Reykjavík - 01.09.1906, Blaðsíða 1

1R e $ h j a v tk.
VI!. 38.
IJtbreiddasta blað landsins.
Upplag yfin* 3000.
Laugardaginn 1. September 1906.
Askiifendur í b æ n u m
yffip 900.
VII, 38.
?»i'
jlS5* ALT FÆST í THOMSENS MAGASÍNI. ^^3!
T tH5rH, <3lí 1J3L Vselur Kristján Þorgrímsson.
Ohiar og' elcl:i v«eljí i* !T £*zt hj,í'T”1'r1'5*11"*
”Neitar ookkur J>ví ?
„HETKJAVIK"
Árg. [60 —70 tbl.] kostar innanlands 1 kr.; erlondis
kr. 1,60—2 sh.—60 cts. Borgist fyrir 1. .Túlí.
Auglýsingar innlendar: á 1. bls. kr. 1,26; á 2.
bls. 1,16; á 3. og 4. bls. 1,00 [á fastákveðnum stað
á 3. og 4. bla. 1,15]. — Útl. augl. 33*/»°/° hærra. —
Afsláttur að mun, ef mikið er auglýst.
Útgef.: Hlutafélagið „Reykjavík“.
Ritstjóri, afgroiðslumaður og gjaldkeri:
•Jón Olafsson.
Afgreiðsla Laufásvegi 5, kjallaranum.
Rit8tj6rn: ----„ stofunni.
Telefónar:
29 ritstjóri og afgreiðsla.
71 prentsmiðjan.
Páll Olafsson
skáld.
Leiðin þín var löng og ströng,
lif þú heill í óði!
Nú hefir liinsta sungið söng
svanurinn Braga góði.
Ljóð þín marga léttu mér
langa nœturvöku:
sjálfsagt er að senda þér
síðasl eina stöku.
Islands synir, íslands sprund
óð þinn geyma’ á tungu.
Drúpa nú við þinn banablund
blómin fögru’ og ungu.
Eins og Ijúfur, léttur blœr
líður um brautir sínar,
flugu þœr bœði fjœr og nœr
ferhendurnar þínar.
Pú varst sjaldgœft trygða-tröll,
trausts hjá þér að leita,
en sáran jjanda fylking öll
fann til þinna skeyta.
Ást þín hafdjúp hugi dró
hjarta þíns að arni.
Glaðvœr leiðstu’ urn lífsins sjó
tjúfari hverju barni.
Vöktu hlátur hnyttin svör
heima’ að gleði-sumbli;
nú er alt þitt forna fjör
falið und svörtu kumbli.
Hinstu ár þin skygðu ský
skœru auguu bláu,
cn fögur sástu anda í
uppheims Ijósin hétu.
Fœrir Baldursbrá á hól
bljúg þér dóttur-kossinn;
tjóð um þina „sumarsól“
syngur „titli fossinn“.
Sólskríkjan þín situr hljóð,
.sœmd var hún Ijóðum þínum;
dánum flytur tjiiflingsljóð
lóan Páli sínnm.
Hulda döpur dag og nótl
dánarljóð þér syngur.
Vertu sœll og sof þú rótt,
sannur íslendingur!
Guðm. Guðmundsson.
Höfn fyrir Reykjavik,
—:o:—
Hennar heflr lengi verið þörf. En
nú verður með engu móti af komist
án hennar lengur. Nú er símasam-
band er að komast á við útlönd, þá
eru hér öll skilyrði fyrir hendi —
nema höfn — til þess að hér kom-
ist á heildsölu-birgðir af alls konar
varningi, þar sem eins góð kaup
megi fá eins og nú fást í Kaup-
mannahöfn.
Þegar vér athugum, hvaða varning-
ur það er útlendur, sem hér er aðal-
lega verzlað með, þá verðum vér
þess fljótt varir, að af honum er ekk-
ert, sem bundið þurfi að vera við
Danmörku, annað en neftóbak og
munntóbak; öl og brennivín, sem
hér er selt, er og mestmegnis danskt.
En jafnódýrt og betra má fá þaö
annarstaðar (öl frá Þjóðverjalandi og
Noregi, brennivín frá Noregi). Nær
allur varningur annar, sem vér kaup
um frá Danmörku, er varningur, sem
þangað er fluttur úr öðrum löndum;
er enginn gróði að því að flytja hann
fyrst til Danmerkur (oft þvert úr
leið) og aftur svo hingað, í stað þess
að kaupa hana beina leið og frá
fyrstu hendi, eða gegn um færri
hendur.
