Lögberg - 11.01.1917, Blaðsíða 1

Peerless Bakeries
Heildsöluverzlun
Búa til beztu tegundir af sætabrauði. Ekkert sparað
til að Kafa það sem ljúffeogast. Giftingar kökur búnar
og prýddar sérstaklega vel af manni sem er meistari tþeirri
ðn. Kringlur og tvíbökur einnig til sölu. Pantanir frá
verzlunarmönnum út um landið fljótt afgreiddar.
c. HJALMARSON, Eigandi,
11 66-8 InKersoll St. - Tals. G. 4140
30. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN ll.JANÚAR 1917
NÚMER 2

Yfir Atlanzhaf í flugvél.
fslendingur með í förinni.
Norskur maöur h'efir ákveöið aö
fljúga alla leiö frá Kristjaniu í
Noregi til New Ýork í vor og með
'honum veröur íslendingur sem
iheitir Þorarinn Jónsson og lengi
hefir verið i Ohio. Veröur þetta
fyrsta flugferö yfir Atantzhafiö
ef hún hepnast.
Uppþot
Eins og frá var s'kýrt síöast var
Dyson lýstur bœjarstjóri í Winni-
peg. En vinir Davidsons kröföust
endurtalningar á atkvæöum. Varö
árangurinn af því sá, aö í stað þess
aö Dyson hafði áöur 18 í meiri
ihluta, haföi Davidson á eftir 20
atkvæöi fram yfir Dyson.
Aöallega haföi villan oröiö á ein-
um atlkvæðastaðnum, en auk þess
nokkuö rangt víða.
Eftirtektavert var þaö, aö allar
villumar vou í mið- og suðurbæn-
um, en ekki þar sem ihinir svoköll-
uöu “útlendingar” eru.
Davidson er nú orðinn bæjar-
stjóri, og er annað bæjarráðsmanns
sæti autt í 4. kjördeild, en Vopni
tekur við stööu Davidsons, sem
fyrri bæjarráösmaöur ]Dar. Sagt er
aö Dyson ætli aö krefjast endur-
■kosningar, en liklega veröur ekkert
af því. _
Or norðurbygðum Nýja
Islands.
fErá fréttaritara Lögb.).
Sá í Lögbergi á dögunum, aö
leinhver fréttaritari blaösins var ó-
ánægður yfir því hvaö bréf hans
væm geymd lengi áður þan væru
birt í blaðinu, aö “fréttimar i þeim
væm orðnar að annálum” þegar
ijxer loks kæmust á prent. Má vel
vera, að einhver, eða einhverjir,
iha.fi orðið fyrir þessu. Þó get eg
ékki sagt aö eg hafi rekið mig á
þetta. En hitt hefir mér komið
ikynlega fyrir, hve afarmikiö hefir
verið af prentvillum í sumu, sem
eg hefi sent. Iíafa íyrir þá sök
bréf mín orðið strjálari en ella.
Dettur mér þó naumast í hug, að
saka ritstjórann þunglega um
þennan galla. Er kunnugt um, að
•hann er aleinn að vinna það verk,
sem tveir röskir menn hafa haft
meö höndum að undanförnu. Þó
mun tæplega hægt að sameina þetta
tvent: fá sem mest af fréttum ut-
an úr bygðunum, en vanrækja svo
prófartkalestur á því aö fréttirnar
verða aö óskiljanlegri lokleysu, ef
ekki hreint og beint aö stórhneyksli.
í öllu fálli verður þaö til leiðinda
og ergelsis. — Ritstjóri Lögbergs er
svo alþýölegur ritstjóri og yfirleitt
svo vinsæll maður, aö fréttarit-
arar blaösins munu tæplega upp-
gefast á að senda honum fréttir
sem til falla, nema sérstakar ástæð-
ur, þessar eða aðrar, séu fyrir
hendi. Þó orðalagi og stafsetning
sé breytt, ef þörf gerist, tekur s'ér
enginn til. Menn sem óvanir eru
að undirbúa handrit til prentunar
eru sjaldínast svo aðgætnir að þess
iþurfi ekki með. Er þá vitanlega
gott að ritstjórinn sé viðbúinn að
lagfæra slikar misfellur. Enda
munu og allir blaöamenn gera þaö
eftir þörfum. — Býst eg svo ekki
við, að eg hafi þennan formála
lengri. Fanst eg mega til meö aö
setja úr mér þessi ónot viðvikjandi
prentvillunum. Og svo að efninu.
VeSrátta. — Fœrð.
