Dagur - 13.02.1996, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Þriðjudagur 13. febrúar 1996
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 60, AKUREYRI,
SÍMI: 462 4222
ÁSKRIFT KR. M. VSK. 1500 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ M. VSK. KR. 125
RITSTJÓRAR: JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, (ÁBM.),
ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON, (ÁBM.)
AÐRIR BLAÐAMENN:
AUÐUR INGÓLFSDÓTTIR, GEIR A. GUÐSTEINSSON,
HALLDÓR ARINBJARNARSON,
SIGURÐUR BOGISÆVARSSON, FROSTI EIÐSSON (íþróttir),
BLAÐAMAÐUR HÚSAVÍK- SÍMIÁ SKRIFSTOFU 464 1585,
FAX 464 2285. HEIMASÍMI BLAÐAMANNS 464 3521
LJÓSMYNDARI: BJÖRN GÍSLASON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RlKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI462 5165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 462 7639
SÍMFAX AUGLÝSINGADEILDAR: 462 2087
leiðari------------------
Orð Sveinbjöms
Það vakti töluverða athygli þegar Sveinbjörn I.
Baldvinsson, dagskrárstjóri sjónvarpsins, sagði
upp störfum á dögunum. Hann varð að lúta í
lægra haldi fyrir útvarpsráði. Sveinbjörn vildi
hætta við þátttöku í Júróvisjón söngvakeppninni
í ár en nýta þá fjármuni sem í keppnina færu til
innlendrar dagskrárgerðar. Útvarpsráð kaus að
halda áfram þátttöku í Júróvisjón og sú ákvörð-
un stendur. Sveinbjörn brást hins vegar þannig
við að hann sagði upp störfum.
Þessi ágreiningur Sveinbjörns og útvarpsráðs
endurspeglar þann fjárskort sem ríkissjónvarpið
býr við. Stofnunin á við fjársvelti að stríða og
þegar svo er komið verða menn að taka erfiðar
ákvarðanir um forgangsröð verkefna. Útvarpsráð
lítur svo á að Júróvisjón sé vinsælla sjónvarps-
efni en íslenskt dagskrárefni.
Ekki skal lítið gert úr því að margir hafa gam-
an af að horfa á Júróvisjón, en þetta mál vekur
spurningar um stöðu innlendrar dagskrárgerðar
á ríkissjónvarpinu. Þegar blaðað er í gegnum
dagskrá sjónvarpsins fer ekkert á milli mála að
sjónvarpið á við töluverða tilvistarkreppu að
stríða. Umtalsverður hluti innlendrar dagskrár-
gerðar felst í þættinum Dagsljósi og það má með
réttu spyrja sig þeirrar spurningar hvort allt það
fjármagn sem til hans rennur væri ekki betur
komið í öðruvísi dagskrárgerð. Á það hefur rétti-
lega verið bent að hlutur efnis af landsbyggðinni
sé heldur af skornum skammti í Dagsljósi, sem
er fullkomlega óeðlilegt í þætti í ríkissjónvarpi.
Á sama tíma og Stöð 2 lengir útsendingartíma
sinn með ódýru erlendu afþreyingarefni og nýjar
sjónvarpsstöðvar hefja rekstur, er hert að rekstri
ríkissjónvarpsins. Það er vissulega áhyggjuefni
en alvarlegast er þó að það er eins og menn viti
ekki nægilega vel hvert beri að stefna með rekst-
ur ríkissjónvarpsins. Þar ræður ákveðin tilvistar-
kreppa ríkjum. Áður en hægt verður að bæta
dagskrá sjónvarpsins, verða ráðamenn að marka
sér stefnu um til hvers þeir ætlast af stofnun-
inni. Ætla þeir til dæmis að beita sjónvarpinu
sem einskonar menningartæki í baráttunni gegn
ofurvaldi engilsaxneskrar tungu með vaxandi
holskeflu erlends sjónvarpsefnis? Ætli menn sér
það, verður líka að sýna það í verki og gera
stofnuninni kleift að auka framleiðslu innlends
dagskrárefnis.
