Þjóðviljinn - 20.12.1940, Blaðsíða 2

Föstudagur 20. desember 1940.
ÞJOÐVILJINN
! BÆKUR
I
tSJðOVHJINM
| ÍJtgefandi:
S ameiaiiigarflekkur alþýðu
— Sósíalistaflokkuriim.
Kitetjórar:
Einar Olgeirsaoa.
Sigfús A. Sigurhjartarson.
Ritstjóra:
Hverfisgötu 4 (Víkings-
prent) aími 2270.
Afgreiðsla og aaglýsingaakrif
stofa: Auatttrstræti 12 (1.
hasð) snai 2184.
Asbriftargjald á mánufii:
Reykjavík og nágrenni kr.
2.50. Annarsstaðar á land-
inu kr. 1,75. I lausaaölu 10
aura eintakið.
Víkingsprent h.f., Hverfisgötu
Skjaldborgm
á fvö áhugamáfl
Fyrsta eg helzta áhugamál
Skjaldborgarinnar er aö reka tvo
alsaklausa menn úr Dagsbrún.
Sakargiftirnar eru þær, aö peir
hafi verið valdir að peim óeirð
um, sem Haraldur Guðmunds-
son kom af stað á síðasta Dags-
brúnarfundi með því að beita í
senn rangsleitni og ofbeldi í fund
arstjórn.
En Skjaldborgin á fleiri áhuga
mál. Hún hefur alla stund síðan
Dagsbrún fór úr Alþýðusamband
inu, til þess aÖ knýja fram þær
skipulagsbreytingar á því, sem
nú bafa verið gerðar, barizt fyrir
því eins og ljón, að Dagsbrúnar
menn væru rændir styrknumúr
Stórasjóði-
Og hún hefur sigrað í þess-
ari baráttu.
Sanmast að segja voru menn
farnir að halda, að Skjaldborgin
væri búin að missa áhuga fyrir
þessu gamla hugðarefni nú,
eftir að hún hefur verið knúin
til að sýna ►jfurlítinn vott af
viti og sanmgirni í verkalýðsmál
unum.
Manni dettur stundum það ó-
trúlegasta í hug, einnig þaö að
Skjaldborginni geti farið fram.
Nú hefur reynslan sýnt, aðallt
«em sagt er oig hugsað um fram
farir Skjaldborgarinmar í þessu
erbæði ósennilegtog ósatt. Skjald
borgin er enn staðráöin> í þvi .að
svipta Dagsbrúnarmenn styrkj-
um úr Stórasjóði meðan félagið
er utan Alþýðusambandsins.
Slíkt er meiri ódrengskapur
en gengur og gerist svona al-
mennt sagt, en hinsvagar engu
meiri ódrengskapur en gengur
og gerist innan Skjaldborgarimn-
ar.
Þessum áhugamálum Skjald-
borgarinnar verða verfcamenn að
mæta á viðeigandi hátt, þeir
verða að sýna við allsherjarat-
kvæðagreiðslu þá, sem stendur
yfir í Dagsbrún, að þeir meti
Skjaldborgina rétt og launi henni
sem vert er.
Þetta geta þeir gert með því
tvennu, að segja allir sem einn
nei við því að láta reka þá
Jón Rafnsson og Svein Sveinsson
úr félaginu, það áhugamál Skjald
borgarinnar verður að gera að
engu, og með því, að tefja á
engan hátt að Dagsbrún gangi
i Alþýðusambandið, því með
inngöngu hennar þangað, er í
Marco Polo. Ferðasaga
hans endursögð af Aage
Krarup Nielsen. íslenzkað
hefur Haraldur Sigurös-
son. Útgefandi: ísafoldar-
prentsmiðja.
Maroo Polo var réttur og slétt
ur kaupmannssonur frá Feneyj-
um, sem ferðaðist með glöggri
athygli og óslökkvandi fróðleiks
þrá land úr landi til fjarlægustu
bygigða Austur-Asíu. Þannig
kynnir danski rithöfundurinSn
Aage Krarup Nielsen höfund
„bókarinnar um ríki og undur
Austurlanda". En frásögnina uia
ferðir sínar og ríki þau og und-
ur, sem fyrir augun báru sagði
Maroo Polo fyrir samfanga sínum
i fangelsi einu í Genúa. En bók
hans varð með frægustu ferða
bókum heimsins og hafði mikil
áhrif á hugmyndir Evrópur
manna um Asíulönd næstu ald-
irnar.
Maroo Polo ferðaðist um Asíu
seint á þrettándu öld, en þá
mátti heita, að sú heimsálfa væri
Evröpubúum ókunnur heimur,
nema löndin, sem liggja að Mið
jarðarhafi. Þessi kaupmannssonur
frá Feneyjum var i 24 ár á
ferðalagi um lönd hins • mikla
Mongólahöfðingja Kublai khans,
og gengdi í 17 ár vandasömum
og virðulegum embættum í þjón
ustu hans. Hann hafði því frá
mörgu að segja þegar heim kom,
enda kennir margra grasa
í ferðabók hans. Yfir frá-
sögninni allri er ævintýraljómi,
höfundur er barn síns tíma og
blandar saman hindurvitnum og
veruleika, en víðast er frásögn-
in skýr otg skilmerkileg og bend
ir til skýrrar athugunargáfu.
Því er það að menn geta lesið
bók Maroo’ Polo sér til ánægju;
enn þann dalg í dalg, einda er hún
stöðugt gefin út í nýjum útgáf-
um og þýdd á fleiri og fleiri
mál.
1 endursögn Aage Krarup Ni-
elsen er ferðabók Marco Polo
talsvert stytt, en bætt við inn-
gangskafla „Marco Polio og sam
tíð hans“ og eftirmála „Heim-
koman til Feneyja og næstu á-
fangar“, og er þar skýrt fráþeim
fáu heimildum, sem til eru um
líf MarcO’ Polo eftir að hann kom
heim úr austurförinni miklu, er
tryggði honum sess meðal hinna
fremstu landkönnuða miðald-
anna.
íslenzka útgáfan, sem mun vera
svipuð hinni dönsku, er prýðis
vönduð með fjölda ágætra
mynda, prentuð á góðan pappír
í stóru broti. Þýðing Haralds
Sigurðssonar, sem er að verða
einn afkastamesti þýðandi vor,
er lipur og læsileg.
S. G.
senn kippt fótunum undan Stóna
sjóðsofsóknum Skjaldborgarinnar
og sköpuð aðstaða tii að gera
vald hennar að engu í Terka-
lýðshreyfingunni.
Laufvindar blása. Kvæði
eftir Margréti Jónsdóttur.
Reykjavík 1940.
Margrét Jónsdóttir kvaddi sér
fyrst hljóðs í höll Braga fyrir
sjö árum síðan, er hún gaf út
fyrstu ljóðabók sina, er hún
nefndi „Við fjöll og sæ“, qg nú
í haust sendir hún aðra kvæöa-
bók sína á bókamarkaðinn og
nefnir hana „Laufvindar blása“
Bók þessi hefur að geyma rúm
lega fimmtíu kvæði, mest náttúru
stemningar og tækifæriskvæði.
Viðfangsefnin eru sjaldan rismik
il, en yfir kvæðunum andar þýð-
um blæ bjartsýni og lífstrúar.
Undiralda flestra kvæðanna er
rík og föskvalaus samúð með
öllu því sem hefur orðið utan-
garðs í tilverunni og ekki feng-
ið að þroskast sem efni stóðu til
, og fögnuður yfir sól og sumri.
Þetta gerir kvæðin hugnæm og
ekki hvað sízt í styrjöld þeirri
sem nú er dunin yfir heiminn.
Höfundurinn ann fegurð og menn
ingu lands síns og vill veita öðr-
um hlutdeild þeirra sýna, erhann
hefur sjálfur séð þar fegurstar.
En í kvæðin vantar þá fjarvídd
og tign, sem þarf til þess að
skapa lífrænt ljóð. Þau eru lag
lega gerð, blátt áfram og yfir-
lætislaus. Hvergi verður vart
neinnar yfirborðsmennsku né til-
rauna til þess að sýnast. Kvæð-
in eru smekkvís tómstundavinna 1
jgáfaðarar konu, sem ekki vill
grafa pund sitt í jörðu. Margrét
ætlar sér allstaðar af, það er
styrkur hennar og höfuðkostir,
sem skálds.
Búningur kvæðanna er laigleg
ur. Skáldkonan er smekkvís á
íslenzkt mál og leikur sér að
mismunandi O'g allerfiðum brag
arháttum, svo að missmíði verða
fá,
H. ,S.
Hundrað beztu ljóð á ís-
lenzka tungu.
ValiS hefur Jakob Jóh.
Smári. Útgefandi: Leiftur.
Önnur útgáfa.
Það er fögur bók, snyrtileg
að öllum frágangi, sem hér er
komin út í annarri útgáfu.
Það er alltaf vinsælt verk að
gefa út úrval úr íslenzkum
ljóðum og bókin með 100 slík-
um ljóðum verður alltaf góð-
ur vinur marms, en um hitt
má lengi deila, hvað séu
hundrað beztu ljóðin. Og þó
ekki verði bornar brigður á
smekkvísi þessa ágæta manns,
sem valið hefur þessi ljóð, þá
er hitt og jafn víst að smekk-
urinn er misjafn og aðrir
myndu hafa valið öðruvísi:
Að mörgu leyti eru ljóðin
meira sýnishorn og það sögu-
legt — af íslenzkri ljóðagerö
en úrval — og það er alltaf
hætt viö að svo verði um úrval
af íslenzkum ljóöum.
En meðan ljóð skáldanna
okkar eru ekki sjálf til á
hverju heimili, þá verður úr-
val eins og þessi “100 beztu
ljóð” kærkomin, hvar sem þau
fara. A.
Hirn Pili
Adfar bœkur hentugar tíl jólagjafa:
Rit Jónasar Hallgrímssonar
öll í skinnbandi.
Ljóðasafn Guðmundar Guð-
mundssonar,
skinnband.
íslenzk xirvalsljóð
(úrval úr ljóðum allra vin-
sælustu íslenzkra ljóð-
skálda).
Lýsing íslands,
eftir Þorvald Thoroddsen,
Saga Eldeyjar-Hjalta.
a i
Oj
M Xi
ÍP r—'
CO QJ
JD w
, ^
cö ^
3 c
co
£ >
A A
Silja,
eftir nóbelsverðlauna-
skáldið finnska, Sillan-
páá.
Sögur Þóris Bergssonar.
María Antoinetta,
eftir Stefan Zweig.
Áraskip,
eftir JóhannBáröarson
Bapiahækir:
Nero keisari.
Tvíburasysturnar,
bezta bókin handa ungum
stúlkum.
Ströndin,
nýja Ijóðabókin eftir Pál
Kolka.
Trölli.
Sæmundur fróði.
Ljósmóðirin í Stöðlakoti.
Sigríður Eyjafjarðarsól.
Röskur drengur.
Vertu viðbúinn.
Robinson Krúsoe.
Sesselja síðstakkur.
Fyrir miðja morgunsól.
Beröu mig upp til skýja.
Litlir jólasveinar.
En jólabókín er Marco Polo.
Bókaverzlun ísaföldarprentsmiðju.