Þjóðviljinn - 04.07.1968, Blaðsíða 1

Fimmtudagur 4. júlí 1968 — 33. árgangur — 136. tölublað.
Samningar um síld-
arkjörín í kvöld:
Ríkið lofar að
greiða 30 mílj.
kr. til síldar-
iðnaðarí uppbói
1 gærkvöld flutti Eggert G.
Þorsteinsson sjávarútvegs-
málaráðlfterra fréttaanka í
Ríkisútvarpid og ræddi 'jm
hinrt langa og óeðlilega drátt
á ákvörðun bræðslusíldar-
verðs og um k.iarasamninga
sfldars.iómanna. Skýrdi ráð-
herrann bar frá ýmsum ráð-
stöfunum sem ríkisstjómin
hefur lofað að gera til bess
að leysa bessi má'l, m.a. heff-
ur hún lofað að greiða 30
milj. kr. uppbætur til síld-
ariðnaðarins. Fórust honum
m.a. svo orð um bær ráð-
sítafanir sem st.iómin hefur
lafað að gera:
„Ríkisstjórnin hefur í sam-
bandi við ákvörðun verðs á
bræðslusíld lýst því yfir, að
hún muni á næsta hausti
bei.ta sér fyrir þeim aðgerð-
um, sem nauðsyniegar kunna
að reynast til þess að auð-
veida síldveiðibátúm að
standa í skilum með greiðslu
vaxta oe afborgana af stofn-
Iánum með öðrum hætti en
nýjum lánum eða frestun af-
borgana. Á hliðstæðan hátt
hefur ríkisstjórnin lýst því
yfir. að hún muni á næsta
hausti beita sér fyrir þeim að-
gerðum, sem nauðsynlegar
kunna að reynast til þess að
auðvelda síldarverksmiðjum,
er að nokkru marki vinna
síid veidda norðanlands og
aus-tan á þessu ári, að standa
í skilum með greiðríu vaxta
og afborgana af stofnlánum.
Með tilliti til erfíðrar af-
komu síldarsjómanna var þó
þýðingarmikið að rtokkur
Kækkun gæti orðið á þessu
verði, a, m. k. hækkun, er
nokkurn veginn svaraði tii
þeirrar hækkunar, er hefur
orðið á verkalaunum f Handi
samanborið við það, sem var
á sl. ári.
Yfimefnd verðlagsráðs sjáv-
arútvegsíns gat hins vegar
ekki náð samkomulagi um
siika' hækkun, ekki sízt vegná
þeirra lækkunar á lýsisverði,
sem átt hefur sér stað undan-
farnar vikur. Af þessum sök-
um tjáði ríkisstjórnin nefnd
inni, að hún teldi eftir at-
vikum rétt, að verðákvörðun
bræðsíusíldar væri miðuð við
það verð á síldarlýsi scm
ríkjandi var í lok maí-mán-
aðar, þegar nefndin hóf störf
sín, og' hún muni beita sér
fyrir því við Alþingi, að síid-
ariðnaðinum sé bæt-tur sá mis-
munur, sem af þessu stafar,
Sú upphæð, sem hér um ræð-
ir. er um 30 milj. kr. Á
grundvelli þessarar yfirllýs-
ingar ríkisstjórna.rinnar hef-
ur yfirnefndin nú samhljóða
ákveðið að hækka bræðslu
síldarverðið um 7 atrra á
kíló frá því sem var á sl.
ári, eða úr kr. 1,21 í kr. 1.28.
.Tafngildir þetta tæpttega 6 af
hundraði-
■ I gærmorgrun tókust samningar um kjör síldar-
sjómanna eftir tólf stunda fund, en áður höfðu f jöl-
margir sáttafundir verið haldnir. Aðilar að þessum
samningum eru öll sjómannafélög á landinu nema á
Austfjörðum og Yestfjörðum, og má búast við að
flestir síldarbátamir láti úr höfn næstu daga, ef
samningamir verða samþykktir.
Hagstæðir samhingar
Við tei.ium samningana eftir atvikum mjög,góða fyrir okkur eftir
lánga og stranga baráttu, sagði Jón Sigúrðsson form. Sjómanna-
sambands fslands, er Þ.ióðviljinn rasddi við hann'' í gær. Okkur
tókst að ná fram boim atriðum sem samið var um í bátakj arasamn-
ingunum í vetur, en samningsatriðin um söltunina voru tekin út úr
með sérstökum uppsagnarákvæðum, þannig að hægt er að segja
þessum atriðum samninganna upp sérstaklega án þess að önnur
ákvæði falli úr gildi, ef síldarsjómennimir verða ekki ánægðir með
það sem þeir íá fyrit að salta, eftir að reynsla er komin á.