Skólaskrifstofan
Sveitarstjómarmenn hafa á undan-
fömum árum sífellt talað um aukin
verkefni, sveitarfélögunum til handa
og tilfærlsu þeirra verkefna frá ríki.
Mikil andagift hefur ríkt á fundum
þar sem málin eru rædd og sannfær-
ingarkrafturinn mikill. Aukið sjálf-
stæði sveitarfélaga, verkefnin færð
nær íbúum, sem þjónustunnar njóta
og annað þar um líkt hefur verið
megin innihald umræðunnar. Jafn-
framt er því bætt við að tryggja
verði nauðsynlega tilfærslu skatt-
peninga samhliða slíkri breytingu.
Þá hafa sveitarstjómarmenn líka
talað um fækkun sveitarfélaga til að
auðvelda tilflutning verkefna og til
þess að gera sveitarfélögum kleift að
glíma við ný verkefni og aukna
þjónustu. Fækkun sveitarfélaga eru
líka viðbrögð við fækkun íbúa og
fólksflótta á suðvesturhomið.
Allt eru þetta göfug og lofsverð
markmið, sem auðvelt er að taka
undir og veita stuðning. Tilflutning-
ur verkefna, frá ríki til sveitarfélaga,
stefnir í rétta átt og framundan eru
vonandi vemlegar breytingar í þá
vem.
Framselt vald til
nefnda og ráða
En hvemig bregðast svo sveitar-
stjómarmenn, fomstumenn byggðar-
laga, við þessum breytingum og
hveming bregðast þeir við breyting-
um í búsetu, stækkun atvinnusvæða
og bættum samgöngum? Á nokkmm
stöðum hafa menn haft víðsýni til að
bera og staðið fyrir fækkun sveitar-
félaga með sammna. Þar hafa verið
stigin mikilvæg skref í rétta átt.
Sveitarfélögum hefur fækkað frá ár-
inu 1993 um tæp þrjátíu og em nú
um 170 og enn er meira en helming-
ur þeirra með innan við 300 íbúa.
Víðast hafa þó viðbrögðin verið
þau að bregðast við nýjum verkefn-
um með auku samstarfi í formi
byggðasamlaga, eða með auknu
starfi hérðasnefnda og landshluta-
samtaka sveitarfélaga. Með því fyr-
irkomulagi hafa sveitarstjómarmenn
valið þann kostinn að fela nýjum
stjómunareiningum verkefnin og á
þann hátt framselt umboð sitt. Af
reynslu liðinna ára má það öllum
ljóst vera að slík aðferð leiðir til þess
að sífellt fleiri verkefni færast á
þennan hátt frá sveitarstjómum til
nefnda og ráða sem eru jafnvel ekki
lengur skipaðar eða skipuð kjömum
fulltrúum sveitarfélaga, en í þeirra
stað embættismönnum í umboði
þeirra. Stjómkerfið verður flókið,
ákvörðunartökur seinvirkar og auk-
inn stofnanablær ríkir í samskiptum
við íbúana.
Krafan í nútíma þjóðfélagi snýst
um skilvirkni í vinnubrögðum,
skjótvirka afgreiðslu mála og hag-
ræðingu í rekstri. Samhliða því er
upplýsingaskylda opinberra aðila
meiri og íbúar krefjast jafnari gæða í
þjónustu óháð því hvar þeir búa.
Akureyri er sveitarfélag af þeirri
stærð að íbúamir eiga möguleika á
fjölþættri og góðri þjónustu á mörg-
um sviðum og þarf Akureyrarbær
ekki að leita eftir samstarfi við önn-
ur sveitarfélög til þess að ná slíkum
árangri. Tilhneiging hefur hinsvegar
verið til að líta á Eyjafjörð, sem eitt
athafnasvæði og samstarf hefur orð-
ið um fjölmörg verkefni, sem lúta að
sameiginlegum verkefnum íbúa
svæðisins. Annmarka slíkst samstafs
hef ég reynt að sýna fram á hér á
undan.