Lengi framan af i vetur lítið um
snjó og færi afar vont. Höfðu
rigfningar gengið rétt áður en jörð
fraus, svo vegir voru upptroðnir
og sundursparkaðir. Þó kom loks
snjor 1 kring um 10. des., en ekki
nægjlega mikill, svo s'leðafæri var
ekki sem bezt. Þietta hélzt þar til
á annan 1 jólum. Snjóaði Ihér æöi
mikið þann dag allan og af og til
síðan, svo nú má heita, aö töluverð
snjóþyngsh seu komin. Kítur helzt
út fyrir að hér verði líkt ásigkomu-
,lag og i fyrra, en þá voru fannalög
óvenju milkil og færi þungt mestan
part vetrar.
Hey og uppskera.
Hey fengu menn alment mikil
hér síöastliöið sumar. Engjar ó-
venju vel sprotnar. Tún sömu-
leiöis. Þau eru nú óðurn aö rninka
og líklega hverfa með öllu með tíö
0g tima. Þjykir arðmeira aö nota
þau sem plógland en sem tún, þó
taðan sé góö og bregðist sjaldan, og
nBBSttun aldrei. Býst eg við, að
hinum yngri mönnum þyki tún-
ne'ktin gamaldags búskapur, en ak-
urytkjan bæði betur fylgjandi tim-
anum og yfirleitt vænlegri til ábata
og uppgangs. _ Mun það rétt vera.
XveiöinlcgT þo aö sjá túnblettina
ganga saman og hverfa. Blettirnir
bæöi fagrir á að líta og þægilegir
á að stíga, um leið og þeir minna á
sveitalífiö og búskapinn á ættjörð-
inni gömlu. í stöku stað eru þó
enn æöi stór tún, helzt i Breiðuvík,
svo sem í Kirkjubæ, á Fitjum,
Gunnarsstöðum, Ekru, Völlum,
Gíslastöðum, Asgarði, Grund.Garöi,
Kolsstöðum, Keldhólum,Sandy Bar,
Bjarmalandi og í Nýjabæ. í Ár-
nesbygð eru og enn sumstaöar æði
túnblettir. í nýrri bygðunum varð
minna um túnræktina og í þeim
nýjustu alls eklkert. Þar snerist at-
orka manna þegar í byrjun að ak-
uryrkju, að svo miklu leyti sem
fært var sökum erfiðleika þeirra er
fyrir hendi voru.
Uppskera varð hér mjög misjöfn
síöasta haust. Sumir urðu illa úti
aö því er þaö snerti, fengu sára-
litla uppskeru. Aðrir fengu það
sem kallast á í meðallagi og ein-
staka maður dálítið betur. Var ým-
islegt sem hamlaði, svo sem fá-
dæma mikið illgresi, ekki alment
en nokkuð víða, vorkuldar framan
af, og ofviðri siðara hluta sumars,
sem tvívegis lagði flatt þar sem
bezt var sprottið, og löks ryð, sem
kom rétt fyrir uppskerutíð. Gekk
það raunar yfir alt fylkið meira
eöa minna. Urðu ýmsir hér fyrir
miklum skaða af því og var það illa
farið.
Fiskiafli. — Verðlag.
Fiskiafli með tregasta móti í
þetta sinn. Var og seint byrjað
sökum þess að vatnið lagði seint.
Var að smá leggja fyrst framan af
og brotna svo upp aftur. Töpuðu
þá sumúr netum, eins og oft vill
verða þegar svo viðrar. Hafði t. d.
Páll Þórarinsson úr Framnesbygö
tapað þannig mestöllum netum
sínum. Hann hefir menn og út-
gerö einhvers staðar noröur með
vatni. Var búist viö að útgerðar-
menn yfirleitt kæmu út meö lítinn
hagnað, eöa öllu heldur með skaða,
því kaup manna er hátt og öll út-
gerð ærið dýr. Á þessu getur þó
prðið nokkur breyting, sökum verð-
hækkunar á fiskinum. Getur sú
verðhækkun hjálpað sumum sem
annars heföu lent í tapi á útgerö-
inni. Lakara fyrir hina lengra í
burtu sem veröa að borga þeim
mun hærra fyrir vöruna áður en
hún 'kemst á borðið. En þannig
gengur það, eins dauði er annars líf,
eins skaði ábati annars.
Afengi og vínnautn.
Þaö þykir nokkrum tíðindum
sæta, hve mikiö er nú um pantanir
á vínföngum og drykkjuskapur á
snmum stöðum í þessum bygðum.
Sveitarbannið sem var hér áður
hafði svo mikið að segja, að
drykkjuskapur var hér næsta lítill.
