Þjóðviljinn - 23.11.1940, Blaðsíða 4

Dagsbrúnarmálín
Framhald af 3. síðu.
stjórnina, heppilegri maður til
að vanda um við svona félags-
stjóm í svona málum var ekki
til. Þó ekki yrðu fyrirbyggðir
dálítið óþægilegir snoppungar
í 3ja og 5 mínútna ræðutím-
anum, sem vinstri mönnunum
var skammtaður, var það vel
til vinnandi, ef samningum
yrði ekki sagt upp. — Sannast
hér bezt hið fornkveðna, að
“sjaldan reiðist hundur beins-
höggi”.
Svo ekki hljótist af misskiln
ingur, misgrip eöa málshöfð-
anir, skal það hér tekið fram,
að hér er ekki átt við Guðm.
Ó. Guðmundsson þjón Olíu-
verzlunarinnar þar sem minnst
er á hund.
Hinsvegar getur enginn gert
við því hvaða myndir úr dýra-
ríkinu gætu flogið fyrir hug-
skotsaugu manna þegar
minnst er þeirra Nýlendinga
og núverandi hlutverks þeirra
innan Dagsbrúnar.
í Nýju (brezku) landi lét
Guðm. Ó. svo um mælt m. a.
nú fyrir skömmu að núverandi
Dagsbrúnarstjórn væri sú
versta, er setið hefði að völd-
um 1 félaginu.
Um svipað leyti hélt blað at-
vinnurekendanna, Vísir, því
fram, að þeirra stjórn, undir
forystu Sigurðar Halldórsson-
ar, væri sú bezta, sem nokkurn
tíma hefði farið með völd í
Dagsbrún.
Er þaö kannske af því að
Vísir hafi sannfært Guðmund,
aö hann er nú genginn í kosn-
ingabandalag við stjórnarklík-
una á Dagsbrúnarfundum, að
hann tók aftur sína fyrri til-
lögu og lagöi til að stjórnin
skipaði úr sínum hópi meiri-
hluta samninganefndarinnar,
að hann gerir tillögur hennar
að sínum tillögum, og að hann
slóst í fylgd með félagsstjórn-
inni er hún hljóp af fundi þeg-
ar fyrir lá, að ræða Bretavinnu
málið og önnur hneykslismál
stjórnarinnar?
Eða er það af því, að Guð-
mundur hafi sannfært Sigurð
og stjórnarklíkuna, að hún út-
nefndi hann til að “deila” á sig
í s j óðþurð armálin, að hún
stillti honum upp í trúnaðar-
starf, að hún dró sínar tillög-
ur til baka fyrir hans tillög-
um, — að hún fól honum það
trúnaðarstarf, að koma sex-
menningunum inn í félagið og
þáði svo fylgd hans út af fund
inum þegar komið var að því
að ræða hneykslismálin?
En gæti ekki fundizt ein
skýring enn á þessum kynlegu
fyrirbrigðum?
Það er mál manna, að einn
, Dagsbrúnarformaður hafi á
sínum tíma skaraö langt fram
úr öllum fyrirrennurum sínum
á vissu sviði, þ. e. sett met í
slóðaskap og flónsku, og að
þessu meti hafi hann haldið
með prýði þangað til á þvl
herrans ári 1940 að núverandi
formaður tók við.
þJÓÐVILJINN
Ránið á Alþýðubrauðgcrðínnt
Framhald af 1. síðu.
skemmst að segja, að hún. var um
langt skeið natuð sem mjólkurkýr
fyrir Alþýðublaðið. Alls mun blað-
ið hafa fengið um 140 þúsund kr.
frá Alpýðubrauðgerðinni, og hafa
verkalýðsfélögin og neytendur peir
sem skiptu við Alpýðubrauðgerð-
ina, panig borgað hallann af Al-
pýðublaðinu um langt skeið. (Þá
var Isi ænska lánið ekki fengið, og
engin Bretavinna.)
Það lítur helzt út fyrir að pessi
skipti eigi eftir á að fóðra með
pví, að telja Alpýðusambandið, sem
skipulagslega var hið sama og Al-
pýðuflokkurinn, meðeiganda í fyr-
irtækinu, pað hefur pótt líta betur
út, að sá, sem nytina hirti væri
talinn eigandi kýrinnar, en afskipti
Alpýðusambandsins af Alpýðubrauð
gerðinm hafa verið pau, að hirða
Getur nú ekki hugsazt, að
við nánari kynningu þessara
tveggja methafa, hafi þelr
komið auga á einhvern skyld-
leika sín á milli, vaknað' hjá
þeim gagnkvæmur skilningur,
j af nræðistilf inning og gagn-
kvæm virðing hvors til ann-
ars?
