Garðars. Aðferð
hans er fólgin í því að lýsa atburð-
um og umhverfi sem verða á vegi
hans á hlutlægan hátt en um leið
kvikna brotakenndar og huglægar
minningar um eitthvað sem er
fjarlægt og horfið eða jafnvel
ókomið. I ljóðinu lakkrís kveikir
(dauða) löngunin í ís hugrenningar
um endalok föður hans:
alveg að deyja í ís með lakkrís og mangó.
fóður minn langaði í rettu undir lokin. hélt
henni án þess að geta reykt fyrir hósta.
einsog hún væri hans síðasta. grunsvipir
undir vegg. skrítið hvemig dauðinn líður að
líktog svefn. án undanfæris. hálflygnd augu.
starandi sjáöldur í litlausri þurrð.
Ljóðum sínum skiptir Garðar í
þrjá hluta sem hann nefnir: móska,
ópersónulegar sagnir og holbakk-
ar. I miðhluta bókarinnar, óper-
sónulegum sögnum, er dregin upp
mynd af ferðalagi og búsetu Ijóð-
mælandans í Ameríku. I þeim
hluta nær tjáning hans mestu flugi
og hraða og minnir á eitthvað sem
kallast gæti vegaljóð. Það sem
verður á vegi hans kveikir stans-
lausai- hugmyndir að ljóðum með
margskonar tengslum: tilviljana-
kenndum, merkingartengslum ein-
stakra orða, tengslum milli fortíð-
ar og nútíðar eða lífs og dauða svo
nokkuð sé nefnt. I ljóðinu per-
úskra er skynjun ljóðmælandans
líkust ljósmyndaauga staðsettu í
járnbrautarlest sem fer upp hæðir,
gegnum skóg og fjöll en tengist í
lokin með nokkuð óvæntum hætti
fréttum af gíslatöku í japanska
sendiráðinu í Perú og ættjarðar-
kvæði Stephans G. Stephanssonar:
íyrirstaða á leiðinni og fram
kallast á þijjum hrekkur
úr stað er lestin skekst á leið
snoðklipptir broddar á höfði hins
nýkomna logi um sígarettu reykur
baader ríður þiljum en kannski á skjön
við tíma perúskra með japanska
gísla saga í síkvikri upplyftingu
hugsa ég þegar hann snar
vindur sér kveðandi við
raust með harðköldu ráði
augna eftir kletta-
fjallskáldinu bera
hugur og hjarta samt
þíns heima
landsmót skógurinn
finnur mig í fjöru sævar
logn
Þannig eru ljóð Garðars Bald-
vinssonar í þessari bók: brotagjörn
og sundurlaus en hafa þó eina
meginstefnu. Þrátt fyrir að ein
hugsun kveiki aðra og einbeiting
ljóðmælandans virki í senn flökt-
andi og leitandi er óhætt að full-
yrða að markmiðin sem sett eni í
upphafi glatast ekki. Þau nást því
ljóðmælandinn tapar aldrei áttum í
þessum flæðistíl.
Jón Ozur Snorrason
Þrír vinir
og Marta
KVIKMYIVPIR
Háskólabíó
„MARTHA MEET FRANK,
DANIEL & LAURENCE",
MARTA MÁ ÉG KYNNA
FRANK, DANÍEL OG
LAURENCE ★ ★
Aðalhlutverk: Monica Potter, Jos-
eph Fiennes, Rufus Sewell og
Tom Hollander. Channel Four
Films.
SVO SEM kunnugt er njóta
breskar bíómyndir myljandi
vinsælda um heiminn og hafa
íslenskir kvikmyndahúsagestir
ekki farið varhluta af því.
Bresk kvikmyndagerð er í mik-
illi uppsveiflu og höfum við
fengið að sjá afurðir hennar á
undanförnum misserum, flestar
hverjar óvenjulega góðar.
Rómantíska gamanmyndin
Marta má ég kynna Frank,
Daníel og Laurence er gerð af
Channel Four, sem hefur átt
sinn þátt í uppsveiflunni, og
það er auðsætt að hún er gerð
til þess að smella í þann hóp
mynda sem Bretar hafa verið
að senda frá sér. Hún skartar
ungum breskum leikurum, er
létt og alvörulaus og á að höfða
til ungra áhorfenda með gam-
ansemi sinni og ungæðishætti.
