Dagur - 10.07.1999, Blaðsíða 1
Fiskur framvesfis í
?
sneiðmyndatö
Sneiðmyndatæki Land-
spítalans hafa greint
nýstárlega „sjúk-
linga“ að undanfömu,
nefnilega steindauðan
fisk. Rannsóknir vekja
bjartsýni um bylting-
arkenndar breytingar í
sjávarútvegi.
Miklar vonir eru bundnar við ný-
stárlegt verkefni sem byggir á að
fiskkar verði sett í sneiðmynda-
tæki og innihaldið gegnumlýst.
Margvíslegar upplýsingar fást um
hlutfall fiskjarins, gæði og fleira
sem gæti sparað sjávarúvegsfyrir-
tækjum mikinn kostnað. Fiskur
hefur verið gegnumlýstur í sneið-
myndatæki Landspítalans að und-
anförnu en ef tæknin verður að
veruleika myndu menn eðlilega
horfa til miklu umfangsmeiri
tækjabúnaðar en þess sem nú
rúmar sjúklinga Landspítalans.
Iðntæknistofnun stýrir verkefn-
inu og auk stofnunarinnar eru
Fiskmarkaður Suðurnesja, Land-
spítalinn og Vaki-fiskeldiskerfi
þátttakendur í
tilrauninni.
Ólafur Þór Jó-
hannesson er
framkvæmda-
stjóri fiskmark-
aðar Suður-
nesja: „Fyrir
okkur er þetta
stórmál. Við
erum að hvolfa
úr kerunum til
að athuga hlut-
fall fiskjar og
íss sem er aldrei það sama milli
kerja. Þær prufur gilda fyrir hin
kerin líka en áreiðanleikinn verð-
ur aldrei fullkominn. Með sneið-
mynd yrði hægt að greina tegund-
ina í kerinu, stærðina og fleira
þannig að möguleikarnir eru
geysilegir," segir Ólafur Þór.
Sneiðmyndatæki hafa hingað til ekki
verið notuð á fiskkör.
standa nú frammi fyrir, er hvort
nýja tæknin verði of kostnaðar-
söm. Sótt hefur verið um styrk til
að útfæra tilraunir nánar og hef-
ur oft verið far-
ið út í vitlausari
mál að sögn
Ólafs Þórs. T.d.
myndi sneið-
myndaður fisk-
ur valda minni
rýmun. „Það er
engin spurning
að við rýrum
gæði fiskjarins
með prufu-
töku. Kaup-
endur á fisk-
mörkuðum velja síður ker sem
hafa farið í prufu enda er búið að
hreyfa við þeim fiski og þar af
leiðandi geymist hann ekki jafn
lengi. Við gætum verið að tala um
5% verðrýrnun þar,“ segir Ólafur
Þór.
Raunhæfur kostnaður
Minnkar rýrnun Kröfur um áreiðanleika verða
Stóra spurningin, sem aðilar aukinheldur æ meiri í sjávarút-
vegi sem öðrum greinum. Ingólf-
ur Þorbjörnsson er forstöðumað-
ur efnis- og framleiðslutækni hjá
Iðntæknistofnun og hann segir
um mjög spennandi verkefni að
ræða. „Það er enginn munur á að
sneiða fisk eða mann, en við
þurfum að skoða betur hvernig
við þróum þennan tækjabúnað.
Vinnan er á fyrstu stigum en við
erum þegar búnir að sannfæra
okkur um að kostnaður geti verið
raunhæfur. Þessi tæki hafa verið
mjög dýr til þessa en með því að
minnka nákvæmnina á að vera
hægt að ná verðinu niður,“ segir
Ingólfur. Hvað stærðina varðar er
þegar til sneiðmyndabúnaður
sem nær yfir heilu herbergin að
sögn hans, en nákvæmnin
minnkar eftir því sem tækin
stækka.
Horft er til þess möguleika
einnig að mæla þungmálma í
fiskinum með sneiðmyndatækinu
og má minnast í því samhengi á
klórmengaðan fisk sem kom frá
Afríku á markað Evrópubanda-
lagsins fyrir skömmu. — BÞ
30 milljóna
bætur?
Rannsóknardeild Lögreglustjóra-
embættisins í Reykjavík hefur
lokið rannsókn á bruna Gallerís
Borgar í febrúar síðastliðnum.
Hannes Thorarensen aðstoðaryf-
irlögregluþjónn segir málið vera
komið í hendur lögfræðideildar
og saksóknara að skera úr um
framhaldið, en hann vildi ekki
tjá sig um niðurstöður rannsókn-
arinnar.
Aður hefur komið fram að
óyggjandi sé að um íkveikju hafi
verið að ræða og snérist rann-
sóknin um tilraun til trygginga-
svika. Talið er að sá sem kveikti í
hafi haft lykil að bakdyrum gall-
erísins, enda engin merki um
innbrot, og að bensín hafi verið
notað til íkveikjunnar.
Samkvæmt heimildum Dags er
reiknað með að tjónagreiðslur
VIS geti numið yfir 30 milljón-
um króna, miðað við að allar
kröfur greiðist. Þegar er búið að
afgreiða og borga um helming-
inn af kröfunum. — FÞG
i mn li
Flestir hafa gaman af heimsókn í tívolí en leiktækin freista þó einkum ungu kynslóðarinnar. Krakkarnir við Mið-
bakkatívolíið í Reykjavík voru svo spenntir í gær að þeir létu hnefana tala til að fíýta fyrir afgreiðslu. - mynd: teitur
Valdalausir
keimarar
Helga Siguijónsdóttir hefur sagt
starfi sfnu Iausu eftir rúmlega
Ijörutíu ára farsælan kennslufer-
il í Menntaskólanum í Kópavogi.
Helga hefur sterkar skoðanir á
skólakerfinu og segir meðal ann-
ars að það svelti börn vitsmuna-
Iega fyrir misskilning og menn
séu svo hræddir um að börn geti
ekki lært þetta eða hitt og vegna
þess að þau séu ekki tilbúin til
þess.
Þetta er aðeins einn dropinn í
hafið í viðtali við þennan áhuga-
verða kennara, I
sem hyggst I
stofna einka- I
skóla fyrir mjög I
ung l)örn, eða I
um það bil ijög-
urra ára. Gagn- |
rýni hennar á
skólakerfið er sterk og hún segir
að hún hafi ákveðið að hætta
vegna ýmissa þátta í því, sem hún
er ósátt við.
„Dropinn sem fyllti þó mælinn,
og varð til þess að ég ákvað að
hætta, voru kjarasamningarnir
sem „kollegar" mínir samþykktu
1997. Þá ákváðu kennarar að
vinna, í svo og svo marga tíma á
viku, að verkum sem ekki komu
kennslu við.“
Einnig er viðtal við 8 ára strák,
Gunnjón Gestsson, sem fær inn-
an skamms gervifót og hlakkar
mikið til. Gunnjón segir að þegar
hann fær fótinn geti hann farið
að hlaupa, hjóla og sparka eins
og hinir krakkarnir, en það hefur
hann ekki getað gert að neinu
ráði síðan að hann fæddist,
vegna taugasjúkdóms sem hefur
hijáð hann.
Þá má nefna viðtal við Pétur
Marteinsson fótboltakappa í
Noregi og margt annað áhuga-
vert og skemmtilegt í Lífinu í
landinu í dag.