Morgunblaðið - 23.01.2000, Blaðsíða 26

26 SUNNUDAGUR 23. JANÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Ragnheiður Bragadóttir, nýskipaður prdfessor við iagadeild Háskóla íslands - fyrsta konan sem skipuð er íþað embætti í 90 ára sögu deildarinnar.
Erfítt að gera upp á milli
kennslu og rannsókna
Ragnheiður Bragadóttir er fyrsti kvenpró-
fessorinn í 90 ára sögu lagadeildar HI. Hún
er því komin á spjöld sögunnar. I samtali
við Hildi Einarsdóttur kemur í ljós að hún á
mörg áhugamál og hefði þess vegna getað
lagt ýmislegt fleira fyrir sig en lögfræðina.
HÚN ER óformleg, þegar
hún kemur til dyra, á
sokkaleistunum, í stuttu
pilsi og peysu og býður
blaðamanni að ganga í bæinn.
Ragnheiður Bragadóttir líkist frem-
ur nemenda en ströngum háskóla-
prófessor sem stendur upp við púlt
og kennir refsirétt. Hún hefur milt
og hæglátt yfirbragð enda ímynd
hins formfasta og vægðarlausa pró-
fessors löngu úrelt. Þegar við erum
sestar inn í stofu heima hjá henni
og farnar að ræða saman má finna
að þama fer stefnuföst kona sem er
vel að sér á sínu sviði.
Ragnheiður hefur stundað
kennslu og rannsóknir við Háskóla
íslands í 15 ár. Hún hefur einkum
fengist við íslenskan refsirétt, um-
hverfisrefsirétt og ofbeldisbrot frá
sjónarhóli kvennaréttar. í þessu
spjalli ætlum við þó ekki eingöngu
að fjalla um lagaprófessorinn held-
ur fá að kynnast persónunni á bak
við þetta virðulega starf.
Ragnheiður er fædd í Reykjavík
árið 1956 og bjó fyrstu árin í Laug-
arneshverfinu en fluttist 11 ára
gömul í Háaleitishverfið ásamt for-
eldum sínum þeim Braga Hannes-
syni, bankastjóra, síðar forstjóra
Iðnlánasjóðs, og Ragnheiði Gunn-
arsdóttur, húsmóður, og tveim
systrum, Ásdísi, handmenntakenn-
ara, og Bryndísi, tónlistarkennara.
Hún segir uppvöxtinn hafa verið
ánægjulegan og uppbyggilegan. „I
uppeldinu var lögð áhersla á að við
nýttum hæfileika okkar og gengjum
menntaveginn. Okkur systrunum
var innprentað að okkur væru allir
vegir færir,“ segir hún.
Úrvals nemandi
Ragnheiður er ein þeirra sem alla
tíð hafa verið úrvals nemendur. Eft-
ir grunnskóla fór hún í Kvennaskól-
ann sem þá var gagnfræðaskóli og
þaðan í Menntaskólann í Reykjavík.
Þar stundaði hún nám í fornmála-
deild og varð dúx skólans á stúdent-
sprófi.
Þegar hún lauk embættisprófi frá
lagadeild Háskóla íslands árið 1982
var hún ein af þeim efstu á prófinu
það árið.
Jafnframt námi sínu lagði Ragn-
Morgunblaðið/Jim Smart
„Tónlistin er sameiginlegt áhugamál okkar,“ segir Ragnheiður Braga-
dóttir, fyrsti kvenprófessor lagadeildar HÍ. Hér er hún ásamt eigin-
manni sinum, Bjarna Kristjánssyni, og dætrunum Ragnheiði og Unni.
heiður stund á nám í píanóleik.„Ég
hafði mikinn áhuga á tónlist, faðir
minn leikur á píanó og það var mik-
ið hlustað á tónlist á heimilinu,"
segir hún. „Þegar ég var sautján
ára gerði ég það upp við mig að ég
vildi frekar fara í háskólann en
leggja tónlistina fyrir mig. Ég hætti
tónlistamáminu sem er tímafrekt ef
maður ætlar að ná árangri."
Hefur kennt dætrunum á
hljóðfæri
í stofunni þar sem við sitjum
stendur voldugur flygill og Ragn-
heiður er spurð að því hvort hún
taki í flygilinn öðru hvoru sér til
skemmtunar og hugarhægðar?
