Vínland - 01.01.1907, Blaðsíða 1

V.árg. II. MINNEOTA, MINN., JANÚAR 1906. II Nr. 11.
Jarðskjálftinn
á
Jamaica
i Helztu Viðburðir $
^6í€ir€S€S66«66e€e€e6ee6S6€e6e«i
Mánudaginn 14. janúar, síðdegis, varð
jarðskjálfti mikill á eynni Jamaiea. sem er ein
af hinum stærstu Vestur-
beimseyjum. Vorujarð-
skjálftakippirnir 1 a n g -
liarðastir á suðurströnd-
inni um miðbik evjarinn-
ar, par sem höfuðborgin stóð, er Kingston
beitir. Tveir kippir komu par um kveldið
svo liarðir, að flest hin stærri bús borgarinnar
brundu til grunna,og fjöldi manns beið bana,
X>ví næst gaus upp eldur víðsvegar í borginni,
°g gjöreyddi að mestu leyti pað, sem eftir
stóð. Harðir jarðskjálftakippir korau einnig
næstu daga á eftir, og ströndin seig í sjó og
par með allmikill liluti af rústum borgarinn-
ar, er næstur var höfninni. Annars var voða-
atburður pessiaðflestu svipaður peim, erfyr-
ir skömmu hafa gerst í San Francisco og
Valparaiso, og manntjón varð bér meira en í
San Francisco, en fjártjón miklu tninna, af
pví að Kingston var miklu minni bæren San
Franeiseo. E>ess vegna hefir einnig verið
auðveldara að liðsinna peim, er eftir lifðu og
bjúkra peim er ósjálfbjarga voru eftir [>ennan
jarðskjálfta, heldur en eftir jarðskjálftann í
San Francisco, par sem fólksfjöldinn var svo
mikill að varla varð við ráðið. Englending-
ar veittu eyjarbúuin alla pá bjálp,er peir gátu
við komið og Bandamenn, sem pá liöfðu nokk-
ur herskip par við eyna, gengu röggsamlega
fram að bjarga fé og mönnnm og líkna peim,
er nauðstaddir voru. Ein pá varð Swettenbam,
borgarstjóra í Kingst.on, sú skyssa á, að hann
ritaði Davis, sjóliðsforingja Bandamanna,
napurt skammabréf um pað, að bann og menn
bans væru að sletta sór fram i pað, sem Eng-
lendingum kæmi einum við,og peir væru ein-
færir um að annast öll bjargráð, er við yrði
komið par á eynni. Davis lagði pá öllum
flota sínum frá eynni, og bannaði hverjum
Bandamanni að koma par nærri. Varð pað
hinum bágstöddu eyjarbúum mjög tilfinnan-
legur missir, pví að bjálp Bandamanna var
þeim áður hið mesta bapp. En hér í landi
reis allmikil pykkja af pessu til Breta, pví að
svo virtist flestum, som pessi embættismaður
þeirra befði gert Bandamönnum svívirðu all-
mikla með þessu athæfi. En Bretastjórn bað
brátt afsökunar á ókurteysi þessari, og veitti
Swettenham harðar átölur fyrir framhlevpn-
ina, svo að nú er um heilt gróið með þeim og
Bandamönnum, en líklogt er að Swettenham
verði að segja af sér embætti áður langt líður.
Jamaica er stærst af Vesturheimseyjum
þeim, er Bretar eiga. Hún er um 6,400 ferh.
mílur að flatarmáli og liggur 90 mílur suður
frá C'uba austanverðri. Ibúarnir eru um
650,000, meiri hlutinn blökkumenn og kyn-
blendingar. Eyjan er einkar frjótt land og
fagurt. Fjallgarðurliggur um hana endilanga
frá austri til vesturs, vaxinn péttum skógi.
llæstu tindar eru par um 7,000 fet. Eldf jöll
eru par engin, en eldmynduð jarðlög eru á
eynni sunnanverðri, í héruðunum umhverfis
Kingston. Jarðskjálftar og fellibyljir hafa
áður margsinnis unnið par stórtjón, og oftast
hefir mest að því kveðið í Kingston og par í
nágrenninu. Til ársins 1698 var Port Royal
höfuðborg eyjarinnar. Dað ár eyddist sá bær
af landskjálfta, og Kingston hefir síðan verið
par höfuðstaður. Höfn er þar hin bezta á
eynni, og bærinn hefir blómgast og rekið
mikla verzlun undir umsjá Breta, prátt fyrir
^ms óhöpp, er hann hefir orðið fyrir, líkum
[^essum, pó aldrei hafi áður svo mikið að peim
lcveðið. Borgarbúar voru um 50,000 fyrir
jarðskjálftan, og Bretarhöfðu unnið þarstór-
virki mikil við hafnargerð ogumbætur íbæn-
um sjálfum. Um 1,200 manns er ætlað að
beðiðhafi banaaf jarðskjálftanumog eldinum.