\ . 'ij n V - • ■ ' ’ •
Sömu atriði og í vetur
Helztu atriði sem við náðum nú fram eru bau sömu og í báta-
kjarasamningunum í vetur, ein6 og ég sagði áðan, þ.e. 400 þús. kr.
líf- og örorkutrygginig í stað 200 þús. kr. áður. Þá fá sjómenn 1100
kr. á mánuði í fatapeninga, og er það nánast viðbót við kaupt.rygg-
iniguna. í þriðja lagi fá vélstjórar, niaisveinar og netamenn 624 kr.
viðbótargreiðslu á mánuði. Loks er þess að g’eta að sjómenn fá sól-
arhringsfrí þegar komið er í höfn eftir þriggja vikna út.ivist, en
ekki náðist samkomulaig ðm að festa í samninga þær reglur sem
í reynd hiaf a gilt um sumairfrí nú þrjú sl. ár, enda hefur það tæpast
mikið gildi þetta sumar þar sem komið er langt fram á sumar þegar
flotinn heldur á veiðar. En við munum gefa út samskonar yfiriýs-
ingu og undanfarin sumur um heimild til afbrigða firá samningum
um hlutaskipti, ef samkomulag næst um það á hverjum bát. Þá
heldur hver sjómaður sínum hlut meðan hann er í leyfi hver sem
aflinn verður á meðan.
Fyrir fundi í gærkvöld
Samningamir verða lagðir fyri.r fundi í félögunum í kvöld, sagðó
Jón Sigurðsson í gærdaig, og.þar verða þeir útskýrðir og síðan greitt
um þá atkvæði við allsherj aratkvæðagreiðslu, sem stendur í sól-
arhring. Atkvæði verða talin samei.gimlega frá öllum félögum.
ÚtgerðarmenP ætiluðu einnig að halda fund um samningana í
gærkvöld og ganga síðan til afkvæðagreiðslu um þá. Verða úrslit
hjá báðum aðilum þá væntanlega kunn í kvöld.
Fyrstu sumar-
síidinni
landaðígær
Mb. Heimir kom til Stöðvar-
fjarðar rétt fyrir hádegi í gær
með um 400 tonn af eíld', sem
fengust í 4 til 5 köstum, og er
þetta fyrsta síldin sem landað er
hér af miðunum fyrir austan
á þessu. sumri.
Guðmundur Bjömsson frkvst.
á Stöðvarfirðd sagðd Þjóðviljan- .
um í gær að þetta væri faileg
síld, gizkaði hann á að hún væri
18—20n/n að fitumegni, og er
það prýðisgóð söltunarsíld- Hins
vega-r væri ekki hægt að salta
þennan farm vegna bess hve
lapet væri af miðunum Pg fer
sfldin því í bræðslu. Vertksmiðj-
an á Stöðvarfinði er að mestu
tilbúin að hefja bræðsilu, ,en
þó vantar smástykki sem vænt-
anlegt var í gær.
Nokkrir bátar aðrir en Heimir
em komnir á miðin bar sem Ámi
Friðriksson fann síldina, og land-
aði Guðbjörg frá ísalfirði í Fær-
eyjum f gær 240 tormum f
bræðslu. Þegar síðast fréttist
hafði Gígja úr Sandgerði fengið
um 170 tonn og Krossanes frá
Esk'ifirði hafði einnig fengið ein-
hvem afla. Vitað var um tvo \
Norðfjarðarbáta á leið á síldar-
miðin.
Síldarbátarnir liggja enn í höfn, en væntanlega kemst hreyfing á
ef kjarasamningarnir verða samþykktir í dag, og verða greidd at-
kvæði um þá í dag hjá sjómönnum og útgerðarmönnum. Myndin er
tekin i Reykjavkurhöfn í gær. (þjósrn. Þjóðv. Á.Á.). ',
Samkomulag í yfirnefndinni:
Síldarverð hækk-
ar um 7 aura á kg
Á fundi yfirnefndar verðlagsráðs sjávarútvegsins í gær-
morgun náðist sámkomulag um verð á bræðslusíld í sum-
ar og hækkar það um 7 aura frá því í fyrrasumar, svo að
það verður nú kr. 1,28 á kg í sumar.
Hér fer á efíir fréttatilskynning sem Þjóðviljainum barst
í gær frá verðlagsráðinu:
„Yfimefnd Verðlagsráðs sjáv-
arútrvegsms ákvað á fundi sínum
í morgun, að lágmarksverð á
sfld til bræðsltu veiddri noröan-
lands og austan á tírnbbilinu 1.
júní til 15. okt. 1968 skuli vera
kr. 1.28 á kfló. Er bað 7 auium
hærra verð en á sama timabili
1967, þegar verðið var kr. 1.21.
Aimenmt samkomulag var í
nefndinmi um þessa verðáfcvörð-
un. 1 nefndinnd áttu sæti:
Guðmundur Jörumdsson og
Jón Sigurðsson, fulltr. síldarselj-
enda; Sigiurður Jónsson og Val-
garð. J. Ólafsson, ful'ltr. sfldar-
kaupenda; auk oddam'anns, Jón-
asar H. Hanalz, forstjóra Eifna-
h a gsvtofnunárinnar.
Verðlagsráðið hefur ennfremur
ákveðið að heimdllt skuli að
greiða kr. 0,22 lægra fyrir hvert
kfló síldar, sem tekin er úr veíði-
skipi í flutningaskip utan hafna.
Reykjavík, 3. júlí 1968.
Venðiaigsréð sjávarútvegsins.“
Heimskirhjuhing
hefst í dag
UPPSÖLUM 3/7 — Á morgii
hefst fjórða þimg heimskirkju-
ráðúns með pomp og prakt í
Uppsödum í Svíþjóð í stærstu
dómkirkju á Norðuriöndum.
Þar mun mega sjá helgisiði
hinna elztu kristnu kirtena í
heirni, og • heyna helgitónlist
runna af rótum afrískra ættar-
satmlfélaga Dg samda af nútíma-
tónskóldum á Norðuriöndum.
Tveir þjóðhöfðingjar, Gústaf
Adolf Svíakonungtur og forseti
Zambiu Kenneth Kaunda verða
viðstsddir setn i nigarguðsþ j ónust-
una ásamt 3000 fulltrúum Ærá 100
löndum og tvisvar sinnum ffleiri
trúflokkum.
Skilvís finnandi
20 þús. króna
Maðurinn sem týndi veskj\sínu
í fyrradag með 20 þús. kr. bafði
S'amband við blaðið síðdegis í gær
og skýrðd firá því að veskið og
peningamir hefðu komið í leit-
imar. Skilvis finnandi hafði
komið verðmætunum til rétts
eiganda.
--------------1
anna mei nútíma stafsetningu
1 gær kynnti Premtemiðja Jóns
Helgasonar h.f. nýja útgáfu ís-
lenzkra fombókmennta sem
fyrlrtækið hefur hafið í sam-
ráði við nokkra sagn- og ís-
ienzkufræðinga og er hér um
að ræða alþýðlega útgáfu ís-
lendingasagna, íslenzkra mið-
aldafita og annairra sígildra
rita, prentaðra með nútíma
stafsetningu.
Fyrsta bókin í þessari útgáfu
er þegar komin á markaðinn
og er það Færeyinga saga sem
Ólafur Halldórsson cand. mag.
bjó til prentunar.
Á fundi með blaðamönnum í
gær kynwtd Bjöm Þorsteinsson
sagnfræðingur tæssa nýju forn-
ritaútgáfu og sagði m.a. að hug-
myndiin með henni væri tviþætt:
Annars vegar að gefa út fyrir al-
menning' íslenzk miðaildarift sem
aldrei hafa verið prentuð áður
hér á landi, þar á mieðal úrvials-
X
Hömlur á starfsemi verxiunarskrifstofu D.D.R.?
• Vesturþýzka tímaritið Der
Spiegel sagði frá því 1. júlí sl-
að á ráðherrafundi Atlanz-
hafsbandalagsins í Reykjavík
hafi verið ákveðið á iokuðum
fundi að takmarka starfsemi
austurþýzkra verzlunarskrif-
stofa í aðildarlöndum Atlanz-
i hafsbandalagsins. Er rætt utn
að gera eigi ráðstafanir til þess
að fækkað verði starfsliði á
þessum skrtfstofum og ferða-
frelsi starfsmanna verði tak-
markað.
• Der Spiegel segir að þarna sé
um að ræða eftirtaiin lönd;
Frakkland, Belgíu, HoIIand,
Italíu, Grikkland, Bretlanrl,
Tyrkland, Noreg, Danmörku og
ísland.
• Fróðlegt er að sjá Island tal-
ið upp í hópi þessara ríkja.
lsiendingar hafa lengi átt
mikil og góð viðskipti við
Austur-Þýzkaland og m.a. not-
ið þar hagstæðra viðskipta-
lánau Tilgangurinn með því að
fjandskapast við verzlunar-
skrifstofur Austur-Þýzkalands
er auðvitað sá að draga úr
slíkum viðskiptum. Er efna-
hagisaðstaða Islands slík um
þessar mundir að ríkisstjóm
Islands hafi efni á að eiga
npptök að fjandskap við eitt
af beztu viðskiptalöndum sín-
um til þess að þóknast Nató?
venk sem asffla má að tóMd: þyfci
máteill feniguir í að fá í aðgengá-
legum úifcgófúm. Eru þesisd verk að
vísu til í eriendum vísindadegum
útgáfúm, en þær eru fflesifcar upp-
seldar fyrir löngu. Hins vegar er
æfclunin að gera alþýðlegar út-
gáfur af Islendingasögum og öðr-
um -sígildum rifcum. \
Sögurnár verða prentaðar með
þeirri stafséfcningu sem miú . fcíðte-
ast, en engu Verður breytt í orða-
fari eða texta og orðmyndum
handrita viikið edns . lítið við og
fært þýkir. Þar með er affcur
honfið að þeiriri venju sem ríkti
á Islamdi frá' því að • bótemenntir
hófust hér fyrst og fram á 19.
öld, að hver kynslóð átti þessar
bóktmenmt.ir á sinni. &tafsetmiimigu.
Hvert verte verður gefið út sér
í bók með flormáia, nauðsynleg-
ustu steýringum og mynduim af
sögustöðum og öðru sem kemur
sögueflnimu við. Formálarnir vei-ða
nær eingöngu miðaðir við að
glæða sikálmiinig lesenda á sögum-
I Framhald á 9. síðu.
\
y
i