Sigurður J. Sigurðsson.
„Eyþing átti að vera
samstarfsvettvangur
sveitarstjórnarmanna í
Norðurlandi eystra, en
starfsemi þess lág-
mörkuð. Hugmyndin
var aldrei sú að Eyþing
tæki að sér rekstur af
hálfu sveitarfélaganna.
Hér er um grundvallar-
breytingu að ræða,
sem engin ástæða var
fyrir Akureyri að sam-
þykkja.“
Skólaþjónusta Eyþings
Nú nýverið kom hinsvegar upp nýtt
sjónarmið, þegar að því kom að
skipuleggja þann þátt grunnskóla-
starfsins, sem færist til sveitarfélag-
anna frá fræðslukrifstofu og mennta-
málaráðuneytinu við yfirfærslu
grunnskólans. Skrifstofa fræðslu-
mála fyrir þetta kjördæmi hefur ver-
ið á Ákureyri og verkefnum sinnt
þaðan. Eyþing, sem eru samstarfs-
samtök sveitarfélaga í kjördæminu,
tók málið til skoðunar og komst að
þeirri niðurstöðu að skynsamlegast
væri að Skólaþjónusta Eyþings yrði
stofnsett og á þann hátt yrðu þessi
verkefni yfirtekin fyrir kjördæmið í
heild.
Gert er ráð fyrir að 9 stöðugild-
um í upphafi, en verði 10,5 í ársbyrj-
un 1997. Verkefnið verði: Almenn
kennsluráðgjöf, sérkennsluráðgjöf,
námsráðgjöf og sálfræðiþjónusta. Þá
er gert ráð fyrir því að skólaþjónust-
an annist (frá 1997) sálfræðiþjón-
ustu og sérkennsluráðgjöf fyrir leik-
skóla. Þá á skólaþjónustan að að-
stoða við þróun og nýbreytni í
skólastarfi og endurmenntun kenn-
ara. Skólaþjónustan á einnig að
annst ýmiskonar skýrslugerð og
upplýsingagjöf. Hér er ekki um
neina tæmandi lýsingu að ræða, en
minnst á helstu verkefni skrifstof-
unnar. Allt eru þetta nauðsynlegir
þættir í fræðslumálum, sem þarf að
skipuleggja á nýjan hátt við þá
breytingu að grunnskólinn færist til
sveitarfélaganna. Það stjómkerfi
sem hinsvegar er byggt upp í kring-
um þessa verkþætti er hinsvegar
táknrænt fyrir það umhverfi sem ég
hef hér gert að umtalsefni. Æðsta
vald í þessum málefnum grunnskól-
ans á að vera aðalfundur Eyþings og
stjóm Eyþings ræður forstöðumann,
að fenginni umsögn skólaráðs.
Skólaráð skal skipað fimm mönnum
og kosið á aðalfundi Eyþings og það
á að veita skólaþjónustunni faglega
forstöðu. Kostnaður greiðist af sveit-
arfélögum í samræmi við hlutfall
bama á aldrinum 2-16 ára. Af áætl-
uðum rekstarkostnaði upp á kr.
32.800.000 er gert ráð fyrir að Akur-
eyri greiði kr. 17.917.845.
Skynsamlegra fyrir
Akureyri að annast
skólaþjónustuna
Bæjarstjóm Ákureyrar samþykkti
aðild sína að slíku samstarfi nú fyrir
skömmu gegn atkvæðum bæjar-
fullrúa Sjálfstæðisflokkins. Það er
okkar mat að mun skynsamlegra
hefði verið fyrir Akureyri að annast
þetta verkefni, sem hluta af okkar
fræðslustarfi og að skólaskrifstofan
yrði hluti félags- og fræðslusviðs.
