Þjóðviljinn - 17.05.1952, Blaðsíða 1

LANDNEMA
innheimlan
SlÐASTI skiladagur er i dag.
All'ir félagar, sem hafa inn-
heimíuhefti eru beðnir að
koma í skrifstofuna og gera
skil. — Allir verða að gera
sitt bezta til að ná settu
marki.
Krafa Austurbœjarbíófundarins — hrafa íslenzhu þjóðarinnar:
FULLÁ SÁKARUPPGJðF OG ENDURHEIMT MANNRETT1NDA
allra þeirra er dæmdir vorn í 30.-marzmálumim
Dómur Hæstaréttar í 30. marz málunum heíur verkað sem hnefahögg fram-
an í andlit íslenzku þjóðarinnar. íslendingar í öllum stéttum og flokkum
urðu undrandi og gramir er þeir heyrðu dómana. Síðan vék undrunin fyrir
réttlátri reiði og staðföstum ásetningi að berjast gegn þessum réttarofsókn-
um, heimta fulla sakaruppgjöf og endurheimt mannréttinda allra þeirra er
dæmdir voru í 30. marz málunum. Og — „það fær engin réttarofsókn brot-
ið frelsis- og réttindabaráttu íslendinga á bak aftur”, sagði Einar Olgeirsson
á fundinum í Austurbæjarbíói í gær.
Samþykktir fundarins
„Almennur fundur, haldinn í Austurhæfarbíói 16.
maí 1952, skorar á allan almenning að berjast lyi-
ir fullri sakaruppgjöf ©g endurheimt mannréttinda
allra þeirra, er dæmdir voru af Hæstarétti í 30.
marz málunum, og heitir fylgi sínu við hver þau
samtök, sem skipuleggja þessa baráttu.
Jafnframt treystir fundurinn slíkum samtökum til
að beita sér fyrir almennri fjársöfnun til styrktar
f jölskyldum þeirra, sem dæmdir voru, ef þeir verða
sviptir frelsi sínu og fangelsaðir, og heita fundar-
menn því að sjá svo um, að ekki takist með ofsókn-
um þeim, sem ríkissfjórn afturhaldsins með Hæsta-
rétt að verkfæri nú hefur hafið, að láta sverfa að fjöl-
skyldum þeirra manna, er þora að segja fjöldanum
sannleikann og veita ofheldi lögregluvalds og land-
ráðastjórnar viðnám."
„Almennur fundur, haldinn í Ansfurbæjarbíói 16.
maí 1952, lýsir sárum harmi og rétflátri reiði
sinni yfir því, að Hæstirétfur landsins skuli hafa nið-
urlægt sig til að gerast tæki í hendi valdhafa lands-
ins til ofsókna gegn þeim mönnum, er verjast órétt-
mætum árásum og berjast fyrir frelsi og friðhelgi
landsins. Fundurinn lýsir megnustu andúð sinni á
dómum þeim, sem Hæsfiréitur hefur kveðið upp í
30. marz málunum, þar sem ótvíræft var frá siðferði-
legu og pólifísku sjónarmiði, að sýkna bar hina á-
kærðu af ákærum dómsmálaráðherra, en frá lög-
fræðilegu sjónarmiði bar að vísa þeim frá til íulln-
aðarrannsóknar, þar sem rannsékn sakadémara I
málinu var hlutdræg og framkvæmd í þeim tilgangi
að hlífa þeim seku: vaidhöfum landsins og lögreglu-
stjóra þeirra."
Leyniþjónusta Bretlands beit-
ir pyndingum vlð fanga
segir íoringi í Secret Service í endurminningum
þarfimar færu að segja svo á-
Á mótmælafundinum í Aust-
urbæjarbíói í gærkvöldi var
fullt út úr dyrum. Eðvarð Sig-
urðsson ritari Dagsbrúnar setti
fundinn og stjórnaði honum.
Fyrstur talaði Ingi R. Helga-
son. Rakti hann ýtarlega dóm-
ana frá lögfræðilegu sjónar-
miði og sýndi fram á grund-
vallarleysi þeirra og ranglæti.
Þá talaði Jón MúIi Árnason
og sýndi Bandaríkjaleppana og
viðbrögð þeirra 30. marz og sið-
ar í því Ijósi að allir fundar-
menn hlógu.
