Stefnir - 12.09.1903, Blaðsíða 1

Vcrð á 44 örkum er
kr. 2,50, erlendis 3 kr.
liorgist fyrir 1. ágúst. —
Uppsögn ógild, nema liún
sjc koiniu til útg. 1. sept.
og uppsegjandi sje alveg
skuldlaus við blaðið.
Auglýsingar ern tckn-
ar eptir samlcomulagi við
útgefanda. — Smáauglýs-
ingar borgist fyrirfram.
Mikill afsláttur á stœrri
auglýsingum, og ef sarni
maður auglýsir opt.
XI. árgangur. Akureyri, 12. september 1903. 26. blað.
Útlenclar frjettir.
Kaupmannahöfn, 20. ágúst 1903.
Hræði 1 egt járnbrautnrslys i Pa r ís.
Fyrir skörumu vildi til svo voðalegt
slys á neðanjarðar rafunnagnsbraut í París,
að næstuni öil seinni ára járnbrautarslys
verða litil i samanburði við það.
Við járnbrautarstöð eina kviknaði í
lest er var á leiðinni til Place de la Nation.
Hvernig eltlurinn kom upp vita menn ekki
ineð vissu. en brátt tirðu menn varir við
eltlinn. því mjög inikill kæfaruli reykur gaus
upp. þeim, sem voru á pessari brtnuandi
járnbrautaríest. tókst að sleppa beilu og
liöldnu liurt og út úr göngununi, en þeir
gát.n ekki aðvarað næstu lest, er paut á-
frain ineð tuikluui hraða á eptir lestinni er
var að brenua. En brátt urðu nienti einn-
ig á pessari seinni lest varir eldsins, pví
reykur og svæla var svo pykk í gÖngunuin,
að ljós Öll s’.okknuðu. Nú varð lestin loks
stönzuð, en ekki varð snúið til baka, pví
að hin mesta skelfing Lialði gtipið alla lar*
pegja. það var ekki liægt að s.|á liandaskil
i kolniðamyrkrinu, og menn vissu ekki hvar
útgangurinn var. Hinn voðalegasti bardagi
upp á lif og dauða hófst nieðal farpegjanna,
um að komast sem fyrst burt úr pessu viti.
Fjöldi manna tróðst undir, en vein peirra
særðu og deyjandi blönduðust sanian við
liróp vagnstjóranna, er reyndu að leiðheina
tuöiiiium, livern veg peir ættu að halda til
pess að komast út. Nokkrum liluta farpeg-
anna tókst og að sleppa út í dagsljósin og
hnigu þeir pá strax iiiður meðvitunarlausir
en um 100 nianna dóu par hinuiu hræði-
legasta köfnunardauða.
Báðar vagnlestirnar brunnu siuðvitað
upp til kaldra kola, og sörnuleiðis járn-
brautarstöðin, par sem eldurinn kom ui>p,
Skaðinn af slysi pessu er gifurlega stór, og
lietir pegar verið efnt til samskota um allt
Frakkland.
Tveir franskir iæknar, Mescliniliff og
lloux, þykjast hafa fundið u[tp ráð til að
lækna liitin illkynjaða kyusjúkdóin „iáyfilis11.
jþeim hefir tekist að sprauta sóttkveykjunni
iun í Gliimpanse-apa, og hefir svo sýuin
komið frant á houunt. Ef þeim heppnast
petta i stærri stýl, er mögulegt að liægt
verði að fraruleiða „Serum“ gegu pessum
ógeðslega og voaðlega sjúkdómi.
Balkanskaginn.
Astandið á Balkanskaganunt er allt af
liið versta. Sífeld manndráp og blóðsút-
liellingar daglega. í einum litlum bæ í
Makedoníu drápu tyrkneskir hermenn hinn
þarvcrandi rússiieska konsul Eostkowsky.
Rússar urðu auðvitað óðir og uppvægir út
af þessu, og kröfðust mikilla skaðabóta og
pess, að allir, er hlutdeild hefðu átt i dráj -
inu, yrðu af lifi teknir. Tyrkjasoldán porði
ekki annað, en að lilýðnast pessum kröfum,
og skrifaði Rússa kei.sara þar að auki injög
auðmjúkt brjef, par sem hann biður fyrir-
gefuingar á drápi konsúlsins.
Yiirleitt sfendur allt í báli og braudi
í löndum Tyrkja. Bæði uppreisnarmenn og
lier Tyrkja vinna stöðugt liin versto hriðjn-
verk, og brenna og sprongja upp heila bæi
og borgir. Allir útlendir konsúlar á Balk-
anskaganum lifa í hinni nr.estu liættu, og
hafa pvi Englendingar og Rússar sent stóra
herskipaflota til Tyiklands, svo að peir
geti skorist i leikiun ef þurfa þvkir.
Páfakosningin.