Þegar Guðm. Ó. flutti hina
frægu frávísunartillögu fyrir
sexmenningana á síðasta Dags
brúnarfundi, skýrði hann
þessa framkomu sína á þeirri
aðalforsendu, að með þessu
væri hann að gjalda Jóni
Rafnssyni “líku líkt”, eins og
hann orðaði það, þ. e. hefna
þess, að Jón beitti sér fyrir því
aö kaupgjaldsmálið var látið
sitja fyrir rifrildinu um sjóð-
þurðina.
Nýtt (brezkt) land birtir s.l.
föstudag grein um síöasta
Dagsbrúnarfund, merkta
Guðm. Ó. Guðmundssyni, þar
sem gefin er tæmandi skýring
á þessu framferði G. Ó. G.
Þar er Guðm. látinn segja
“Samkv. lögum Dagsbrúnar,
niðurl. 9. gr. má skjóta úr-
skurði trúnaðarráðs varðandi
brottvikningu til næsta álykt-
unarfærs félagsfundar. Þurfti
því félagsfundur sá, er haldinn
var í apríl í vor að taka ákvörð
un í málinu”.
Hér er skýlaus yfirlýsing um
það, að Guömundur Ó. kom á
þennan fund í þeirri skoöxm,
að sexmenningarnir væru þeg-
ar orðnir löglegir meðlimir
Dagsbrúnar og að hann lét
stjórnast af því eingöngu. —
Skilja vinstri menn nú, hvað
olli því, að Guðm. kærði sig
kollótttan þó Har. Guðm. úr-
skurðaði fyrirfram að sex-
menningamir væru búnir að
fá félagsréttindi ef tillaga G.
Ó. G yrði samþykkt?
Ef Guðm. hefði verið heils
hugar í því að fá rædda Breta-
vinnuna og sjóöþuröarmáli,
hefði hann ekki hlaupið af
fundi með stjórnarklíkunni í
st aðþess að setja kyrr eins og
þeir gerðu, sem vildu halda
fundinima áfram og gerðu það
sem xmnt var til að mál þessi
fengju afgreiðslu. a.b.
telijur frá hermi til pes^ að borga
með hallann af Alpýðublaðinu.
Nú er þad Alþýðuflokk-
urínn en ekkí Alþýðu**
sambandið
Af peim 312 púsundum, sem Al-
pýðubrauðgerðin er taliri seld fyr-
ir eru nær 180 púsundir
króna áhvjlanidij skuidir 'Selj-
endumir fá pvi í sinn hlut 33500
kr. Þetta skiptist pannig að hinn
eini rétti eigandi, fulltrúaráð verka
lýðsfélaganna fær í slinn hlut 4500
kr. og er pað borgað með hlutabréf
Umi í hinu nýja hlutafélagi, Alpýðu
flDkkurinn, sem nú er allt í eijnu kom
ínn í stað Alpýðusambandsins, sem
kallað var meðeigandi án pesg að
vera pað, fær 29 púsund kr. og
er pað einnig birgað i hlutabréf-
um.
Geta má pess að fulltrúaráðið
hefur ætíð kosið stjóm fyrir AI-
pýðubrauðgerðina, en Alpýðusam-
bandið ekkert haft með slíkt að
gera, enda aldrei verið eigandi
hannar.
Tíl pcrsónulcgs hagn«
aðatr
Það er óparfi að fara mörgum
fleiri orðum um pað reginhneyksli,
sein hér hefur verið lýst.
öllum má vera ljóst, að leiðtagar
Skjaldbargarinnar eru að hlaupa
bratt frá verkalýðsfélögunuin, vegna
pess að peir eiga par ekkert fylgi
framar. Eignir peirra taka peir með
sér, eftir pví sem peir fá við kom-
ið, til pess að nata pær, sumpart
beinlínis sír til persónulegs hagn-
aðar, sumpart óbeint.
Persónulcgur hagnaður og afkoma
flestra leiðtoga Skjaldborgarinnar
er undir pví komin, að stjórnarvöld
in leyfi peim að hcmga í opinber
uin stöðum og sjúga rikissjóðinn
með nefndarstörfum og álíka parfa
athæfi. Til pess að halda pessu
leyfi verða peir að halda uppi
flokksnefnu, en til pess parf aftur
blöð.
Nú er pað alkunna að Alpýðu-
blaðið er almennt fyrirlitið, og pví
■ekið með stórhalla, þeim halla
á meðal annars að mæta moð að
hirða tekjurnar af fyrixtækjum peim
sem broddarnir hafa selt sjálfum
sér, .og par með rsent peim frá
verkalýðsfélögunum. Allt ber að
sama brunninum, allt er petta gert
til pess að afla vissum mönmum
fjár.
Hvaða heiðarlegur maður villljá
■ slíkum mönnum lið og kalla pá
leiðtoga sína?
Það verður ©kki hjá pví komist
að vekja athygli á tveimur virðing-
arverðum persónum, Sem við mál
petta eru riðnir, pað enu félags-
málaráðhera og forseti Alpýðusam-
bandsins. Þessir menn telja pað
virðingu sinni samboðið, að fást
við pá verzlun, sem hér hefur ver-
ið sagt írá.
