Lögberg - 09.01.1908, Blaðsíða 1

21 AR.
Winnipeg, Man., Fimtudaginn, 9. Janúar 1908.
NR. 2
Fréttir.
Dómsmálaráögjafi Frakka, J.F.
E. G. Dessaigne, er látinn; hann
fékk slag í efrideild þingsins á
gamlársdag.
Englandsbanki hefir nú aftur
fært rentu af útlánum ofan í 6%.
Þaö vona menn aö veröi til þess,
aö rýmkist um á heimsmarkaöin-
um. Rentan var áöur 7% og hef-
ir örsjaldan veriö svo há. 6%
renta þykir líka há, enda sjaldgæf
viö Englandsbanka. Þaö sýnir
eitt meö ööru, í hvílíkum ógöng-
um allur fjárhagur hefir veriö
undanfarna tíö.
skrána.voru dæmdir í vikunni sem
leiö í þriggja mánaöa fangelsi og
voru sviftir öllum borgaraleguin
réttindum, og eiga Því eigi kost á
aö sitja aftur i dúmunm. Tveim
þingmönnum var slept vegna þess
aö þeir gátu fært rök fyrir því að
þeir hefðu undirskrifaö skrána í
misgáningi.
íbúar þar svo efnum búnir, að
þeir geti komist af landi burt.
Harden ritstjóri Die Zukunft
hefir nú verið dæmdur til fjögra
mánaöa fangelsisvistar fyrir meiö-
yröi um Moltke greifa. Þar meö
er lokiö því máli, sem um liríö hef-
ir þótt mestum tíðindum sæta á
ÖÞýzkalandi.
Járnbrautarslys eitt af mörgum
varö austur viö Chapleau aö
morgni þess 3. þ.m. Annar braut-
aiteinninn var brotinn svo lestin
hentist af sporinu. Ein kona beið
bana en margir særöust.
Félag þaö í Vancouver, sem
berst fyrir aö fá Japana og Kín-
verja rekna úr landi, boöaöi ný-
Iega til fundar í borginni og var
þar samþykt aö skora á yfirvöldin
aö leita í öllum húsum Japana eft-
ir vopnum og gera þau upptæk.
Þessu hefir lögreglan neitaö, sem
vonlegt er.
f nýafstöönum sveitarkosning-
um í Ontario-fylki var gengiö til
atkvæöa um Það meöal annars,
hvort leyfa skyldi vínsölu. f 20
sveitum var þaö ofan á aö banna
vínsölu, en i 40 sveitum haföist
þaö ekki fram. í 17 þeirra var
meiri hluti atkvæöa meö því, en
ekki nógu margir samt; til þess
þurfti 3-5. atkvæða.
Gassprenging mikil varö í kaup-
mannasamkundunni í Rómaborg
fyrir viku síöan. Þak byggingar-
innar hrundi aö mestu og féll niö-
ur meö því fjölda margir er
komnir voru upp á þaö, til aö
hjálpa þeim sem inni voru þegar
sprengingin vildi til. Um tuttugu
xnanns biöu bana þama. Þaö var
síöari hluta dags, sem slysiö varö,
og tjóniö því minna, meö þvi
aö kaupmenn voru famir brott úr
byggingutmi, en ekki eftir nema
skrifaramir og nokkrir menn aör-
ir.
Nýbrugguöu öli úr 2,300 tunn-
um sem taliö er 17,400 dollara
viröi, var nýlega helt í saurrennur
í Oklahoma City, Okla. Ö1 þetta
hafði veriö bruggaö skömmu áöur
en lögin um áfengisbanniö gengu
5 gildi, en var ekki oröiö svo gam-
alt aö hægt væri aö selja þaö, og
ríkið neitaöi aö leyfa aö þaö yröi
flutt til annara ríkja.
Nýlega brann á örskömmum
tíma klaustur nokkurt í Rimouski
í Quebecfylki. Þar bjuggu þrjú
hundruð manns, flest börn, og
fyrir snarræöi og dugnaö eldliös-
ins og bæjarbúa var öllu bjargað
á örskömmum tíma. Byggingarn-
ar, sem brunnu, eru metnar 100,-
000 dollara viröi og vom vátrygö-
ar aö helmingi.
Töluvert meira hefir kveöiö aö
flutningi Kínverja frá vestur-
strönd Norður Ameriku, til fööur-
lands þeirra síöari hluta þessa árs
en aö undanförnu. Telst svo til,
að frá Vancouver hafi farið í Nóv-
ember og Desember sl. tvö þúsund
Kínverjar. Á síöasta skipi þaöan
um sjö hundruö'og uröu þó marg-
ir eftir, sem fara ætluðu, en fengu
eigi skipsrúm þá.
1 bænum Prince Rupert, þar sem
endastöð G. T. P. brautarinnar á
Kyrrahafströndinni veröur, € kvaö
eiga aö byggja á vori komandi
stærsta frystihús í heimi. Þaö læt-
ur nýmyndaö félag byggja, sem
heitir “Canadian Fish and Cold!
Storage Co.“ og á Jbyggingin að
kosta tvö hundruð og fimtiu þús-
undir dollara.
Fyrsta peningasmiöjan í Canada
tók til starfa 2. þ. m. í Ottawa.
Fyrst um sinn veröa þar aö eins
slegnir kopar og silfurpeningar.
Svo er til ætlast aö í peningana
veröi notaöir málmar, sem grafnir
hafa veriö úr jörö hér í landi
Kopar úr námunum í British Col-
umbia og silfur úr Cobaltnámun-
um.
Trúboöi enskur, Palhill aö nafni,
nýkominn hingaö til lands fráj
Kína, eftir tuttugu ára dvöl Þar, I
segir aö Boxarar hafi látiö all-
ófriölega í Szchuan fylkinu.. Tel-!
ur hann óánægju þeirra sprottnaj
af tollhækkunum sérstaklega á óp-
íum, og býst viö aö óeirðir veröi
víöa þar í landi innan skamms.
r hundraö sextíu og sjö
mir dúmunnar rússnesku,
agt var í síöasta blaði aö mál
veriö höföaö gegn af stjórn
ands sakir Þess, aö þeir
undirskrifaö Viborgar-
Stórveldin í Evrópu gefa ná-
kvæman gaum aö afskiftum Jap-
ana og Bandaríkjamanna nú um
þessar mundir, og ekki sízt Þjóö-
verjar. Er það ætlun margra
stjó^imálaraanna þar, aö ef ekk-
ert ófriðnæmt beri til tíðinda milli
ríkjanna á næstu tveim mánuöum,
þá muni eigi þurfa aö kvíöa því,
aö þeim lendi saman í ófriöi fyrst
um sinn, en öll miskliðarefni leidd
til lykta á friðsamlegan hátt. Einu
helzta tímaritinu þýzka farast svo
orö um þetta efni: “Ef Japönum
og Bandaríkjamönnum lendir nú
eigi saman í ófriði, þá er það Því
aö þakka hve floti Bandaríkja-
manna er óárennilegur. Hann er
nógu öflugur til þess aö draga úr
Japönum um aö leggja í ófriö.”
Hon. Lemieux, sá er Dominion-
stjórnin sendi til Japan, aö ræöa
innflutningsmálið viö stjórn þess
Iands, kom aftur til Victoria, B.C.,
6. þ.m. Tíöindamönnum blaöa þar
rildi hann eigi segja.neitt ákveöiö
um úrslit farar sinnar, en kvaö
það veröa gert heyrinkunnugt
núna í vikulokin er hann kæmi til
Ottawa. Þaö sagöist hann >ó
geta látiö uppskátt nú >egar, aö
hann teldi góðar horfur á því, aö
innflutningsmáliö yröi ákjósan-
lega til lykta leitt bráölega. Viö-
tökur hinar beztu kvaöst hann
hafa fengiö þar eystra.
Stórstreymisflóö í mynni Eras-
er-árinnar kvaö hafa rifið brýr og
gert ýmsar skemdir i Vancouver-
bæ núna eftir helgina, og hindraö
umferö á nokkrum stööum.
Vistaskort’ur tilfinnanlegur er nú
sagöur í ríki Tyrkjasoldáns.
