Lögberg-Heimskringla - 28.02.1974, Blaðsíða 1
Borgsteirm Jonsson,
Box 218
KEYKJAVIK;* Iceland
Jan. 73
GRETTIR EGGERTSSON, raffræðingur í Winnipeg var
á ferð í Reykjavík, albúinn til heimferðar þegar verkfall-
ið skall á. En hann var einn af 20 Norður Amerikumönn-
um, sem Loflleiðir fluttu til New York síðdegis á sunnu-
dag. Fyrr um daginn var flogið með knattspyrnulið til
Evrópu, en herflugvél hafði verið send eftir utanríkisráð-
herra Noregs, sem var staddur í Reykjavík, en vegna
hins almenna verkfalls mun þetta hafa verið síðustu ferð
ir úr landinu, engir póstflulningar eru heldur frá íslandi.
88. ARGANGUR WINNIPEG FIMTUDAGINN, 28. FEBRÚAR 1974 NÚMER8
*
— Merkur Vestur-Islendingur, Hjálmur Danielson, látínn —
Einn fyrsti blíðviðrisdagur-
inn á þessum vetri, 21. febrú-
ar, varð hinn hinsti í langri
og nytsamri ævi Hjálms
Frímans Danielsonax. Fór
vel á því að þessum dygga
samverkamanni náttúrunnar
valdist kveðjustund þegar
bjart var og sólríkt yfir slétt-
unum og Manitoba moldin
að losna úr viðjum vetrar.
Hjálmur var búfræðingur
að mennt og helgaði flest
þroskaárin því starfi að auka
á búsæld bænda í fylkinu,
auðga og vemda frjósemi
jarðvegsins.
.Þótt Hjálmur væri kominn
4 mánuði á annað ár yfir
nfrætt þegar hann lést, var
hann imgur í anda, fjörugur
og skemmtilegur í viðræðum
allt að því að hann lagðist
Nú þegar loðnufrysting og
bræðsla er komin á fullan
gang í Vestmannaeyj um og
stöðugt fleira fólk drífur
þangað að, er töluvert farið
Allsherfar
verkfall
30.000 starfsfólk á
íslandi mætti ekki í
vinnu 25. febrúar. Er
hótað allsherjar verk-
falli ef kröfum um 28
prósent launahækk-
un er ekki mætt.
Alþýðusamband ís-
lands hóf verkfallið
um miðnætti föstu-
daginn 22. febrúar. -
— Verkamannasam-
band íslands býður
23 prósent launa-
hækkun. Ríkisstiórn-
in lofar lægri skött-
um og ódýrum húsa-
kynnum fyrir lægst
launað verkafólk.
banaieguna á Health Science
Centre í Winnipeg, um það
leyti, sem Þjóðræknisþing-
ið hófst, en mál Þjóðræknir-
félaigsins voru Hjálmi og
Hólmfríði konu hans kær
áhugamál — Aðeins viku
áður en hann veiktist átti
hann erindi á skriÆstofu
Lögbergs-Heimskringlu með
einhver plögg varðandi þing-
ið, setti það ekki fyrir sig
að labba góðan spöl frá
strætisvagninum á einum
kaldasta degi vetrarins- —
Hann var kátur og fyndinn
að vanda, léttur á fæti og
spengilegur.
Hjálmur var einn þeirra
manna, sem fluttist barn að
aldri frá Isl’andi en ólst upp
með fyrstu afkomendum
landnemanna í Kanada. —
að bera á vatnsskorti. Aðeins
grennri vatnsleiðslan er
tengd við land og afkastar
hún ekki nema um 1600 tonn
um á sólarhring þrátt fyrir
dælingu, og hrekkur það
hvergi nærri til að standa
undir vatnsíþörf Eyjaskeggja
um þessar mundir.
Þannig er nú aðeins meir
af vatni eftir í söfnunargeym
inum, sem tekur annars um
fimm metra af vatni. Er því
allt útlit fyrir að fljótlega
þurfi að hefja vatnsskömmt-
un í Eyjum. Hins vegar er
danskt skip komið til Eyja
með viðbót við breiðari leiðsl
una, sem skemmdist í gosinu.
Er það alls um íVz kílómetir,
sem leggja þarf til að tengja
megi í Eyjum. Búið er að ná
skemmda endanum upp og
gera hann kláran til tenging-
ar. Hins vegar hefur viðrað
illa síðustu daga, svo að skip-
ið hefur ekkert getað athafn-
að sig til að leggja vatns-
leiðsluna. Það er þó fljótlegt
verk, ef vel viðrar — tekur
naumast nema tvo daga að
leggja hana og tengja, og á
þá fljótlega að vera hægt að
hleypa vatni á hana. Þar með
er fengin frambúðarláusn á
vatnsmál Vestmainnaeyinga,
því að báðar leiðslumar geta
afkastað um 4500 tonnium á
sólcirhring.
Hann hafði fengið góða und-
irstöðu í íslensku þegar hann
kvaddi föðurlandið 12 ára að
aldri og svo rititer var hann
á unglingsárunum að grein
eftir hann var birt í Unga
Islandi og hlaut þar viður-
kenningu sem afburða verk.
Hann var bókhneygður og
víðlesnari en alménnt gerist
í íslenskum og enskum bók-
menntum. Fundvís var hann
á fróðleikskom, sem öðrum
sást yfir. Bera þess glöggan
vott fjöldi efnisríkra greina,
sem hann ritsaði í blöð og
tímarit Vestur-lslendinga.