Sumstaðar alls enginn. Mun núk-
ið kveða að þvi meðal Póllending-
anna. Sumir af þeim pantað upp
á 5—to dollara handa sér nú um
jólin. Má það einstakt ráðlag
heita, því flestir af þeim eru sár-
fátækir og enginn ríktir. Nokkuð
rnunu og Landar hafa notað sér
pöntunarfrelsið. Er ilt til þess að
vita. Betur að slíkt “frelsi” yrði
takmarkað, eins og ráð er fyrir
gert á næsta fylkisþingi. Þá þyrfti
oig Dominion-þingið að verða svo
happadrjúgt og afkastamikið, að
lögleiða bann gegn innflutningi
áfengis í þau fylki sem vínsölu-
bann hafa. Var látið i veðri vaka
í fyrra, að slík lög væru væntanleg
þaðan að austan. Af því varð þó
ekkert i það sinn. Fróðlegt að vita
hvort brennivinsvaldið fær hindr-
að slílk lög eða önnur í þá átt á
næsta þingi.
Byggingar og verslanir í Riverton.
Ný ibúðaríhús hafa verið og eru
að rísa upp þar í þorpinu. Gat
einhverntíma um hús Sveins kaup-
manns Þórvaldsonar og þeirra er
bygðu um líkt leyti. Mun þó ekki
hafa getið um íbúðarhús sem reist
voru þá rétt á eftir eða nálægt
þeirri tíð, svo sem hús þeirra
Kristjáns Ólafssonar járnsmiðs,
Victors Eyjólfssonar kaupmanns,
Guðmundar Davíðssonar og Snorra
Jónssonar, sem öll standa á austur-
bakka íslendingafljóts, syðst í
jx>rpinu, þar sem sumum þykir ein-
hver -fegursti bletturinn á þeitn
slóðum. Nýrri hús, eða síðar
bygð, eiga þau Mrs. Jórunn John-
son, Þorvaldur Þorvaldsson, Frið-
jón Sigurðsson, Jón Mýrdal, Árni
Guðmundsson, Eirikur Eastman,
Mrs. Peterson, Sigrt. Briem og
Jónas Jónasson. Hefir hann selt
eignarjörð sina, Lón, frænda sín-
um, Jónasi S. Jónassyni, en hélt
eftir bletti nokkrum og bygði sér
hús. I smíðum er hús
ija juttomú skáldi Guttormssyni.
Er þetta á Víðivöllum, þar sem
Guttormur býr. Húsið með ný-
tizkulagi og litur út fyrir að verða
fallegt. Annað ihús í sSnúðum hjá
Johanm Briem. Þáð hús skemra
a veg konnð. Verður steinkjallari
undir því ollu, húsið sjálft rúmgott
og vandað að því skapi. Hús Sig-
tryggs Briern sömuleiðis vandað
■hús, með steinkjallara, en minna
að stærð. Tengdafaðir Sigtryggs,
Guðjón Ingimundarosn frá Winni-
peg. sá um smíði á ])ví húsi. — Ýms
smá íbúðarhús hafa og verið bygð
í þorpinu ekki alls fyrir löngu og
auk alls iþessa tvö æði stór gistihús.
Eru þau, að eg hygg, nú sem stend-
ur í höndum annara þjóða manna,
sem eg þekki engin deili á.
Verzlanir í Riverton eru nú fjór-
ar, það er að segja, þær sem verzla
með allar algengar vörur. Elzt af
þeim er verzlun þeirra Sigurðsson
og Thorvaldson. Þá verzlun
Victors Eyjólfssonar og yngst
verzlun þeirra Vopni—Sgurðsson
Ltd. Stýrir henni annar eigandinn,
Sigurbjörn Sigurðsson, bróðir Sig-
urjóns kaupmanns í Árborg, lipur
maður og vel fær. Hjá honum
vinnur bróðir hans, Friðgeir, mjög
viðfeldinn maður og þýður, eins
og þeir bræður allir. Stendur búð
þeirra rétt við fjölfömustu vega-
mót þorpsins og liggur mæta vel
við verzlun. Þár rétt hjá hefir
Victor Eyjólfsson bygt nýja búð,
stóra og vandaða, og vöruhús áfast.
Verzlaði hann áður austan, eða
sunnan fljótsins, þar sem bæjar-
stæði var einu sinni útmælt. En
járnbrautin breytti þessu öllu.
Stöðvar brautarinnar lentu fyrir
norðan fljót, Sigurðsson—Thor-
valdson verzlunin fluttist yfir um
og stór búð var reist skamt frá
járnbrautarstöðvunum. Lét Sveinn
kaupmaður Thorvaldson mæla út
bæjarstæði í grend við verzlanina,
íbúðarhús og gistiskálar risu upp
þeim megin fljótsins', Vopni—Sig-
urðsson verzlanin bættist þar við
og þunganúðja starfs og umferðar
færðist öll af suðurbakkanum og
noröur yfir fljót. Victor kaupm.
fór að verða afskektur með sina
verzlun. Leizt honum þá ráðleg-
ast að flytja sig í nágrennið við
keppinauta sína. Skildi eftir gömlu
yerzlunarhúsin sunnanmegin fljóts-
ins og bygöi alt af nýju að norðan-
verðu.— Fjórðu verzlunina í River-
ton á Gyðingur. Man eg nú ekki
nafn hans rétt í bfli. Gerir enda
ekki neitt. Fer litið orð af honum
annað en það, að hann sé slunginn
að ná í viðskifti Pójverjanna. Lík-
legast hugsa þeir eitthvað svipað
og sumir Landar gerðu í Winnipeg
i gamla daga þegar allir voru fá-
tækir, að menn detti oft ofan á
kjörkaup hjá Gyðingum. Munu
heimsóknir Winnipeg-íslendinga i
skranbúðir Gyðinga nú orðnar fá-
tíðar, eða með öllu lagðar niður.
