Norðurland - 20.03.1917, Blaðsíða 1

NORÐURLAN D.
10. blað. j
U m / áð o g l ö g.
— „Alliance* þrimöstruð gskonn-
orta dönsk, strandaði d Garðskaga
nýlega. Skipið var d leið til Vestur-
hafseyja Dana, hlaðið sementi, eld-
spítum og dfengu öli („Gamle Carls-
berg"). Vörum var bjargað ndlega
öllurn og þar d meðal ölinu og var
þd handagangur mikill og duglega
gengið fram. Uppboð var haldið d
vörunum — nema ölinu — d föstu-
daginn var og fóru þœr fyrir Idgt
verð.
— Geir Zöega kaupmaður Rvik
sem hélt silfurbrúðkaup sitt i annað
sinn nýlega (tvígiftur) liggur veikur.
Pað voru> gallsteinar sem þfdðu
hann og gerði Guðm. Magnússon
prófessor mikinn holdskurð d honum
til þess að nd þeim. Pó G. Z. sé
nú 87 dra að aldri, kveðst Guð-
mundur prófessor hafa góða von um
að hann grói fljótt sdra sinna og
verði heill heilsu innan skamms.
— Niðurjöfnun aukaútsvara er
lokið í Rvík. Hcestir gjaldendur eru:
„H.f Kvöldúlfur“ 22 þús. kr. „H.f
Island“ 17 þús. kr. H. P. Duus 16
þús. kr. „H.f Bragi“ 12,500 kr.
„Hf Eggert Ólafsson“ 11 þús. kr.
— Innbrotsþjófnaður var framinn
i sölubúð við Ingólfsstrœti í Reykja-
vík d laugardagsnóttina. Lögreglan
telur sig hafa augastað d söku-
dólginum.
— Uppboð d rjúpum sem dttu
að fara til útlanda d „Ceres“ i fe-
brúar, var haldið i Reykjavik i gcer.
Voru seldar um 25 þús. rjúpur, mesi
fyrir ndlœgt 25 aura stykkið.
— Samverjinn er hœttur að starfa
i Reykjavík i þetta sinn, nema hann
gefur ýmsum mjóik ennþd.
— Afli er dgætur d botnvörpung-
ana og gœftir góðar.
— „Nýdrsnóttin“ eftir lndriða
Einarsson hefir verið leikin i Rvik
undanfarið, sextdn sinnum og altaf
fyrir tullu húsi dhorfenda.
— Brezkur botnvörpungur stór
strandaði úti fyrir Meðallandi. Mann-
björg varð. „Geir“ er farinn d strand-
staðinn og von talin um að hann
geti bjargað skipinu.
— Guttormur fónsson frd Hjarð-
arholti hefir boðið landstjórninni að
baka 600 rúgbrauð d dag i Laug-
unum i Reykjavik, handa Reykvik-
ingum, fyrir dkaflega litið gjald.
Mdlið er til athugunar og telja ýms-
ir líklegt að samningar takist um
það.
— Jón sagnfrœðingur í Reykja-
vik hefir tekið se'r œttarnafnið Aðils.
— Sykurkortin i Reykjavik hafa
verið gefin út i nýrri mynd. Nú fœr
hver maður tvö pund til þriggja
Vikna.
Ritstjóri og útgefandi: JÓN STEFANSSON.
Akureyri 20. marz 1917. j XVII.
árg.
,Hlufafél. Völundur’
Islands fullKomnasta trésmíðaverksmija og timburverzlun,
Reykjavík
hefir venjulega fyrirliggjandi miklar birgðir af saensku timbri, strikuðum inni-
hurðum af algengum stærðum og ýmislegum listum.
Smfðar fljótt og vel hurðir og glugga og annað, er að húsabyggingum lýtur.
— Heimboðsnefnd Stephdns G.
Stephdnssonar hefir gefið út eina
örk með úrvali af Ijóðmœlum hans.
— Moerin frd Orleans heitir bók
eftir Schiller, i islenzkri þýðingu
eftir dr. Alexander fóhannesson sem
komin er út d kostnað bókaverzlun-
dr Sigfúsar Eymundssonar.
— Ldtin er í Reykjavík Sólveig
Eymundsson, ekkia eftir Sigfús bók-
sala Eymundsson, hin mesta dugn-
aðar- og sæmdarkona.
— Stjórnarrdðið hefir gefið út
brdðabirgðalög er banna allan út-
flutnings smjörs frd Islandi.