Þá fyrst, er hér koma upp regluleg
heildsöluhús, verður Reykjavík aðal-
forðabúr iandsins. En þetta getur
ekki orðið án hafnar, þar sem skip
geti fermt og affermt viðstöðulaust,
hvernig sem viðrar, eða því sem
næst. Þá ættu eimskip frá útlönd-
um að koma hingað beint 14. hvern
dag, og ekki fara neitt annað. En
strandferðasldp tækju þá hér vörur-
nar og flyttu kaupmönnum (og öðrum)
út úm land jafnótt, hverjum það sem
hann þar-fnast í svip. Þá yrði verzl-
unin fljótt inniendari, því að kaup-
maður út um lajtid, sem getur jafn
an fengið hér, smám saman eftir
því sern upp gengur hjá honum, nýjar
vörur í viðbót, getur komist af með
miklu minna veltufé, af því að hann
veltir sömu upphæðum oftar á ári.
Hér* í Reykjavík er nú áttundi
ÍOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO ooooooooc
„EDINBORG".
Pá er vér kaupum auglýsinga-rúm í blaði, þá
borgum vér fyrir það sem vér fáum.
Þá er þér kaupið kol, fáið þér þá það sem þér
borgið fyrir?
Ef þér kaupið kolin bjá oss, þá fáið þér það
sannarlega, því að sérhvert skpd. af kolum, sem
frá oss fer, vegur 320 pd. auk umbúða.
Ef það gerir það ekki, þá skulum vér gefa yður
kolin.
Ef þér eruð ekki skiftavinur vor, þá komið og
spyrjið um verðið.
JOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO-
hluti allra landsmanna. Eftir fá ár
verður það sjöundi hluti, og innan
10—15 ára sjóttungur allra lands-
manna. Auk þess má búast við,
að hér í nærsýslunum fjölgi fólki að
mun næstu ár, eftir þeirri framför í
landbúnaði, sem þar er að verða.
Enn erað eins fyrsta afturelding í land-
búnaðinum, en þar er þó þegar farið
að lýsa af nýjum degi.
Það er því ekki í Reykjavíkur
þágu einnar, að hér komi ný og nýti
leg höfn; heldur er þetta nauðsyn
alls landsins.
Nú hefir bæjarstjórnin, eftir margra
ára léttasótt, fengið hingað norskan
an verkfróðan mann, hr. Smith, sem
er yfirforstjóri allra hafnarmála í
Noregi (ekki Kristíaníu að eins), til
að skoða hafnarstæði og gera áætlun
um það, hvað höfn muni kosta hér.
Honum hafði ritað verið og beðinn
nð útvega færan mann til þessa, en
hann sýndi þann áhuga á málinu
að fara sjálfur, þótt tími hans auð-
vitað sé honum dýrari. en borgunin
sem hann átti kost á.
Hér var um tvent að gera, annað-
hvort höfn við Skerjafjörð, eins og
Hammer hafði lagt til, og þá járn-
braut inn til bæjar; eða þá að gera
höfn hér. Ið fyrra var rniklu ódýr-
ara. Hr. Smith taldi það 600,000
kr. virði að gera þar góða höfn. Bret-
ar hafa talið það um 500,000 kr.
virði. En honum var sagt af mönn-
um hér (þar á meðal bæjarfulltrúum?),
að þetta mundi valda svo miklu verð-
falli á lóðum og húsum hér í bæ,
að það gæti ekki komið til mála.
Því lagði hann það til, að hugsað
væri um höfn hér á víkinni. Hér
hafði danskur maður fyrir mörgum
árum áætlað, að hafnargerð mundi
kosta um 6 milíónir. Ekki áleit hr.
Smith það of mikið, ef haga skyldi.
höfninni eins og inn danski maður
hafði hugsað sér. ;Enn hann áleit,
að hér mætti gera góða og fullkomna
höfn fyrir 1,800,000 kr. Þá yrði
hlaðinn garður á grandann, öldu-
brjótur austur frá Örfirisey, annar
út frá Skansinum (,,Batteri“) og svo
hleðslustéttir og bryggjur í sjó út
frá ströndinni, og kaflar af höfninni
dýpkaðir.
Þetta væri það mark, sem bær-
inn ætti að stefna að.
En fyrst taldi hann mega vel duga
að hlaða upp grandann öfluglega, gera
öldubrjót frá Örfirisey, en sleppa að
sinni öldubrjótsgarði frá Skansinum.
Svo mætti hafa hleðslustétt við strönd-
ina og bryggju út frá landi, er taki
úr austansjóinn, ogöhyggur hann það
muni vel duga flesta daga árs. Þetta
mundi kosta kosta 800,000 kr. eða
1,000,000 króna með bryggju og stétt.
Þetta hefir þann kost, kað það yrði
aðalliður þess er gera þarf til að fá
fullkomna höfn; þá þarf að eins að bæta
við garðinum frá [Skansinum, auka
við öldubrjótinn inn frá Örfirisey og
dýpka höfnina á köflum. Þetta má
þá síðar gera’ eftir því sem efni
leyfa og þörf krefur.
Er nú vonandi að bæjarstjórnin
sofi ekki sextán ár á meltunni að
hugsa sig um.
Hér þarf að raöast í framkvæmdir
semdir sem allra fyrst.