Fer vel á því. En fáfræöin og f^-
læktin er samt við íýði, þó fólk
vort hafi komist úr og sé óðum
'betur og betur að komast úr þeim
kút.
Nýjafstaðnar sveitarkosningar.
Á |œr var lausleg drepið í Lögb.
rétt nýlega. Er þó óná'kvæmt sagt
frá. Jón Sigurðsson, bóndi á Víði,
verður oddviti áfram, eins og að
undanförnu. Jón var 'kosinn gagn-
sóknarlaust. Hafði tl orða komið,
að Gestur Oddleifsson í Haga sækti
á móti honum. Frá þessu var skýrt
í Lögb. Gestur dró sig til baka
áður en kotn til hosninga. Halli
Björnsson var ekki kosinn í sveit-
arráðið i ár, heldur sittir kyr í því
næsta ár, kosinn í fyrra, eða rétt-
ara sagt, þá endUrkosinn i ráðið til
tveggja ára. Márus Doll (ekki
'Marius) var endurfkosinn í ráðið nú
í ár; er þar rétt frá skiýrt. Tryggvi
Ingjaldsson var kosinn i fyrra og
situr óáreittur til næsta árs.
Eini nýi Landinn í sveitarráð-
inu er Halldór Erlendsson.
Hann er fulltrúi fyrir 1. deild.
Fulltrúi deildar þeirrar hefir und-
anfarin ár verið Finnbogi Finn-
bogason. íæitaði hann ekki endur-
kosningar i ár. Á móti Halldóri
sótti Gunnl. Martin og svo Pól-
lendingur. Eru Póllendingar mann
nrargir i deildinni og bjuggust
sumir við, að þeir hefðu samtök
ineð að koma sínum samJanda að.
Ér því varð ekki neitt. Hann varð
lægstur þegar til atkvæðagreiðslu
kom. HaHlldór sigraði með einu
atkvæði fram yfir Gunnlaug, eftir
allsnarpan bardaga, eftir því sem
gerist svona í sveitarkosningum.
Tveir Pólverjar eru nú í ráðinu,
annar kosinn í fyrra, hinn í síðast-
liðnum kosningum. Þykir mönnum
lítt skipast til bóta við þær breyting-
ar. Fæst ekki aðgert og verða
sveitarbúar að hafa það svo búið.
Pósthúsumdæmi skift.
Mun aldrei hafa getið þess i
bréfum mínum, að Geysispósthús-
umdæmi var skift í sundur fyrir
nokkru síðan, syðri hluti Geysis-
bygðar tekinn frá i nýtt pósthúsum-
dæmi og pósthúsið nefnt bifröst,
samnefnt sveitinni. Er það og hef-
ir verið á Láglandi, g Eirikur S.
Bárðarson afgreiðslumaður. Geys-
isbygð er stór um sig, sérstaklega
breið frá norðri til suðurs og mun
þetta fyirkomulag vera stórum
þægilegra en það gamla, að hafa
alla í bygðinni með eitt póstihúsum-
dæmi. Skólar eru og tveir í bygð-
inni, annar norðarlega, 'hinn sunn-
arlega. Syðstu búendurnir Pól-
verjar eru í miklum meirihluta.
— Má ekki vera að, að skrifa
meira af fréttum í þetta sinn. Er
þó elcki búinn með nema brot af
þeirn fréttum sem hér eru til. Ætla
að sjá hvernig þessu reiðir af í
prentuninrú. Fjúki ekki í mig út
af prentunar fráganginum, getur
vel verið eg skrifi bráðum aftur.
Um þetta verðum við ritstjórinn að
tæta. Vonandi verður það fremur
í góðu en með einhverju öðru móti.
W. H. Paulson útnefnd-
ur sem þingmaður.
Liberalar i Quill Plain kjördæmi
i Saskatchewan héldu útnefningar
þing í Wynyard 4. jan. og voru 77
fulltrúar mættir. Forseti þingsins
var Calvert frá Lanigan, en skrifari
Whitman lögmaður í Wynyard.
í n'efnd til að dæma kjörbréf
kjós'enda voru kosnir: Ámi Krist-
insson, J. E. Shinners og Craddock,
en embættismenn fyrir næsta ár
voru kosnir: Calvert forseti, F. T.