— Við Vestmannaeyjar er feikna
mikill fiskiafli, meira en menn muna
dœmi til. Konur og börn og allir
sem vetlingi valda starfa að fisk-
vinnu.
— Vikublað byrjar brdðum i Rvik
og telja kunnugir að útgefandi þess
og kostnaðarpersóna verði „Sam-
band islenzkra samvinnufélaga".
— „Are“ kom úr Englandsferð-
inni 4. marz. Seldi fiskfarminn fyr-
ir óvenjulega Idgt verð.
— „Svanur“ (Breiðafjarðarbdtur-
inn) misti atkerið d Reykjavíkurhöfn
d sunnudaginn, rakst d 4 vélarbdta
er Idgu d höfninni, braut þd og
skemdi og er nú kominn i *Slipp-
inn< til aðgerðar.
X
Því ber þeim ekki saman ?
í io. tbl. »íslendings< birtist grein
eftir einhvern N. með fyrirsögninni:
»Hversvegns að áfella þá?« — Vegna
þess að þar er ögn skýrt frá afstöðu
Framsóknarfl. gegn öðrum flokkum á
þinginu, þykir vel við eiga, að birta
hér til samanburðar, umsögn alþingis-
manns Einars Árnasonar um sama
efni, eftir þvf sem honum sagðist frá
á leiðarþingi í Glæsibæjarhreppi 24.
f. m. Og það því fremur, sem enginn
efast um að þingm. fari þar með rétt
mál. — N. segir: »Framsóknarmenn
studdu sr, Kr. D. til forsetatignar f
sameinuðu þingi, til að hindra ofsa
Heimastjórnarmanna, sem þá ætluðu
sér að taka við völdum með stuðningi
»Langsum«-manna, fjölga ráðherrum
og beita ofrfki við Framsóknarmenn
og Þversum o. s. frv.«
Einar segir: >Framsóknarfl. var ekki
ti), þegar forsetakosning sameinaðs
þings fór fram; kom þessvegna ekki til
greina þar að beita sér með eða móti
sem flokkur.* — N. segir: »En sfðar
þegar >Þversum« heimtaði forsætið f
bræðingsráðuneytinu, studdu Fram-
sóknarmenn kröfu Heimastjórnarmanna,
af þvf sá flokkur var sterkastur. Þann-
ig kom Framsóknarflokkurinn friði á,
milli hinna tveggjagömlu andstæðinga.*
Einar segir: »Framsóknarflokknum
var nákvæmlega sama, hvort Heima-
stjórnarmenn eða Þversum náðu for-
sætinu. Þeir skiftu sér ekkert af því,
og vildu ekki amast við honum, úr
hvorura flokknum sem hann kæmi.«
Þessu lfkt fórust þingmanninum orð,
og er hægt að sanna það með vitn-
um, ef krafist verður.
Fleira er bogið við nefnda grein;
þó litlu máli skifti. Sagt var að Þor-
geirsboli forðum, hefði verið myndaður
af 18 líffærum, sitt tekið úr hverju
dýri; og jafnmörg líki kvað hann hafa
getað breytt sér f. — Af mörgum rót-
um er hinn nýstofnaði Framsóknarfl.
myndaður, eftir þvf sem N. segistfrá.
Nú er það raunar vitanlegt, að aldrei
hafa ,nema tveir flokkar átt fastar ræt-
ur á þjóðmálasviðinu: Heimastjórnar-
og Sjálfstæðismenn. Bændafl. var ald-
rei annað en Sjálfstæðisflokkur, þó
fáir Heimastjórnarmenn færu í flokk-
inn um stund. Þvf þeir gátu ekki orð-
ið hinum samferða, vegna þess að
meiri hluti fl. fylgdi Sjálfstæðismönn-
um gegn um þykt ogl þunt. Annars
er einkennilegt að heyra N. og fleiri
halda þvf fram, að gömlu flokkarnir
eigi ekki tilverurétt lengur. Eða eru
þeir flokkar (Heimastjórnar- og Sjálf-
stæðismenn), sem innan sinna vébanda,
hafa þó flesta þjóðmálaskörunga lands-
ins, óliklegri til að vinna þjóð og landi
til heilla, en sá nýfæddi Framsóknar-
flokkur? Og ímyndar N. sér að allir
landsmenn geti orðið sammála, þó um
innanlandsmál ein væri að ræða, og
gömlu flokkarnir leystust sundur?