Byltingamenn á Rússlandi eru enn ekki
aðo-erðalausir. Deir virðast nú hafa tekið þá
stefnu, að hætta fyrst
Harðstjórar um sinn öllum lyðæs-
Rússa ingum, og láta sem
Týna Tölunni mÍDst {l sér bera 1 ®t>-
inberum illdeilum við
stjórnarliðið, en peþn mun röggsamlegar
ganga þeir fram í pví, að taka af lífi pá em-
bættismenn og harðstjóra, er grimmilegast
hafa beitt embættisvaldi sínu gegn frelsinu
og fjandmönnum einveldisins. Deir hafa nú
um hríð lagt niður pá illræmdu aðferð, að
varpa sprengikúlum að peim, er þeir vilja af
dögum ráða, og limlesta svo eða drepa sak-
lausa menn, sem nærstaddir erd. Nú vega
peir með vopnum, og þykir betur takast en
áður, er sprengikúlurnar voru notaðar, því að
nú missa þeir ekki þess manns, er þeir vilja
feigan, en verða ekki saklausum mönnum að
slysi. Þeir senda ávalt fyrirfram þeim manni
er þeir ætla að drepa, boðskap um það, að
hann sé til dauða dæmdur og megi því búast
við að verða drepinn áður en liðinn sé sá tírni,
er þeir ákveða, og það hofir nú um hríð al-
drei brugðist, að þeir hafi fullnægt þeim dómi.
Enginn varðgæzla eða varúðarreglur virðast
nú að neinu haldi koma til að afstyra því að
peir fullnægi refsidómum sínum. Svo virð-
ist sem þeir hafi jafnan í vitorði með sérnán-
ustu kunningja og varðmenn peirra liöfð-
ingja, er peir vilja af dögum ráða, annars
gætu peir ekki komist svo í færi við pá, sem
raun er á, að þeir ávalt geta hindrunarlaust.
Af öllu pessu eru hinir harðsvíruðu stórbokk-
ar í stjórnarliði Rússa svo hræddir orðnir, að
peim er nú næst skapi að láta undan. Til
pess er líka leikurinn gerður.
Favloff, hermálastjóri,hefir síðastur orðið
fyrir refsidómi byltingarmanna. Ilann «ar
illræmdur grimdarseggur og alDa manna
óvinsælastur á Rússlandi. Um sig hafðihann
svo traustan vörð, að enginn gat nærri hon-
um komið leyfislaust. En 9. p. m. gekk mað-
ur sá, er sendur var að drepa liann, rakleiðis
að honum fram hjá öllum varðmönnum, oo-
skaut hann par sem hann var á gangi i skemti-
garði sínum. Pavloff féll dauður,en vegand-
inn var handsamaður. Hann var pegar dæmd-
ur til dauða og dóminum fullnægt eftir.fáa
daga, en ekkert gerði hann uppskátt annað
en pað, að hann hrósaði happi yfir því, hve
vel sér hefði tekist að framkvæma ætlunar-
verk sitt.
Kosningar fóru fram á Þjóðverjalandi
25. þ. m. og urðu sósíalistar par algerlega
undir, en keisarinn og
Keisarinn stjórnarflokkur lians hafa
Ber aldrei,hin síðustu tuttugu
Hærri Hluta árin, unnið jafnmikin sig-
ur og nú við kosningar.—
Síðan árið 1887 liafa sósíalistar stöðugt auk-
ið flokk sinn á þingi svo mjög, að út leit fyr-
ir að þeir myndi brátt vaxa öllum öðrum
flokkum par langt yfir höfuð, þeir hafa á því
tímabili bætt frá 5 til 20 þingmönnum við
sinn flokk við hverja kosningu, þangað til nú.
Nákvæmar fréttir af atkvæðagreiðslu hafa
ekki borist enn frá öllum kjördæmum, en tal-
ið er þó víst að sósíalistar hafi mist 17 eða 18
sæti á þingi, en stjórnarflokknum hafi áskotn-
ast að minsta kosti 20 þingmönnum fleira en
hann áður hafði.
í Berlín urðu sósíalistar undir í fyrsta
kjördæmi; en par hefir keisarinn og æðstu
embættismenn hans aðsetur sitt, og þótti því
stjórninni mikils um vertað ná því kjövdæmi
úr höndum sósíalista. í öllum öðrum kjör-
dæmum par i borginni báru sósíalistar hærri
hluta. í öðrum stórbæjum par í landi, eink-
um í Breslau, Magdeburg, Halle, Leipzigog
Königsberg gengu mörg kjördæmi úr hönd-
um þeirra. f Hamburg hafa kosningar fall-
ið þeim helzt í vel, sú b®rg hefir lengi vetjð
í þeirra höndum, og þaðan er Bebel, setn
lengi hefir verið leiðtogi sósíalista, enn send-
ur á þing.