Cameron 1. varaforseti, Ámi Krist-
insson 2. varaforseti og H. A. Whit-
man skriifari.
Nokkrar samþyktir vora gerðar,
þar á meðal þessar:
• 1. Að þingið vottaði fullkomið
traust sitt núverandi fylkisstjóm,
og þó þess sé mjög saknað að Scott
varð að hætta stjómarstörfum sök-
um vanheilsu, þá sé því fagnað að
jafngóður leiðtogi hafi tekið við
sem Martin er, og var honum og
meðstjómendum hans heitið fullu
fylgi.
2. Þingið samþykti stefnu þá er
Laurier og fvlgjendur hans hafa
lialdið fram í sambandsmálum.
3. Þingið heitir fullri þegnholl-
ustu og lofar aðstoð sinni landi og
konungi í því stríði sem yfir stend-
ur og væntir siigurs sem fyrst.
4. Þingið lýsti ánægju sinni yfir
störfum W. H. Paulsons þing-
manns og fullu trausti á honum qg
hét honum öllu því fylgi sem í þess
valdi stæði.
Maður sem Hoffman heitir frá
Tuffnel lagði til að W. H. Paulson
yrði útnefndur aftur fyrir merkis-
bera flokksins og Mrs. J. A. Lud-
low, eini kvenflultrúinn, studdi það.
Flutti 'hún um leið ræðu og hrósaði
Paulson fyrir f-amikomu hans i
vínbanns- og k\ nréttindamálinu.
Annár maður ér rf~ B. Musseíman
heitir frá Drabe var einnig til-
nefndur. Var síðan kallað á hina
útnefndu tfl þess að flytja ræður.
Talaði Paulson fyrst og var mikill
og góður rómur gerður að ræðu
hans; var hún bæði skemtileg, fjör-
ug og fyndin, auk þéss að hún flutti
margar uppbyggilegar skýringar.
Paulson er einn hinna allra
skemtilegustu manna á ræðupalli.
Auk þess hve ræða hans var skemti-
leg, var hún einnig sanngjörn.
Hann fór lofsorðum um Mussel-
man og kvaðst mundu veita honum
fult fylgi ef hann yrði útnefndur.
Musselman talaði næst og kvaðst
'ekki hafa sókst eftir þingmensku.
Kvaðst hann trúa Paulson fullkom-
lega fyrir málum þjóðarinnar og
helzt ekfki vilja táka litnefningu
sjálfur.
Paulson talaði aftur og lýsti
stefnu sinni. Kvaðst vera eindreg-
inn með félagsskap bænda (Grain
Growers), búnaðar væri aðal at-
vinnuvegur landsins, og ættu þau
mál því að hafa 'hæsta sæti á þingi.
Paulson kvaðst byrja kosninga-
baráttuna með þeirri fullu vissu að
hann ynni, en hann kvaðst mundu
berjast á ærlegan hátt að öllu leyti
gegn hinum velþekta andstæðingi
sinum Jóni Veum.
Var svo Paulson útnefndur i einu
hljóði með dynjand'i lófaklappi og
húrrahrópi.
I (Þetta er dregið út úr grein i
Wynyard Adv;nce).
„Ralph Connor“ hér
Séra Gordon, sem venjulega er
kallaður Ralph Connor (það er rit-
höfunds nafn hans), er nýlega kom-
inn heim aftur úf stríðinu, hann
h'efir verið þar herpre9tur.
Ralph Connor lætur sérlega núk-
' ið af hreysti og hugrekki cana-
i disku hermannanna; segir hann að
þeir hafi lagt út í orusturnar með
gleði- og gamansöngvum, þótt þeir
sæju fyrir opinn dauðann. Ralph
Connor ætlar nú að verja hér
nokkrum tima til þess að safna
mönnum i herinn, en að því búnu
býst hann við að fara austur aftur.
--------------«»»-----
Brynjólfur Brynjólfsson
dáinn
Brynjólfur Brynjólfsson andað-
ist að heimili Kristjáns Indriðason-
ar tengdásonar sins að Mountain,
þriðjudaginn 2. jan, Hann var
faðir þeirra Magnúsar og Skafta
Brynjólfssonar; 'háaldraður merk-
ismaður. Nánar getjið síðar.
I
TLL MINNIS.
Fundur í Skuld á hverjum miSviku-
degi kl. 8 e.h.
Fundur í Heklu á hverjum föstudegi
kl. 8 e.h.
Fundur í bamastúkunni á hverjum
laugardegi kl. 3.30 e.h.
Fundur £ liberal klúbbnum á hverju
mánudagskvcldi kl. 8.
Fundur í C’onsenatív klúbbnum á
hverju fimtudagskveldi kl. 8.
Fundur £ Bandalagi Fyrsta lút. safn.
á hverju fimtudagskveldi kl. 8.
