Austri - 18.12.1894, Blaðsíða 1

Amtshftkasafnið tSffÚLg!
SÍ)arisj(íður‘‘ "'iJ-
Hjá Fr. Wathne á Iíúð-
areyri i líeyðaríirði fæst á-
gætur harðíiskur fyrir 14
aura pumlið mot hofgun útí 1
hond.» i
Goðai og vel skotn-
ar rjúpur kaupir €. Watlme
á Búðareyri, fyrir peninga
úti hönd.
Hérmeö bib eg nærsveitamenn
að koma vib á prentsmiðjunni
og taka Austra; og almenning
bið eg að greiða sem bezt og
iijótast fyrii’ flutningi og gangi
blaðsins bæja á milli, og láta
það ekki bíða á bæjunmn nema
sem stytzt.
Ritstj órinn.
ACSTRI.
AUSTRI er hið langstærsta
I)lað landsins.
AUSTRI er bið langödýrasta
hlað landsins utan
Reykjavíkur.
AUSTRI er hið langhezta
frétfahlað landsins
yfir hinn langa vetr-
artíma.
AUSTRI er það eina hlað
landsins, sem rúmað
getur stórar ritgjörðir.
AUSTRA ættu því allir íslend-
ingar að kaupa.
(Aðsent).
Bindin dismálið
á alþingi 1891.
með litlum athugasemdum.
Utaf áskorun þingmálafund-
a rins á Miðhúsum síðastliðið vor,
b ar síra Einar Jónssonfrá Kirkju-
bæ, fyrsti þingmaður Korður-
múlasýslu, bindindismálið upp í
n eðri deíld i því forrni, að hér-
aðasambykktir mretti gjöra, til
að banna innflutning alls áfeng-
is, sölu þess og tilbúning. Var
þetta frumvarp í öllum aðalat-
riðum samkvæmt ösk og uppá-
stungu bindindisfundarins á
Evðum. Undir frumvarpinu
stóðu B aðrir prestar sem flutn-
ingsmenn þess. Málið komst
til annarar umræðu, við 2. um-
ræðu var sett 5 manna nefnd í
það, og því næst dagaði málið
uppi, eins og svo mörg önnur i
mál, af því að mest allur tími i
þingsins gekk til þess að ræða,
„störa málið“, járnbrauta- og i
siglingamálið. Með málinu töl- J
uðu við 1. umræðu 5 þingrnenn, >
og móti því aðrir 5. Við aðra
umræðu töluðu fyrir því 2 |
þingmenn, og móti því 2. Mest '
| og bezt töluðu fyrir málinu þeir
Guðlaugur Guðmundsson, Jens
Pálsson og Tryggvi Gunnarsson,
en mest og svæsnast gegn því
Valtýr Guðmundsson og Jón
Jónsson. þingrnaður Eyfirðinga.
Málið geklc t:l 2. umræðu með
12 atkvæðum gegn 10. Atkvæði
með greiddu 5 prestvígðir menn,
3 sýslumenn, 1 bankastjóri, 1
skólastjöri, 1 umboðsmaður sköla-
genginn og 1 bóndi ölærður,
Sighvatur Arnason. Móti greiddu
atkvæði 7 bændur, 1 yfirdómari,
1 háskólakennari og 1 prestur,
Jón Jónsson, þingmaður Austur-
Skaptfellinga. Nefndarkosning
við 2. umræðu gekk í gegn með
alveg sömu atkvæðagreiðslu.
Andmælendur tilfæi’ðu það
helzt á móti málinu, að ef þetta
frumvarp yrði að lögmn, þá
gengi þingið út yfir rétt lög-
gjafartakmark, þá yrðu öll bind-
indisfélög öþörf, eða hlytu að
eyðileggjast, það mundi auka
úlfúð, óreglu og sundurlyndi
á heimilum; það væri kúgun og
öfrelsi, að 2 menn gætu bannað
þeim 3. að fremja jafn saklausa
athöfn sem það væri að taka
sér „maps“, enda væri persónu-
legt frelsi hept með frumvarp-
inu, að innfhitningsbann væri
ekki tímabært fyrr en þjóðin
sjálf væri komin langt áfram á
bindindisleiðinni, en hún væri
enn skammt komin, og að af
innflutningsbanni leiddi að menn
færu að brugga áfengisdrykki
l heima. eu þeir yrðu vitanlega
verri og óhollari, ekki yrði hægt
að hafa eptirlit með heimabrugg-
un, þött hún væri bönnnð í
frumvarpinu.
011 þessi mótmæli hröktu
og ónýttu formælendur frum-
varpsins, nema það, að frum-
varpið gjörði bindindisfélögin
óþörf og það að innflutningsbann
væri enn ekki timabært.
í umræðunam komu fram
þau einki-nnilegu ummæli af
hálfu Jóns Jóns.-onar þingmanns
Eyfirðinga, að ef frumvarpið yrði
að lögum, þá færi von hans um
framtið landsins svo þverrandi,
að liann sæi sór ráðlegast að
fara af landi burt til Yestur-
heims(!). Annar, Valtýr Guð-
mundsson, háskólakennari, sagði,
að liófleg vínnantn gæti aukið
gleði manna og af henni sprottið
andlegir ávextir(I). þriðji, J>órður
Guðmundsson þingmaður Rang-
vellinga, sagði að húsbóndi, er
skrifaöi undir slíka samþykkt,
er frumvarpið nefndí, mundi
lenda í vandræðum og sæta
þungri sekt, ef t. d. vinnumað-
ur hans kæmi fu]lur heim úr
öðru héraði, þar sem vínbann
gilti ekki. Saini sagðist ekki
þekkja nokkuð af því sem
drykkjuskaparóregla heitir, að
minnsta kosti að því er hans
kjördæmi snerti(!).
þ>að er og einkennilegt, að
[ af hinum 6 andmælendum frum-
varpsins kváðust 4 vera hlynntir
bindindiogbindindishreifingunni,
enda er einn þeirra í liinu svo-
kallaða bislcupsbindindi og einn
hinna upphaflegu forgöngumanna
þess. Allir virtust þeir viður-
kenna, að bindindi væri siðbæt-
andi. Enginn þeirra, ekki einn,
bafði einurð né áræði til að
ganga í berhögg við bindindi.
þ>að er sannarlega eptir-
! tektavert, eins og áður er fram
tekið, að einungis einn bóndi í
þingdeildinni var svo frjálslynd-
ur, aö greiða atkvæði með því,
! að málið gengi til annarar um-
' ræðu og með því, að nefnd væri
| sett í málið. |>að er bóndi sem
I er elztur, eða einhver elzti maður
j r
■ þingdeildarinnar. A hannsann-
arlega skilið þakklæti og viður-
kenningu allra góðra manna
! fvrir það að verða einn af hin-
um 8 ólæröu bændum þing-
deildarinnar, til að styðja slikt
velferðarmál sem bindindismálið
er. Svo er það og ekki siður
athugavert, að einn prestur cr
svo ófrjálslyndnr, að greiða at-
kvæði gegn fruinvarpinu við
báðar atkvæðagreiðslur. Er það
og sorglegur vottur þess, að sá
hinn sami þekki ekki fyllilega
skyldu sína sem prests að styðja
að hverju þvi, er mætti verða
til eflingar reglu og góðu sið-
ferði. þ>ingdeildin hafði engan
kaupmann í flokki sinum, að eins
einn fyrveranda, en hann mælti
kröptugt og eindregið með
frumvarpinu.
Reyndar voru litlu fleiri
atkvæði með frumvarpinu en
móti. En þ>aö voru betri at-
kvaiði. Flestir hinir menntaðri
þingmenn deildarinnar greiddu
atkvæði með. Næstum allur
bændaflokkurinn var á irióti.
Enn er eitt einkennilegt, ab
þingmabur Reykvíkinga, seni
Good-Templarar studdu að kosn-
ingu, greiddi atkvæði gegn
frumvarpinu, og mun það vera
vottur um þab, ab þingmaðurinn
hefir ekki álitið sig bundinn við
vilja kjésenda sinna, né skyldan
til að gjalda þeim styrkinn við
kosninguna, með þvi að styöja
þeirra sjálfsagða áliugamál.
l>au mútmæli gegn frum-
varpinu, að það eyðilegði bind-
indisfélögin, voru að mestu látin
i óhrakin. Og er þó ekkert ó-
sannara en þab. Svo reyuist
það í Yesturheimi. þ>ar gilda
bannlög í nokkrum rikjurn. Og
þó er í einu þeirra Good-
Teinplarareglan mjög sterk. jþött
írumvorp það, er hér er um
að ræba, yrði að lögurn og eitt-
hvert liérað eða einhver héruð
samþykkti þau fyrir sig, þyrftu
bindindisfélögin að halda þar
áfram, til þess ab sjá um ab
samþykktinni væri hlýtt. Ef
bindindisfélögin hættu, þá mætti
ganga að því vísu, að samþykkt-
in væri þegar afnuinin. þaö
mundi og eiga langt í land, að
slíkar samþykktir kæmust á í
öllum héruðum landsins. Bind-
indisfélögin befðu því sitt í-ama
verkefni um allt land, þött
samþykktir kæmuet á í e'mtök-