Þjóðviljinn - 26.08.1958, Blaðsíða 1

Bretum er sjálfum Ijósf að hófanir
um valdheifingu eru ekki raunhæfar
Óhugsandi oð láta togara veiSa til lengdar undir
vernd herskipa innan tólf milna landhelginnar
Herskip Sreta
era enn í höfn
Brezk blöð skýra frá því að>
búast megi við að á annað
huntlrað brezkir togarar verði
að veiðum vjö jsiaaul þegar
landlielgin verður stækkuð í 12
inílur upp úr næstu helgi. Xog-
ararnir hafa verið að sigla á ís-
landsniið undanfarið, en liins-
vegar ínun nú ekkert herskip úr
fiskiverndarfloí'anum vera við
ísland. Heimahöfn þeirra er Port
Edgar í Skotlandi og þar lágu
nú uni helgina þrjár freigátur,
EastbourRe, Russell og Palliser,
sex tundurduflaslæðarar og eitt
lítið herskip. Sagt var að þessi
skip gætu siglt til íslands á
tveim sólarhringum.
Enda bótt brezk blöð haldi áíram, hótunum sínum
í garð íslendinga cg vitni þá gjarnan í ummæli
brezkra embættismanna og útgerðarmanna, sjást
bess einnig mörg merki að Bretar geri sér grein
íyrir að til lengdar er óhugsandi að gera togara út á
íslandsmið undir vernd herskipa. Brezkir togara-
skipstjórar eru heldur ekki hriínir af því að eiga að
veiða í samfloti 20—30 skipa, eins og talað hefur
verið um.
I forystugrein í ílialdsblaðinu
Yorkshire Post 21. ágúst er
þannig komizt að orði:
„Vandræðaástand mun af
hljótast nema þvt aðeins að
eitthvað sé gert — og það
fljótlega. Við getum ekki látið
togurum okkar í té varanlega
herskipavernd í hvert sinn sem
þeir sigla á þessi mið.“
Elcki til að veiða. fisk!
Einna greinilegast kemur
þetta sjónarmið í Ijós í grein
frá fréttaritara The Times í
Grimsby, sem skrifuð er 20.
ágúst. Greinin hefst á þessum
orðum:
,,Vjst er að hópar brezkra
togara munu veiða undir veriul
herskipa innan 12 mílna tak-
markanna sem ísland ætlar að
setja frá 1. september, en til-
gangur þessarar flotaaðgerðar
verður fremur að koma á meg-
inreglu en sá að veiða fisk.
Það má vera að íslendingar
muní ekki senda fallbyssubáta
né úreltar flugvélar s'nar gegn
skipalestunum. Togaramenn
hér eru þeirrar skoðunar að
Islendingar muni ekki þurfa að
gera það til að koma í veg
fyrir miklar veiðar. Brezkum
togaramönnum lir.vlli- við því
að veiða í samfloti. Þeir liafa
alizt upp við hárðvítuga sam-
keppni úthafsveiðanna sem
einnig nær til skipa sem sigla
saman. Togaramenn sögðu
fréttaritara yðar í dag, að þeir
myndu Iieklur kjósa að sigla
aftur til Grimsby fisklausir,
heldur en veiða á “einkaniið-
Hm“ s.lium við ísland í ae.g-1
sýn annarra skipa, ef svo i'æri |
að þeir Ientu á þeim [ sam-
floti með öðrum.“
Fréttaritari Tlie Times segir
að enda þótt liinir brezku tog-
aramenn búist við lélegum afla-
brögðum á íslandsmiðum þeg-
ar veitt verður undir vernd
herskipa, séu þeir síður en svo
óánægðir með þessar fyrirætl-
anir. Þvert á móti séu þeir
þakklátir fyrir þann stuðning
sem brezka stjórnin hafi boð-
izt til að veita þeim.
Eiga að veiða saman í
þrjá daga
Fréttaritari The Times skýr-
ir frá því að brezku togaraskip-
stjórarnir hafi fengið fyrir-
mæli um að þeir eigi að veiða
í samfloti í þrjá daga, en eftir
þann tíma muni þeim heimilt
að leita á önnur mið. Fari þeir
úr samflotinu geti þeir ekki
lengur reitt sig á aðstoð her-
skipa. Fréttaritarinn telur að
þá muni hætta á að íslenzk
varðskip taki landhelgisbrjót-
ana.
Fréttaritarinn segir ennfrem-
ur að einstökum brezkum tóg-
Framhald á 10. síðu
Þiinrug hugsa Bretar sér varðskipin íslenzku, ef trúa á teiknaranum JAIÍ í Evening Standard,
Kannski þeir komist á aðra skoðun — eftir 1, september ? ,•
eirihluti þeirra þjéða sem veiða við
d mun virða hina nýju landhelgí
Piskiskíp frá NorSurlöndum og A-Evrópu,
auk vesfurþýzkra, munu virÖa hana
H. C. Hansen
..pólitísk búðarloka1'
Nú þegar, tæpri viku áður en 12 mílna landhelgin
umhverfis ísland gengur í gildi, er fengin vissa fyrir því
að meirihluti þeirra þjóöa sem veiðar stunda við; ísland
mun viröa hana. Engir nema Bretar hafa oröið til þess
að hóta því að þeir muni láta herskip vernda togara
að veiðum í íslenzkri landhelgi.
Erlendar frét'astofur (m. a. J araútgerðavmanna að vestur-
Reuíer og DPA) hafa þaö eftir ' þýzk skip nmni að öllum líkind-
formælendum vesturþýzkra tog-' um virða 12 núlna landlielgina
ndhelgina
Danska stjórnin tilkynnir að hún fœri
hana ekki úf í 12 milur 1. sepfember
Danska stjórnin hefur ákveðiö að virða samþykkt
færeyska Lögþingsins aö vettugi og hefur tilkynnt að
hún muni ekki færa landhelgina viö Færeyjar út i 12
mílur frá 1. september. Tilkynning þessi hefur vakiö
mikla reiöi i Færeyjum.
Tiikynning þessi var send Lög-
þinginu á laugardaginn. Danska
stjómin gefur í skyn að ekki sé
við því að búast að nein endan-
leg lausn fáist á deilu Bretlands
og íslands út af landhelginni
fyrir 1. september, né að viðræð-
um unt málið á vegum Atlanz-
bandalagsins verði lokið fyrir
þann tíma.
Danska stjómin gefur því ,'til
kynna að Færeyingar skuli ekki
búast við að nokkrar breytingar
verði gerðar ú landhelginni við
Færeyjar um næstu mánaðamót.
Danska stjórnin segir að ekki sé
skynsamlegt að hefja samninga-
viðræður við brezku stjórnina
eða aðrar ríkisstjórnir um fær-
eysku landhelgina fyrr en séð
verði fyrir endann á deilunni
við ísland.
Þessi afstaða dönsku stjórn-
Framhald á 0. síðu.
við ísland. Ólíklegt sé að þau
muni veiða innan hennar „án
þess að bafa tryggingu fyrié
stuðningi og vernd ríkisstjónt-
ar sinnar".
í síðustu viku var frá því
skýrt í Bonn að vesturþýzka
stjórnin myndi ekki senda her-
skip til verndar vesturþýzkum
togurum á íslandsmið, DPA-
fréltastofan segir að vesturþýzk-
ir útgerðarmenn vilji fara að
öllu gætilega til þess að spilla
ekki fyrir hugsanlegri málamiðl-
un.
Meirilúuti mun virða
nýju landhelgina
Það er þannig að verða ljóst
að meirihluti þeirra þjóða serru
stunda veiðar að jafnaði við
ísland mun virða hina nýju 12
mílna landhelgi. í rauninni hafa'
Bretar einir orðið til þess að
gefa ótvirætt í skyn að þeir,
ætli að láta herskip sín verndaj
landhelgisbrot togaranna. Eins
og sést á öðrum stað í blaðinut
gera jafnvel þeir sér þó ljóst að
þær hótanir eru næsta óraun-
hæfar og haldlitlar þegar tiJj
lengdar lætur.
Sovétríkin seni bráðlega. inunui
eiga cinn stærsíila togaraflota ái
Framhald á 10. síðu.