Morgunblaðið - 19.04.2000, Blaðsíða 46

j*46 MIÐVIKUDAGUR 19. APRÍL 2000
MINNINGAR
ÍIORGUNBLAÐIÐ
ELÍN
- ÓLAFSDÓTTIR
+ Elín Ólafsddttir
fæddist í Litladal
í Svínavatnshreppi í
Austur-Húnavatns-
sýslu 22. september
1929. Hún lést á
heimili sínu til 30
ára, Bræðraborgar-
stíg 37, Reykjavík,
hinn 12. apríl síðast-
liðinn.
Foreldrar hennar
voru þau hjdnin Ól-
afur Jdnasson, bdndi
í Litladal, og Hall-
fríður Ingveldur
Björnsddttir. Þau
eignuðust tvær dætur og var Elín
sú eldri. Yngri ddttirin, Birna,
fæddist 1932, m. Gunnar Krist-
jánsson. Faðir Elínar lést þegar
hún var barn að aldri og kvæntist
mdðir hennar aftur nokkrum ár-
um síðar Óskari B. Teitssyni,
bdnda í Víðidalstungu, Vestur-
Húnavatnssýslu. Þau eignuðust
einn son, Ólaf, árið 1943, bdnda í
Víðidalstungu, m. Brynhildur
Gísladdttir.
Eftirlifandi eiginmaður Elínar
er Haraldur Karlsson, húsa-
smiðameistari, f. 27.10. 1922. Þau
gengu í hjdnaband 19. júlí 1947.
Börn þeirra eru: 1) Karl Þdrhalli,
f. 10.11. 1947, tíkvæntur. 2) Hall-
fríður Ólöf, f. 24.2. 1949, m. Pét-
ur Ottdsson. Börn þeirra eru
Haraldur, f. 11.1. 1972, og Pétur,
f. 21.8. 1973. Áður
eignaðist Ólöf Jdn
Inga, f. 9.8. 1968. 3)
Sigrún Ásta, f. 5.6.
1953, m. Sveinn Vil-
hjálmsson (sk). B.
Elín Rds, f. 4.2.
1974. Sambýlismað-
ur Sigrúnar er
Þdrður Adolfsson.
4) Hjálmar, f. 29.1.
1956, m. Svanhvít
Ástvaldsdtíttir.
Börn þeirra eru
Katrín, f. 21.7. 1980,
og Hjálmar Svanur,
4.2.1983. 5) Jtínas, f.
12.7. 1959, m. Sigrún Sigurðar-
ddttir. Börn þeirra Sigríður
Helga, f. 11.8.1983, Haraldur Elí,
f. 11.10. 1986, og Ástrún Sigur-
björg, f. 21.07. 1990. 6) Krist-
björn Haraldsson, f. 26.7. 1960,
m. Ásdís Ástvaldsdtíttir. Barn
þeirra Ásbjörn Haraldur, f. 28.3.
1982. 7) Sigríður, f. 9.12. 1961, m.
Magnús Bjarni Baldursson. Börn
þeirra Baldur Karl, f. 25.3. 1989,
og Elín Inga, f. 7.2. 1992. Barna-
barnabörn eru tvö.
Auk húsmdðurstarfa vann Elín
lengi utan heimilis. Lengst af á
Landspítalanum sem forstöðu-
maður skjalasafns. Hin síðustu ár
vann Elín við ritstörf.
Útför Elínar fer fram frá Nes-
kirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
Látin er 71 árs Elín Ólafsdóttir,
fyrrverandi forstöðumaður skjala-
safns Landspítalans.
Elín fæddist 22. september 1929 í
Litladal, Svínavatnshreppi, Austur-
"^rlúnavatnssýslu, dóttir hjónanna Ól-
afs Jónassonar og Hallfríðar Ing-
veldar Björnsdóttur. Hér fyrir neð-
an verður aðeins tæpt á því helsta en
óhætt er að fullyrða að lífshlaup El-
ínar hefur verið fyllra en margra
annarra.
Elín var bam að aldri er hún
missti fóður sinn. Ungur fékk hann
mislinga og í kjölfarið lungnabólgu
sem varð banamein hans. Ólafur

>
Skilafrestur
minningar-
greina
EIGI minningargrein að birt-
ast á útfarardegi (eða í sunnu-
dagsblaði ef útför er á mánu-
degi), er skilafrestur sem hér
segir: í sunnudags- og þriðju-
dagsblað þarf grein að berast
fyrir hádegi á föstudag. í mið-
vikudags-, fimmtudags-, föstu-
dags- og laugardagsblað þarf
greinin að berast fyrir hádegi
tveimur virkum dögum fyrir
birtingardag. Berist grein eftir
að skilairestur er útrunninn
eða eftir að útför hefur farið
fram, er ekki unnt að lofa
ákveðnum birtingardegi. Þar
sem pláss er takmarkað getur
þurft að fresta birtingu greina,
enda þótt þær berist innan hins
tiltekna skilafrests.
hafði nýlokið byggingu nýs íbúðar-
húss í Litladal ásamt öðrum endur-
bótum á jörðinni. Þær mæðgur, Elín
og Hallfríður, ásamt Birnu, yngri
systur Elínar, fluttu til Bessastaða á
Heggstaðanesi. Elín og Birna fylgdu
móður sinni þegar hún fór að vinna á
Reykjaskóla og enn síðar á Blöndu-
ósi. Þær systur gengu í skóla á vet-
uma, en á sumrin vora þær á Bess-
astöðum. Hallfríður kvænist aftur
Óskari B. Teitssyni bónda 1 Víði-
dalstungu. Árið 1943 eignast Elín
hálfbróður, Ólaf, sem nú er bóndi í
Víðidalstungu. Þegar Elín er 15 ára
flytur hún suður til Reykjavíkur og
fer að vinna við barnagæslu og önnur
heimilisstörf, en ekki var óalgengt að
ungar stúlkur færa til Reykjavíkur á
þeim tíma, bæði til að mennta sig og
starfa.
Þegar Elín er 16 ára fer hún á
dansleik í Gúttó, nánar tiltekið á
annan í jólum 1944. Þar kynnist hún
eftirhfandi eiginmanni sínum, Har-
aldi Karlssyni.
Þegar líða tók að hausti 1945 fór
Elín til náms í Héraðsskólann á
Laugarvatni og var þar til 1947. Það
var ekki algengt meðal ungra
stúlkna í þá daga, að stunda nám
lengur en nauðsjm þurfti. Elín smit-
ast hins vegar af lungnabólgu og síð-
ar berklum sem varð til þess að hún
lauk ekki skólanámi eins og til stóð.
Eftir veikindin flytur Elín heim til
Haralds á Fálkagötu 22.
Hinn 19. júlí árið 1947 stíga þau
Elín og Haraldur mikið gæfuspor,
þegar þau gifta sig. Þau hefja bú-
skap í einu herbergi á Fálkagötunni.
Þarna fæðist fyrsta barn þeirra
hjóna, Karl Þórhalli, árið 1947. Árið
1949 eignast þau annað barn sitt,
Hallfríði Ólöfu. Á þesum árum var
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sjáum um alla þá þætti sem hafa ber í huga er andlát verður
Útfararstofan sér um stóran hluta af útförum á höfuðborgarsvæðinu og er samkvæmt
verðkönnun Mbl. með lægstu þjónustugjöldin v. kistulagningar og/eða útfarar.
Útfararstjórar okkar búa yfir áratuga reynslu af störfum við útfararþjónustu.

Útfararstofa íslands, Suðurhlíð 35, Fossvogi.
Sími 581 3300. Þjónusta allan sólarhringinn.
www.utfararstofa.ehf.is
afar fjölskrúðugt mannlíf á Fálka-
götunni og Elín kunni margar
skemmtilegar sögur frá þeim áram.
Eftir þriggja ára dvöl á Fálkagötu
ákveða þau Elín og Haraldur að
flytja sig um set. Leið þeirra lá norð-
ur í land, á æskustöðvar Elínar í
Litladal, en með viðkomu í Víðidals-
tungu.
Vorið 1951 hefja Elín og Haraldur
búskap í Litladal og bjuggu þau þar
um 13 ára skeið. Þarna eignast þau
Elín og Haraldur fimm börn til við-
bótar. Sigrún fæðist 1953, Hjálmar
1956, Jónas 1959, Kristbjöm 1960 og
loks fæðist Sigríður í desember 1961.
Börnin voru orðin sjö í fjölskyldunni
og má nærri geta að tími til tóm-
stunda, mennta eða annarra áþekkra
hluta hafi verið lítill sem enginn. En
fjölskyldan hefur afar sterkar taug-
ar til Litladals og í sinni síðustu ferð
um landið sumarið 1999 heimsótti
Elín einmitt ábúendur í Litladal og
svo skemmtilega vildi til að þar hitti
hún einnig nokkra sveitunga sína frá
búskaparárum sínum þarna. Var
greinilegt að Elínu þótti gaman að
þessari heimsókn og talaði hún um
hana oft síðar.
Vorið 1963 bregða þau Haraldur
búi og ílytja til Reykjavíkur. Elsti
sonurinn, Karl Þórhalli, hafði veikst
af ólæknandi sjúkdómi. Þessi veik-
indi vora öllum í fjölskyldunni afar
erfið. Fjölskyldan fluttist fyrst í Ár-
bæ, í lítið timburhús sem þá stóð
nokkuð afskekkt, en húsið stendur
þarna enn í námunda við Árbæjar-
safn.
í janúar 1970 kveður fjölskyldan
húsið í Árbænum og flyst vestur á
Bræðraborgarstíg 37 í Reykjavík, en
þar bjó Elín til æviloka, eða í rétt
rúm 30 ár. Þetta vora góð ár. Karl
flutti aftur heim til sín að lokinni dvöl
á sjúkrahúsi. Börnin hófu mörg bú-
skap með mökum sínum í þessu húsi
- það var alla tíð afar notalegt and-
rúmsloft á heimilinu, og það var ekki
síst fyrir þær sakir að Elín var þar
húsmóðir. Hún sá til með öllum, leið-
beindi ef þurfa þótti, fylgdist með því
að allt færi eins og til var ætlast, hún
stýrði heimilinu með miklum mynd-
arbrag. Þá var og gestrisni Elínar
einstök. Heiman frá henni fór aldrei
nokkur svangur eða þyrstur.
Bömin urðu eldri, fluttust að
heiman, eignuðust sjálf börn, og Elín
var orðin amma, en það var hlutverk
sem Elínu líkaði afar vel og bama-
bömin unnu líka ömmu sinni afar
heitt. Haraldur reri gjaman til fiskj-
ar eða vann við húsbyggingar barna
sinna eða annarra, eða í bílaviðgerð-
um á þessum áram.
Elín hóf störf utan heimilis fljót-
lega eftir komu sína til Reykjavíkur.
Landspítalinn var hennar vinnustað-
ur, fyrst vann hún við ræstingar, þá
á símanum en lengst af var hún for-
stöðumaður skjalasafns. Þar hafa
hennar hæfileikar til vinnu eflaust
notið sín best, enda var hún alla tíð
afar farsæl í starfi sínu, og það era
margir læknar og annað heilbrigðis-
starfsfólk á liðnum áram sem hafa
fengið að njóta starfa hennar þarna.
Elín var alla tíð mjög vel skipulögð
til allra starfa, afar skynsöm, dugleg,
ósérhlífin, og drífandi í því sem hún
fékkst við. Að lokum fór þó svo að
Elín hætti störfum utan heimilis sök-
um veikinda og aldurs. En þá tók
einfaldlega annað við, nefnilega
skólaganga sem henni fannst hún
aldrei hafa almennilega lokið þegar
hún var ung. Hún sótti um tíma nám-
skeið í Háskóla Islands og upp úr því
hófst rithöfundarferill hennar, sem
því miður varð allt of stuttur. Elín
var mikill bókmenntaunnandi og eft-
ir að hún hætti hefðbundnu starfí
gafst henni loks færi á að reyna fyrir
sér við ritstörf. Þetta var nokkuð
sem lengi hafði verið að brjótast í
henni og það varð úr að hún hóf
heimildaöflun. Hún keypti tölvu, var
fljót að læra á hana og hóf að skrifa.
Og hún notaði eins mikið af frítíma
sínum og kostur var til vinnu við
bókina sína fyrstu. Hún ákvað að
skrifa um þrjár formæður Haralds,
alþýðukonur sem allar hétu Sólveig.
Þessi bók sýnir betur en nokkuð
hvers Elín var í raun megnug. Það
var sama hvað hún fékkst við, allt
virtist henni mögulegt. Hún skrifaði,
las, lagfærði, endurskrifaði og þann-
ig koll af kolli varð til bókin hennar
hin fyrsta. Von er á bókinni hennar
fyrir næstu jól frá bókaútgáfunni
Skjaldborg. En Elín hafði ekki látið
þar við sitja. Hún hafði þegar hafið
vinnu við sína aðra bók er hún lést.
Af þessu sést að Elínu féll sjaldan
eða aldrei verk úr hendi. Það var líka
eitt megineinkenni Elínar að gefast
aldrei upp, halda áfram hvað sem
raulaði og tautaði og hún gat verið
afar fylgin sér ef þannig bar undir.
En þrátt fyrir einbeittan og ákveð-
inn vilja var fas Elínar ljúft. Aldrei
heyrðist hún hallmæla nokkram
manni og öllum sem kynntust henni
var ljóst hver hennar innri maður
var í raun
En Elín hafði áhuga á fleira en
þjóðlegum fróðleik og bókmenntum.
Fyrir fáeinum áram festu þau Hara-
ldur kaup á landspildu austur í Flóa
og þar reisti Haraldur sumarhús.
Þau gróðursettu þarna mikið af
trjám og á skömmum tíma var kom-
inn upp notalegur sumardvalarstað-
ur þar sem hún, börnin hennar og
barnabörn nutu sumardaga saman.
En þótt Elínu hefði alltaf þótt best
að ferðast um eigið land þá ferðaðist
hún einnig víða um Evrópu og Amer-
íku. En það var augljóst af öllu að El-
ínu þótti ákaflega vænt um land sitt
og hún hlakkaði alltaf mest til heim-
komunnar í utanlandsferðum sínum.
Elín og Haraldur vora svo lánsöm
að eiga mörg sameiginleg áhugamál,
og var þetta ekki síst mikilvægt þeg-
ar kom á efri ár og hefðbundnu
brauðstriti var lokið. Þau fóra saman
á bókasöfn í heimildaleit, enda
áhugasöm um þjóðlegan fróðleik og
ættfræði, þau höfðu bæði áhuga á
ferðalögum innanlands og nutu þess
bæði að fara í sumarhús sitt austur í
Flóa, þau fóra gjarnan saman í göng-
utúra um hverfið sitt, en síðast en
ekki síst studdu þau hvort annað í
baráttunni við þá sjúkdóma sem að
þeim herjuðu hin síðari ár. Ást
þeirra hvort á öðra kom eflaust best
fram hin síðari ár, þegar þau loks
höfðu næði til að vera saman.
Elín bar alla tíð hag barna sinna
mjög fyrir brjósti. Hún vildi að þeim
liði sem best og oft hafði hún af því
áhyggjur að hafa ekki getað boðið
þeim þau uppvaxtarskilyrði sem hún
helst kysi. En það sem Elín hafði upp
á að bjóða í þessum efnum var svo
miklu ríkulegra en telja má til fjár,
hún var börnum sínum afar góð móð-
ir, leiðbeinandi og umhyggjusöm.
Hún var afkomendum sínum ekki
síður góð amma og langamma. Öðr-
um ættingjum, venslafólki og vinum
var hún ætíð hlý og kunni til hlýtar
þá list að sýna þeim ríkulega um-
hyggju og vinarþel. Allt þetta gerði
Elínu að einstakri konu.
Ömmubörnin á Arnargötu fengu
að njóta hennar daglega um margra
mánaða skeið fyrir fáeinum áram.
Hún fór með þau í göngutúra um
hverfið, fór með þeim á leikvellina
sem þar er að finna, skoðaði leiði for-
feðra í kirkjugarðinum við Suður-
götu og fræddi þau um þá sem þar
liggja, hún las fyrir þau, lék við þau,
uppfræddi þau með ýmsum hætti og
var þeim eins blíð og góð og nokkurri
ömmu er unnt.
Fyrir um það bil ári kom í ljós að
Elín var með krabbamein sem ekki
yrði læknað. Hún var engu að síður
ákveðin í að gefast ekki upp frekar
en fyriá daginn. Elín ákvað að láta
ekki í minni pokann fyrr en fullreynt
væri. Hún barðist hetjulegri baráttu
við þennan illvíga sjúkdóm til hinsta
dags. Baráttuvilji Elínar var með ól-
íkindum og ekki fundu þeir sem að
henni stóðu nein merki þess að hún
myndi gefast upp. Elín barðist í heilt
ár við krabbameinið en á endanum
lét líkaminn undan. Baráttuviljinn
sem Elín sýndi á þessum erfiða tíma
er okkur öllum sem til hennar
þekktu mikilvægt veganesti. Hún
sýndi með reisn hversu langt má
komast með einbeitingu og góðu
hugarfari. Hún naut einnig dyggrar
aðstoðar vina og ættingja í baráttu
sinni, þar vora allir samtaka um að
gera ævikvöldið eins gott og unnt
væri. Einnig verður hlutur Heima-
hlynningar Krabbameinsfélagsins
seint ofmetinn.
Það er ljóst, að þeim sem kynntust
Elínu líður hún ekki úr minni. Tóma-
rúmið mikla sem hún skilur eftir sig
verður aldrei fyllt, það vitum við sem
þekktum Elínu og þegar við nú
kveðjum Elínu veit ég að allir munu
sakna hennar sárt. Söknuður Har-
alds er þó vafalaust mestur. Elín var
honum stoð og stytta í öllu sem þau
tóku sér fyrir hendur. Þeirra líf er
samtvinnað með þeim hætti sem fá-
um veitist á lífsleiðinni.
Eg kveð því tengdamóður mína
með söknuði en veit jafnframt að nú
er lokið erfiðu stríði gegn illvígum
sjúkdómi.
Blessuð sé minning Elínar Ólafs-
dóttur.
Magnús Bjarni Baldursson,
Baldur Karl Magnússon og
Elín Inga Magnúsddttir,
Skaftafelli v/Arnargötu.
í dag verður elskuleg amma mín,
Elín Ólafsdóttir, borin til hinstu
hvílu. Við sem eftir eram leitum
huggunar hvert hjá öðra full þakk-
lætis yfir að hafa átt samfylgd með
þessari yndislegu og merku konu.
Amma var ein af þessum manneskj-
um sem búa yfir óendanlegum styrk
og aðrir líta upp til. Hún var ekki
nema átján ára þegar hún eignaðist
sinn fyrsta son, en alls urðu þau sjö
börnin hennar. Þetta var stór og líf-
leg fjölskylda og það kom nú fyrir
oftar en ekki að afkvæmin hrelldu
móður sína með alls kyns uppátækj-
um. Þessi stóri barnahópur var fjár-
sjóður ömmu minnar og hennar
mesta verðmæti.
Frá því ég var lítil stelpa hef ég
verið heimagangur hjá ömmu og afa
og um nokkurra ára skeið bjuggum
við mamma hjá þeim. Þó að heim-
sóknum mínum hafi fækkað síðari
árin þá breyttust aldrei þau tengsl
sem við amma mynduðum með okk-
ur í bernsku minni. Hún bar hag
minn alltaf fyrir brjósti og fylgdist
vel með því sem var að gerast í lífi
mínu. Hún vildi alltaf vita hvernig
mér gengi í skólanum, seinna vinn-
unni, og hún mundi alltaf eftir því að
spyrja hvað væri að frétta af vinkon-
um mínum. Ef eitthvað bjátaði á var
hún alltaf boðin og búin að hlaupa
undir bagga með mér, sama hvert
vandamálið var.
Eg hef sjaldan verið eins stolt og
þegar amma hóf nám í Háskólanum
eftir að hún hætti að vinna fyrir
nokkram áram. Hana hafði alltaf
dreymt um að fá að læra meira og
loks fékk sá draumur að rætast. Hún
mætti galvösk í tímana og sat þar
með krökkum á aldur við mig. Á
þessum tíma byrjaði hún einnig að
safna heimildum til þess að skrifa
bók og var það hennar helsta við-
fangsefni síðustu árin. Það gleður
okkur afkomendur hennar meira en
orð fá lýst að hún fékk að lifa það að
ljúka henni. Bókin verður gefin út
fyrir næstu jól og hjarta mitt er fullt
af stolti yfir þessu verki hennai’.
Síðustu mánuðirnfr vora ein-
kennandi fyrir ömmu mína. Allt til
enda var styrkur hennar og kraftur
aðdáunarverður. Þennan styrk gaf
hún okkur afkomendum sínum, þess
arfs munum við ætíð njóta.
Það er okkur sem elskuðum hana
svo heitt mikils virði að við gátum öll
verið hjá henni og haldið í hönd
hennar síðustu stundirnar.
Eg veit að amma er nú komin á
betri stað og vakir yfir okkur öllum.
Elsku amma, ég mun aldrei geta
fullþakkað þér allt sem þú gerðir fyr-
ir mig og styrkinn og stuðninginn
sem þú veittir mér í gegnum árin. Ég
er þér svo þakklát fyrir að hafa gefið
okkur þessa stóra og samheldnu fjöl-
skyldu sem nú stendur svo þétt sam-
an á þessari sorgarstundu. Elsku
amma mín, takk fyrir að vera sú sem
þú varst. Minning þín mun ávallt lifa
innra með mér.
Elin Rds.
Elskuleg mágkona okkar, Elín Ól-
afsdóttir, er látin og minningamar
líða hjá eins og myndir á tjaldi. Ung
að áram, aðeins 17 ára gömul, kom
hún inn í fjölskyldu okkar, glæsileg
og lífsglöð. Minningin um Ellu með
bók í hendi er sú mynd sem er okkur
hvað minnisstæðust af henni. Árin
liðu og fjölskyldan stækkaði, en allt-
af hafði hún tíma fyrir bókina. Þessi
einlægi áhugi varð síðar til þess að
hún fór sjálf að skrifa.
Um nokkurra ára skeið bjuggu
þau hjón í Litladal í A-Húnavatns-
sýslu á æskuslóðum Ellu ásamt