Hveiti og aörar korntegundir eru
í miklu hærra veröi en í fyrra, og
verö á öörum lífsnauösynjum
fjórum sinnum hærra en þaö hefir
veriö síða^tliöin fimtán ár. —
Brezki sendiherrann í Bitlis hefir
skýrt frá því, aö mörg hundruö
manna á Mouchsléttunum og um-
hverfis Bularik þurfi á mjög
bráöri hjálp aö ha1da\ Vistaskort-
ur er og sagöur í smábæjum
umhverfis Erzerum og mjög fáir
Vegna þess hve tíöarfar hefir
veriö óvenjulega gott í vetur, býst
Grancf Trunk félagiö viö aö geta
haldið áfram jámbrautarvinnu í
allan vetur ef til vill. • Nú sem
stendur er veriö aö leggja Lake
Superior aukabrautina og sömu-
leiðis verið aö vinna viö brautina
vestur til Saskatoon. Hætt hefir
aftur á móti veriö að vinna á
brautarhlutanúm austur af Saska-
toon sökum þess, að efni vantaði.
Viö Lake Superior aukabrautina
vinna um fimtán hundruð mann.
Á tvö hundruö mílna svæöinu milli
Fort William og brautamótanna
viö aöalbraut G. T. R. hafa teinar
veriö lagðir á hundraö mílna
svæöi, og búist viö aö fullgerðar
veröi tuttugu og fimm mílur í viö-
bót áöur en hætt verður vinnu á
þessum vetri. Á vesturhluta
brautarinnar hafa teinar nú veriö
lagöir á tvö hundruö og sjötíu
mílna svæöi á brautinni vestur frá
Portage. Á brautinni, sem liggur
austur frá Saskatoon hafa teinar
verið lagöir á sextíu mílna svæöi.
Belgíu 10. f. m. áleiðis til Halifax
og spurðist ekkert til þess fyr en
þaö lenti á þriðjudaginn var íj
Queenstöwn höfn á sunnanveröu
írlandi. Skipið hafði hrept ill
veður strax eftir aö þaö lagði á
stað vestur, en þegar þaö var því
nær komið undir land á Ameríku
austanverðri, eftir hálfsmánaöar
útivist, bilaöi vélin, svo aö skip-
iö hrakti austur eftir svo langt, að
skipstjóri afréö aö hleypa til liafn-
ar á írlandi. Farþegar voru um
þrjú hundruð, mest Ungverjar, og
ætluöu margir þeirra aö setjast að
í Vestur-Canada.
um aö hún megi sem oftast halda
slík heimboö á komandi árum.
Margan kann að furöa að hér í
Winnipeg sé til veitingastaður þar
sem eingöngu er borin á borö jurta
fæða, en þó er það svo. Þangað
sækja menn af öllum stéttum háir
og lágir og segist þeim svo frá, að
eftir nokkurn tíma kunni þeir
þessu matarhæfi mjög vel.
Innflutningur manna frá Galiz-
íu í Austurríki til Ameríku hefir
veriö allmikill á síðustu árum. Nú
er ætlun mann aö heldur muni
hann fara minkandi, því aö Rússa
stjórn kvaö vera íarin aö senda
umboðsmenn sína þangaö, og eins
til Buckovina í þeim erindagerðum
aö fá menn þar til aö flytja heldur
til Austur-Síberíu. Býöur stjórn-
in þeim, er því sinni, ókeypis trjá-
viö og byggingaefni og um hundr
að og fimtíu dollara hverjum
bónda, til að kaupa sér fyrir jarð-
yrkjuverkfæri. Galizíumönnum lízt
svo vel á boö þetta, aö nokkrir
bændur voru sendir þaöan til Sí-
beríu til aö skoöa sig um,og kváöu
þeir sér hafa litizt vel á sig þar
eystra er Þeir komu aftur. Er
mælt aö fyrir skemstu hafi um tvö
þúsund Galizíumenn flutt til Aust-
ur-Síberíu aö áeggjan umboðs-
manna Rússastjórnar og skoðun-
armannanna sem austur fóru.