Næst talaði Unnur Skúladótt-
ir og bar saman Skúlamálið,
ofsóknirnar gegn Skúla Thor-
oddsen —• sem vann mál sitt
í'yrir Hæstarétti í —-m Kaup-
mannahöfn. Þá var æðstj rétt-
ur landsins ekki orðinn tillátt
Raímagnsgirð-
ingar á Malakka-
skaga
Brezka herstjórnin á Mal-
akkaskaga hefur tilkjmnt, að
ýms þorp verði girt með raf-
magnsgirðingum og verði eng-
ar bætur greiddar fyrir mann-
tjón, sem hljótast kann af því
að menn gangi á þær. Segist
herstjómin setja þessar girð-
ingar upp til að hindra að vist-
ir berist til skæruliða í frum-
skóginum.
Þessa spurningu og fleiri
leggur franski kjarnorkufræð-
ingurinn prófessor Frédéric
Joliot-Curie fyrir Warren Au-
stin, æðsta fulitrúa Bandaríkj-
anna hjá SÞ, í svari við bréfi
frá Austin.
Austin hafði í bréfinu sakað
Joliot-Curie, sem hefur verið
sæmdur nóbelsverðlaunum fyrir
visindaafrek sin, um að hafa
,,gert vísindin að skækju“ með
því að skora á Bandaríkin að
verkfæri spilltra innlendra vald-
hafa.
Björn Bjarnason rakti í
stuttu máli hvað verkalýðurinn
getur lært af dómunum og
hvernig honum ber að snúast
við þeim.
Aðalibjörg Sigurðardóttir
kvaðst enn sem fyrir um 20
árum mótmæla röngum, póli-
tískum dómum Hæstaréttar.
Dómar þessir, sagði hún, minna
mig á aðferð þýzku nazistanna,
að handtaka hóp manna og
skjóta tíunda hvern mann. Við
krefjumst fullrar sakarupp-
gjafar og endurheimt mannrétt-
inda allra hinna dæmdu, við
krefjumst þess vegna barnanna
okkar og barnabarnanna, engu
síður en hinna dæmdu sjálfra.
Stet'án ögmundsson ræddi
bandalag liinna ríku í heimin-
um og baráttu Islendinga fyrir
frelsi lands síns.
Haltgrímur Jónasson , kvað
undanfarið ár hafa ríkt þögn
yfir hópi mikils hluta íslenzkra
manna, sem sviknir hefðu verið
af bandarísku flokkunum,
kvaðst hann tala úr þessum
hópi — er vildi meta ættjörð
sína, æru sína, samvizku sína
meira en bandaríska dollara.
Hann minnti á að 1873 var Jón
Ólafsson dæmdur í 12 mánaða
fangelsi fyrir þjóðfrelsisbar-
áttu sína, og varð að flýja
land. Allir muna Jón Ólafsson
og frelsisbaráttu hans, sagði
hann, en hver man nú eftir
dómurunum sem dæmdu hann?!
Einar Olgeirsson talaði síð-
astur ræðumanna. Ræddi hann
hlutverk Hæstaréttar að
tryggja að allir væru jafnir fyr
hætta sýkiahernaði í Kína og
Kóreu. Joliot-Curie svarar: ,,1
mínum augum eru það þeir.
sem hófu atómö’dina með því
að tortíma 200.000 íbúum í
Hiroshima og Nagasaki, sem
liafa gert vísindin að skækju".
Sem forseti heimsfriðaTTá'ðs-
ins segist Joliot-Curie hafa
fengið óhrekjandi sannanir frá
ágætum visindamönnum í Kína
og Kóreu um að þar sé beitt
sýkiavopnum.
ir lögunum og hvernig hann
hefði nú brugðizt því hlutverki.
En — „engar réttarofsóknir
megna að brjóta frelsis- og
mannréttindabaráttu íslendinga
á bak aftur“, sagði hann.
Að lokum flutti Anna Stina
Þórarinsdóttir magnþrungið
kvæði eftir Jóhannes skáld úr
Kötöum. — Kvæði þetta, er
hann nefnir: DÓMURINN,
verðui' birt í Þjóðviljanum á
morgun.
Að síðustu bar fundarstjóri
fram tvær ályktanir er birtar
eru hér í blaðinu og voru ein-
róma samþykktar af öííum
fundarmönnum.
