Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1965, Blaðsíða 74
ÞORKELL GRIMSSON
TVEIR KUMLFUNDIR
1. Öndverðarnes, Breiðavílcurhreppur, Snæfellsnessýsla.
8. 7. 1962.
Hinn 5. júlí 1962 skóf jarðýta ofan af fornu kumli hjá veginum
vestur á öndverðarnes, er verið var að vinna þar að endurbótum.
Skemmdist það verulega. Þetta var í Skarðsvík, en vík sú er norðan
öndverðarnesskaga og í hraununum undir Jökli. Þjóðminjaverði
var látin berast fregn um fundinn samdægurs, og tveimur dögum
seinna fór ég vestur til athugana.
Kumlið var ekki langt frá sjó, í hraunmöl og efst á lágum kambi.
Lá það um tvo metra norðan vegar. Yfir því hafði verið lág hól-
myndun, hraunmöl í henni, en ofan á nokkrir steinhnullungar. Um
hálfur metri var niður að beinum. Blasti nú við þarna láréttur
hraunmalarflötur, grár sandfláki á, og sá til beina í miðjum fláka
þessum. Sunnan megin og vestan höfðu ruðningsbakkar myndazt.
Verkstjóri flokksins, sem þarna var við endurbætur, hafði hirt tvö
brot úr spjóti og nokkur bein í ruðningi vestan kumls og látið
í sandinn hjá beinunum. Um allstórt svæði sáust í jörð olíudrefjar
og hafði rótazt yfir. Losuð hafði verið olía úr ýtunni. Hermir það
sá, er henni stjórnaði, en hann sagði mér frá atvikum seinna.
Heygður var um fjórtán ára drengur 1 kumli þessu. Lá beina-
grindin í miðjum sandblettinum og að kalla jaðra á milli. Sandlagið
var þunnt, undir einungis hraunmöl, lítið eitt moldarblandin, leg-
flötur næstum láréttur. Að því er ætla verður, hefur sandur hulið
lík og haugfé. Ofarlega í gröf og nálægt beinagrind miðri lágu litlar
hraunhellur. Aðeins nokkur þeirra beina, er í gröfinni voru, höfðu
hreyfzt, svo að greint yrði, og beinagrindin mátti sæmilega heilleg
teljast. Nokkuð hafði haugfé færzt til í gröf og brotnað. Leitað
var umhverfis kumlstæðið, og kom í ljós beinahrafl í vesturbakka.
Nokkrum dögum eftir að rannsókn fór fram, fannst þar spjóts-
oddur, falbútur og dálítið hrafl beina. 1 þekjusandi dró frá þrjá