Dagur - 11.04.1963, Blaðsíða 8

8
DORGVEIÐI Á MÝVATNI
r
Isinn á vatninu var
Hvers vegna tollaskra?
MÝVATNSSVEIT er eitt mesta
jarðfræðiundur veraldar, auk
þess að vera frábærlega fögur
bæði sumar og vetur. Fegurð og
fjölbreytni landslagsins laðar til
sín fjölda ferðamanna, bæði
listamenn, fræðimenn og allan
almenning.
í Mývatnssveit eru kraum-
andi leirhverir, brennisteinsnám
ur miklar, öskrandi gufuhverir,
ný og gömul hraun af marg-
breytilegri gerð og sum orðin
kjarri vaxin, margra metra
þykk og verðmæt kísilleðja ligg-
ur á botni Mývatns, í vatninu er
hinn frægi Mývatnssilungur,
sem ekki á sinn líka, við Mý-
vatn eru fleiri tegundir sjald-
gæfra andategunda, en annars
staðar þekkist í Evrópu, þar
finnast hellar stórir og neðan-
jarðar-sundlaugar með volgu
vatni og hraunþaki yfir, og svo
svo mætti lengi telja.
Á laugardaginn skrapp ég
austur í Mývatnssveit ásamt
góðum félögum, til að dorga á
vatninu, með fyrirgreiðslu Gests
bónda og bílstjóra í Álftagerði.
Þegar austur kom voru margir
komnir á dorg og var langan
veg þangað að fara fram á vatn-
ið. En ekki var hikað og ekið
út á ísinn og svo beint af aug-
um í stefnu á önnur farartæki,
dorgveiðimanna. Mér þótti
ísinn ekki tryggilegur, enda
mjög heitt. í veðri og ísinn
gljúpur á yfirborðinu. En félag-
ar mínir töldu að óhætt myndi
Fann upp sparibauk
BRAGI magister Magrrússon
Péturssonar kennara frá Akur-
eyri, sem er búsettur í Minnea-
polis, hefur fundið upp nýja
gerð sparibauka. Hyggst hann
sækja um einkaleyfi á hinni
nýju gerð og hefja síðan fram-
leiðslu. Sparibaukar þessir eru
úr plasti og sagðir hinir hagan-
legustu. □
60-80 sm. þykkur
og gripu til netsis síns og fór ég
að dæmi þeirra, hugsandi það,
að maður færi þá etandi inn í
eilífðina ef ísinn brysti.
Jeppar, dráttarvélar og einn
tugur veiðimanna voru á einum
stað. Sá aflahæsti hafði þegar
dorgað 50 silunga og komst upp
í 70 fyrir kvöldið. Aflinn var
nær allt smá bleikja, sem er
mjög góð til matar. En stundum
hafa veiðzt á dorg um 4 punda
bleikjur og mestur afli hefur
verið eitthvað á annað hundrað
stykki hjá þeim aflahæstu yfir
daginn. En fremur mun það
sjaldgæft.
Þegar komið er á „miðin“ er
ísbroddurinn notaður til að
höggva vökina. ísinn var nú 60
—80 sm á þykkt, en hann var
fljóthöggvinn af þeim, sem það
verk kunna. Og þegar vökin er
tilbúin er öngullinn beittur hvít
maðki á sérstakan hátt og látinn
sígá varlega niður. Setið er á
skrínu, sem bæði er gott sæti
og jafnframt notuð undir veið-
ina. Smásilungi, sem mælist inn
an við 13 tommur á lengd, er
sleppt. Aldrei komst ég í takt
við dorgina og silunginn, svo í
lagi væri, en „losaði* þó eins og
það er kallað. Þó réttu næstu
veiðimenn mér hjálparhönd, svo
sem bezt varð á kosið.
Hvítmaðkurinn er vandmeðr
farin beita. Hann er feitur og
gefur frá sér fitubrák, eftir að
hann hefur verið þræddur á
öngulinn. Einhvern tíma var
þess getið sem furðufrétt, að
Mývetningar hefðu maðkinn
stundum upp í sér, er þeir sátu
á dorg. Aðrir mótmæltu slíku
og töldu ærumeiðandi. Ég veit
»-kki betur en að þessi siður sé
enn við líði austur þar, og þegar
ég hafði prófað þessa handhægu
geymslu sjálfur, eins og ég sá
aðra gera, fann ég ekki að þetta
væri neitt óeðlilegra en t. d. að
smiður hafi upp í sér smánagla,
sem hann er að nota við smíð-
arnar. Það er ekki eins og maðk
urinn sé í neinum loftköstum
uppi í manni. En viðbjóðurinn,
sem sumir hafa á þessu, á ef-
laust sterkastar rætur til þess,
sem flestir hafa séð á sumar-
degi, þar sem fiskúrgangur eða
hræ liggja úti og maðka.