Fundur £ Bjamia á hverju þriSju-
dagskveldi kl. 8.
Hermiþing á hverju fimtudagskveldi
kl. 8.
íslenzkukensla £ Fyrstu lút. kirkju á
Iföstudagskveldi frá kl. 7 til 8.
íslenzkukensla £ Skjaldborg á hverju
þriSjudagskveldi kl. 7.
fslenzkukensla £ goodtemplaraliúsinu
á hverjum laugardegi kl. 3 e.h.
Járnbrautarlest til Wynyard á hverj-
um degi kl. 11.40 e.h.
Jámbrautarlest frá Wynyard á hverj-
um degi kl. 7 f.h.
Edwin Baldwinson
Frá honum kom bréf nýlega og
líður honum vel. Hann hefir kom-
ist í hann krappan þar eystra, eins
og nærri má geta, þar sem hann var
í allri orustunni við Somme, sem er
óefað mesta orusta sem háð hefir
verið. Var Baldwinson veikur um
tíma, en er nú heill heilsu aftur.
Svo segist honum frá að mikið þyki
þeim piltunum til þess koma þegar
þeir fái sendingar að heiman, eins
og nærri má geta, og ættu sem flest-
ir vandamenn allra þeirra sem í
stríðið hafa farið að skrifa þeim
sem allra oftast. Það hefir meiri
þýðingu en menn gera sér grein
fyrir í fljótu -bragði. Það gleður
alla vini Baldwinsons að frétta af
honum heilum á 'húfi.
Portúgal komið í stríðið
Um langan tíma hefir við það
legið að Portúgalsmenn færu í
stríðið með bandamönnum, en á
mánudaginn kom fyrsta herdeild
þaðan til Frakklands og sameinað-
ist liði bandamanna þar. Mikið er
látið af því að Portúgalsmenn líti
herniannlega út og hafi góðan út-
búnað í öllum efnum að því er stríð
snertir, er talinn að þessu mikill
liðsauki.
Ráðhrraskifti enn á Rússiandi
Fyrir skömmu urðu forsætis-
ráðherra skifti á Rússlandi og tók
sá við er Trepoff heitir. Nú ber-
ast þær fréttir á miðvikudaginn að
hann hafi sagt af sér eftir tveggja
mánaða stjómar forustu. Sá heit-
ir Galitzine er nú hefir tekið við
af 'honum. Ástæður fyrir s'kiftun-
um era ókunnar.
Grikkir
Sú frétt barst vestur á mánudag-
inn að Grikkir væra að því komnir
að fara í stríðið með Þjóðverjum
móti bandamönnum. Hafa nú
bandamenn sent ]>eim eina áskorun-
ina enn og gefið þeim 48 klukku-
stunda tíma til umhugsunar og
svara. Gera bandamenn þar ýms-
ar kröfur sem þeir heimta að full-
nægt sé tafarlaust og kveðast ekki
munu gera sig ánægða með nein ó-
ákveðin svör. Kröfurnar eru svip-
aðar því sem þeir hafa lagt fram
áður og Lögberg hefir skýrt.
Vínbann I B.C.
Þess var getið nýlega að vafi
léki á því hvort vinbann kæmist þar
á. Var óttast að vínmenn mundu
hafa haft áhrif á hermennina á
stríðsvellinum, en reynslan varð
önnur. Hermennirnir höfðu verið
með vínbanni eins og hinir og var
þeim það stór heiður. Þeir sem
héldu því fram að hermennirnir
mundu verða vínmegin, báru í raun
og veru á þá landráð, en þeir hafa
hrundið af sér þeirri kæru alger-
lega.
Walker.
“The Birth of a Nation” verður
leikið og sýnt í síðasta skifti i Walk-
er þessa viku. Það er einhver stór-
kostlegasti sýningaleikur, sem fram
hefir korrtið. Tvivegis verður sýnt
og leikið á hverjum degi alla vikuna.
Hefir nú þetta verið sýnt i sex vik-
ur hér i bæ og þreytast menn aldrei
á þvi. Sýningin er nákvæmlega sú
sama nú og hún var áður. Hljóm-
listin er sú sarna og allur útbúnaður.
Fimtiu leikendur og tvö járnbrautar-
vagnhlöss af áhöldum.
“Romeo og Juliet” verða sýnd og
leikn næstu viku, og leika þau Fran-
ces Bushman og Beverley Bayne.
Þessi leikur verður sýndur i 8 deilda
myndurn tvisvar á hverjum degi, kl.
2.30 og 8.30 alla næstu viku.
Stríð f Iandinu helga.
Því er lýst yfir að Bretar ætli að
hefja árás i Palistinu. Er tilgang-
urinn sá að sameinast Rússum í
Kákasus og brjóta upp Bagdad-
brautina.
Or bœnum og grend.
Kona í Árborg hefir sent Lögb.
$5.00 í Belgíu styrktarsjóð, en nafn
hennar hefir týnst. Vill hún gera
svo vel að senda það ?
Johannes Stephenson flutti fyr-
irlestur á þriðjudaginn um þjóð-
rækni og eyðslusemi. Hann var
allvel sóttur og er langur útdráttur
úr honum í Free Press á miöviku-
daginn.
Á siðastliðnum 72 árum hefir
“New York Life” félagið borgað
til skírteinahafa sinna og heldur í
sjóði fyrir þá $2,051,370,884.00. Á
sama tíma hafa skírteinahafar borg-
að iðgjöld sín $1,870,495,072.00. —
Mismunurinn er stór, $180,875,812.-
00, þvi starfskostnaður og dauðs-
föll eru mörg og stór. Tvær aðal-
ástæður hljóta að koma þessu til
leiðar: Góð stjóm og peningavext-
ir af vel trygðum lániun. Nú era
eignir félagsins metnar $897,663,-
896.00.
Miss Guðbjörg Goodman frá
Argyle kom inn á skrifstofu Lög-
bergs og gladdi hóp (’jj af drengj-
um í hernum með því að kaupa
blaðið og senda það til þeirra í
heilt ár. Þetta er laglega af sér
vikið. Engin sending getur komið
sér betur til drengjanna á vigvell-
inum en Lögberg, og ættu fleiri að
taka þessa rausnarlegu konu sér til
fyrirmyndar.
Annan Janúar voru þau Þórður
Gunnarsosn og Þórdís Tómasson
gefini saman í hjónaband að Mozart
á heimili Þórðar Árnasonar; kona
Þórðar er systir brúðarinnar.
Islenzkukensla barna og unglinga
er nú hafin á ný í sd.skólasal Fyrstu
lút. kirkju og var byrjað á því verki
síðastliðið föstudagskveld; stendur
kenslan yfir einn klukkutíma, frá kl.
7 til 8 hvert föstudagskveld fram-
vegis, og er fólki boðið að senda
börn sín þangað, hvort sem tilheyr-
andi eru söfnuðinum eða ekki. Og
áríðandi er að börnin komi stundvís-
lega, því eftir klukkan 8 sama kveld-
ið heldur söngflokkur safnaðarins
æfingar sínar í salnum. Samslags
skóli er og hafinn í Skjaldborgar-
söfnuði, og kemur sá hópur saman
á undan Bjarmafundi þar. Allir
unglingar boðnir og velkomnir þang-
að einnig.
í bréfi frá Sergt. Goodman til for-
eldra sinna, Mr. og Mrs. Goodman,
576 Agnes St., dags. 17. Des., segir
hann góða líðan sína, og er hann
heilsugóður; dvelur nú í Seaford á
Englandi: hefir hann fengið “three
stripes” fyrir að vera einn af eftir-
litsmönnum “Canadian Army Trans-
port Drivers and Ambulance Driv-
ers.” Hann segist v'arla trúa því að
komið sé svo nálægt jólum, því það
sé alauð jörð og rigning þegar hann
skrifar. Hann segist hafa meðtekið
jólakassa frá Bandalagi Fyrsta lút.
safnaðar og þakkar hann innilega
fyrir þá sendingu, og sömuleiðis
þakkar hann Jóns Sigurðssonar fél.
fyrir jólakassann, meðtekinn frá því;
svo þakkar hann öllum sínum góðu
kunningjum fyrir bréf og gjafir er
þeir hafa sent honum. Óskar hann
öllum gleðilegs nýárs. Utanáskrift
hans er: Sergt. C. Goodman, No.
331143, M.T.C.A.S.C. Seaford, North
Camp, Sussex, England.
Sveinn Kristjánsson frá Wynyard
sem verið hefir á ferð hjá fólki
sinn og tengdafóllki, vinum og
vandamönum í Winnipeg, Selkirk
og Nýja Islandi, fór h'eimleiðis á
mánudagskveldið. Hann kom á
gamalmenna heimilið á Gimli og
stóð ]>ar við í 3 klukkustundir. Þar
sagði hann að sér hefði sýnst fag-
urt æfikveld sem gömlu börnin
ættu þar og mikið lét hann af því
sólslkini, sem stafaði frá Jakob
Briem þar á 'heimilinu; auk þess
hversu vel forstöðukonumar gættu
þar hins vandasama starfs.
"Fairford Trading Company” hef-
ir sent Lögbergi fallega mánaðar-
daga með mynd, sem heitir “Fisher-
man s Luck”. Það er ágæt mynd af
fiskimanni með stöng. Hann stend-
ur á bak við stórt tré og horfir á
stúlku, sem situr hinu megin trés-
ins og er að lesa í bók. Myndin er
bæði falleg og hlægileg.