Hún segir af ungri banda-
rískri konu sem fer til útlanda í
fyrsta skipti og lendir í ástar-
ferhyrningi í London.
Fyrir undarlega tilviljun
kynnist hún þremur æskuvin-
um, hverjum í sínu lagi reynd-
ar, og það verður til þess að
skapa nokkurn glundroða á
meðal þeirra og auðvitað ekki
síður hjá henni sjálfri.
Frásagnarmátinn sem valinn
er til að segja söguna býður
upp á nokkra endurtekningu,
sem dregur kraft úr sögunni,
og handritið verður aldrei eins
fyndið og létt og skemmtilegt
og ráð er fyrir gert miðað við
allar forsendur. Monica Potter
er of lík Juliu Roberts í róman-
tískum gamanmyndum til þess
að virka sannfærandi og vinirn-
ir þrír eru misvel leiknir, enda
hafa þeir úr mismiklu að spila;
bestur var lágvaxni plötuútgef-
andinn.
Marta má ég kynna... sýnir
þó að ástin er ósigrandi og ef
útlit er fyrir að hún sé það ekki
má alltaf kaupa sér flugmiða til
Reykjavíkur þar sem er dimmt
tuttugu tíma á sólarhring, eins
og fram kemur í myndinni. Lík-
lega er fátt rómantískara við
þessa mynd íyrir okkur Islend-
inga en stefnan sem tekin er í
lokin.
Arnaldur Indriðason
Morgunblaðið/Haraldur Jóhannsson
GUÐJÓN Halldór stjórnar æfingu hjá Víðistaðakirkjukór undir berum himni.
Víðistaðakór í Vín
Kirkjukór Víðistaðasóknar í Hafnarfírði dvaldi í Vínarborg dag-
ana 9.-16. júní sér og sínum til upplyftingar og í leiðinni til að
---------------------------------------------------7----7--
eiga góðar stundir með organista sínum til fjölda ára, Ulrik Ola-
syni. Haraldur Jóhannsson var vitni að endurfundunum.
Úlrik hefur gegnt kórstjóra-
starfi við St. Erhard Mauer-
kirkju í Vín síðan á síðastliðnu
hausti, um leið og hann jók við
tónlistarþekkingu sína.
Hann nam kirkjutónlist í Reg-
ensburg í Þýskalandi á árunum
1976-1980. Nokkru eftir heim-
komu tók hann að sér skóla-
stjórn tónlistarskólans á Húsa-
vík og gegndi því í sex ár eða
þar til hann tók við organista-
starfi Víðistaðakirkju og um leið
í Kristskirkju, Landakoti.
Það fór ekki á milli rnála að
félögum hans þótti til um að
hitta hann á ný og augljós var
tregi austurrísku kórfélaganna
við St. Erhard Mauer-kirkju,
sem buðu honum til veislu í safn-
aðarheimili sínu að skilnaði en
Ulrik heldur nú heiin á ný og
tekur upp þráðinn þar sem frá
var horfið. Til þessa hófs var
einnig boðið Víðistaða-
kirkjukórsfélöguin.
Víðistaðakirkjukórinn hélt
einnig tónleika í St. Erhard
Mauer-kirkju, en hún stendur í
útjaðri Vínar, fyrstu lögin söng
íslenski kórinn einn en síðan
bættust kórfélagar St.
Erhard Mauer-kirkju í
hópinn og sungu kór-
arnir saman nokkur
íslensk lög og austur-
rísk sem Úlrik hafði
æft.
íslenski kórinn hélt
aðra tónleika í St.
Agyden-kirkju í ná-
grenni Krems í
Wachau.
Kórsfjóri á hvorum
tveggja tónleikunum
var Guðjón Halldór
Oskarsson sem tók að
sér embætti Úlriks í
Víðistaðakirkju með-
an liann dvelur erlendis.
Hvorir tveggja tónleikarnir
voru mjög vel sóttir og vöktu ís-
lensku lögin óskipta athygli en á
söngskránni voru tvö lög eftir
hvern þeirra Þorkel Sigur-
björnsson, Árna Thorsteinsson
og Sigvalda Kaldalóns, eitt eftir
Emil Thoroddsen og annað eftir
Þórarin Guðmundsson og fjöldi
íslenskra þjóðlaga var einnig á
söngskrá kórsins.
Það er óhætt að fullyrða að
fór Hafnfirðing-
anna til Vínarborg-
ar var í alla staði
vel heppnuð enda
rækilega undirbúin
af Úlrik organista
annars vegar og af
hendi starfsfólks
Samvinnu-
ferða/Landsýnar
hinsvegar.
Hópurinn sigldi
eftir Dóná til Búda-
pest 16. júní og
hafði þar tveggja
daga viðdvöl m.a.
til að skoða hina
veglegu höfuðborg
undir leiðsögn Ungverjans Ist-
van Rebouits, sem talar ótrúlega
vandaða og fallega íslensku.
I september nk. tekur hann
magisterspróf og í ritgerð sem
hann leggur fram til prófsins
færir hann rök fyrir að íslenskan
sé fjölskrúðugusta og sveigjan-
legasta tunga allra germanskra
mála. Úr því var utanlandsdag-
skrá Víðistaðakirkjukórs lokið
og flaug hópurinn heim um Am-
sterdam 18. júní.

Úlrik Ólason
organisti.
Sumarkvöld við orgel-
ið í Hallgrímskirkju
ENGLENDINGURINN David M.
Patrick leikur á sunnudaginn 9.
ágúst á sjöttu tónleikum tónleikarað-
arinnar Sumarkvöld við orgelið sem
Hallgrímskirkja
stendur fyrir.
Hann leikur nær
eingöngu franska
orgeltónlist eftir
Vieme, Grison og
Franck, en einn
sálmforleikur og
Passacaglía eftir
Bach fá að fljóta
með.
Eftir Louis Vi-
erne leikur Pat-
rick fyrst þrjá
spuna sem Maurice Duruflé skinfaði
niður. Spunarnir nefnast Biskups-
ganga, Hugleiðing og Helgiganga og
voru greinilega ætlaðir til notkunar
við helgihaldið.
Efth- Jules Grison (1842-1896)
leikur Patrick Tokkötu í F-dúr og
eftir. César Franck „Six Pices“ opus
16-21 sem hann skrifaði á árunum
1860-62.
Eftir Johann Sebastian Bach er
sálmforleikurinn Herzlich tut mich
verlangen sem var skrifaður á
Weimar-árum tónskáldsins 1707-18.
Passacaglían er jafnvel talin vera
skrifuð fyrh' árin í Weimar, en þær
kenningar eru uppi, að þetta verk sé
samið til minningar um Dietrich
Buxtehude, en hann lést 1707 , en
einnig að aðalstef Passacaglíunnar
sé útlegging á Faðh-vorinu, enda er
það skylt upphafl sálmalagsins við
Faðh’vorssálm Lúthers.
David M. Patrick hlaut tónlistar-
menntun sína við Konunglega tón-
listarháskólann og hlaut á námsái'-
unum sínum bæði Stuai’t-verðlaunin
og Walford Davies-verðlaun fyrir
orgelleik.
Hann hefur sérhæft sig í leik
franskrar orgeltónlistar, leikið inn á
plötur og komið víða fram á tónleik-
um, bæði vestanhafs og austan. Frá
1996 hefur David M. Patrick starfað
sem organisti við Fauske kh’kju í
Norður-Noregi.
Tónleikarnir hefjast kl. 20.30 og er
aðgangseyrir 800 kr.
Myndir
frá Japan
í GALLERÍ Geysi (gamla
Geysishúsinu), Aðalstræti 2,
verður á laugardag opnuð sýn-
ing á ljósmyndum Jónasar
Hallgrímssonar teknum í Jap-
an fyrr á þessu ári.
„Úm er að ræða ljósmyndir
af mörgu því sem fyrir auga
ljósmyndarans bar á ferðalagi
hans um Tókýó og nágrenni í
júní sl. Reynt er að blanda
saman stórborgarsýn og
sveitamenningu, en þó fyrst og
fremst leitast við að sýna Jap-
an með auga ferðamannsins,"
segir í kynningu.
Þetta er fjórða einkasýning
Jónasar hér á landi. Hann hef-
ur einnig tekið þátt í samsýn-
ingum erlendis. Jónas hefur
nýlokið þriggja ára ljósmynda-
námi í Bretlandi.
Sýningunni lýkur 23. ágúst
og er opin mánudaga til
fimmtudaga frá kl. 8-19, föstu-
daga frá kl. 8-18 og frá kl.
14-18 um helgar.
David M.
Patrick