Vesúvíus gamli hefir veriö aö
smágjósa undanfarið, þó eigi hafi
miklir skaöar aö oröiö þessa síö-
ustu mánuði. Samt hefir ítalíu-
stjórn gefið út skipun um það, aö
bygöur veröi hár og sterkur garö-
ur umhverfis eldgíginn til aö
hindra þaö að hraunflóðið renni
niöur í bygöina og eyöi þorpin í
undirhlíðum fjallsins.
Ársfundur Tjaldbúöarinnar var
haldinn á föstudagskveldið var.
Reikningar og skýrslur voru þar
lagðar frarri og samþyktar. Ný
safnaöarnefnd var kosin, og eru í
henni þessir menn;
Halldór Halldórsson, forseti,
Magnús Markússon ,skrifari ,
Th. Oddson, gjaldkeri,
Loftur Jörundsson og
Jóh. Gottskálksson.
Yfirskoöunarmenn voru
Báröur Sigurðsson og
Thomson.
kosnir
Pétur
Thawmáliö hefir veriö tekiö
fyrir aftur. Fimm kviödómendur
hafa nú verið valdir, en 300 rrianns
var stefnt til aö velja úr. Verjend-
ur Thaw ætla aö bera þaö fram til
varnar í málinu, aö hann hafi ver-
iö brjálaður þegar hann skaut
Stanford White byggingameistar-
ann 25. Júní 1906.
og mun eigi sézt hafa áöur jafn-
margir skautbúningar á einum
staö hér í Danmörku.
Heiöursgestir voru Einar Jóns-
son, Olav Hansen og Holger
Wiehe magister, þá haföi og Us-
sing kennara í Sórey veriö boðið;
hann gat eigi komiö, en sendi
fagnaðarsímskeyti. Auk þess voru
fáeinir aörir útlendingar viöstadd-
ir — þeirra viröulegastur sendi-
herra Bandaríkjanna, Dr. Egan.
1 hátíðarsalnum var reistur all-
hár stöpull, er á stóö brjóstmynd
af Jónasi úr gipsi. Hún var
prýdd lárviöarsveig, en utan um
stöpulinn vafiö íslenzka fánanum.
Hátíöin hófst meö því, aö ís-
lenzkir stúdentar sungu: Hvaö
er svo glatt.
Þá steig í stólinn mag. Guöm.'
Finnbogason og flutti ágætt erindi
um skáldið og ritsnillinginn Jónas
(Ræðan mun birtast í Skími. og
vil eg því eigi fara aö kroppa neitt
úr henni hérj.
Þá flutti dr. Þorvaldur Thor-
oddsen prófessor erindi um nátt-
úrufræöinginn Jónas Hallgríms-
og
Pettibone, sá er sakaöur var umj
vitorö í moröi Steunenbergs ríkis-j
stjóra í Idaho, ásamt þeim Moyer
og Haywood, er dæmdur sýkn.
Eins og menn muna lauk Hay-
woodmálinu svo í sumar, aö hann
var knaöur.
Tyrkjasoldán kvaö á ýmsan hátt
vera aö reyna aö koma sér í mjúk-
inn við ítölsku stjómina, i þvi
skyni vitanlega aö fá styrk hjá
henni í staðinn. Meöal annars
sagt aö hann hafi nýlega sent ít-
alska sendiherranum í Konstanin-
opel tíu þúsund dollara ávísun á
tyrkneska bankann þar, og ætlaöi
soldán aö gefa þetta fé til styrktar
þeim er tjón höföu beðið í jarö-
skjálftunum í Calabríu. Sendi-
herrann tók gjöfinni fegins hendi,
en er hann ætlaði aö fara aö hefja
féð, þá fékk hann engan skilding
vegna þess, aö soldán átti ekkert
inni í bankanum. Varö soldán þá
í skyndi aö fara aö safna fénu og
Dar sig illa yfir læging þessari.
í vikunni sem leið lézt aö heim-
ili sínu í Toronto Edward Hanlan,
er um eitt skeiö var bezti ræöari í
heimi. Hann dó úr lungnabólgu,
52 ára gamall.
Úr bænum.
og grendinni.
Heilbrigöis eftirlitsmenn bæjar-
ins hafa haft æriö aö starfa síðast
liðið ár. Þeir hafa oröið aö stefna
fyrir rétt um níu hundruö mönn-
um fyrir brot gegn heilbrigöis-
samþykt bæjarins. Þaö er nær
tvö hundmö stefnum færra en í
fyrra.