Hjátonur sótti á brattamn í
æsku og mun hafa aflað sér
mennta mestmegnis á eigin
spítur. Hann hóf nám við
Tandbúnaðardeild Manitoba-
háskólans í Winnipeg 1909,
laiuk þaðan fullnaðarprófi í
búfræði 1915 og var skipað-
ur héraðsfulltrúi búnaðar-
Frétt í Morgunblaðinu 12.
febrúar sl. hermir að her-
ferð fyrir 50 mílna fiskiveiði
mörkum umhverfis Bretland
sé nú hafin fyrir forgöngu
Don Listers, framkvæmdar-
stjóra Consolidated Fisheri-
es útgerðarinnar í Grimsby.
Hefir Morgunblaðið fréttina
úr janúar hefti breska tíma-
ritsins Fishing News inter-
national.
1 viðtölum við Morgunblað
ið og í öðrum tilfellum, hefir
Lister oftar en einu sinni lýst
því yfir að hann myndi
aldrei viðurkenna réttinn til
deildar Manitobastjórnar,
með aðsetur í Árborg. Sama
ár vann hann verðlaun fyrir
uppdrátt af gripahúsum er
Laudon Hairdware Co. í
Guelph, Ontario, efndi til.
Svo fór um Hjálm sem
flesta unga Kamadamenn af
hans kynslóð að fyrri heim-
styrjöldin trufTaði starsferil
hans um skeið. Hann innrit-
aðist í 14. björgunardeild
Kanada hersins árið 1916 og
vann að líknarstörfum í
Frakkliandi, Belgíu og Þýska
landi þar til stríðinu lauk.
Um þessar mundir er við
Háskóla íslands í Reykjavík
kanadískur ensku-kennari
frá Sir George Williams há-
skólanum í Montreal og er
að ljúka við doktorsritgerð
um hestalækningar á íslandi.
Hann heitir George J.
Houser, er af þýskum ætt-
um, og kunnimgjamir kalla
hann Bob. 1 viðtali við Hous-
er komst blaðamaður Þjóð-
vlijans að því nýlega að
hann kann tíu tungumál, —
íslensiku, norsku, dönsku,
sænsku, þýsku, ensku,
frönsku, færeysku, írsku og
latínu, en íslensku lærði
hann til að geta sikrifað um
hesta'lækningar á íslandi á
móðurmáli íslenskra hesta-
manna. — Þegar hann var
spurður hvort ekki hefði ver-
útfærslu í 50 mílur. Nú hefir
honum sýnilega snúist hug-
ur, og í frétt Fishing News
segir að hann telji sig hafa
stuðning 12 togaraskipstjóra
í Grimsby og hann hyggist
fyrst í stað að reyna að afla
hugmyndinni fylgis meðal
þingmanna þessa héraðs. —
Lister segir að íslensk veiði-
skip hafi næstum því þurkaö
upp síldiraa umhverfis Orkn-
eyjar og því verði Bretland
að hefjast handa við vemd-
un stofnanna í Norðursjón-
um-
„Vemd verður að koma í
Norðursjónum eins og alls-
Þegar heim kom til Winni-
peg var hann skipaður í þjón
ustu Sambandsstjómarinnar
til að leiðbeina afturkomn-
um hermönnum við landbún
að, gerðist Field Supervisor
of The Soldier Settlement
Board. Hafði hann yfirsjón á
svæðinu milli Winnipeg-
vatns og Manitobavatns þar
til 1947, og átti heima í Ar-
borg, til 1939 en flutti þá til
Winnipeg.
Á fyrstu árunum í Árborg
ritaði Hjálmur dálk í Lög-
ið auðveldara að nota til
þess eitthvað gamaTlkunnugt
tungumál eins og til dæmis
ensku, svaraði hann því til
að efnið væri íslenskt og því
ekki rétt að skrifa um það á
öðru máli.
Þó sagði hann þetta ekki
einu ástæðuna til þess að
hann lærði málið. Hann
kvaðst áður hafa verið læs
á það, þykja vænt um það
og þess vegna hafa ákveðið
að læra að tala það. En þeg-
ar honum varð Ijóst hvað
hestalækningar á Islandi
hafa lítið verið rannsakaðar
og hvað lítið hefir verið rit-
að um þær, fékk hann áhuga
á efninu.
Meiri heimildir er að
finna um hestalækningar á
Islandi í Danmörku og
Framhald á bls. 8.
staðar annars staðar," segir
nú þessi fyrrverandi and-
stæðingur 50 mílna mark-
anna í viðtali við Fishing
News Intemational, en fjöl-
margir skipstjórar hafi stað-
fest, að ofveiði eigi sér stað
á þessum miðum.
„Mér er ljóst,“ segir List-
er, „að ýmsir mimu vera mér
ósammála um þörf á vemd &
nálægum miðum. En þeir,
sem em ósammála munu
vera þeir, sem láta sig hagn-
að dagsins í dag meiru skipta
en framtíðarhagsmun fiski-
i)ðnaðarins.“
Vatnsskortur í Eyjum
Herferð fyrir 50 mílna fiskiyeiðitakmörkum í Bretlandi
Framhald á bls. 8.
Ritgerð til doktorsprófs um
hestalækningar á fslandi