Þjóðviljinn - 25.04.1944, Blaðsíða 1

9. árgangnr.
Þriðjudagur 25. apríl 1944.
90. tölublað.
Enpin breyting á sust
urvígstöðvunum
Rajði herinn undirbýr
stðrsðkn
Sovétherstjómin tilkynnti í
gærkveldi í þriðja sinn í röð,
að engar breytingar hefðu orð-
ið á austurvígstöðvunum. Fyrr
um daginn hafði hnn tilkynnt
að áhlaupum Þjóðverja hefði
verið hmndið fyrir suðaustan
Stanislavoff. En Þjóðverjar
segjast hafa unnið á fyrir norð-
an Karpatafjöll. ÍÞeir hafa ný-
lega flutt eitt úrvalsskriðdveka-
herfylki frá Frakklandi tii
austurvígstöðvanna.
Fréttaritarar í Moskva segja,
að xauði herinn hafi nú mikinn
viðbúnað á öllum austurvíg-
stöðvunum til að hefja nýja
stórsókn.
Framhald á 8. síðu.
17000 árásír á sama fima 1
í gærdag höfðu Bandamenn gert 17000 árásir á Vest-
ur-Þýzkaland og herteknu löndin í Vestur-Evrópu á
einni viku og varpað niður meir en 24000 smálestum
af sprengiefni. V_ar síðastliðin vika mesta loftárásar-
vika sögunnar.
Samtími berst frétt um að nýlokið sé mestu fall-
hlífarherliðsæfingum sögunnar á Bretlandi. Er því eng-
in furða þótt margir búist nú við innrásinni þá og þegar.
Eins og undanfarið voru það
aðallega samgönguæðar Þjóð-
verja sem urðu fyrir barðinu á
Dagsbrúnarfundurinn
Hvildar- op dvalarhetmili
Dagsbúnarmanna
Málihðfðan vegia sðlu á eignum félagsins
Verkamannafélagið Dagsbrún hélt fund í Iðnó s. 1.
sunnudag .
Á fundinum var gerð samþykkt, sem mun þykja
allmerkileg í sögu félagsins, en það var samþykkt fund-
arins um kaup á landspildu austur í sveit, þar sem reist
verði hið fyrsta hvíldar- og sumardvalarheimili verka-
manna.
Þá samþykkti fundurinn ennfremur að óska máls-
höfðunar vegna sölunnar á húseignum verklýðsfélag-
anna sem fram fór árið 1940.
Fundurinn kaus ennfremur nefnd til þess að vinna
að allsherjarþátttöku Dagsbrúnarmanna í atkvæða-
greiðslunni um lýðveldisstofnun.
Fara samþykktir íundarins hér á eftir:
HVÍLDAR- OG
DV .ARIIEIMILI
DAGSBRÚNARMANNA.
Dagskráiu hófst með því, að
Jón Rafnsson hélt hvatningarræðu
í tilefni af 1. maí næstkomandi.
Því næst skýrði formaður, Sig-
urður Guðnason, frá kaupum á
landspildu í Stóra-Fljóti í Bisk-
upstungum, er stjórn félagsins
lagði til að gerð yrðu. Var eftir-
farandi tillaga samþykkt einróma
í málinu:
„Fundur í Verkamannafélaginu
Dagsbrún, lialdinn 23. apríl 1944,
samþykkir samning þann, er stjórn
félagsins hefur gert um kaup á
landspildu úr jörðinni Stóra-Fljót
í Biskupstungum. Fundurinn á-
kveður að stefnt skuli að bygg-
ingu hvíldarheimilis á landinu
handa félagsmönnum og felur
stjórninni að skipa 'nefnd manna,
er sjái um fjáröflun og fram-
kvæmdir í þessu skyni“.
Verð landspildunnar er 5000 kr.
og hafði stjórn Dagsbrúnar tekið
persónulega ábyrgð á andvirði
landsins, þar til málið yrði lagt
fyrir félagsfund. Stærð landsins er
30 hektarar.