Hvernig ætlar herra Sigur-
jón Á. Ólafsson að verja þátt-
töku sína í þessari verzlun
frammi fyrir fulltrúum, sem
kosnir væru á lýðræðislegan
hátt af verklýðsfélögunum í
Reykjavík. Það væri víst betra
fyrir han nað þurfa ekki oft að
vera á fundum meðal þeirra.
64
uöurHafs-
. ævintýri
Skáldsaga ettir Mark Caywood
Þú gætir kannske lánað mér skyrtuna, sagði ég. Sem
betur fer er ekki kalt á næturna, og skyrtan mundi
hlífa mér í dragsúgnum. Við getum ekki vel tekið fleiri
flíkur af Glám, nema þá að eftirláta honum sokkana
eina, bætti ég hlæjandi við.
Svo yfirgaf ég hana og óð út í lónið. Mér til mikillar
undrunar fann ég bátinn ekki strax og hryllilegum
grun skaut upp í huganum. Eg þóttist sjá okkur Virg-
iníu verða gömul og gráhærð á kóraleyjunni. Ef til
vill biðu okkar sömu örlög og vitfirringsins, sem ráf-
aði eins og morðvargur milli pálmanna á næturna. Það
dimmdi óðum meöan ég öslaði í lóninu. Þá minntist
ég allt í einu þess, sem ég hafði heyrt Abel segja,
þegar vélbáturinn var að komast út í sundið.
.... hvað verður um Larry?
Mér var undarleg fróun í aö minnast þessara orða
hans.
Eg óð í land til þess að ganga úr skugga um hvort
ég hefði ef til vill leitað á skökkum stað, en sá strax,
að svo var ekki. Eg hélt áfram að ösla fram og aftur
um lónið og var enn að hugleiða, aö líklega væri rétt
að halda strax á stað út á Kyrrahaf á léttibátnum
Skyndilega rakst ég á kóralnybbuna, sem ég hafði bund-
ið landtaug bátsins við; ég beygði mig niður og fann
hana, en hún var óeölilega létt er ég dró hana að mér.
Endinn kom brátt upp úr vatninu og sá ég þá, að kaöl-
inum, sem var þumlung í þvermál, hafði verið svipt í
sundur eins og tvinnaspotta. Eg fleygði endanum í
vatnið og hóf ákafa leit á nýjan leik og gekk alltaf í
stærri og stærri hring, unz ég var kominn upp fyrir
mitti í lóninu. Þá sá ég að leit mín var þýðingarlaus
og óð þunglamalega að landi, þar sem Virginía gekk
um sér til hita, óþreyjufull og kvíöandi.
Virginía, sagði ég dapurlega, báturinn er farinn.
Glámur var í fyrstu tregur til að fara með okkur
upp í hellinn. Sálartetrið hans virtist hafa bitið það í
sig, að vélbáturinn mundi koma, fyrr . eða síðar, og
sækja hann. Eg nennti ekki að rökræða við hann og
sagði honum því bara aö hann gæti henglsazt hvar sem
hann vildi, en varaði hann þó jafnframt við vitfirringn-
um, sem léki lausum hala á eyjunni. Þessl aðvörun
varð þó til þess að hann elti okkur eins og heimaln-
ingur.
Eg tók hinn dýrmæta poka okkar, sem ég hafði falið
um morgxminn og við vorum brátt komin inn í hellinn.
Virginía fór úr bleytunni í myrkrinu og í peysuna og
treyjuna af Glám. Eg útbjó svipaða gildru og nóttina
áður, lagðist fyrir meö hlöðnu skammbyssuna við hend-
ina, og steinsofnaöi.
Um nóttina vaknaði ég við einhvem hávaða. í þetta
sinn var það ekki vitfirringurinn, heldur daufur ómur
af skammbyssuskoti. Ungfrú Mortimer var líka vakandi
og hún spurði mig hvað mundi vera á seiði. En Glám-
ur lá nokkra metra frá okkur og hraut. Nóttin var hlý
og þurr og sandurinn notalega volgur, svo engum varð
meint af því, hvernig ég skipti fötum Gláms á milli
okkar.
John, hvíslaði Virginía. Ef viö eigum að vera hér
það sem eftir er ævinnar þá fréttum við aldrei hið
sanna af Harry.
O, þaö er varla svo slæmt, tautaöi ég. Einhverntíma
myndi skip rekast hingað og bjarga okkur.
Hvaö heldurðu að gæti oröið langt þangaö til að sk:p
kæmi, ef Hogan stelur snekkjunni?
Fallbyssubáturinn ætti að geta komið á hverjum
degi úr þessu, sagði ég vongóður.
Því var ég búin að gleyma, sagði hún. En mundu
þeir ekki taka mig fasta? Og þá yrði Harry eftir á Para-
dísareyju, ef hann þá er þar.
Eg hugsaði mig um og svaraði svo: