Austri - 06.04.1912, Blaðsíða 1

Bl'ðið kemnr 44 3—4
sinnum á mánuði hverjum,
42 arkir minnst til næsta
nýárs. Blaðið kostar nm
árið hérá laadi aðeins 3
krónur, erlendis 4 kronnr
Gjalddagi 1. júlí hér á
landi, erlendis boigist b!að-
ið fyrirfram.
Uppsðgo skrifleg, bnndin
við áramót, ógild nema
komin sé lil ritstjóra fyrir
I. október og kaupandi
sé skuldlaus fjrir blaðið.
Innlendar auglýsingar: 40
aurar hver centimetri dálks,
og prið.jungi dýrara á 1.
siðu.
XXII. Ar.
Seyðisflrði 6. april 1912
NR. 14
Frændur yorir,
Bptir Sig Amgnmsson.
Hér um bil 460 rastir í suðaustur
frá íslandi liggja Færeyjar, sem kunn-
ngt er. Eyjarbúar eru yfir hpfuð að
tala niðjar somn forfeðra og vér ís-«
iendingar. Ern peir pvl frændur vor-
ir.
Á liðnum pldum hafa peir verið
olubogaborn alheimsraenningarinnar,
og sannkðlluð bitabörn metnaðar og
mannTirðinga. Beirra hofir verið lítið
og að litlu gðtið í ræðum og ritum.
Jafnvel Danir, sera Færeyingar standa
bú næst í 8tjórnarfarslegu tilliti, ætla
Peim og peirra ættjörð ekki einu sinni
hrila blaðsíðu i landafræðum sínum.
Enda mun pað sönnu næst, að Danir
viti sáralítið um Færeyjar. T. d. var
fssreyskur piltur i hitt eð fyrra á lýð-
háskóla í Danmprku. I*egar hann fór
fir skóianum, ferðaðist hann með járn-
braat áleiðis til Kaupmannahafnar#
Om leið og hann lagði af stað, spurðu
hjónin, sem hann hafði verið til heim-
ifis hjá: „Komizt pér með járn-
brautarlestinni heim til Færeyja í
kvíild ?“ Er pað eigi ósripað og peg-
ar danska konan hérna um árið spurði
■jómannaskólapiltinn hvort hann ætl-
aði ekki heim til Islands í jólaleyfinu,
eins og hinir piltarnir — sem bjuggu
í grenndinni — færu heim til sín. Og
riitir kannast við rit danska kennarans
f bitt eð fyrra nm ísland, par sem
hann segir að íslenzku hestarnir lifi á
vetrum aðallega á fjallagröaum og
kreindýramosa.
pegar pekking Dana á Færeyjum er
yfirleitt ekki mikil, getur maður ekki
búizt við miklu, pegar fjær dregur.
Bn handa peim íslendingum, sem lítið
pekkja til í Fœreyjum, en kynnu að
hftfa gaman af að fregna pað, hefi eg
bwgsað mér að skrifa nokkur orð.
I. Landiö.
Dímdið Færeyjar era margar eyjar
mi&munandi stórar. 17 peirra eru
byggðar. Hn auk pess eru smáhólmar
ðg skér svo hundruðum skiptir, par
lítill eða enginn gróður er, og
Jví engin byggð. Hiaar byggðu eyjar
e»a aptur á móti grpsugar. J>ær eru
fjöllóttar og pé óvíða graslaus svæði.
Sæbrattar eru pær víðast hvar, en
»sdirlendi lítið. Óvfða eru hamrar
nema á einstÖku útskpgum. Eru peir
pá stundum háir, og kallast björg,
Mesta undirlendi á landinu er dal-
ur nokkur, nál. 12 rasta langur, sem
liggur um pvera Straumey (Streymoy)
i austur og vestur frá Kollafirði til
Leynis (Leynun.) Sá dalur er mjög
fagur og grösugur, og eigi allbreiður.
Nær miðju hans er stoðuvatn nokkurt
og fellur úr pví dálítil á í vestur, og
lítil kvísl í austur.
í dal pessum er engin byggð, pótt
úndarlegt sé, nema í dalsmynninu
vestast við sjó er porpið Leynir, og að
austan fram með Kollafirði.
í Leyni er einkarfallegt. Leynisá
líður með léttum nið, og smá-fossafpll-
um gegn um porpið. Upp frá henni,
pað er sjá má, grasi ofnar hlíðar. Og
upp að ofurlítilli eyri, sem áin hefir
myndað við dsa sína, vaggar Ægir
hvitfölduðum dætrum sinum í kvöld-
kyrðinni. En pær devja um leið. Og
lík peitra sogast í djúpið.
Undirlendi dálítið er líka í Vogi
(Ydgi) suðaustan á Suðurey (Suðroy,
frb. Suroj). Er pað rúmlega 1 rastar
breitt eiði vestur að sjdnum, grasi
grdið í fjoll upp. Sitt hvoru megin
við pað að vestan eru há björg. Við
eiðisstrendurnar eru óslóttar og geil-
óttar klappir peim megin. En til pess
að geta róið paðan til fiskjar hafa
Vogsbúar fengið hentugan útbúnað til
að flytja hátana yfir klappirnar, sem
er nokkurskonar sv fferja. Stálvírs-
præðir eru strengdir milii stólpa, er
settir eru niður við flæðarmálið en of-
an við klappirnar. Ept r peim eru
svo bátarnir dregnir með gangvindu og
hjóltaugum. Áhald petta kostaði 2800
krónur, er ríki«sjóður Dana lagði til.
Á penna hátt geta menn í Vogi stund-
að fiskiveiðar vestan við eyjuna í aust-
anveðrum, en austan við ívestanveðr"
um.
í Gptu á Austurey pykir mér mikið
fagurt. Fjörðurinn einkennilega hlykkja-
laus og jafnviður. Og mjög grösugt
iand. í*ar bjó hinn forni frægðar-
maður frándur. Er paðan komið mú!-
tækið „t>rándur í Götu“, um pað, sem
veitir mótspyrnu. Virðist pað einnig
lokrótt, pví e:gi var við lamb að leika
sér par sem J>rándur gamli var.
Byggðin í Qotu er tvískipt, og kall-
ast Nyrðri- og Syðri-Gata. Bær fránd-
ar var par sem nú er porpið Nyrðri
Gata og vita menn hvar hann stóð.
Götumenn hafa af virðingu fyrirmian-
ingu fráudar iátið óhrærðan dálítinn
blett af húsagarði hans. En nú í fyrra
bygði maður nokkur íbúðarhús á blett-
inum.
Sógn er um pað, að Þrándur hafi —
sem títt var um fornmenn — falið
fjársjóð all-mikinní gjánokkurri vest-
an á Borðey, sem er næsta eyjan aust-
an við Austurey Gjá sú. er yið hann
kennd og kolluð ]?rándarg'á (Trándar-
gjöv, frb. Trondargeggv). Sögn er um
pað, að 4 menn hefðu eina sinni farið
að leita sjóðsins; og gjörði pá hríðar-
byl mikinn, er kenndur var goldrum,
og hefir eigi pótt árennilegt eða ráð-
legt að leita fjár pess síðan.
Veslmannahöfn á Straumey norð-
vestanverðri er fegursta ogbeztahpfn-
in á landinu. Er pað eini staðurinn
á landinu sem hafskip geta lagzt við
bryggju. Niður í fjarðarbotninn fellur
um brattar hlíðar stærsta áin á eyj-
unum, er heitir Fossá. í henni eru
margir fossar, en smáir.