„Nei, ég er alveg hætt því vegna
tímaskorts. Þegar mig langar til að
hlusta á tónlist set ég í staðinn
geisladisk í tækið. Ragnheiður,
eldri dóttir mín, sem er 16 ára, leik-
ur á píanó og selló, annars eru báð-
ar dætur mínar í tónlistamámi.
Unnur, yngri dóttirin, sem er fimm
ára er að læra söng og að leika á
fiðlu. Báðar hafa þær lært á hljóð-
færi eftir Suzuki-aðferðinni sem
byggist á því að foreldramir leið-
beini bömunum heimafyrir. Ég gat
því kennt Ragnheiði þegar hún var
að læra á píanó og núna er ég að
læra á fiðlu svo ég geti leiðbeint
Unni.“
Hún segist líka alltaf hafa haft
mikinn áhuga á myndlist. Ragn-
heiður ólst upp við það að faðir
hennar stæði iðulega við málara-
trönumar en hann stundar málara-
list í frístundum. „Þegar ég var í
bamaskóla var ég í myndlistartím-
um hjá Ragnari Kjartanssyni
myndhöggvara í Myndlistarskóla
Reykjavíkur en hann var brautryðj-
andi í því að kenna bömum mynd-
mennt.“
Menntaskólaárin skemmti-
Iegustu skólaárin
Ragnheiður segir að þegar hún
líti til baka þá finnist henni mennta-
skólaárin skemmtilegustu skólaár-
in. „Ég tók þátt í félagslífinu, var
gjaldkeri skólafélagsins einn vetur.
Það var líflegt félagslíf innan skól-
ans.“ Þegar hún er spurð segist hún
hafa verið lítið út á lífinu. „Ég fór á
skólaböllin en skemmti mér lítið
fyrir utan það. Ég hafði meira gam-
an af því að vera í góðra vina hópi,
hlusta á skemmtilega tónlist og
lesa. Sérstaklega gerði ég mikið af
því að lesa góðar bækur á mennta-
skólaámnum eftir innlenda og er-
lenda höfunda.“
Hvað ertu að lesa núna?
„Ég hef minni tíma til að lesa
bókmenntir núorðið en hef þó alltaf
eina góða bók á náttborðinu hjá
mér. Ég hef nýlokið við Vetrarferð-
ina, eftir Ólaf Gunnarsson, sem er
móðurbróðir minn. Mér finnst þessi
bók mjög góð og gat varla lagt hana
frá mér fyrr en ég hafði lokið við
hana.
Ahugamálin hafa því verið mörg
og ég hefði vel getað hugsað mér að
verða eitthvað annað en lögfræðing-
ur en ég hef líka alltaf haft gaman
af sagnfræði," bætir hún við.
Refsirétturinn heillandi
fræðigrein
„I menntaskóla gerði ég upp hug
minn og ákvað að fara í lögfræðina
og sé ekki eftir því. Mér fannst
gaman í náminu sérstaklega þegar
ég var komin á þriðja ár og var far-
in að læra refsirétt sem mér fannst
strax heillandi fræðigrein. Eflaust
hefur það haft sitt að segja að við
höfum átt mjög góða fræðimenn á
því sviði og vil ég þar nefna Armann
Snævar og Jónatan Þórmundsson."
Þegar Ragnheiður lauk náminu í
lögfræðinni fékk hún styrk frá
danska ríkinu til framhaldsnáms við
Kriminalistisk Institut við Kaup-
mannahafnarháskóla. Þar stundaði
hún nám á sviði refsiréttar, afbrota-
fræði og refsipólitíkur.
„Það lá beint við að fara til Dan-
merkur í framhaldsnám því réttar-
kerfi okkar er svipað danska kerf-
inu ekki síst refsirétturinn svo er
þjóðfélagsgerðin svipuð,“ segir hún.
„Ég var þarna í eitt ár. Það sem
er sérstætt við þessa stofnun er að
þar starfa sérfræðingar í hinum
ýmsu fræðigreinum sem fjalla um
afbrot og afbrotamenn. Það varð
þvi til þess að víkka sjóndeildar-
hringinn að líta á viðfangsefnið út
frá sjónarhóli annarra fræðigreina.