Til Islands fór. 2. Þ. m. fbér frá
Winnipegj Hjörtur Bergsteinsson
bóndi í Alameda, Sask., aö tilhlut-
un Dominion-stjórnarinnar. Hann
bjóst ekki viö aö dvelja nema fáa
mánuöi á íslandi. Kemur aftur í
Apríl eöa snemma í Maí.
Róstusamt er viö og við meö
Galizíumönnum norður í bænum.
Á föstudagskveldið var komu
tveir bræöur lxeim til mágs síns og
vildu taka fé til láns, en er hús-
bóndinn neitaði um lániö réöust
bræöumir á hann og börðu til ó-
bóta áður lögreglan kom aö fyTgja
þeim í svartholiö .
Heilbrigðisskýrslur'' bæjarins
sýna, aö minna hefir veriö um
veikindi og mannalát í Winnipegl son, skemtilegt og fróölegt
áriö sem leiö, en á nokkru öðru ári' meö svo íslenzkum málblæ, aö un-
frá því borgin fékk bæjarréttindi.j un var á aö heyra. Hann gat
Á árinu fæddust liðugum þrem þess, aö sér heföi sagt bóndi einn
þúsundum fleiri en dóu eða liölega gamall noröur í Aöalvík, aö þá er
helmingi fleiri. Um 1,900 hjón þeir Jónas og Jap. Steenstrup
voru gefin saman á árinu.j voru þar á ferö, hafi Jónas oftast
Taugaveikin hefir gert lítiö vart- haldið kyrru fyrir heima í feröa-
við sig og þakka menn þaö heil-j tjaldi þeirra, en Steenstrup veriö
brigðisnefndinni, sem í þrjú árj eins og köttur upý um fjöll og
heíir ötullega unniö að útrýming; firnindi. Jónas mundi hafa oröiö
hennar. ágætur náttúrufræöingur, ef van-
------------ heilsa hefði eigi dregiö úr vinnu-
Þetta er oss ritaö frá Dakota:— þreki hans og stytt honum aldur.
Séra Hans B. Thorgrímsen aö Þýöing hans á Úrsins stjörnu-
Akra, gaf nýlega saman í hjóna- fræöi væri meistaraverk. Þeir
band Þau Thoru J. Einarsson og gátu þess báöir Þorv. og Guðm.,.
Ó. M. ólafsson í húsi foreldra aö ýms nýyröi úr þeirri bók væru
brúðurinnar; Þar var svo myndar-. svo vel komin inn i íslenzkuna, aö
leg og skemtileg veizla haldin. ætla mætti Þau mörg hundruö ára.
Nýgiftu hjónin fóru vestur til —Vonandi fylgjast ræöur Guöm.
Kyrrahafsstrandar. Unglingafé- og Þorv. aö í Skírni, og gefst þá
lag Vídalínssafnaöar og kvenfé-^ fólki færi á aö rýna i þær.
lagiö eiga góöum meðlim á bak aö, Þá flutti Guöm. Tómasson
sjá þar sem Thora er, og er þaö læknir kvæöi Jónasar; Feröalok,
ósk allra hér aö þau hjón mættu en Valdimar Steffensen söng:
sem fyrst koma aftur og festa hér Fífilbrekka gróin grund.
bú. Líka eru nýgefin saman af; Loks sungu íslenzkir stúdentar
séra H.B.Thorgrímsen þau Ragn-. ýms önnur kvæöi Jónasar.
hildur Ólafsson og B. Pétursson Eftir þaö var sezt aö snæöingi
og setið lengi. Þar rak hvert
minniö annaö.
Hannes Hafstein rann fyrstur á
kaupmaöur aö Hallson.
Hockey klúbburinn
Látinn er Troos forsætisráö-
herra í Belgíu. Hann dó á nýárs-
dag. Haldiö er aö 'fráfall hans
veröi til aö tefja fyrir heppilegri
úrlausn á Kongomálinu, því að'
hann mátti sín mjög mikils hjá
Leopold konungi.
Menn voru orönir mjög hræddir
um að eitt af skipum C. P. R. fé-
lagsins, Mount Royel. heföi farist.
Þaö lagöi á staö frá Antwerpen í
Hver sem kynni aö vita um nú-
vera'ndi heimili Kristjáns J. Kr.
Erlendssonar, áöur í Tantall >n,
Sask„ er heöinn aö gera skrifstofu
Lögbergs aövart um þaö. Kris'.j-
án þessi fór til Islands í sumar en
kom aftur í haust.
I. A. C.
hefir kosiö þessa embættismenn| Vaöiö. Þaö var höfuðræðan. Hon
fyrir komandi ár; Heiðursforseta um sagöist vel og skörulega.
dr. O. Björnsson; verndara: Th.; Hann kvaö Jónas fyrstan Islend-
H. Johnson, M.P.P., H. S. Bardal, jng hafa risiö upp aftur í eir ann-
M. Peterson, A. S. Bardal, C. Ól- an en Leif hepna (á. Vínlandi).
afsson. Framkvæmdarnefnd: Th.j _ Hann flutti í ræöulok kveöju
Gillies fors., G. Sigurðsson vara-( frá konungi til samkvæmisins.
fors., J. J. Swanson skrifari og Þeirri kurteisi af konungs hálfu
gjaldkeri, dr. G. Snædal og G. L.j var svaraö meö níföldu húrra-
Stephenson. Klúbburinn á erkió-^ hrópi, fyrir konungi Islendinga.
vin einn hér í bænum, en það er^ Undir boröum voru og drukkin
annar isl. hockey klúbbur, sem minni íslands, Fjölnismanna, Ein-
Víkingur heitir. Þeir hafa oft ars Jónssonar, heiöursgestanna og
reynt meö sér og ýmsir haft betur.^ jtVenna, öll rökstudd meö ræöum
Síðustu tvo vetrana hefir I. A. C.- _ og rétt áöur en borö voru upp
hockey klúbburinn boriö hærri tekm Var drukkið minni Bjarna
hlut og ef hann vinnur nú í Þriðja frá Vogi, sem þess, sem mest og
sinn fær hann að halda sigurlaun-, j)ezt Hefir unniö aö því, aö Jónas-
unum silfurbikar forkunnar-fögr-! armyndm kæmist upp. —
um. Klúbbamir slá fyrstu brýn U-ndir borðum flutti og Jón
una á miðvikudagskveldiö kemur
á Arena Rink.
Jónasarafmælið (K.hOfn.
Sigurösson ffrá Kallaðarnesi)
minningarljóö, er hann haföi ort
og ætlast var til, aö sungin væri.
En tími vanst eigi til aö setja lag
viö þau.
Drukkiö var og minni Hannes-
"I ar Hafsteins, og mælti fyrir því
dr. Valtýr Guömundsson, — “af
Samsæti Skuldar á nýársdag
sátu á þriöja hundrað manris og
fór þaö vel fram. Prógramm og
veitingar af bezta tagi og skemti
fólk sér þar hiö bezta. Hófiö stóð
til m'ðnætt’s. Sex nýir meölimir
bættust stúkunni þaö kveld. Vér
árnum Skuld allra heilla og vænt-
Landar þar mintust afmælisins
I (16. Nóv.J meö rnikilsháttar, ó-
'■ venju fjölmennu samsæti i einum ... „ .,
helzta almenna veizluskála borgar- bvi aö enginn ætlaöi aö gera það.
innar, Qddfellowhöllinni. Þar' S,8ar um kveldl« var sezt aö
voru saman komnir hátt á annaö samdrykkju. Þar voru og marg-#
hundraö íslendingar og nokkrír; *r i-æöur fluttar bg sungxö fram
útlendingar. Samsætiö meö öör-j
unx orðum töluvert fjölmennara
i en hér, í höfuðstað landsiris. ' ,
Tíöindamaöur ísafoldar í Khöfn! skemtun' ~ hafold-
segir svo frá enn fremur: I 1
* Kvenfólkið skautaöii allmargt,!
eftir nóttu.
Loks stíginn dans um hríö.
Þótti þetta veriö hafa hin bezta