MÁLSHÖFÐUN
VEGNA SÖLU Á EIGNUM
VERKLÝÐSFÉLAGANNA.
Síðan hafði Þorsteinn Pétursson
framsögu um erindi frá Fulltrúa-
ráði verklýðsfélaganna varðandi
málshöfðun til riftunar á sölu
eigna verklýðsfélaganna. Urðu
nokkrar umræður. Eftirfarandi til-
laga var samþykkt einróma:
„Félagsfundur í Verkamannafé-
laginu Dagsbrún, haldinn 23. apríl
1944, felur stjórh félagsins að óska
loftárásum Bandamanna í gær.
Fóru næstum 2000 amerískar
flugvélar til árása á meginland
ið í gær, þar af 750 stórar
sprengjuflugvélar. Aðalskot-
mörkin voru Munchen og Fried
richshaven. Loftvarnarskothríð
var töluverð.
Brezkar flugvélar réðust á
Dieppe, Amiens o. fl. staði.
I fyrradag gerðu þær harða
árás á um 1000 flutningavagna
á járnbrautarstöðinni í Namur
í Belgíu.
Flugvélatjón Bandamanna
síðast liðna viku var 172 flug-
vélar og er það rúml. 1% af
öllum flugvélunum.
Sænska stjðrnin og ráð-
stafanir Breta gagnvart
sendisveitunum ili
í tilefni af banni brezku
ríkisstjórnarinnar gegn því, að
fulltrúar erlendra landa í Lon-
don, — að nokkrum banda-
mönnum undar.teknum. sendi
hraðr „st og dulmálsskeyti o. fl.
hefur sænska ríkisstjórnin sent
eftirfarandi orðsendingu til
brezka sendiherrans í Stokk-
hólmi síðast liðinn laugardag.
Sænska ríkisstjórnin gerir
ráð fyrir að þessar ráðstafan-
ir beri að skoða sem hreinar
bráðabirgðaráðstafanir, sem
séu almennar og stafi af sér-
stökum hernaðarástæðum.
Á meðan ekki gefst tilefni til
annars álits, mun sænska rík-
isstjórnin láta sér nægja að
lýsa því yfir, að hún geti ekki
séð, að þessar ráðstafanir séu í
samræmi við þjóðarrétt eða
venjur utanríkisviðskipta.
eftir því við Fulltrúaráð verklýðs-
félaganna í Reykjavík, að það
höfði mál til riftunar sölu á eign-
arhluta félagsins í eignum afhent-
um til Alþýðubrauðgerðarinnar
h.f. samkvæmt afsalsbréfi dags. 29.
Framh, á 8 síðu.
Verkamannaféiag
Akureyrar samþykkir
að segja upp samn-
ingum
Atkvœðagreiðsla hefur farið
fram undanfarið i Verkamannafé-
lagi Akureyrarkaupstaðar um það
hvort félagið skyldi segja upp nú-
gildandi kaupsamningum.
Atkvceðagreiðslunni lauk s.l.
laugardag og var uppsögn samn-
inganna nœstum einróma sam-
þykkt
Atkvæði greiddu 192 og sögðu
178 já, en 14 nei. í félaginu eru
nú um 300 manns en töluvert
margir dvelja nú fjarvistum úr
bænum.
Iis - Fransiliar, IHMMIsWslns on
llalisiis hlðsr nlsi dslnur I Uaun-
il
Frá Siglufirði er blaðinu símað:
Kaupfélag Siglfirðinga sem er skipt í fjórar deildir,
hefur haldið aðalfundi í öllum deildum og kosið 57
fulltrúa á aðalfund félagsins. Alþýðuflokkurinn, Fram-
sóknarflokkurinn og Sjálfstæðisflokkurinn stilltu saman
og beittu feikna hörðum og ófyrirleitnum áróðri. Hins-
vegar stillti Sósíalistafélagið og leitaði samvinnu við
aðra frjálslynda menn. Úrslit urðu þau, að sósíalistar
fengu kosna 33 fulltrúa en breiðfylkingin 25. Aðalfund-
ur kaupfélagsins verður haldinn næsta fimmtudag og
þar kosnir tveir menn í aðalstjóm og fulltrúar á S. í. S.-
þing.