Við sjáum ekkert því til fyrirstöðu
að veita öðrum sveitarfélögum þjón-
ustu á þessu sviði með þjónustu-
samningum, en teljum varhugvert að
afsala sér þessu verkefni með þess-
um hætti þegar loksins allt starf
grunnskólanna er að færast á okkar
hendur.
Það sem ekki síst mótar andstöðu
okkar við þetta vinnulag er sú stað-
reynd að með þessu er verið að gera
Eyþing að nýju stjómkerfi, en þátt-
taka okkar í stofnun þeirra samtaka á
sínum tíma miðaðist síst af öllu við
það. Eyþing var stofnað eftir að aðil-
ar vom sammála um að leggja niður
Fjórðungssamband Norðlendinga.
Eyþing átti að vera samstarfsvett-
vangur sveitarstjómarmanna í Norð-
urlandi eystra, en starfsemi þess lág-
mörkuð. Hugmyndin var aldrei sú
að Eyþing tæki að sér rekstur af
hálfu sveitarfélaganna. Hér er um
grundvallarbreytingu að ræða, sem
engin ástæða var fyrir Akureyri að
samþykkja. Því miður valdi meiri-
hlutinn fyrirhafnarminnstu leiðina í
stað þess að nýta sér þetta tækifæri
til að efla og bæta þjónustu við
grunnskólanemendur, starfsmenn og
foreldra. Enn er verið að gera sveit-
arstjómarstigið flóknara og dregið úr
áhuga til fækkunar og stækkunar
sveitarfélaga, en í þess stað er verið
að búa til nýjar samskiptareglur, sem
eru síst til þess fallnar að bæta þjón-
ustu og auka á skilvirkni. f stað ein-
földunar er vakið upp nýtt stjómstig.
Sigurður J. Sigurðsson.
Höfundur er bæjarfulltnji Sjálfstæðisflokks á Ak-
ureyri. Millifyrirsagnir eru blaðsins.
LESEN DAHORN l€>
Af hverju dulbýr
löggan sig ekki?
Kvenkyns ökumaður hringdi og
vildi koma á framfæri athugasemd
við hvemig lögreglan á Akureyri
vinni að því að fylgjast með því
við gatnamót hvort fólk fari yfir á
rauðu.
„Kunningjar mínir í Reykjavík
supu hveljur hér á dögunum yfir
því hversu löghlýðnir Akureyring-
ar eru. Þeir höfðu heyrt í útvarp-
inu niðurstöður könnunar lögregl-
unnar á Akureyri þess efnis að á
Akureyri færi nánast enginn yfir á
rauðu ljósi. Eg er ekki sammála
þessu. Eg varð vitni að því í dag
(föstudaginn 9. febrúar) að þegar
ég kom að gatnamótum Hörgár-
brautar, Glerárgötu og Tryggva-
braut, lúrði löggubíllinn þar og
vafalaust voru lögreglumennirnir
að fylgjast með því hvort öku-
menn færu yfir á rauðu ljósi. En
ég spyr - hver fer yfir á rauðu ljósi
beint fyrir framan lögreglubílinn?
Af hverju dulbýr lögreglan sig
ekki og fylgist þannig með hvort
ökumenn fari að settum reglum
við gatnamót?“
Víðilundurínn
afgangsstærð?
Ibúi í Víðilundi 20 á Akureyri
hringdi í tilefni af frétt Dags um
spamað Akureyrarbæjar það sem
af er þessu ári við snjómokstur, og
vildi koma því á framfæri að bæj-
arstarfsmenn væru ekkert of liprir
við hálkueyðingu og snjómokstur
fyrir framan fjölbýlishús fyrir
eldri borgara við Víðilund. Sagði
liann íbúa vera orðna þreytta á
þessu og hafa fengið einkaaðila til
þess að sandbera fyrir framan
blokkimar og greitt þeim úr sínum
sjóðum.
„Mér finnst að snjómokstur
héma í Víðilundinum sæti alltaf
afgangi og það sama gildir um
hálkueyðinguna. Það er afleitt því
hér býr margt gamalt fólk.“