Þjóðólfur - 15.11.1850, Blaðsíða 6

310
Stundum lítur svo út, sem höfúndurinn sje
að gefa monnum í skyn, liver hann sje, sem
riti þessar „fáeinu fallegú athugasemdir*.
„Jeg má ekki tefja mig“ segir hann, „því
Lanzdómurinn bíður mín“. llver haldið {>jer
þá það sje, tslendingar? Vitið ]>jer til að
Lanzdómur hafi beðið eptir nokkruin manni,
síðan Pílatus var á dögum? Stundum er
hann að spá, hver sje höfundur hins „fótum
troðna frumvarpsins“. lítur svo út“
segir harin, „sem hannsje eðahafi vériðand-
legrar stjettar“. Hver skyldi sávera, Islend-
ingar? Johkið [>jer nokkurn með’því marki,
síðan Guðmundur heitinh prestslausi var uppi?
jiað má fika fullyrða það, að fáum mönnum
hefur líkað við hinn óhreina anda, sem talar
í þessum athugasemdum Tíðindanna; og bænd-
ur hafa enda sumir sagt, að þær væru rjett
eptir honum, sem ritaði lijerna um árið í Jjóð-
ólfi um gjafamálefnið, líklega þá Jþorpara
Sveitabóndasyni.
Höfundur sá í „Lanztíðindunum“ semjeg
á nú lijer orðastað við út af neitunarvaldinu,
er að vísu ekki eins drembilátur, og hinn
karlinn, síst fyrsta kastið; en hann er þá apt-
ur þeim mun aumingjalegri. Hann kveinar
undan áliti ^jóftólfs, og tekur auðsjáanlega
sárara til tveggja meinlausra orða, sem 5jóð-
ólfur lýsir honum með, hehlur en til allra
þeirra þungu annmarka, sem jrjóöólfur segir
honum, að hafi loðað við einveldisstjórn Dana
á málefnum íslendinga, og vegna hverra
þjóðstofnanir þeirra eigi nú við svo bág kjör
að búa. Hafi því jijóðólfi áður fundizt eitt-
hvað óverulegt í hugsun höfundar |>essa, þá
finnst honum það ekki síður nú, er hann tek-
ur sjer það nærri, ef honum þykir lítillega
komið við heiður sinn, en lætur sig hittvarða
minna, hvernig sem komið er fyrir högum
ianda hans. En fyrst að nú höfundurinn tók
á annað borð þarinig í málið, þá var við því
búið, að ritgjörð hans mundi eins mikið stefna
að því, að gamna Iesendum sínum með glett-
unr við Jijóðólf, eins og að gagna löndurn
sínum með greiðri skoðun á máiinu sjálfu.
()g til þess þá að skemta ekki síður augum
lesenda sinna en eyrum, þá hefur hann ineð,
breyttuletri orðin þau, sem hann.ætlast til, að
mest skuli kveða að, og mönnum skuli helzt
verða starsýntá. »5jóðólf'urybar, fslending-
í ar!“ segir hann livað eptir annað. jþað er
auðsjeð, að hann vill láta það sjást, aö liami
eignar yður blaðið, íslendingar! og engum
öðrum. Eri hvaö gengur lronum til þess?
Ætlast hann til, að þjer skulið bera kinnroða
fyrir það? Eða gjörir hann það af öfund, af
því hann veit til {ress, að yður er nrörgum
meinlítið við Jjóðólf, og að nokkrir hafa enda
sagt sig frá kaupi „Lanztíðindanna“ og skrif-
að sig fyrir iþjóðólfi? Ekki get jeg ætlað
höfuudinum svo óverulega sál, enda þó jeg
viti það vel, að hornaugað þarf víða við að
koma. Ilvað skykli honum þá ganga til?
Líklega áhyggjusamur ótti fyrir velfarnanyð-
ar, íslendingar! eins og hann vildi gefa yður
það lieilræði, aö þjer skylduö vara yöur á
íjóðólfi þessum, sem þjer kaupið og lesið
alit of margir, svo að þjer ekki látið leiðast
afvega af villu hans og tilfinningu; því að
líka auökennir höfundurinn þetta orð, einsog
lionum þyki tilfinning jþjóðólfs eitthvað ísjiír-
verð. llvað því nú viðvíkur, að liöfundur
þessi í „Lanztíðindunum“ ber Jrjóöólfi það á
brýn, að hann bæði sje áttaviltur sjálfur og
afvegaleiði aðra, þá kippir jijóðólfur sjer ekki
upp^við það, því að Tíðindin hafa áður haft
þann sið, að gjöra hann tortryggilegan fyrir
mörinum, enda þó þau vissi til, að hann leit
nokkurn vegin rjett á málið; að minnsta kosti
höfðu þau þann sið í fyrra vetur, kringum
120. dag tebrúarm., þegar þau voru að gjöra
grein fyrir heptingunni á honum. En inunu
þó ekki flestir álita *nú, þrátt fyrir hiiia tor-
tryggjandi athugasemd Tíðindanna, að jþjóð-
ólfur hafi þá ekki fremur vikið út af vegi
skyldu sinnar og sannieikans, liéldur en
„Lanztíðindin“ sjálf, og að það varekki Iiættu-
legri skoðun, sem hann þá vildi koma inn
hjá mönnum á máli því, sem vgrðaöi svo
rniklu land og lýð, heldur en suyun, sem
„Laiiztíðindin“ gátu þá fengið sig til að bera
út á nieöal alþýðu, þar sem ósórninn sjálfur
var fegraður í augum þeirra manna, sem eigi
var að vænta, að gætu litið svo á niálið, sem
vera bar, hvorki vegna ókunnugleika á mála-
vöxtunuin sjálfum, nje heldur vegna þekk-
ingarleysis á áliti skynsamra niarina á þess
konar málunt í öðrunr löndum? En hvað við
víkur tilfinningu jþjóðólfs, sem höíundurinn
líka auðkennir og gjörir ísjárverða, þá svara