Þetta eru hin athyglisverðustu
tíðindi. Gömlu þjóðstjórnarflokk-
arnir allir — frá Alþýðuflokki til
íhalds — gera með sér bandalag
til þess að ná völdum í Kaupfé-
lagi Siglfirðinga í pólitísku brask-
augnamiði. Siglfirzk alþýða er á
verði undir forustu Sósíalista-
flokksins og vinnur glæsilegan sig-
ur á þeim sameinuðum.
Reykvískir kaupfélagsmenn
ættu (j.ð gefa góðan gaum að þess-
ari fregn, því hér er ekki aðeins
um siglfirzkt fyrirbæri að ræða.
Hér í Reykjavík eru Framsókn
og Alþýðuflokkurinn byrjaðh á
sömu tilburðunum. í nokkrum
deildum Kron báru Framsóknar-
menn og Alþýðuflokksmenn upp
sameiginlegar uppástungur og
tóku upp kosningasmölun eins og
við alþingiskosningar. í kosning-
um þessum störfuðu þeir sem einn
flokkur. Er því auðséð hvert stefn-
ir. —
Reykvíkingar þurfa að vera
jafn vel á verði fyrir stjórnmála-
bröskurum afturhaldsins í sam-
vinnusamtökum sínum eins og
Siglfirðingar.
Kafbátar Þjóðverja
skammlífir
Bandamenn tilkynna, að minna
cn V'iP/o af kaupskipum þeirra á
Atlantshafi sé nú sökkt af kafbát-
um.
Hins vegar er meir en einum
kafbát að meðaltali sökkt fyrir
hvcrt skip, sem ferst.
Telja Bandamenn að ævi hvers
kafbáts Þjóðverja sé að meðaltali
ekki lengri en smíðatími hans.
Friðrík A Brekkan
kosinn formaður Rit-
höfundafélags íslands
Rithöfundafélag íslands hélt að-
alfund sinn s.l. sunnudag í húsi
Prentarafélagsins við Hverfisgötu,
en þar liefur Rithöfundafélagið nú
fengið skrifstofu.
Friðrik Á. Brekkan var kosinn
formaður félagsins í stað Magnús-
ar Asgeirssonar, en að öðru leyti
var stjórnin endurkosin og er hún
skipuð þessum mönnum:
Formaður: Friðrik Á. Brekkan.
Ritari: Sigurður Helgason.
Gjaldkeri: Halldór Stefánsson.
Meðstjórnendur: Halldór Kiljan
Laxness og Jakob Thorarensen,
og er Jakob nýr í stjórninni, kos-
inn í stað Brekkans, sem var áður
meðstjórnandi.
Á fundinum fóru fram venjuleg
aðalfundarstörf. Reikningar félags-
ins voru lagðir fram og samþykkt-
ir. Hefur hagur félagsins batnað á
árinu, en á s.l. ári var árgjald fé-
lagsm. hækkað úr 10 kr. í 30 kr.
í fulltrúaráð Bandalags ís-
lenzkra listamanna voru kosnir
þeir Tómas Guðmundsson, Sigurð-
ur Nordal, Halldór Kiljan Lax-
ness, Gunnar M. Magnúss og
Friðrik Á. Brekkan.
Samþykkt var að félagið tæki
„Hólastaf“ sem félagsmerki og var
kosin þriggja manna nefnd til þess
að gera tillögur*um hverúig merk-
ið skuli notað.
Nokkrar umræður ui*ðu um út-
hlutun höfundarlauna á s.l. vetri