Mótmada-
fnndur í
fíerlín
Hundraðþúsund manns sóttu
útifund, sem haldinn var í
Austur-Berlín í gær til að mót-
mæla blóðsúthellingunum í Ess
en á sunnudaginn, þegar vest-
urþýzka lögreglan skaut ung-
an pilt til bana og særði þrettón
í árás á mótmælafund gegn
hernaðarbandalagi Vestur-
Þýzkalands og Vesturveldanna.
Það vitnaðist í Bonn í gær,
að fyrirhugáð er að undirrita
hernaðarbandalagssamningana
þar eftir viku. Eiga þeir að
ganga í gildi þegar þing Vest-
ur-Þýzkalands og Frakklands
hafa staðfest þá. Stjómlaga-
dómstóll Vestur-Þýzkalands
hafnaði í gær kröfu sósía'demó-
krata um að hann hannaði rík-
isstjórninni að undirrita samn-
ingana fyrr en úrskurður hefði
gengið um hvort þeir væru í
samræmi vi'ð stjórnarskrána.
JarBaskipfi í
Guafemala
Arbenz Guzman, forseti í
Mið-Ameríkuríkinu Guatemala,
hefur lagt fyrir þingið frum-
varp um skiptingu stórjarða,
bæði þeirra, sem eru í eigu inn-
lendra og erlendra aðila. Mest-
ar jarðeignir í Guatemala á
bandaríski ávaxtahringurimi
United Fruit Co. Bandaríkja-
stjórn hefur hvað eftir annað
li'utazt til um málefni Mið-
Ameríkurílcja til að vernda
hagsmuni United Fmit og þeg-
ar eni teknar að heyrast. radd-
ir í bandarískum blöðum um
að stjórn Guatemala sé gagn-
sýrð af kommúnisma og ógni
öryggi Ameríku.
Nýlega er komin út í Lon-
don bók eftir Oreste Pinto,
fyrrverandi ofursta í Secret
Service, brezku leyniþjónust-
unni. Bókin heitir Spy-Catcher
(Njósnaraveiðari) og í henni
skýrir Pinto, sem Eisenhower
hershöfðingi nefndi eitt sinn
„snjallasta gagnnjósnasérfræð-
ing, sem nú er uppi“, frá því
sem á daga hans hefur drifið.
Pinto segir meðal annard:
,,Það er alkunna, að gagn-
njósnaliðsforingjar nota líkam-
leg óþægindi fyrir hjálpartæki.
Þeir láta hinn grunaða sitja á
hörðum stól eða láta hann
standa við langar yfirheyrslur.
Aigengt bragð, sem ég tel
að nötað liafi verið við yfir-
heyijslur í hemum, þegar um
var að ræða háttsetta óvinaliðs
foringja, sem illa l»ola að vera
lítiliækkaðir, var að liella í þá
miklu af íe eða kai'fi fyrir yfir-
hevrsluna og liafa iiana svo
nógu langdregua til að likains-
kveðið til sín að þeir gáfu þýð-
ingarmiklar upplýsingar CIl að
fá að bregða sér á salernið“.
Reynolds News, blað brezkra
samvinnumanna, segir um
þsssa frásögn Pintos: ,,Það er
þjóðarsmán að foringjar í Se-
cret Service skuli leggjast eins
lágt og Gestapo".
Fyrlr herréff
á ný
Herréttur í Aþsnu hóf í gær
réttarhöld yfir níu grískum
verkalýðsforingjum, sem dæmd
ir voru til dauða 1948 fyrir
aðstoð við skæniliða. Vegna
mótmæ’a hvaðanæfa að úr
heiminum þorðu grísku yfir-
vö’din aldrei að framfvlgja
dauðadómunum. Rétta”höldun-
um var frestað fram i ágúst tii
að gefa verjendum tíma til að
afia sönnunargagna.
Slversvegita Éék Traman aft-
iir tilliigii am sÉaéfesÉingu á
foaumi vié sýkiahernaéi?
Próíessor Joliot-Curie svarar Warren Austin
Hversvegna tók Truman Bandaríkjaforseti 8. apríl 1946
aftur tillögu urn aó Bandaríkjaking staöfesti alþjóöa-
samninginn frá 17. júní 1925 um bann viö sýkiahernaöi?