Tom. Gillis, verzlunarstjóri í Ed-
monton fyrir Kilgour Ritner félagið
(skó- og stígvéla heildsölu), hefir
verið hér í bænum um tíma að und-
anfömu. Kom fyrir hátíðimar á
ráðstefnu við stjómendur félagsinis.
J. J. Swanson sendi kvæði Jóhann-
esar Stephansonar til bókmenta rit-
stjóra Literary Digest, bað hann að
segja álit sitt um það, og hér er
svarið:
“New York, Dec. llth, 1916.
Dear Sir:—
Your letter asking an opinion on
a poem has been forwarded to me,
since I am editor of the Current
Poetry Department of the Literary
Digest. But the poem, being sent to
the secretary was mislaid, which ac-
counts for the delay in answering. I
find that the poem contains genuine
emotion, simply and sincerely ex-
pressed, and therefore it deserves at-
tention from those who are interested
in poetry. Its length, howevar,
would probably prevent its being ac-
cepted by a niagazine.
Yours sincerely,
Joyce Kilmer."
Viðbót
1 il þess að enginn gleymist, sem
að kom með sinn skerf af jóla-kær-
leikaraum hingað á “Heimilið” Betel,
skal þess getið, að á Þorláksmessu!
eða á laugardaginn fyrir jól, kom
hingað Mr. Árni Thordarson með
tösku sína í hendinni, eins og þeir
læknarnir eru stundum vanir að hafa
meðferðis. Upp úr henni tók hann
klippur, bursta og flöskur með ilm-
vatni og dufti; spurði hann hvernig
stæði á fyrir okkur gömlu mönnun-
um; eingöngu spurði hann eftir
körlunum. Áf því eg vissi að Mr.
Thordarson var gamall og velþekt-
ur rakari um margra ára tíma í W,-
peg, þóttist eg vita að lækninga-
tilraun ætti að fara fram hér í hús-
inu á okkur körlunum, til að gera
okkur dálítiö fallegri, ef auðið væri.
Ollum þótti þetta mjög vel hugsað og
fallega gert af Mr. Thordarson, og
gáfu sig viljugir undir hnífa hans.—
Bn fyrir hugrekkið hafðist það i
staðinn, að allir stóðu upp endur-
nýjaðir, uppdubbaðir og þakklátir
við læknirinn að hafa læknað þann
sjúkdóm, sem heitr ljótleiki, því nú
voru allir hver öðrum fallegri.
Jakob Briem.
—Þetta kom í viðbót, eftir að hitt
var prentað.—Ritst.
Gaml árið hringt út
Kveðið til kunningja síns, sem minst
hafði á vestur-íslenzk erfiljóð.
Lík-klukkan.
Sífelt sneiðist af oss ögn,
Úti er skeiðið flestra.
Bráðuni eyðast öll í þögn
Okkar leiði vestra.
Hátíða-klukkan.
Vest’r í kletta vorið senn
Vetur grettan rekur.
Þá mun réttast úr oss enn,
Er það sprettinn tekur.
Gesta-klukkan.
Ljái þér snilli, að lifa í öld,
Lán, sem kvillum vamar.
Öll þín gylli elli-kv'öld
Æsku-hyllingarnar.
3L—12. 16.
Stephan G. Stephansson.
Bitar.
Þessa vísit sendir “Guddmi”
Lögbergi; segist hafa lært hana á
matsöluhúsi hér í borginni.
Kapprœðuumbrot.
Einn og tvíeinn — tviskift ment,
trúskap sannan faldi;
ræða eitt og rita tvent
R 'óggni og 'hann Valdi.
Séra Rögnvaldur vill ekki skrifa
undir það að öll Manitobastjórain
ætti að vera í tukfihúsinu, þrátt fyr-
ir það þótt hann vissi hvaða Mani-
tobastjóm það var. — En svo er
það nú ekki láandi; hann sem
lengst af hefir verið liberal en var
leigður til þess að halda uppi vöm
fyrir þessa sömu stjóra þegar hún
var orðin nógu óhrein til þess að
hreinleikinn kæmi ekki í bága við
samvizku prestsins.
Séra Rögnvaldur Pétursson seg-
ir að engir menn liafi orðið varir
við neina iþjóðvakningu hér af á-
hrifum Dr. Guðmundar Finnboga-
sonar. Hefði Guðmundur komið
fyrir tilstilli Únítara þá hefði þotið
öðruvisi í þeim skjá.
Rógberinn.
Hvar sem yfir leið þin lá
leynigröf þér bjó hann,
vegu þína alla á
eiturlyfjan spjó hann.
Litir þú hann einart á
er í bak þér hjó hann,
eiturtennur allar þá
inn í kjaftinn dró hann.
Hermiþing
í kveld (fimtudag).
Fjörugt og skemtilegt
Nýtt málefni. Nýir
ræðumenn.
i