»Engin áhugamál eru nefnd hjá gömlu
flokkunum og verða ekki nefnd,« seg-
ir N. Hér heggur hann fullnærri Fram-
sóknarfl. Þar hefir engin stefnuskrá
verið birt ennþá, mér vitanlega? Ný-
stofnuðum stjórnmálaflokk er þess þó
meiri þörf. Því varla á það að skoð-
ast stefnuskrá; þó Framsóknarmenn
telji sig sammála þeim mönnum er
skoði gömlu flokkaskipunina dauða-
dæmda. Bfða þá máske eftir arfleiðslu-
skrá frá þeim? En eg tel lfklegt, að
hún komi seint frá Heimastjórnarm.;
hvort Sjálfstæðismenn láta þá njóta
skyldleika læt eg ósagt.
Þá er ekki gott að skilja hvað N.
á við, þegar hann talar um að Fram-
sóknarmenn umgangist hina tvo flokka
sem jafningja sfna. Eru þeir máske
tæplega þess verðir? Sýna Framsókn-
armenn lftillæti eitt og mannúð gegn
þeim með því? Annars verða vfst fáir
undrandi yfir, þó 8 þingmenn þurfi
eitthvert tillit að taka til annara 32
þingmanna. Og ekki virðist hægt að
áfella menn fyrir það, þó þeir séu
efablandnir um það, að þessir átta
þingmenn og þeir sem að þeim standa,
geti orðið leiðandi stjórnmálaflokkur
f landfnu.
N. virðist nærri undrandi yfir því
að þrfmenningarnir skoði sig, sem
þjóðkjörna velferðanefnd. Skyldi nokk-
ur stjórn hafa skoðað sig annað? Og
skyldi nokkur stjórn hafa gert annað,
eftir því sem hún hefir haft framsýni
og mátt til ? En hitt væri vel, að þessi
stjórn fengi að njótá sfn betur en
fyrirrennarar hennar.
Einor G. fónasson.
* östudaginn þ. 16. marz and-
aðist okkar ástkæra eiginkona,
móðir og tengdamóðir, Guðrún
Þorkelsdóttir, að heimili okkar.
Þetta tilkynnist hér með vin-
um og vandamönnum.
Jarðarför hinnar látnu er á-
kveðin að fram fari á m ánu-
daginn þ. 26. þ. m. frá heim-
iU okkar.
Akureyri þ. 17. marz 1917.
Valdemar Árnason.
Jónína Schiöth.
Carl F. Schiöth.
Eggert Ólafsson.
Á aðalfundi hins fslenzka náttúru-
fræðisfélags 5. febrúar f. á. voru þeir
Eggert Briem frá Viðey, Jónas Jóns-
son frá Hriflu og Helgi Jónsson dr.
phil. kosnir í nefnd til þess að undir-
búa sjóðstofnun til minningar um Egg-
ert Ólafsson. Þessi néfnd hefir sent
umburðarbréf til ýmsra þar sem hún
biður um aðstoð einstakra manna og
félaga um land alt, til þess að koma
upp sem myndarlegustum sjóðí til
minningar um þenna framúrskarandi
náttúrufræðing og ágæta íslending.
Hún segist treysta því að hver, sem
styrkja vill málefni þetta og safna fé
í sfnu héraði, geri það á þann hátt
sem bezt hentar á hverjum stað. Vill
aðeins benda á nokkrar leiðir, sem
hún telur færar: 1. Bein fjársöfnun
þannig, að menn annaðhvort gefi ein-
hverja upphæð f eitt skifti fyris* öll,
eða láti af höndum rakna vissan skerf
á ári hverju. 2. Að í félögum og skól-
um væri árlega haldinn hátfðlegur fæð-
ingardagur Eggerts Ólafssonar og í
sambandi við það safnað fé f sjóðinn
með samskotum, borgun íyrir að hlýða
á fyrirlestra um Eggert Ólafsson o.
s. frv. 3. í fjölbygðum héruðum og
bæjum væri á sama tfma og f sama
tilgangi efnt til árlegrar minningarhá-
tfðar með fjölbreyttri skemtiskrá. 4.
Að hvetja menn til þess að gerast
æfifélagar hins íslenzka náttúrufræðis-
félags.
Allir, sem styðja vilja þessa mála-
leitun nefndarinnar eru beðnir að gefa
árlega skýrslu um árangurinn til gjaid-
kera hennar Helga jónssonar grasa-
fræðings f Reykjavfk. Með þvf móti
má vænta þess að jafnan verði sam-
band og góð samvinna milli allra
þeirra, sem vinna að undirbúningi
þessa máls. ,
Borgið »Norðurland«.