Þjóðviljinn - 13.12.1940, Blaðsíða 1

Herínn sem var ínníkn adur í Sidí el
Barraní hefur gefízf upp
Bardagarnir við Sidi el Barrani virðast ætla að enda með
hrakförum fyrir ítalska herinn. Brezka hernum hefur tek
izt að gersigra ítölsku hersveitirnar, sem króaðar höföu verið
inni í Sidi el Barrani og hafa náð borginni á vald sitt. Seint
í gær var tilkynnt að Bretar hefðu tekið um 20000 fanga og
mikið af hergögnum, þar á meðal skriðdreka og fallbyssur.
í hernaðartilkynningum Breta segir að sóknin haldi á-
fram og ítalski herinn hörfi austur á bóginn í átt til landa-
mæra Líbýu.
Pai bp óheiniit að uerzla ali
Ma lenaeaolDa
Peír sem það gera mega búast víð kæru
og refsíngu, — Venjulega er varníngur
sá sem boðínn er tíl sölu stolínn
Sigrar þessir eru taldir mjög
þýðingarmiklir, þar sem ítalir
höföu víggirt Sidi el Barrani
ramlega og ætlað að nota borg
ina sem birgðastöð fyrir ít-
alska herinn, er hann héldi á-
fram sókninni austur eftir
strönd Egyptalands, allt til Sú-
íezskuröarins. Bretar hafa nú
ekki einungis hindrað að úr
þeirri sókn yrði í bráðina, held
ur náð valdi á þeim öflugu
virkjum, sem ítalir hafá verið
að koma sér upp síðustu þrjá
mánuðina, og gersigrað hluta
af ítalska hernum.
Með töku Sidi el Barrani má
heita, að allt strandhéraðið,
sem ítalir höfðu náö á vald
sitt, sé á váldi Breta, og ólík-
legt talið að ítalir geti komið
við verulegum vörnum fyrr en
handan við Líbýulandamærin.
Samkvæmt tilkynningu frá
Kairo hefur brezka flugliðið
haft nána samvinnu við land-
herinn í sókninni í Vestur-
eyðimörkinni. — Brezkar
sprengjuflugvélar hafa einnig
gert árásir á alla helztu flug-
velli ítala í nánd við vígstöðv-
arnar. Sprengjuárás á Sollum
er gerð var í gær, gerði mikinn
skaða.
Togarinn Haí-
steínn bjargar
ensku skípí
Fyrir réttri viku síðan bjarg-
aði togarinn Hafsteinn brezku
skipi 6000 smálestum að stærö,
vestur af Skotlandi. Dag þenn-
an var veður slæmt, og heyröi
Hafsteinn neyðarkall frá skipi
þessu. Hann fór þegar á vett-
vang, og hjálpaði hinu nauð-
stadda skipi til hafnar í Bret-
landi.
»'
Churchill gaf í neðri mál-
stofunni yfirlit um hernaðar-
aðgerðirnar í Egyptalandi, og
lýsti sérstaklega hvex-nig brezkt
herlið komst til sævar fyrir
Eitt af því sem þótt hefur tíð-
indum sæta í biöðum bæjarins
þessa dagana er hinn svokallaði
brottrekstur okkar Sveins Sveins-
sonar úr verkamannafélaginu
Dagsbrún.
Blöð atvinnurekenda setja at-
burð þennan í samband við hags
munabaráttu þá, sem nú stendur
fyrir dyrum milli verkamanna
atvinnurekenda og fagna þessu
mjög sem nauðsynlegri ráðstöfun
til að tryggja verkamönnum
fundarfrið í féiagi <sinu, skapa
trausta einingu Dagsbrúnarmanna
um hagsmunakröfurnar og að
tryggja þeim glæsilegan sigur i
samningaþófinu við atvinnurek
endur!
Við lestur þessára heillaóska
skeyta til Dagsbrúnarmanna í
blöðum atvinnurekenda í sam-
bandi við brottreksturinn og launa
deiluna, verður strax fyrir manni
þessi ráðgáta:
Hvaðan kemur atvinnurekend-
um nú þessi brennandi áhugi fyr
ir því, að verkalýðurinn sigri í
baráttunni við atvinnurekendur?
vestan Sidi el Barrani og tókst
þar með að ná valdi á einu
færu samgönguleiðinni, sem
ítalska herliðið í borginni
hefði getað notað á undanhald
inu.
Á vígstöðvunum í Albamu
var aðgerðalítið í gær, og haml-
aði illviðri hernaðaraðgerðum.
í tilkynningum Grikkja seg-
ir, að ítalir hafi gert tvær til-
ratmir til árása á norðurvíg-
stöðvunum, en þeim hafi verið
hrundið.
Hvaðan kemur atvinnurekend
um nú þessi föðurlega umhyggja
fyrir því að verkamenn fái frið
til að ræða og undirbúa vel hags
munasókn á hendur atvinnurek
endum?
Af hverju í ósköpunum segja
þá ekki atvinnurekendur hreint
út við verkamenn: Heyrið kæru
vinir, þessar sjálfsögðu ks ftir
ykkar um hækkun Iwjffs í fultu
samrœmí vio aukningu dýrtíðcir-
innar, stijtting vinnudagsim i 8
stundir án skerðingar á dagkaupi
i/kkar, fullar bœtur fijrir allt
snudiríid“ á þessu ári, — eru yð-
ur hér með veittar, — og þar með
klappað og klárt? — Hversu ein-
brotnara og fyrirhafnarminna
væri ekki þetta fyrir verkalýðs-
vini þjóðstjórnarinnar, Kveldúlf-
ana, Skjaldborgina og Co. heldur
en a[ð að eyða kröftunx sínum
og gáfum í strit við að kioma upp
stéttarsamtökum, dýrtíð, kaup-
lækkun verkamanna o. s. frv. —
og fara síðan að berjast á móti
þessu öllu saman, með því ao
koma á einingu og friði innan
Nokkrar húsrannsóknir hafa
farið fram hér í bænum og í
nágrenni bæjarins í tilefni af
því, að almælt hefur verið að
Bretar seldu almenningi all-
mikið af allskonar varningi.
Er skemmst frá að segja, að
húsrannsóknir þessar hafa
staðfest þennan orðróm, og
jafnvel leitt í ljós, að þessi við-
skipti hafa farið fram í enn
stærri stíl, en ætlaö var.
Viðskipti þessi eru í flestum
tilfellum þannig tilkomin, að
Bretar þeir, sem vörur þessar'
selja hafa blátt áfram stolið
þeim af birgðum hersins, og
verkalýðssamtakanna og gera þau
þarmeð svo sterk, að ekkert
standist fyrir þeim.
Einkennilegt uppátæki, gæti ein
hver látið sér detta í hug, sem
las Mogga og Vísi í gamla daga.
en allt á sínar orsakir og skulu
þær hér að nokkru raktar.
Fyrir tæpu ári síðan tóku hönd-
um saman innan stærsta verka-
lýðsféiags landsins afturhaldssöm
ustu öflin þar, að tilhiutun stór-
atvinnurekenda hér í bænum og
spilltustu bit'lingaþýja þeirra,
Skjaidborgaranna, með þeim á-
rangri, aö félagið féll þeim í
hendur.
Þessi sigur innan verkamanna
félagsins Dagsbrúnar gerði stór-
atvinnurekendum og þjónum
þeirra á löggjafarþinginu léttara
fyrir, að smeygja hlekkjum þræla
laganna um hendur og fætur
verkalýðssamtakanna og ausa
upp milljónagróða á kostnað
hinna fátækustu í landinu. At-
vinnurekendur höfðu komið sér
upp annarri þjóðstjórn í Dags-
brún.
Það fór því eins og búast
niatti við. Núverandi Dagsbrúnar
stjórn rækti sitt hlutverk eins og
til var ætlazt af atvinnurekend-
um, með því m. a. að svíkja
hreinlega öll þau nytjastörf, . er
félag hennar fól henni í hendur,
tekui’ hin brezka lögi'egla mál
þeirra væntanlega fyrir. Hvað
hinum íslenzku kaupendum
viðvikur, þá er hér um alger-
lega óheimil viðskipti að ræða,
og þeir menn, sem þau stunda
eiga á hættu að verða kærðir
bæði fyrir brot á tollalögun-
um og hinum almennu hegn-
ingai'lögum.
u
Lofhían lávardur
íézt í gær
Lothian lávarður, sendi-
herra Breta í Bandaríkjunum,
lézt í gærmorgun í sendiherra-
bústaðnum í Washington.
Lothian var nýlega kominn
vestur um haf úr Englandsför,
er fai'in var til að gefa stjóm-
inni skýrslu. i
Smuts bjartsýnn á
sígurhorfur Breta
Smuts herforingi, forsætis-
ráðherra Súður-Afríku, hefur
haldið ræðu og látið svo um
mælt, að Bretar væru nú sterk
ax'i og stæðu betur að vígi, en
nokkurntíma áður. Nú sé ekki
lengur um varnarstríð ein-
göngu að ræða af þeirra hálfu,
heldur einnig sókn.
og leggjd niður öll fundarhöld tii
að tryggja atvinnurekendum og
þjóðstjórnardóti þeirra fulikom-
ið athafnaleýsi og afvopnun Ðags
brúnar á meðan öldur dýrtíðar-
innar gengu óbrotnar um bak og
brjóst alþýðunnar. — Á allt þetta
blættust svo eindæma hneyksli
varðandi fjárreiður félagsins, er
keyrðu um þverbak þann urmul,
sem eftir kann að hafa leynzt
meða! heiðarlegra félagsmanna, af
tiltrú eða samúð til félagsstjórn
arinnar.
Þannig var komið áliti þeirra
manna innan Dagsbrúnar, sem at-
vinnurekendur sögðu fyrir verk
um, og brátt nátgaðist sá tími,
er þrælalögin skyldu ganga úr
gildi, tími hinna frjálsu athafna
fyrir samtök verkalýðsins. En
fyrst lá fyrir að undirbúa kaup-
kröfur, velja menn innan verka-
iýðsfélaganna til slíkra starfa og
Framhald á 3. síðu
Umhyggja atvinnurekenda fyr-
ir einingu alpýðunnar
Jón Rafnsson ritar um Dagsbrúnarmálin
Fátt hefur vakið slíka athygli af viðburðum í verkalýðs-
hreyfingunni upp á síðkastið eins og frumhlaup það, sem
þjónar atvinnurekenda frömdu, er þeir ólöglega ráku .Jón
Rafnsson úr Dagsbrún nýlega.
í dag tekur Jón Rafnsson mál þetta og það, sem bak við
það býr, til rækilegrar meðferðar. Fer grein hans hér á eftir: