Þjóðviljinn - 20.06.1943, Blaðsíða 3

Sunnudagur 20. júní 1943.
ÞJÖÐVILJINN
3
Islandsmótíd
Fram - Akureyringar 5:2
plðOViyiHN
Utgefandi:
Sameiningarflokkur aiþýðu —
Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar:
Einar Olgeirsson (áb.)
Sigfús Sigurhjartarson
Ritstjórn:
Garðastræti 17 — Víkingsprent
Sími 2270.
Argreiðsla og auglýsinga«krif-
stofa, Austurstræti 12 (1. hæð)
Sími 2184.
Víkingsprent h.f. Garðastræti 17.
•------------:-í---------------
Hvers ve$na cir
þefta efeki gevf ?
Við skulum ekki byrja á
aö spyrja: Hvers vegna er
skortur á húsnæði í Reykja-
vík, nei, við tökum það sem
hendi er næst, og spyrjum:
Hvers vegna er ekki allt
gert sem auðið er til þess að
bæta úr húsnæðisvandræð-
unum?
ÞaÖ er þó öllum ljóst aö
fulikomið neyðarástand er
ríkjandi í húsnæðsmálum bæj
arins, og ætla mætti að allii'
gætur orðið sammála um að
leysa vandann, eftir beztu
getu, hverjum eða hverju
sem hann er að kenna.
Hvaö má þá helzt t-il varn-
ar verða úr því sem komið
er?
Það sem fyrst og fremst
ber aö leggja áherzlu á, er
fullkomín hagnýting þess
húsnæðis sem til er, sam-
hliða því að gréitt sé, eftir
því sem mögulegt er, fyrir
byggingum íbúöarhúsa, en
bygging óþarfa húsa stöðvuö
með öllu.
Það fyrsta sem þarf aö
gera, er að skrá allt húsnæði
í bænum ásamt notkun þess-
Fulltrúar sósíalista í basj-
arstjórn hafa lagt til að þetta
veröi gert.
Sjálfstæöismenn vísuðu til-
lögunni á bug.
Hvers vegna ætli þeir hafi
nú gert þetta?
Af því að. slík skráning
gæti oröið óþægileg hagsmun
um nokkurra efnaðra manna.
Aö þetta sé svo, sést bezt
þegar annarar tillagna sósía-
lista, sem þeir báru fram í
sambandi viö þessa tillögu,
er gætt. Þeir lögðu til aö
skráning húsnæðislausra færi
einnig fram, og allar breyt-
ingar á notkun húsnæðis
yrðu látnar fara gegnum
hendur húsaleigunefndar og
heimild húsaleigulaganna um
skömmtun húsnæðis og leigu-
nám lítt notaös eða ónotaðs
húsnæöis yröi notuð til hins
ýtrasta.
Þessar ráðstafanir hefðu
þýtt, að þeir sem búa í lúx-
usíbúöum hefðu orðiö aö
sætta sig við að minka eitt-
hvað við sig, og tækifærin til
okurs á húsnæði hefðu stór
minnkað.
Þetta vildu • Sjálfstæðis-
menn ekki, og það af afar
skiljanlegum ástæðum, þeir
eru sem sé fulltrúar mann-
anna, sem búa í lúxusíbúöum
og mannanna sem okra á
Dómari: Guðmundur Sigurðss.
Þriðji leikur íslandsmóts-
ins var milli Fram og samein-
aös liðs úr K. A. og Þór á
Akureyri. Til að byrja meövar
leikurinn nokkuð jafn, áhlaup
á báöa bóga. Gestirnir réðu
yfir töluverðri leikni og sköll-
uðu oft vel og snögglega. Yf-
irleitt voru áhlaupin ekki
skipuleg hjá hvorugum án
þess þó að um tómar tilvilj-
anir væri að ræða, til þess
voru spyrnurnar of langar, en
tækju þeir upp stuttar spyrn-
ur gekk allt betur. Nokkur
tími leið án þess nokkuö gerð
ist markvert. Hornspyrnur á
báða sem ekki gáfu árangur.
Miðherji Fram skaut yfir á
stuttu færi, Akureyringarnir
skjóta líka en oftast á of
löngu færi. Amaldur spyrnir
skáhalt fyrir mark Fram,
bakvörður ætlar að taka bolt
ann á lofti en geigar í spyrn-
unni og knötturinn lendir í
hans eigin marki zg þannig
endar þessi hálfleikur. 1:0 fyr-
ir Akureyringunum.
Síðari hálfleikur byrjar líkt
og sá fyrri var, en hættan er
þó alltaf heldur meiri við
mark Akureyringa, en mark-
húsnæði. Meirihluti bæjar-
stjórnar er í höndum þess-
ara manna og annarra
þeirra sem ráöa yfir fjár-
magni og framleiöslutækjum.
Bæjarvaldiö er verkfæri í
höndum hinna auöugustu,
tæki sem þeir beita til að efla
sinn hag, á kostnað þeirra
snauöu, og þá fyrst og fremst
verkamanna og annarra laun
þega.
Þetta er skýringin á því,
að ekkert er. gert sem að
gagni má koma í húsnæðis-
málunum.
Það er vissulega hörmulegt
að verkamenn og aðrir laun-
þegar þessa bæjar skuli ekki
sameinast um að taka völdin
í bænum í sínar hendur. En
þess er vænzt að hin dýr-
keypta reynsla, meðal ann-
ars í húsnæðismálunum, verði
til þess aö opna augu margra
og þetta veröi síðasta kjör-
tímabilið sem Sjálfstæðis-
menn — umboösmenn hinna
auðúgustu — fá tækifæri til
að stjórna bænum.
Launastéttirnar verða aö
stefna markvisst aö því að
taka bæjarvaldiö í sínar
hendur við fyrsta tækifæri,
en til þess verða þær að efla
samheldnina og baráttuna í
hagsmunasamtökunum Eng-
inn má liggja á liði sínu
innan verklýösfélaganna, né
neytendafélagsskaparins, þessi
samtök verður að gera vold-
ug ennþá voldugri en enn-
þá h^fur tekizt, jafnhliða
þarf að efla hina pólitísku
einingu meöal launastéttanna
og stefna aö því að sameina
þær allar í einn flokk — Sós-
íalistaflokkinn.
maður þeirra ver vel. Nú na
þeir vel skipulögöu áhlaupi
með löngum spyrnum frá
manni til manns sem endal’
með skoti í net Fram.
Framarar gefa sig ekki og
sækja sem hraðast á, þeir
nota sér slæma staðsetningu
í vörn Akureyringa. ,,Dado“
spyrnir á mark markmaöur j
heldur boltanum ekki en
Stjáni er nærri og hleypur
með hann á brjóstinu í mark.
•Leikur hefst á ný, örstutt
stund líður og spyrnt er að
marki Akureyringa langt að,
bakveröir þeirra sem standa
nærri samán hika, markvörð-
ur sömuleiöis, en Otti er ekki
að hika, hann skýzt fram hjá
þeim í hikinu og setur mark
2:2. Enn líða fáar mínútur
þar til Karl Torfa kemur
skoti á mark Akureyringa, en
markmaður þeirra missir
knöttinn inn í netiö. 3:2 fyrir
Fram. Óx nú Frömurum á-
huginn, . en Akureyringarnir
gefa heldur eftir. Karl bætir
síðar við töluna í 4:2 og svo
setur Ottó síðaSta markið og
endaði leikurinn því 5:2, sem
er ef til vill heldur mikill
sigur eftir gangi leiksins og
hefði 2:1 fyrir Fram verið
nær sanni.
Akureyringar fengu víti-
spyrnu þegar 4 mín. voru eft-
ir af leik/en skotið fór í stöng
ina. Þetta er ef til vill bezti
leikur Fram á vorinu og bezta
niðurrööun á liöinu eins og
hún var í síöari hálfleik. Meö
Kristján sem innherja, og
Ottó sem útframherja. Stað-
setningar í vörninni voru
góöar, Karl og Haukur voru
oft ágætir. Högni er sá sem
lífiö gefur í liöið.
Leikni Akureyringa stend-
ur mun hærra en skipulag
leiks þeirra, og virtist vinstri
innherji bera þar af, en skipu-
lagi leiksins er mjög ábóta-
vant og í því lá að tap þeirra
varð svo mikiö. Vörnin virð-
ist leika eftir þriggja bak-
varðakerfinu en þeir standa
oftast í röð og létu mótherj-
ann standa fyrir innan sig,
hliðarframverðirnir tóku
ekki nóg að sér miðju vall-
arins, og þar við bættist að
innherjar lágu oftast of fram-
arlega, eða næstum á línu
við hina þrjá, við það kom
eyða á miðjan völlinn sem
Fram notaði óspart. Þó var
hægri innherji oft undantekn-
ing frá því. Miðframherjinn
var heldur ekki nógu hreyf-
anlegur og var það raunar
dálítið einkenna-ndi fyir liöið.
Leikmenn voru nokkuð jafn-
ir. Markmaður var rólegur og
öruggur. Vinstri innherji er
mjög gott efni, hefur mikiö
vald á knettinum og starfar
skemmtilega að honum, en
sóló er bezt í hófi. Hægri \
bakvöröur hefur góðan skalla !
og nokkuð hrein spörk.
Veður var gott og margt
áhorfenda.
VINNAN
Vinnan, tímarit Alþýöu-
sambands íslands, 4. tbl. er
fyrir skömmu komin út.
Friðrik Halldórsson skrifar
um ,,Hetjur hafsins“; Guð-
geir Jónsson, forseti Alþýðu-
sambandsins: Verum á verði
: — Eflum samtökin; Bjarni
Þórðarson: Bátasjómenn veröa
aö hefjast Iranda; Alfreð
; Gíslason læknir: Um blýeitr-
rn; Jón Rafnsson: Sameining
verkalýðsins á Akureyri; Jón
Sigurðsson: Dýrtíðarráðstaf-
anir stjórnarinnar í fram-
kvæmd.
Þá er og ágæt grein um
Loftskeytastööina 1 Reykjavík
25 ára, ásamt fjölda mynda;
grein um samningana um
vegavinnukaupið. Frá sam-
bandsskrifstofunni, tímakaup-
ið í júní á hinum ýmsu stöð-
um á landinu, ákvæðisvinna,
barnayinna o. fl.
Enníremur er í blaðinú
kvæði Ibsens: Þorgeir í Vík,
í hinni snjöllu þýðingu Matt-
híasar.
Blaöiö er hiö prýöilegasta
að öllum frágangi og ómiss-
andi hverjum vinnandi
manni.
Próf í Háskóianum
Eftirtaldir hafa dagana 7. maí
til 5. júní 1943 lokið prófi í for
sp j allsvísindum:
Kjartan Ólafsson, Vilhj. Árna
son, Birgir Möller, Eiríkur Finn-
bogason, Haukur Jónsson, Krist-
inn Baldursson, Sigurður Bald
ursson. Árni G. Kristinsson,
Bjarni Halldórsson, Jón: Sig-
urpálsson, Sveinbjörn Eg-
ilsson, Andrés Ólafsson, Gísli
Einarsson, Hermann Jónsson,
Páll Tryggvason, Guðrún Thor-
arensen, Eggert Jónsson, Hilm-
ar Garðars, Magnús Torfason,
Stefán Sigurðsson, Bodil Sahn,
Friðrik Friðriksson, Pálmi Jóns
son, Björn Thors, Snorri Jóns-
son, Stefán Haraldsson, Valtýr
Björnsson, Guðmundur Ás-
mundsson, Kolbeinn Kristófers-
son, Þorsteinn Árnason, Egill
Símonarson, Garðar Jónsson,
Jónas Bjarnason, Kristinn Gunn
arsson, Vilhj. Jónsson, Ásgeir
Bl. Magnússon, Guðjón Sigvalda
son, Lárus Pétursson, Þórhallur
Einarsson, Bjarni Sigurðsson,
Helgi Þórarinsson, Jón Jóhannes
son, Sverrir Pálsson, Halla
Bergs, Gunnar Bergsteinsson,
Tón A. Jónsson,, Friðrik Mar-
geirsson, Yngvi Ólafsson, Einar
Þ. Guðjohnsen, Lilja Petersen,
Ragnhildur Ingibergsdóttir, Sig
urlaugur Brynleifsson, Stefán
Björnsson, Steingrímur Jónsson,
Þórhallur Halldórsson.
Skipun í Viðskiptaráð
Hinn 12. þ. m. var Ólafur
Jóhannesson, lögfræðingur,
skipaður til að taka sæti í Við-
skiptaráði í stað Jóns ívars-
sonar fyrrverandi alþingis-
manns, er hafði sagt sig úr
ráðinu.
Knattspyrnukeppni starfsmanna
bankanna fór svo, að Útvegsbank-
inn sigraði, hlaut hann verðlaunin,
silfurvíxillinn. — Handhafi þessa
„víxils“ var áður Landsbankinn.
Z/jviúvíÍrtfimf'
1 ífl
Eysteinn litli er að ganga undir
próf hjá Jóni í Sambandinu. Jón vill
ganga úr skugga um að hægt sé að
nota Eystein alveg eins vel í þjón-
ustu afturhaldsklíkunnar, sem Jón
Árnason er miðdepillinn í, eins *og
Jónas áður.
Og Eysteinn litli keppist í líf og
blóð að sanna það fyrir Jóni að hann
sé eins góður og Jónas.
Jónas er ákveðinn með liöfuðkröfu
Jóns um mikla grunnkaupslækkun
hjá verkalýðnum.
Og Eysteinn hrópar til Jóns: Jeg
er alveg eins góður kauplækkunar-
maður. Jeg ætla bara að „plata“
„bolsana" með því að hafa orðalag-
ið óákveðið og almennt! I»að er alveg
óhætt að treysta mér.
**
Jönas er ákveðinn andstæðingur
allrar samvinnu við sósíalista, eins;
og Jón.
Og Eysteinn lirópar til Jóns: Jeg
er alveg eins ákveðinn á móti allri
samvinnu við „kommana". Jeg er
bara að tefla refskák við þá. Jeg.
er svo voða fínn taflmaður!
Jónas hamast gegn vaxandi þátt-
töku verkalýðsins í samvinnuhreyf-
ingunni og óttast samstarf verka-
manna, bænda og fiskimanna þar,
— eins og Jón.
Og Eysteinn lirópar, þrútinn af
ofstæki: Jeg skal berjast á móti
„klofningsstarfsemi kommúnista“ í'
samvinnuhreyfingunni betur en
nokkur annar! — Svo mikið er trú-
arofstækið hjá prófsveininum að
hpnn hrópar í sömu andránni að
„kommúnistar“ hafi klofið verklýðsV
samtökin og veikt þau, (— einmitt
þegar sósíalistar hafa sameinað þau
með tilstyrk beztu Alþýðuflokks-
mannanna og annarra verkamanna,
svo þau eru nú sterkari en nokkru
sinni fyrr) — og Eysteinn sver og
sárt við leggur að slík sameining
og efling, sem átt liefur sér stað í
verklýðshreyfingunni skuli aldrei
fara fram í samvinnuhreyfingunni.
**
Skyldi Jón Árnason, — formaður
bankaráðs Landsbankans, stjórnar-
meðlimur Eimskipafélags íslands
framkvæmdastjóri í Sambandi
íslenzkra samvinnufélaga, stjórnar-
meðlimur í Sölusambandi ísl. fisk-
framleiðendá, meðlimur í útflutnings
nefnd, miðstjórnarmeðlimur í Fram
sóknarflókknum og hlutliafi í togara-
félaginu Helgafell, — nokkruntíma
hafa haft áliugasamari svein við
prófborðið sitt en Eystein núna,
svona framúrskarandi spenntan
fyrir að sanna harðsvíraðasta aftur-
haldinu í Framsóknarflokknum, að
hann væri jafn tryggur því og Jón-
as.
Og svo kemur rúsínan í pylsu-
endanum:
Jón er farinn að brosa og kinka
kolli: Jú, þú ert bara efnilegur, við
getum látið Jónas fokka hægt og
hægt út úr og ráðið samt — og þá
gellur Eysteinn við og brosið fær-
ist út að eyrum:
Já og heyrðu, — ég get líka
skrifað langhund!
Og heldur en ekki hróðugur réttir
Eysteinn litli stóra föstudagsblaðið
af Tímanum upp á prófborðið. 792
dálk-sentimetra grein, 1214 alin á
lengd — fimm sinnum lengri en Ey-
steinn sjálfur, og bætir við: Hérna
er sveinsstykkið mitt.
Og Jón les — og les — og svit-
inn bogar af honum, og hugsar:
Hvernig er hægt að hnoða saman
svona andlausu rugli, dálk eftir
dálk, rétt eins og verið væri að
reikna á reikningsvél; — og les og
les og hugsar: Og þetta á Samband-
ið að borga?— og les og les og hugs-
ar: Hvað verða þeir lengi að drepa
Tímann með svona ritlist?
Og enn er Jón að lesa.
Og menn bíða með eftirvæntingu