Það er betra að vera vel
klæddur á dorg. Tvennar föður-
landsbrækur, tvennir ullarsokk
ar, tvær eða þrjár peysur og
kuldaúlpa er ekki of mikill
klæðnaður við þann veiðiskap.
Það var glaðlegur hópur
heimamanna, sem við dorgina
sat. Skammt var á milli vaka
og gamanmál flugu frá manni
til manns.
Mývatn hefur löngum verið
matarkista Mývetninga og ná-
grannasveitanna einnig. Síðari
(Framh. á bls. 7.)
FORSTJÓRI Eimskipafélagsins,
Óttár Möller, undirritaði hiiin
21. þ. m. í Kaupmannahöfn,
samning um kaup á vöruflutn-
ingaskipinu m. s. „Mille Hee-
ring“ með þeim fyrirvara að
samþykki stjórnar Eimskipafé-
lagsins fengist fyrir kaupunum,
au knauðsynlegra leyfa af hálfu
opinberra aðila.
Á fundi sínum í gær sam-
þykkti stjórn Eimskipafélagsins
að festa kaupin á skipinu.
Seljandi skipsins er Fabrikant
Peter F. S. Heering í Kaup-
mannahöfn.
Stærð skipsins er, sem lokað
hlífðarþiufarsskip 2360 tonn D.
W. og sem opið hlífðarþilfars-
skip 1500 tonn D. W. Lestarrými
er 99.300 rúmfet (Bale).
Skipið er smíðar 1958. Það er
styrkt til siglinga í ís. Aðalvél
skipsins er af Burmeister &
Wain gerð, 1400 hestöfl, og
ganghraði um 12 sjómílur.
Skipshöfnin er 21 manns. Eitt
2ja marma herbergi er fyrir far-
LOKSINS kom þá að því, hinn
27. marz sl., að stjórnarfrum-
varpinu um tollskrá váeri út-
býtt á Alþingi. Að kvöldi sama
dags lagði fjármálaráðherrann
það fyrir flokksfélagið Vörð í
Reykjavík og daginn eftir hóf-
ust umræðurnar á þingi.
Þetta er síðbúið stjórnarfrum
varp um slíkt stórmál, en efni
þess er hvorki meira né minna
en það, hvernig leggja skal á
þjóðina nálega helming ríkis-
skattanna. Þingið er búið að
bíða eftir þessu máli allan tím-
ann síðan það kom saman að
nýju eftir áramótin.
Fyrst var málið undirbúið í
sérfræðinganefnd, samkvæmt
meginreglum frá fjármálaráð-
herra og afhent ráðuneytinu.
Síðan virðist það hafa verið til
sýnis hjá ýmsum verzlunar- og
atvinnurekendasamtökum í höf
uðstaðnum langa hríð. Ýmsir
munu hafa lagt á ráð um breyt-
ingar og almennt umræðuefni
var það orðið í verzlunarbúðum
áður en þingmenn fengu það í
hendur. Þetta var erfið fæðing
og fyrirhafnarsöm.
Efni frumvarpsins hefur þeg-
ar verið mikið rætt í sumum
blöðum. Um lækkun er að ræða
í heild, en þó litla, eins og
vænta mátti, sem auðvelt er að
bæta rikissjóði upp síðar, ef
stjórnin hefði á valdi sínu, og
þyrfti ekki mikla gengisbreyt-
ingu til þess. En sú aðferð heyr-
ir undir stjórn Seðlabankans, án
afskipta Alþingis. Tekið hefur
verið nokkurt tillit til tillagna
Framsóknarmanna t. d. um
lækkun gjalda á landbúnaðar-
vélum. Þó verða þær enn miklu
dýrari en þær voru þegar „við-
reisn“ hófst.
En hvers vegna leggur stjórn-
in áherzlu á að fá þessa nýju
tollskrá samþykkta nú á síðustu
dögum þingsins úr því hún gat
þega og eitt sjúkraherbergi.
Skipið er vandað og líkist í
mörgu öðrum skipum Eimskipa
félagsins hvað útbúnað snertir.
Samkvæmt samningi á skipið
að afhendast eigi síðar en í maí
n. k.
Eins og áður héfur komið
fram í fréttum, verða verkefni
þessa nýja skips svipuð og m. s.
„Mánafoss“.
VIÐ TRÚUM VARLA eftirfar-
andi sögu, en hún birtist í
„Fishing News“ 25. janúar 1963:
Fiskimaður nokkur í Tromsö
veiddi fyrir nokkru þorsk, sem
vó 41 kg og hafði all óvenjulega
kviðfylli. Það kom sem sé í ljós
að hann hafði etið 2 kjúklinga.
Þetta þótti hinn merkilegasti
fundur og barst sagan víða um
byggð Noregs. Bóndi nokkur í
þorpinu Skrattend heyrði sög-
Una og gat um leið upplýst mál-
ekki haft hana tilbúna fyrr? Um
það spyrja margir.
Skýringin er ekki langt und-
an. Bjarni Benediktsson form.
Sjálfstæðisflokksins ritaði ára-
mótagrein í Morgunblaðið á
gamlársdag. Þar ræddi hann m.
a. um kosningar á næsta vori.
f þessari grein kenndi mikils
ótta um það, að stjórnarflokk-
arnir myndu tapa fylgi. Það var
sagt allt að því berum orðum,
að jafnvel þótt flokkar þessir
kynnu að hafa meiri hlutann eft
ir kosningarnar, myndi sá meiri
hluti verða svo naumur, að
stjórnarandstæðingar gætu fellt
fyrir þeim mál í annarri þing-
deildinni.
Mikið af núverandi tollalög-
gjöf gildir aðeins frá ári til árs
og þarf því að „framlengja“ á
hverju þingi ef ríkissjóður á að
halda tekjum sínum. Til þess
þarf samþykki beggja þing-
deilda. Með nýrri tollskrá fá
framlengingartollarnir varan-
legt gildi.
Samþykkt hinnar nýju toll-
skrár fyrir kosningarnar, er því
öryggisráðstöfun af hálfu stjórn
arinnar, sem gæti komið henni
að gagni um stund, ef hún héldi
meirihluta eftir kosningar og
hefði hann svo nauman, að hún
yrði valdalaus í annarri þing-
deildinni.
í nýju tollskránni, sem vænt-
anlega verður að lögum í vik-
unni eftir páska, speglast ótti
stjórnarflokkanna við kosninga-
úrslitin, sem framundan eru.
Björtustu vonir þfeirra sjálfra
eru um svo veikan meirihluta,
að hann nægir í raun og veru
ekki til að stjórna landinu. En
margir, sem greiddu þeim at-
kvæði síðast, hafa nú hug á að
láta einnig þá von verða tálvon.
Þótt þessi tilgangur stjórnar-
innar sé nokkurnveginn auðsær,
verður því ekki neitað, að hin
nýja tollskrá er að ýmsu leyti
til bóta, þótt breytingin á toll-
greiðslum í heild sé lítil. Enda
hafa um hana fjallað ríkisstarfs
menn, sem hafa bæði mikla
reynslu og þekingu í þessum
málum. Nýja tollskráin er ein-
faldari að gerð, en hin fyrri var
orðin með öllum þeim breyting-
um, sem búið var á henni að
gera.
Ef söluskattur af innfluttum
vörum á að gilda áfram, er eðli-
ligt að hann sameinist tollunum,
því að hann er í eðli sínu tollur,
(Framh. á bls. 7.)
ið. Hann hafði vaknað nótt eina,
við hávaða ur hænsnakofanum.
Hann brá skjótt við, en þegar
hann kom á vettvang sá hann
þorsk mikinn velta sér í sjóinn,
fyrir neðan kofann. Hann sá að
gat hafði verið bitið á vírnet,
sem lokaði kofanum og að 2
kjúklingar voru horfnir. Geta
má þess að slitrur úr vírnetinu
komu með skilum úr maga
þorsksins, og er ekki vitað um
snjallari þorska í þessu fagi. □
Eimskipafélagið kaupir nýtf skip
Þorskur ál Ivo kjúklinga!