Þjóðólfur - 01.08.1906, Blaðsíða 1

58. árg.
Reykjavík, miðvikudaginn 1. ágúst 19 06.
J& 35.
Hafið þér reynt
hina nýju og
glæsilegi Iitíi í
€9inborg?
Par fást yfir 20 litartcgfundir, t. a. m.
Kronesvart Hárautt
Marinhlátt Fjólublátt
KaíTibrúnt Millum-Kypeblátt
og margir fleiri inndælir litir. Þola »ól og: þvott.
Borgar sig vel að reyna.
Þingmannaförin.
Koraa alþingismannatil Kaupm.hafnar.
Móttðkuviðhöfn í hátíðasal háskólans.
Yiðtökur ríkisþings og konungs.
(Frá fréttaritara Þjóðólfs).
Kanpm.höfn 19. júlf.
Eins og eðlilegt er, hefur koma íslenzku
alþingismannanna hingað til Danmerk-
ur vakið hinna mestu athygli og eptir-
tekt meðal manna hér um land allt, og
undanfarinn tíma hefur heimsókn þessi
verið hið mest umrædda efni og efst á
dagskrá, að minnsta kosti í öllum blöð-
am höfuðborgarinnar. Mörg helztu blöð-
in, svo sem »Politiken«, »Vort Land« og
og »Dagens Nyheder« hafa flutt æfisögu-
ágrip og myndir af öllum þingmönnunum.
Sömuleiðis hafa staðið greinar og ritgerð-
ir um Islendinga og ísland í flestum
blöðunum, mjög velviljaðar og að miklu
leyti réttar.
Hér í höfuðborginni hefur verið hinn
mesti undirbúningur síðustu dagana undir
öll þau miklu hátíðahöld, sem halda á í
virðingarskyni við þingmennina.
Eins og rnönnum er kunnugt, er ekki
einungis öll ferðin og dvölin hér þeim
að kostnaðarlausu, heldur sýna og borg-
arbúar, stjórnin og hin danska þjóð yfir-
leitt alþingismönnum — og þar með Is-
landi — að öllu leyti hina mestu virð-
ingu, viðhöfn og alúð. Sem lítið dæmi
þeirrar alúðar, sem borgarbúar sýna al-
þingismönnum í hvívetna, má geta þess,
að stjórn rafmagnsvagnaféiags borgarinnar
hefur gefið þeim öllum ókeypis ökumiða
um alla borgina, og er hann skreyttur
með íslenzka fálkanum. Bæði ríkisstjórn,
borgarstjórn og einstök félög keppast um
að halda þeim dýrðlegar veizlur.
I gærmorgun bauð blaðið »Vort Land«
alþingismenn velkomna með mjög hlý-
legri grein á íslenzku og »Politiken« flutti
fyrstu og síðustu vísuna af »Eldgamla
Isafold« á íslenzku á fyrstu síðu.
Frá því kl. 7 í gær e. m. fóru menn
að safnast niður að tollbúðinni og kl. 73/4
þegar sást til »Bothnia«, var allt orðið
fullt af fólki bæði kringum sjálfa tollbúð-
ina og eptir allri Löngulínu. Kl. rúmlega
8, eins og ákveðið var, renndi svo »Botnia«
upp að bryggjunni og kváðu þá við
margföld húrraóp frá mannfjöldanum, en
alþingismennirnir heilsuðu með því að
veifa höttunum. Christensen ráðaneytis-
forseti, konferenzráð Hansen, formaður í
landsþinginu, og Thomsen kennari, for-
maður fólksþingsins, fóru þegar út á skip
og buðu alþm. velkomna. Litlu seinna
var þeim ekið í skrautlegum vögnum með
2 hestum fyrir hverjum, til »Hotel Kongen
af Danmark«, en þar hafði stjórnin leigt
45 herbergi handa þeim auk fleiri sala,
er þeir njóta í sameiningu. I fyrsta vagn-
inum, er ók burt, sátu þeir ráðaneytis-
forseti Christensen og forseti sameinaðs
þings, en í hinum næsta íslandsráðherra
og forsetar efri og neðri deildar alþingis
með forsetum rlkisþingsins.
Dálítið fyrir kl. 11 söfnuðust þeir, er
boðnir voru, saman í háskólahúsinu til að
taka þátt f móttökuviðhöfninni og tóku
sæti í hátíðasalnum. Þar voru saman
komnir allir æztu menn ríkisins, svo sem
allt ráðaneytið, ríkisþingið, borgarstjórn
Kaupmannahafnar, dómendurnir í hæsta-
rétti, flestir háskólakennararnir og allir
æztu yfirmenn í her og flota. Líka voru
þeir fáu ísl. stúdentar, sem nú eru hér í
borginni, boðnir og ennfremur allir nafn-
kunnir eldri Islendingar hér búsettir.
Stundvíslega kl. 11 gengu alþingis-
mennirnir inn í salinn og var þá leikið
lagið »Ó guð vors lands« á horn með
mikilli list. Kl. 1D/4 kom öll konungs-
ættin, Friðrik konungur og Lovísa drottn-
ing, Kristján krónprins og Alexandrfna
krónprinsessa, prinsarnir Valdemar og
Gustav og prinsessurnar María og Þyri
og flestir af hirðmönnunum og hirðmeyj-
unum. Þegar konungur og hirðin gekk
inn 1 salinn, var lagið »Kong Christian*
leikið.
Þá steig ráðaneytisforseti J. C. C h r i s t-
ensen í ræðustólinn og bauð alþingismenn
velkomna með nokkrum vel völdum orð-
um. Seinna bauð formaður fólksþings-
ins, Anders Thomsen, þá velkomna
með stuttri og mjög alúðlegri ræðu. Þá
sté formaður sameinaðs þings, E i r í k u r
B r i e m , upp í ræðustólinn og þakkaði
fyrir ræðurnar og boðið með nokkrum
hjartfólgnum orðum til konungs og þings
og stjórnar Danmerkur.
Þá var sunginn ljóðaflokkur, er skáldið
L. C. Nielsen hafði ort við þetta tæki-
færi. Hinn heimsfrægi danski söngmaður
H e r o 1 d söng sóló, ennfremur hinn
frægi söngmaður Helgi Nissen, og
sungu þeir báðir af hinni mestu list.
Loks hélt sagnfræðingurinn E d v.
H o 1 m alllangan og fróðlegan fyrirlestur
um ísland. Hátíðinni var lokið kl. d/4
e. m.
Eptir hátíðaviðtökurnar á háskólanum
gengu alþingismenn til morgunverðar í
skemmtigarðinum »Tivoli« ásamt þing-
forsetunum dönsku og allmörgum þing-
mönnum öðrum (30 alls), er kosnir höfðu
verið í nefnd til þess að annast sérstak-
lega um móttöku þingmannanna og fylgja
þeim og leiðbeina eptir þörfum allan tím-
ann, sem þeir standa við í Danmörku.
Að loknum snæðingi fór allur hópur-
inn að skoða höggmyndasafnið (Glypto-
teket), síðan forngripasafnið og loks ráð-
húsið.
I kvöld á að halda þingmönnum mikið
samsæti í ríkisþingshöllinni.
Kanpm.höfn 21. júlí.
Til kvöldsamsætisins, sem alþingismönn-
um var haldið til heiðurs og fagnaðar á
fimmtudagskvöldið (þ. 19.) í ríkisþings-
höllinni, var boðið um 500 manns. Menn
söfnuðust fyrst saman í landsþingssaln-
um og buðu formenn ríkisþingsins alþings-
menn þar velkomna með nokkrum hlýjum
og vel völdum orðum. Eptir það fóru
menn niður í fólksþingssalinn. Voru þar
8 stór borð, hlaðin allskonar dýrindis-
krásum. Það voru bæði heitir réttir og
kaldir og vín margskonar. Menn stóðu
við borðin og snæddu og drukku með
beztu lyst, en að því búnu var farið út í
hinn fagra lystigarð-, þar stóð kaffi, cog-
nac og Havannavindlar á borðum. Þegar
menn höfðu gert sér gott af öllu þessu,
hófust ræðuhöldin. Fyrstur hóf aldurs-
forseti landsþingsins B 1 u h m e máls.
Honum fórust mjög hlýlega orð í garð
Islendinga. Talaði um, hve gleðilegur
og merkur atburður þetta væri, að sjá
alþingi Islendinga og ríkisþingið saman
komið á eihn stað. Hann minntist á þá
baráttu og erfiðleika, sem Islendingar
hefðu orðið að stríða við, áður en þeir
náðu sínu núverandi frelsi og sjálfstæði,
en benti á, að ánauðin og ófrelsið á ísl.
hefði þó aldrei verið eins mikið og meðal
lýðsins hér í Danmörku. Hann kvaðst
óska og vona, að þessir samfundir yrðu
til þess að auka og efla velvildarhug og
bandalag milli Dana og íslendinga. Loks
bað hann menn að hrópa nífalt húrra
fyrir Islandi.
Þá steig Georg Brandes í ræðu-
stólinn og flutti hina ágætustu ræðu til al-
þingismanna. Vér getum ekki hugsað
oss, að hægt sé að bera fram ræðu með
meiri snild og mælsku, en Brandes gerði
við þetta tækifæri. Eptir að Brandes
hafði lokið þessari ágætu ræðu, sem þökk-
uð var með margföldu lófaklappi, steig
skáldið Holger Drachmann fram
og las upp með mestu snild og hárri og
skýrri raust fagnaðarkveðju-kvæði til al-
þingismannanna.
Hannes Hafstein ráðherra þakk-
aði að lokum stjórn og ríkisþingi fyrir
boðið með mörgum fögrum orðum. Líka
þakkaði hann ræðumönnum og skáldinu
fyrir öll þeirra hlýju og fögru orð. Hann
kvaðst vona að vinahugurinn milli Dana
og Islendinga myndi aukast meir og meir
eptir því sem þekking þjóðanna hvorrar
til annarar ykist. Að lokum bað hann
alla viðstadda Islendinga að hrópa nffalt
húrra fyrir Danmörku.
Að ræðuhöldum loknum dreifðust menn
um hinn skrautlega lystigarð og hresstu
sig á kampavíni og á öðrum ljúffengum
vínum, er á ný höfðu verið sett fram.
Menn ræddust svo við í stærri og minni
hópum og hin mesta glaðværð ríkti hjá
öllum. Menn fóru að tínast burt kl. n
og hafði þá þsssi samkoma, sem í alla
staði hafði heppnast mjög vel, staðið yfir
í 3 r/2 klukkustund.
I gær (föstud. 20.) var alþingismönnum
og dönsku þingmönnunum boðið að
borða morgunverð hjá konungi í hinni
fögru og stóru konungshöll Fredensborg,
er liggur við Esromsvatn. Á leiðinni
þangað stóðu alþingismenn við í Hille-
röd og skoðuðu hina yndisfögru listaverka-
höll Frederiksborg, er þeim fannst mjög
mikið um, er ekki höfðu séð hana áðúr. Á
leiðinni frá Frederiksborgarhöll til Fredens-
borgarhallar var ekið í opnum vögnum.
Fólk safnaðist saman meðfram veginum
og stúlkurnar köstuðu rauðum rósum og
öðrum blómum upp f vagna alþingis-
mannanna. Lfka blöktu fánar á hverri
stöng og sást þar á meðal fálkamerkið
íslenzka.
Hið merkasta, sem skeði í gær, er þó
ræða konungs, er hann flutti undir borð-
um með mikilli mælsku og snild. Kon-
ungur hóf mál sitt á þessa leið:
»Þessi stund er mjög hátíðleg og mik-
ilvæg fyrir mig og oss alla, er eg og hús-
frú mín bjóða yður alla hjartanlega vel-
komna hingað til vorrar kæru Fredens-
borgar, þess staðar, sem fyrir oss og
marga aðra geymir svo margar dýrmætar
endurminningar, og f dag bætist nú hér
við ein endurminning, sem verður ógleym-
anleg 1 framtíðinni, og það er minningin
um, að það var hér, sem konungur Dan-
merkur í fyrsta sinn naut þeirrar ham-
ingju, að vera saman með báðum lög-
gjafarþingum ríkisins. Þetta er því sögu-
legt augnablik fyrir oss. Vér óskum af
öllu hjarta að þetta mætti verða byrjun
til hamingjusamrar framtíðar fyrir öll
lönd vor, til gagns fyrir þjóðirnar og
til þróunar og eflingar kröptum þeirra
og þjóðerni, svo að allt hið danska ríki
eflist og styrkist«.
Konungur snéri sér þá að alþingismönn-
unum og sagði meðal annars:
»Vér þökkum yður innilega og af öllu
hjarta fyrir það, að þér komuð, og vér
notum nú tækifærið til þess að þakka
yður fyrir þá hlýju kveðju, er þér senduð
oss við konungaskiptin fyrir milligöngu
ráðherra vors yhr Islandi.
Vér sjáum af þessu hvorutveggja, að ís-
lenzka þjóðin óskar að sýna oss sömu
hylli og áður vorum heittelskaða föður og
þetta hefur tyllt hjarta vort með dýpstu
gleði.
Vér gefum yður hér með vort konung-
lega heitorð um það, að þér skuluð ávalt
finna opin eyru fyrir því, er getur orðið
framþróun íslands til gagns.
Vér óskum landi voru íslandi blóm-
legrar og hamingjusamrar framtíðar,
1