Við aðalbryggjuna sér maður hpll
konungsins frá Hæðum (Ólavs af
Heygum) raeð glæstum turni og skraut-
málaða. Ólafur frá Hæðum mun
mega nefnust Alberti Færeyja. Áður
val: hann kaupmaður og holl hans. full
af glæstum varningi. J>á er hann var
að reka eiúndi sín í útlondum, barst
hann mjðg á og kosfaði 6—8 pjóna á
viðbafnarmestu gistihúsum. Eu nú fær
hann aðeins að ganga í kring um tóma
hellina, sem honum er lokuð. Eg man
ekki eptir að eg hafii séð prekvaxnari
eða fpngulegri mann, og er hann
hæfileikamaður mjög mikill. Og pótt
hann virðist ekki hafa pekkt sín tak-
mörk í efnalegu til’iti, hefir hann unn-
ið pau stórvii’ki að nafn hans mun
geymast. Óg nú er hann að b/rjast
fyiir að koma pví í kring að fá alla
Straumey upplýsta með rafmagni, og
nota Fossá til pess að framleiða raf-
magnið Jpegar síminn kom til Fær-«
eyja, lagði hann upp á sinn kostnað
talsíma frá pórshöfn til Vestmanna-
bafnar, og er pað um 60 rasta leíð.
Hæsta íjallið á eyjunum heitir
Sléttitindur (Slættartindur, fr'o. Slatt-
aratindur). Hann er á Austurey
norðanverðri, og tæplega 300 siikur
á hæð, um 8 sinuum lægra en hæsta
fjall á íslandi.
Þótt menniugin hafi eigi tallið i
sterkum straumum utan úr heiminum
til Færeyja, hafa straumar samt
náð pangað um púsundir ára. Flóa-
straumurinn mikli svellur um eyjarn-
ar og vermir pær. í sundunum milli
eyjanna og við alla tanga er straum-
ólga mikil, og ókyrr og úfinn sjór
opt og tíðum að vetrarlagi. Frost
eru par lítil og snjókomur sjaldgæf-
ar. En peim mun meira rignir.
Getur gengið svo mánuðum saman að
eigi verði dagur pur til enda. Og
pokan skellir sér yfir fyr en menn
varir og svelgir í sig allt dautt og
lifandi, svo maður sér ekki neitt og
veit ekki um neitt nema sjálfan sig.
Jafnvel pá daga sem engin úrkoma
er, er venjulega drungalegt lopt.
Sjaldan er heiður himinn með stjörn-
um og norðurljósum, og eru pau
auguablik pví eins og hátíðastundir
fyrir eyjaskeggja. J>að er pví aðeins
tilviljun, að peim takist að telja
stjprnurnar í stóra vagninum sjp kvpld
í röð. En pess er opt freistað. fví
pað er trú peirra, að takist pað, sé
pað fyrirboði bráðrar trúlofunar eða
bjónabands hjá ógiftu fólki, en gæfu-
samrar barneignar hjá hinum giftu.
Mun pað komið af pví, hve sjaldan
sér par stjprnur. Enda eflaust fleiri
trúlofanir og barneignir i landinu, en
kvöldin með stjörnuhimni, og jafnvel
pótt eigi sé sjö í roð.
(Framh.)
-----------------------
S í m i n n.
Herra ritstjóri!
Mig langar til að biðja yður gjöra
svo vel, og Ijá eptir farandi línum
rúm í blaði yðar, Austra. í*ær eru
að mestu svar upp á greinarstúf, er
stóð 1 7. tölublaði Austra, p. á., frá
Stefáni í Möðrudal. Hann segir par,
að pað sé búið að sýna sig, að síma-
próflínur pær, sem lagðar voru fram
á Fjöllin, hafi staðið sig vel.
Samt bætir hann pví við, að úm
pær hafi verið vitjað, mig minnir hann
segja tvisvar í viku. Mig furðar ekki
svo m;0g á pví, pó pær (línurnar)
hafi staðið sig með svoleiðis eptirliti.
fað mundi siminn á Haugi og Smjor-
vatnsheiði gjöra líka, væri klakinn
stöðugt sleginn af honum, en ekki
látið safnast á hann. En eg get
frætt Stefán og aðra á pví, sem lík-
lega ekki allir vita, að pað veru lagð-
ar reynslulínur á 5 stöðum á gömlu