Nýr páfi var kosinn af hinu helga
kardiuálaráði i Rómaborg 12. þ. m. 8á er
liiaut kosningu lije Sarto, og er kominn af
fátæku bændafólki. Hann er fæddur i litla
bænum Riese i hjeraðinu Treviso á Ítalíu
1835 og var pvi 88 ára að aldri nú er liann
var kosinn páli, eða jafn gamall og Leo XIII,
er bann varð páfi. Hinn nýji yfirhirðir
kirkjunnar nefnir sig Pius X. Hann er
sagður vera hinn mesti hæfileika maður,
og hefir verið bæði virtur og elskaður af
söfnuðum sinum og öllum undirmöunum, eti
ekki er hann álitiuu slíkur stjórnmálagarp-
og fyrirrennari lians.
H u m b e r t s m á 1 i ð
stendur yfir i Parísarborg þessa dagana.
Vitnaleiðslur eru nú allar um garð gengnar,
og voru pó um bundrað vitni yfirheyrð.
Sennilegt pykir að allt Humbertshyskið
lendi i tugthúsinu. pví að hiun duglegi mála-
færslumaður pess, Labori, (sá sami, er varði
Dreyfusmálið) hefir alls ekki getað hreins-
að pað frá peiiu pungu ákærum uin fals,
svik og fjárdrátt, er á það hefir verið bor-
ið. Frú Terese Humbert, seiu eins og áð-
ur er getið um i Stefni, mest er við málið
riðin, befir undir allri vitnaleiðsluuni kom-
ið svo óskammfeiluislega fram að furðu gegu-
ir. Stendur hún allt af fast á pví, að mil-
jónaarfurinn sje til, og pykistætla að borga
öllum skuldir sinar áður en langt uiu liði.
þar að auki þykist liún búa yf.r eiuhverj-
um stórkostlegurn leyndardómi, er hún liefir
ekki liingað til viljað ljósta upp. Flestir
halda að petta leyndarmál henuar sje að
eins nýjar lygafiækjur, er hún á ný ætlar
að reyna að sjóða sainan til pess að sleppa
frá hegningu.
M y n d h ö g g v a r i E i n a r J ó n s s o n.
Eins og fle-itum er kunnugt á ísland
einn listamann, en pað er Einar Jónsson
frá Galtafelli. Hann er nýlega kominn
hingað til Kaupmannahafnar úr Rómaborg-
arför sinni, par sem liann hefir dvalið sið-
astliðið ár, og fullkomnað sig i myndhöggv-
aralistinui. í dag er grein um hann í blað-
inu ,.Verdensspejlet“, er og Hytur myndir
af tveimur helztu vorkum hans, er beita
á dönsku ,.Fredlös“ og „Under Loven“.
Grein þessi er skrifuð í Róin i inai s. 1. af
Aage Barfoed, dönskum listamanni. Hann
hrósar Einuri mjög, og segir að þetta síð-
asta verk hans, „Under Loven“ muni sjálf-
sagt vekja mikla eptirtekt hjer i Danmörku.
Meðal annars fer hr. Barfoed þessum orð-
um um Einar og verk lians „Fredlös":
„Herra myndhöggvari Einar Jónsson er
þegar þekktur lijer á landi af hinu merka
listaverki lians „Friðlaus'1 er sýnt var á
Charlottenborg fvrir tveim áruin síðan.
þetta verk hana sýnir mæddan útlaga, er
ber lík konti sinnar á bakinu, en i fangi
sjer ber hann sitt einasta barn, sem enn
er á lífi. það er kann ske hægt að finna
líkingu milli þessa veiks og listamannsins
sjáifs. Vjer sjáum fyrir oss biun friðlausa
mann, þann mann, er gefur gætur að lífi
mannanna. Hann dregur með sjer feykn
af gamalli og dauðri barlest, sem er utan
að lærðar kreddur, óbrúkanlegur skólalær-
dómur og gagnslausar reglur uppeldisfræð-
inganna, en svo sjáum vjer lika hina bjart-
ari hlið listaverksins og listamannsins, og
það er hinn ungi lifssterki sveiun, er aldni
maðnrinn ber i örmum sjer“.
Hið siðasta listaverk Einars, „Under
Loven“, er bann hefir unnið að í Róm, sýnir
nakinn mann og konu, er bæði krjúpa á
knje. maðurinn lieldur konunni í örmum
sjer. Einkennilegur drauinblær hvílir yfir
andlitsdráttum þeirra; festa og styrkleiki
skin pó út úr andliti karlmannsins, en hún
hallast í öruggu trausti að brjósti hans*
Herra Barfoet hælir mjög pessu verki, og
segir að pað lýsi eon meiri proska og
sjálfstæði höfundar en listaverkið „Fredlös“
Jarðeplatolliiriiin og
Jlargarinetollurinn.
(Framh.)
Árlogur kostnaður við slíkan garð mun
varla verða minni en lijer greinir:
1. Lóðargjald................kr. 3,00
2. yiðhald á girðingum ... — 7,00
9. Áburður og fiutningur í hann — 80,00
4. Uppstunga....................— 20.00
5. Útsæði og undirbúningur pess — 50,00
(>. Sáning ........................— 20,00
7. Arfataka og hupping . . • — 80,00
8. Upptekt oí>- flutningur úr garði — 40.00
Kr. 280,00